Blouaap

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Blouaap
Volwassene in Krugersdorpwildtuin
Roepe opgeneem te Naivasjameer, Kenia
Wetenskaplike klassifikasie
Koninkryk:
Filum:
Klas:
Orde:
Familie:
Genus:
Spesie:
C. pygerythrus
Binomiale naam
Chlorocebus pygerythrus
F. Cuvier, 1821
     verspreiding
Wyfies met babatjies by die iSimangaliso-vleiland, KwaZulu-Natal

Die blouaap (Cercopithecus aethiops) is 'n primaat van gemiddelde grootte. Die spesie word slegs in Afrika suid van die Sahara gevind. 'n Klein bevolking blouape wat saam met die slawe van Afrika as troeteldiere gereis het, is tans gevestig op eilande – veral Barbados en St. Kitts – in die Karibiese See.

Identifikasie[wysig | wysig bron]

Die spesie het die tipiese aapvoorkoms. Hulle is skraal gebou, met lang arms en bene. Die pels op die lyf is liggrys, maar die penspels en die binnekante van die ledemate is roomkleurig tot wit. Die gesiggie is swart, maar omkring met 'n wit band pels wat dwarsoor die voorkop strek en met die wange af. 'n Volwasse mannetjie se skrotum is helderblou, en die penis skarlakenrooi.

Mannetjie
  • Gemiddelde lengte: 115 cm
  • Gemiddelde stertlengte: 68 cm
  • Gemiddelde massa: 5,5 kg
Wyfie
  • Gemiddelde lengte: 105 cm
  • Gemiddelde stertlengte: 57 cm
  • Gemiddelde massa: 4,1 kg

Verspreiding[wysig | wysig bron]

Blouape word in die noorde en ooste van Suider-Afrika aangetref, en langs die suidelike kus tot so ver wes as Mosselbaai. Hulle leef ook in andersins onherbergsame areas langs riviere, insluitende die Oranjerivier tot so ver wes as sy monding, en beboste lope diep in die Karoo. Hulle is wyd verspreid deur sentraal- en Oos-Afrika, behalwe in die oerwoudareas naby die ewenaar.

Habitat[wysig | wysig bron]

Blouape kan in 'n wye verskeidenheid van leefplekke floreer, veral bebosde en graslandgebied, maar kom ook in voorstede voor. Die beskikbaarheid van drinkwater is ook noodsaaklik.

Gedrag[wysig | wysig bron]

Lees ook die artikel aap.

Hulle is aktief gedurende die dag en slaap snags in bome of op kranse.

Die blouaap woon in nou-verweefde sosiale groepe saam. Die tropsamestelling is gesentreer rondom 'n dominante wyfie. Tropgrootte is tussen 20 tot 30 lede. Wyfies bly lewenslank in hulle oorspronklike trop. Mannetjies migreer ten tye van die aanvang van puberteit, trek dan van trop tot trop, en spandeer omtrent drie jaar in 'n trop voordat hulle weer aanbeweeg. Mannetjies en wyfies se hiërargie is verskillend; slegs die mannetjies van hoër rang het toegang tot bronstige wyfies. Sosiale hegtheid vind plaas deur middel van onderlinge versorging van mekaar se pelse. Troppe het goed-gedefinieerde groepsgebiede met duidelike grense, wat streng deur hulle beskerm word.

Die lewensverwagting kan tot 20 jaar wees.

Hulle word deur kroonarende, breëkoparende, luiperds en luislange gevang.

Geluide[wysig | wysig bron]

Blouape uiter 'n groot reeks geluide. Hulle het drie verskillende waarskuwingsroepe vir landroofdiere, slange en voëls. Die kenmerkende 'nkau'-roep van die volwasse mannetjie is die bron van die aap se Zoeloenaam.

Kos[wysig | wysig bron]

Hulle is omnivore, maar vreet veral 'n verskeidenheid groente en vrugte. Hulle is ook lief vir klein insekte, klein ongewerweldes en voëleiers. Hulle spandeer heelwat tyd op die grond aan't eet, en kan groot skade in vrugteboorde, landerye, tuine en selfs oop kombuise veroorsaak.

Voortplanting[wysig | wysig bron]

Daar is nie sigbare tekens dat die wyfie gereed is vir voortplanting nie en die diertjie het ook geen vaste paringseisoen nie. Gewoonlik word 'n enkele apie gebore na 210 dae van dragtigheid, en geboortes vind plaas tussen September en Desember. Tweelinggeboortes is seldsaam. Kleintjies word gespeen teen ongeveer vier maande.

Spoor en veldtekens[wysig | wysig bron]

Agtergeblewe stukke kos, en doppe en oneetbare skille gee gewoonlik 'n aanduiding dat blouape in die omgewing was. Die mis is klonterig en rond, met fragmente van onverteerde plantmateriaal daarin.

Fotogalery[wysig | wysig bron]

Sien ook[wysig | wysig bron]

Wikispecies
Wikispecies
Wikispecies het meer inligting oor: Chlorocebus pygerythrus

Bronne[wysig | wysig bron]

  • 'Smither's Mammals of Southern Africa. A field guide'. Redakteur Peter Apps. Derde uitgawe, 2000.
  • 'Veldgids tot die soogdiere van Suider-Afrika'. Chris en Tilde Stuart. Eerste uitgawe, 1988.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. Kingdon, J., Gippoliti, S., Butynski, T.M. & De Jong, Y. (2008). "Chlorocebus pygerythrus". IUBN-rooilys van Bedreigde Spesies. Weergawe 2010.1. Internasionale Unie vir die Bewaring van die Natuur. Besoek op 11 April 2010. {{cite web}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)AS1-onderhoud: meer as een naam (link)