Witkruisarend

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
(Aangestuur vanaf Aquila verreauxii)

Witkruisarend
Volwassene en onvolwassene in vlug
Wetenskaplike klassifikasie
Domein:
Koninkryk:
Filum:
Klas:
Orde:
Familie:
Genus:
Spesie:
A. verreauxii
Binomiale naam
Aquila verreauxii
Lesson, 1830
     verspreiding

Die witkruisarend (Aquila verreauxii) is 'n groot donkerswart roofvoël met 'n kenmerkende wit V-vorm op die rug, en wit kruisvere. Dit is die 6de grootste arendspesie ter wêreld. Vergeleke met hul eweknieë het hulle besonder groot pote en lang kloue. Die arend leef in oorwegend afgeleë en bergagtige gebiede van suidelike en oostelike Afrika (tot in Tsjad), asook lokaal in westelike Asië. Omdat hul bergagtige hougebiede meestal bewaar word, of nié vir landbou of bewoning geskik is nie, word hierdie spesie nie bedreig nie. Omdat hulle nie aas nie, word hulle ook nie maklik vergiftig nie. Hul naaste verwant is die goue arend.[1]

Hulle leef in pare, en slegs wanneer een sterf sal die oorblywende 'n nuwe maat aanvaar. Die paar werk saam om 'n groot nes op 'n kranslys te bou, en dié kan tot vier maande neem om te voltooi. Wanneer die tyd nader om die eiers te lê bring hulle ook groen takkies van 'n karee of kiepersol wat die voering van die stoknes uitmaak.[1] 'n Broeipaar van gelyke ouderdom kan potensieël vir drie dekades aanhou broei. Hulle is territoriaal, en verjaag ander volwasse arende. By geleentheid sal 'n mannetjie die opgeskote jongeling ook gou uit die nesgebied verjaag.

Soos by roofvoëls in die algemeen is die wyfie die grotere. Sy kan tot 7 kg weeg, terwyl die mannetjie maksimum 4,2 kg weeg. Dié arende het 'n vlerkspan van 186 tot 222 cm. Soos by ander arende is die winterseisoen die broeityd. Die wyfie lê een tot drie eiers wat sy oor 43 tot 46 dae uitbroei. Die wyfie spandeer in die broeityd 94-97% van haar tyd op die nes, terwyl die mannetjie die jagwerk doen.[2] Die wyfie alleen voer die kuiken, met prooi wat deur die mannetjie aangedra word. Wanneer die oudste kuiken oorleef, pik dit rondom die vyfde dag die jonger kuiken of kuikens dood. Die oorlewende enkelkuiken bly vir 84 tot 99 dae in die nes en is 'n maksimum van ses maande van sy of haar ouers afhanklik. Die kuiken roep redelik luidrugtig na die ouers, maar volwasse voëls is betreklik stil. Dit neem die jongeling vier jaar om die volwasse veredos te verkry.[1]

Die ouers poog gewoonlik om in een seisoen twee broeisiklusse te voltooi, en kan dus in 'n gunstige jaar twee kuikens voortbring. Dikwels bou hulle 'n reserwenes, en wissel dan die twee neste (soms binne meters van mekaar) af na gelang van omstandighede.[2] Hulle vreet hoofsaaklik klein soogdiere en het 'n voorliefde vir dassies, maar vreet ook hase, rietrotte, voëls en reptiele.

Ander name[wysig | wysig bron]

  • Engels: Verreaux's eagle (vernoem na Jules Verreaux), African black eagle of Black eagle
  • Zoeloe: Ukhozi
  • Sotho: Ntsu
  • Xitsonga: Gama

Sien ook[wysig | wysig bron]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. 1,0 1,1 1,2 Kondlo, Mandisa; Moeketsane, Thato (September 2014). "Verreaux's Eagle". SANBI, Walter Sisulu Nasionale Botaniese Tuin. Besoek op 10 Julie 2023.
  2. 2,0 2,1 Crewe, Dougie (12 September 2022). A SHORT HISTORY of the Verreaux's Black Eagle of Roodekrans, Walter Sisulu National Botanical Gardens, Roodepoort. Suid-Afrika: The Black Eagle Project Roodekrans (BEPR) Group.