AK-47

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
AK-47

Die AK-47 (afkorting vir die Russiese Aftomat Kalasjnikowa 1947), ook bekend as die Kalasjnikof, is 'n gasgedrewe aanvalsgeweer wat deur baie Oosbloklande gebruik is tydens die Koue Oorlog. Die wapen is in 1947 gestandaardiseer en in gebruik geneem. Dit is deur Michail Kalasjnikof ontwerp en is vervaardig deur die Russiese vervaardiger, Izjewsk.[1]

Vergeleke met die outomatiese gewere wat tydens die Tweede Wêreldoorlog gebruik is (buiten die StG 44) was die AK-47 meer kompak met 'n korter reikafstand, 'n kleiner 7.62 x 39 mm-patroon wat selektief gevuur kon word. Dit was een van die eerste ware aanvalsgewere en is steeds die mees gebruikte en bekendste aanvalsgeweer. Meer AK-47-gewere is vervaardig as enige ander aanvalsgeweer en die wapen word vandag nog vervaardig. Dié geweer is ook 'n besonder gewilde insurgensiewapen.

Geskiedenis[wysig | wysig bron]

Agtergrond rondom ontwerp[wysig | wysig bron]

Tydens die Tweede Wêreldoorlog het Duitsland die konsep van 'n aanvalsgeweer ontwikkel. Hierdie konsep is gebaseer op die kennis dat die meeste militêre skermutselinge op 'n kort afstand plaasgevind het, met die oorgrote meerderheid binne 'n radius van 100 meter. Die krag en reikafstand van die patrone was eenvoudig net te kragtig vir die meeste skermutselings waarin kleingeweervuur betrokke was. As gevolg hiervan is 'n patroon en vuurwapen gesoek wat die eienskappe van 'n submasjiengeweer (hoëkapasiteit-magasyn en ten volle outomatiese vuurvermoë) te kombineer met 'n gemiddeldekrag-patroon, wat doeltreffend sou wees oor 'n afstand van 300 meter.

Die resultaat was die Sturmgewehr 44 (StG44) en al was die geweer nie die eerste van sy soort nie, was dit die eerste wat in voldoende hoeveelhede vervaardig is om die waarde daarvan op die slagveld te evalueer. Hulle het groot hoeveelhede van die wapens teen die Russe ingespan nader aan die einde van die oorlog en die ervaring het 'n groot indruk op die Russe gelaat in die jare kort na die oorlog.

Michail Kalasjnikof het die wapen al in sy verbeelding begin bou terwyl hy in die hospitaal was nadat hy gewond is tydens die Slag van Brjansk. Hy is op daardie stadium in kennis gestel dat 'n nuwe wapen benodig is vir die 7.62 X 41 mm-patroon wat in 1943 deur Elisarof en Semin ontwikkel is. Op daardie tydstip is Soedajef se PPS43-submasjiengeweer bo Kalasjnikof se ontwerp verkies.

Ontwerpkonsep[wysig | wysig bron]

Ten spyte van ooglopende bewyse daarvoor het Kalasjnikof ontken dat sy geweer op die Duitse aanvalsgeweer gebaseer is. Die wapen kan ten beste beskryf word as 'n hibriede van verskeie voorafgaande uitvindsels. Om sy beweringe te staaf het Kalasjnikof daarop gewys dat sy wapen meer ontleen het van die M1 Garand-geweer as die Duitse ontwerp. Die dubbele sluitpenne, ontsluitingsmeganisme en snellermeganisme is duidelik ontleen van die vroeëre Amerikaanse ontwerp.[2] Die veiligheidsmeganisme toon baie ooreenkomste met die Browning-ontwerpte Remington Model 8-geweer.

Die vindingrykheid in die ontwerp van die Kalasjnikof-geweer is die vereenvoudiging van die bydraende ontwerpe en die aanpassing daarvan vir massaproduksie. Die AK-47 kan gesien word as 'n samesmelting van die beste eienskappe van die M1 Garand en die StG44.

Ontwikkeling van die raam[wysig | wysig bron]

AKS-47 op 'n Tipe 4B raam (bo), saam met 'n Tipe 2A raam.

Met die aanvanklike vervaardiging was daar baie probleme. Die eerste modelle het rame gehad wat vervaardig is uit geperste plaatmetaal. Probleme is ondervind met die sweis van die gids- en uitwerpspore, wat 'n hoë getal verwerpte produkte tot gevolg gehad het. In plaas daarvan om produksie te staak is die geperste plaatmetaal met 'n swaarder gemasjineerde raam vervang. Dit was 'n duurder proses, maar die gebruik van die gemasjineerde rame het vervaardiging versnel aangesien toerusting en gereedskap vir die vervaardiging van die vroeëre Mosin-Nagant-geweer maklik aangepas kon word vir hierdie doeleinde. Deels as gevolg van die probleme wat ondervind is, kon die Sowjetunie nie groot getalle van hierdie wapen versprei na hulle soldate tot en met 1956 nie. Vervaardiging van die SKS-geweer het dus in hierdie tydperk voortgegaan.

Na die struikelblokke met die vervaardiging oorkom is, is 'n herontwerpte weergawe getiteld die AKM in 1959 bekendgestel. Hierdie nuwe model het 'n geperste plaatmetaalraam gebruik met 'n skuins tromprem aan die einde van die loop om voorsiening te maak vir die neiging van die tromp om op te stoot as die geweer terugskop.

Verder is 'n slagpenvertrager bygevoeg om te verhoed dat die wapen vuur voordat die geweerslot toegemaak het, tydens vinnige of outomatiese vuur. Die model was ook ligter as die vorige model, ongeveer twee derdes van die oorspronklike gewig. Beide gelisensieerde en ongelisensieerde vervaardiging van die Kalasjnikof-wapens in die buiteland was bykans hoofsaaklik van die AKM-tipe, veral vanweë die makliker vervaardiging van die persmetaalraam. Die foto hier langsaan toon die verskille tussen die Tipe 2- gemasjineerde raam en die Tipe 4- geperste raam, let op die gebruik van klinknaels eerder as sweiswerk op die geperste raam en die plasing van die klein duikies bo die magasynholte om die stabiliteit van die magasyn te verbeter.

In 1978 het die Sowjetunie begin om die AK-47- en AKM-gewere met 'n nuwer ontwerp, die AK-74 te vervang. Daar is eers begin met die uitvoer van die nuwe wapen en sy patrone met die val van die Sowjetunie, wat die vervaardiging van die nuwe geweer dramaties vertraag het.

Kenmerke[wysig | wysig bron]

Die AK-47 is eenvoudig, goedkoop, maklik om te vervaardig, skoon te hou en te onderhou. Die gehardheid en betroubaarheid van die wapen is welbekend.[3] Die groot gassuier, groot vryruimte rondom die bewegende dele en die tapse rondte maak dit vir die geweer moontlik om 'n groot hoeveelheid besoedeling te kan hanteer sonder dat die geweer staak tydens vuur. Hierdie betroubaarheid het die nadeel dat akkuraatheid ingeboet word aangesien die wyer toleransies nie die presisie en konsekwentheid toelaat wat van meer akkurate vuurwapens vereis word nie. Die geweer is 'n weerspieëling van die Sowjetunie se infanterie-doktrine op daardie tydstip, die geweer was bedoel om gebruik te word as deel van massale infanterievuur eerder as vir langafstand-skermutselings.

Die agterste gekeepte visier is verstelbaar, met verstellings aangedui in honderde meters. Die voorste visier is ook verstelbaar om voorsiening te maak vir elevasie bo die teiken in die veld. Die loop en geweerkamer asook die gassuier en binnekant van die gassilinder word met chroom geplateer. Hierdie platering verhoog die lewensduur van hierdie komponente dramaties deur weerstand teen korrosie en verwering te bied. Dit was veral belangrik aangesien die meeste twintigste-eeuse ammunisie korrosiewe soute in hulle dryfmiddels gehad, wat gereelde skoonmaak vereis het om skade te vermy. Platering met chroom van kritieke onderdele is deesdae algemeen in moderne militêre wapens.

Vuursiklus[wysig | wysig bron]

Om die wapen af te vuur moet die skut 'n magasyn laai, die kieshefboom op sy laagste posisie skuif, die slot terugtrek en dan kan hy mik en die sneller trek. Op hierdie verstelling sal die geweer slegs een keer afvuur (semi-outomaties). Om 'n verdere skoot af te vuur moet die sneller weer getrek word. Met die kieshefboom in die middelste posisie (vol-outomaties), hou die geweer aan vuur en laai elke keer 'n nuwe patroon in die kamer totdat die magasyn leeg is of die druk op die sneller verwyder word. Soos die koeëls in die loop afbeweeg, word 'n gedeelte van die gasse wat daaragter uitsit na 'n gasbuis bo die loop gelei waar dit die gassuier terugstoot. Die suier stoot die geweerslot terug wat veroorsaak dat die gebruikte koeëldop uitgeskiet word en 'n nuwe patroon gelaai word wanneer die terugslagveer die slot weer in sy plek terugstoot.

Uitmekaarhaal[wysig | wysig bron]

Om die komponente van die geweer uitmekaar te haal word die magasynknip eers gedruk sodat dié verwyder kan word. Die geweerslot word na agter getrek sodat die skut kan seker maak dat die wapen leeg is. Die skut druk dan op 'n knop aan die agterkant van die raamhulsel terwyl hy die hulsel na bo stoot, waarna hy dit kan verwyder. Die skut stoot dan die veersamestelling na vore en lig dit uit sy spore. Daarna kan die geweerslot verwyder word deur dit agtertoe te stoot na die slotstop; dan word die slot gedraai sodat die hingsel verby die onderkant van die spoor loop waarna dit vorentoe gestoot kan word om dit los te maak. Wanneer die wapen skoongemaak moet word, moet aandag geskenk word aan die loop, die geweerslot se looparea en die gassuier wat daarna liggies geolie moet word en weer aanmekaargesit kan word.

Ballistiek[wysig | wysig bron]

Die standaard-AK-47 of -AKM gebruik 'n 7.62 x 39 mm-patroon met 'n trompsnelheid van 710 meter per sekonde. Trompenergie is 1 990  joule. Die lengte van die koeëldop is 38.6 millimeter en die massa daarvan is 18.21 gram. Die massa van die projektiel is normaalweg 8 gram. Die AK-47 en AKM met die 7.62 × 39 mm-patrone het 'n maksimum effektiewe reikafstand van ongeveer 300 meter.

Invloed op ander ontwerpe[wysig | wysig bron]

Die basiese AK-47-ontwerp is gebruik as basis vir baie ander geweerontwerpe, onder andere die Finse Valmet 62/76 en Sako Rk 95 TP, die Israeliese Galil, die Indiese INSAS en die Joego-Slawiese Zastava M76 en M77/82. Verskeie bullpup-ontwerpe het ook hulle verskyning gemaak, alhoewel nie een van dié op groot skaal vervaardig is nie. Bullpup-omskakelings word ook kommersieel gedoen. Die Suid-Afrikaanse R4-aanvalsgeweer is ook deur die AK-47-ontwerp beïnvloed.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. Poyer, Joe. The AK-47 and AK-74 Kalashnikov Rifles and Their Variations (Sagteband). North Cape Publications. 2004. pp1.
  2. "argiefkopie". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Oktober 1999. Besoek op 14 April 2007.
  3. "argiefkopie". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Maart 2007. Besoek op 14 April 2007.

Bronne[wysig | wysig bron]

  • Cutshaw, Charlie; Shilin, Valery. Legends and Reality of the AK: A Behind-the-Scenes Look at the History, Design, and Impact of the Kalashnikov Family of Weapons. Boulder, CO: Paladin Press, 2000 (sagteband, ISBN 1-58160-069-0).
  • Ezell, Edward Clinton, 1986, The AK-47 Story: Evolution of the Kalashnikov Weapons, Mechanicsburg, PA, Stackpole Books, ISBN 0-8117-0916-7
  • Guinness World Records 2005, ISBN 1-892051-22-2
  • Kahaner, Larry. AK-47: The Weapon that Changed the Face of War. Hoboken, NJ: Wiley, 2006 (hardeband, ISBN 0-471-72641-9).
  • Kalashnikov, Mikhail. The Gun that Changed the World. Cambridge: Polity Press, 2006 (hardeband, ISBN 0-7456-3691-8; sagteband, ISBN 0-7456-3692-6).
  • Long, Duncan. AK47: The Complete Kalashnikov Family Of Assault Rifles. Boulder, CO: Paladin Press, 1888 (hardeband, ISBN 0-87364-477-8).
  • Joe Poyer, 2004, The AK-47 and AK-74 Kalashnikov Rifles and Their Variations (sagteband), Tustin, CA, North Cape Publications, ISBN 1-882391-33-0
  • Small Arms of the World, ISBN 0-88029-601-1
  • Walter, John. Kalashnikov (Greenhill Military Manuals). London: Greenhill Books, 1999 (hardeband, ISBN 1-85367-364-1).

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]

Handleidings[wysig | wysig bron]