Abakus

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
'n Tipiese Chinese abakus.

'n Abakus is 'n rekenkundige toestel, dikwels saamgestel as 'n houtraam met krale wat op drade gly. Dit was in gebruik eeue voor die aanvaarding van die geskrewe Hindoe-Arabiese numeriese stelsel en word steeds algemeen gebruik deur handelaars en klerke in China en elders.

Alhoewel die ontwerp van die abakus dikwels toegeskryf word aan die Chinese, blyk dit dat die abakus omstreeks 2400 v.C. deur die Babiloniërs uitgevind is. Die eerste abakus was baie waarskynlik gebaseer op 'n plat klip bedek met sand of stof. Lyne is in die sand getrek en klippies is gebruik om te help met berekenings. 'n Verskeidenheid van abakusse is op hierdie beginsel ontwikkel. Die gewildste is gebaseer op die twee-vyfdelige stelsel, en gebruik 'n kombinasie van twee basisse (basis-2 en basis-5) om desimale getalle te verteenwoordig.

Die gebruik van die woord abakus dateer terug na voor 1387 toe 'n Middel Engelse geskrif die woord uit Latyn geleen het om 'n sandbord-abakus te beskryf. Die Latynse woord het van abakos gekom, die Griekse genitiewe vorm van abax ("bereken-tabel"). Omdat abax ook die betekenis het van "tabel gesprinkel met sand of stof, gebruik vir die teken van geometries{e} figure," , is daar deur sommige taalkundiges gespekuleer dat die Griekse woord afkomstig kan wees van 'n Semitiese wortel, ābāq, die Hebreeuse woord vir "stof". Terwyl besonderhede van dié afkoms onduidelik is, mag dit ook afkomstig wees van die Phoenisiese woord abak, wat "sand" beteken. Die meervoud van abakus is abakusse.