Afrika-unie

Wysig skakels
in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
(Aangestuur vanaf Afrika Unie)
Afrika-unie
الاتحاد الأفريقي (Arabies)
African Union (Engels)
Union africaine (Frans)
União Africana (Portugees)
Unión Africana (Spaans)
Umoja wa Afrika (Swahili)
Vlag van die Afrika-unie Embleem van die Afrika-unie
Vlag Embleem
Nasionale leuse: A United and Strong Africa
(Engels vir: "'n Verenigde en sterk Afrika")
Volkslied: Let Us All Unite and Celebrate Together[1]
(Engels vir: "Laat ons almal verenig en saam fees vier")
Ligging van die Afrika-unie
Hoofstad Vlag van Ethiopië Addis Abebaa
Vlag van Suid-Afrika Midrandb
Grootste stad Vlag van Nigerië Lagos
Amptelike tale Arabies, Engels, Frans, Portugees, Spaans en Swahili
Regering
• Voorsitter van die vergadering
• Voorsitter van die kommissie
• Parlementêre president
 Kontinentale unie
Vlag van Mauritanië Mohamed Ould Ghazouani
Vlag van Tsjad Moussa Faki
Vlag van Zimbabwe Fortune Z. Charumbira
Onafhanklikheid
Vorming
• OAE-handves
• Abuja-verdrag
• Sirte-deklarasie
• Afrika-unie gestig

25 Mei 1963
3 Junie 1991
9 September 1999
9 Julie 2002
Oppervlakte
 - Totaal
 
 - Water (%) 		 
29 922 059 km2  (-)
11 552 972 myl2
-
Bevolking
 - 2020-skatting
 - Digtheid 		 
1 321 000 000 (-)
40,94 / km2 (-)
106,04 / myl2
BBP (KKP)
 - Totaal
 - Per capita 		2020-skatting

$7 573 miljard[2] (-)
$5 733[2] (-)

BBP (nominaal)
 - Totaal
 - Per capita 		2014-skatting

$2 587 miljard[2] (-)
$1 958[2] (-)

Geldeenheid 43 geldeenheide (-)
Tydsone
 - Somertyd 		(UTC-1 tot +4)
nie toegepas nie (UTC-1 tot +4)
Internet-TLD .africac
Skakelkode +58 kodes
a Setel van die Afrika-unie se kommissie
b Setel van die Pan-Afrika Parlement
c Voorgestel.

Die Afrika-unie (AU in Engels en UA in ander amptelike tale; Arabies: الاتحاد الأفريقي, Engels: African Union, Frans: Union africaine, Portugees: União Africana, Spaans: Unión Africana, Swahili: Umoja wa Afrika[3]) is 'n internasionale organisasie van 55 Afrika-lande.[4] Die hoofstad van die Afrika-unie is Addis Abeba in Ethiopië en die Pan-Afrika Parlement is in Midrand in Suid-Afrika geleë. Die AU se voorganger is die Organisasie vir Afrika-eenheid (OAE) wat op 9 Julie 2002 deur die AU vervang is.[5] Die de facto amptelike tale is Arabies, Engels, Frans, Portugees, Spaans en Swahili, terwyl de jure elke taal van Afrika amptelik is.[6] Sedert Marokko se terugkeer op 30 Januarie 2017 is elke Afrikaland lid van die AU, insluitende die omstrede Arabiese Demokratiese Republiek Sahara.[7][8]

Lidlande[wysig | wysig bron]

Huidige lede[wysig | wysig bron]

Waarnemerlande[wysig | wysig bron]

Streke van die Afrika-unie
 Noord   Suidelik   Oos   Wes   Sentraal 
  • Vlag van Haïti Haïti – in afwagting van geassosieerde lidstatus tydens die AU spitsberaad op 2 Februarie 2012.[9]
  • Vlag van Kasakstan Kasakstan – ná die ratifikasie van die verdrae op 14 November 2013 het die minister vir buitelandse sake, Erlan Idrisof, die permanente verteenwoordiger van die Republiek Kasakstan in die Afrika-unie geword.[10]
  • Vlag van Letland Letland – sedert 2012.[11]
  • Vlag van Litaue Litaue – sedert 2013.[12]
  • Palestinian flag Palestynse Owerheid – sedert 2013.[13]
  • Vlag van Serwië Serwië – die ministers vir buitelandse sake Ivan Mrkić het in 2012 asook 2014 en Vuk Jeremić het in 2011 aan die spitsberade in Addis Abeba deelgeneem.[14][15][16]
  • Vlag van Turkye Turkye – sedert 2005.[17]
  • Vlag van Oekraïne Oekraïne – sedert 2016.[18]

Voormalige lede[wysig | wysig bron]

  • Tanganjika – Op 26 April 1964 saamgesmelt met Zanzibar om die Verenigde Republiek Tanganjika en Zanzibar te vorm wat op 1 November 1964 herdoop is tot Tanzanië.
  • Zanzibar – Op 26 April 1964 saamgesmelt met Tanganjika om die Verenigde Republiek Tanganjika en Zanzibar te vorm wat op 1 November 1964 herdoop is tot Tanzanië.

Voormalige Kandidaatlande[wysig | wysig bron]

  • Vlag van Marokko Marokko – Die enigste Afrikaland wat nie 'n lid van die Afrika-unie was nie is Marokko, wat die AU se voorganger, die Organisasie vir Afrika-eenheid (OAE), op 12 November 1984 verlaat het toe baie ander lidlande die Arabiese Demokratiese Republiek Sahara van die Wes-Sahrawiese nasionalistiese Polisario Front gesteun het.[19][20] Marokko se bondgenoot, Zaïre, het ook die OAE se toelating van die Arabiese Demokratiese Republiek Sahara geopponeer asook die boikot teen die regime van Mobutu Sese Seko deur die organisasie van 1984 tot 1986.[21] Sommige lande het sedertdien hul ondersteuning vir die Arabiese Demokratiese Republiek Sahara teruggetrek.[22] Op 30 Januarie 2017 het Marokko weer by die Afrika-unie aangesluit.[23]
  • Vlag van Somaliland Somaliland – het in 1991 sy onafhanklikheid van Somalië verklaar en in 2005 aansoek gedoen vir lidmaatskap, wat in 2006 verwerp is.[24]

Ontwikkeling[wysig | wysig bron]

Lidlande van die AU se voorganger Organisasie vir Afrika-eenheid volgens jaar
Onderteken
In werking
Dokument 		1961
1961 		1963
1963
OAE Handves 		1991
N/A
Verdrag van Abuja 		1999
2002
Verklaring van Sirte
    Organisasie vir Afrika-eenheid (OAE) Afrika Ekonomiese Gemeenskap (AEG):
    Gemeenskap van Sahel-Sahara state (GSSS)
    Gemeenskaplike mark vir Oos- en Suider-Afrika (GMOSA)
    Oos-Afrikaanse Gemeenskap (OAG)
    Ekonomiese Gemeenskap van Sentraal-Afrika state (EGSAS)
    Ekonomiese Gemeenskap van Wes-Afrikaanse state (EGWAS)
    Inter Owerheid Ontwikkeling (IOO)
    Suider-Afrikaanse Ontwikkelingsgemeenskap (SAO)
    Arabiese Magreb Unie (AMU)
  Casablanca-groep Afrika-unie (AU)
  Monrovia-groep
       
s • b • w

Verklaring oor die soewereiniteit van Afrika[wysig | wysig bron]

In Mei 2004 het die Kommissie van die Afrika-unie 'n strategiese plan uitgereik, waarin vir die eerste keer die gesag van buitelandse magte oor afhanklike gebiede in Afrika verwerp is.[25]

Kaart van Afrika met afhanklike gebiede
Gebiede Territoriale mag Territoriale aanspraak
Asore Vlag van Portugal Portugal Vlag van Marokko Marokko
Britse Indiese Oseaangebied Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk Vlag van Mauritius Mauritius en Flag of Seychelles Seychelle
Ceuta en Melilla Vlag van Spanje Spanje Vlag van Marokko Marokko
Kanariese Eilande Vlag van Spanje Spanje Vlag van Marokko Marokko
Madeiraeilande Vlag van Portugal Portugal Vlag van Marokko Marokko
Mayotte Vlag van Frankryk Frankryk Vlag van Comore-eilande Comore-eilande
Réunion Vlag van Frankryk Frankryk Vlag van Mauritius Mauritius
Sint Helena, Ascension en Tristan da Cunha Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk

Lys van presidente[wysig | wysig bron]

Afrika-unie[26]
Naam Begin van ampstermyn Einde van ampstermyn Land
Thabo Mbeki 9 Julie 2002 10 Julie 2003 Vlag van Suid-Afrika Suid-Afrika
Joaquim Chissano 10 Julie 2003 6 Julie 2004 Vlag van Mosambiek Mosambiek
Olusegun Obasanjo 6 Julie 2004 24 Januarie 2006 Vlag van Nigerië Nigerië
Denis Sassou Nguesso 24 Januarie 2006 24 Januarie 2007 Flag of the Republic of the Congo Kongo
John Kufuor 30 Januarie 2007 31 Januarie 2008 Vlag van Ghana Ghana
Jakaya Kikwete 31 Januarie 2008 2 Februarie 2009 Vlag van Tanzanië Tanzanië
Moeammar al-Ghaddafi 2 Februarie 2009 31 Januarie 2010 Vlag van Libië Libië
Bingu wa Mutharika 31 Januarie 2010 31 Januarie 2011 Vlag van Malawi Malawi
Teodoro Obiang Nguema Mbasogo 31 Januarie 2011 29 Januarie 2012 Vlag van Ekwatoriaal-Guinee Ekwatoriaal-Guinee
Yayi Boni 29 Januarie 2012 27 Januarie 2013 Vlag van Benin Benin
Hailemariam Desalegn 27 Januarie 2013 30 Januarie 2014 Vlag van Ethiopië Ethiopië
Mohamed Ould Abdel Aziz 30 Januarie 2014 30 Januarie 2015 Vlag van Mauritanië Mauritanië
Robert Mugabe 30 Januarie 2015 30 Januarie 2016 Vlag van Zimbabwe Zimbabwe
Idriss Déby 30 Januarie 2016 30 Januarie 2017 Vlag van Tsjad Tsjad
Alpha Condé 30 Januarie 2017 28 Januarie 2018 Vlag van Guinee Guinee
Paul Kagame 28 Januarie 2018 10 Februarie 2019 Vlag van Rwanda Rwanda
Abdel Fattah el-Sisi 10 Februarie 2019 10 Februarie 2020 Vlag van Egipte Egipte
Cyril Ramaphosa 10 Februarie 2020 6 Februarie 2021 Vlag van Suid-Afrika Suid-Afrika
Félix Tshisekedi 6 Februarie 2021 5 Februarie 2022 Flag of the Democratic Republic of the Congo Demokratiese Republiek die Kongo
Macky Sall 5 Februarie 2022 18 Februarie 2023 Vlag van Senegal Senegal
Azali Assoumani 18 Februarie 2023 17 Februarie 2024 Vlag van Comore-eilande Comore-eilande
Mohamed Ould Ghazouani 17 Februarie 2024 hede Vlag van Mauritanië Mauritanië

Lys van voorsitters[wysig | wysig bron]

Afrika-unie[26]
Naam Begin van ampstermyn Einde van ampstermyn Land
Amara Essy 9 Julie 2002 16 September 2003 Vlag van Ivoorkus Ivoorkus
Alpha Oumar Konaré 16 September 2003 28 April 2008 Vlag van Mali Mali
Jean Ping 28 April 2008 15 Oktober 2012 Vlag van Gaboen Gaboen
Nkosazana Dlamini-Zuma 15 Oktober 2012 30 Januarie 2017 Vlag van Suid-Afrika Suid-Afrika
Moussa Faki 30 Januarie 2017 hede Vlag van Tsjad Tsjad

Presidente van die Pan-Afrika Parlement[wysig | wysig bron]

Afrika-unie[26]
Naam Begin van ampstermyn Einde van ampstermyn Land
Gertrude Ibengwe Mongella 18 Maart 2004 29 Mei 2009 Vlag van Tanzanië Tanzanië
Idriss Ndele Moussa 29 Mei 2009 28 Mei 2012 Vlag van Tsjad Tsjad
Bethel Nnaemeka Amadi 28 Mei 2012 27 Mei 2015 Vlag van Nigerië Nigerië
Roger Nkodo Dang 27 Mei 2015 1 April 2020 Vlag van Kameroen Kameroen
Bouras Djamel 1 April 2020 1 Maart 2021 Vlag van Algerië Algerië
Fortune Z. Charumbira 1 Maart 2021 tans Vlag van Zimbabwe Zimbabwe

Sien ook[wysig | wysig bron]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. ↑ (en) "African Union anthem, etc". Africamasterweb.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 April 2018. Besoek op 26 November 2012.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 (en) "Report for Selected Countries and Subjects". Internasionale Monetêre Fonds. 14 September 2006. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Julie 2020. Besoek op 14 Julie 2020.
  3. ↑ (en) Official Languages "Art. 11 AU" Protocol on amendments to the constitutive act of the African Union Geargiveer 30 Junie 2014 op Wayback Machine
  4. ↑ (en) au.int: Member States Geargiveer 9 Januarie 2015 op Wayback Machine
  5. ↑ (en) africa-union.org: Launch of the African Union, 9 July 2002: Address by the chairperson of the AU, President Thabo Mbeki Geargiveer 22 Julie 2013 op Wayback Machine
  6. ↑ (en) africa-union.org: Art. 11 Protocol on Amendments to the Constitutive Act of the African Union
  7. ↑ (en) "Morocco to rejoin African Union despite Western Sahara dispute". BBC. 30 Januarie 2017. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 April 2020. Besoek op 15 Februarie 2020.
  8. ↑ (en) "Western Sahara welcomes Morocco's African Union membership". BBC. 31 Januarie 2017. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 Februarie 2020. Besoek op 15 Februarie 2020.
  9. ↑ (en) "Haiti – Diplomacy: Haiti becomes a member of the African Union – HaitiLibre.com, Haiti News, The haitian people's voice". Haitilibre.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 April 2020. Besoek op 15 Februarie 2020.
  10. ↑ (en) "Kazakhstan was granted an observer status in the African Union". Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kazakhstan. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Oktober 2019. Besoek op 30 Januarie 2014.
  11. ↑ (en) "Latvia becomes observer to African Union". Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Latvia. 14 November 2013. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2019. Besoek op 30 Januarie 2014.
  12. ↑ (en) "Non-African States and Organisations accredited to the AU". The African Union Commission. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Junie 2018. Besoek op 19 November 2015.
  13. ↑ (en) Fathya el-Dakhakhni (27 Mei 2013). "AU grants Palestine observer status". Egypt Independent. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Desember 2016. Besoek op 30 Januarie 2014.
  14. ↑ (sr) "Mrkić na samitu u Adis Abebi". B92. 30 Januarie 2014. Besoek op 15 Februarie 2020.
  15. ↑ (en) "Serbian FM urges African Union support". B92. Besoek op 15 Februarie 2020.
  16. ↑ (en) "bilateral relations". Embassy of Serbia in Ethiopia. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 November 2018. Besoek op 15 Februarie 2020.
  17. ↑ (en) "Press Release Regarding The Participation of H.e. Mr. Bekir Bozdağ, Deputy Prime Minister of the Republic of Turkey, In The 18th Ordinary Session of the Assembly of the African Union". Ministry of Foreign Affairs of Turkey. 28 Januarie 2012. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Februarie 2014. Besoek op 30 Januarie 2014.
  18. ↑ (en) "Ukraine has obtained observer status in the African Union". Ministry of Foreign Affairs of Ukraine. 22 Junie 2016. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2019. Besoek op 15 Februarie 2020.
  19. ↑ (en) news.bbc.co.uk: OAU considers Morocco readmission
  20. ↑ (en) arabicnews: South African paper says Morocco should be one of the AU and NEPAD leaders Geargiveer 19 Julie 2006 op Wayback Machine
  21. ↑ (en) lcweb2.loc.gov: Zaire: A Country Study, "Relations with North Africa"
  22. ↑ (en) map.ma: Togo confirms to AU withdrawal of recognition of SADR Geargiveer 22 Februarie 2008 op Wayback Machine
  23. ↑ (en) "Morocco rejoins African Union". Worldbulletin. 30 Januarie 2017. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Januarie 2020. Besoek op 15 Februarie 2020.
  24. ↑ (en) afrol.com: Somaliland disappointed with African Union
  25. ↑ (fr) africa-union.org: voir l'annexe 3 Site de l'Union africaine Geargiveer 22 Februarie 2012 op Wayback Machine
  26. ↑ 26,0 26,1 26,2 (en) rulers.org: International organizations A-N – African Union

Bronne[wysig | wysig bron]

  • (en) Yassin El-Ayouty: The Organization of African Unity After Thirty Years, Westport/New York 1994.
  • (en) Christof Heyns, Evarist Baimu, Magnus Killander: The African Union, in: German Yearbook of International Law 46 (2004)
  • (en) Konstantinos D. Magliveras, Gino J. Naldi: The African Union – A New Dawn for Africa?, in: International and Comparative Law Quarterly 51 (2002)
  • (en) Corinne A. A. Packer, Donald Rukare: The New African Union and Its Constitutive Act, in: American Journal of International Law 96 (2002)

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]

Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Afrika-unie&oldid=2653249"