Cité de Carcassonne

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Die historiese versterkte stad van Carcassonne*
Unesco-wêrelderfenisterrein

Die Cité de Carcassonne
in herfskleure

Ligging van Cité de Carcassonne op 'n kaart (Frankryk)
Cité de Carcassonne
Cité de Carcassonne
Posisie van Cité de Carcassonne in Frankryk
Koördinate: 43°12′24″N 2°21′49″O / 43.20667°N 2.36361°O / 43.20667; 2.36361Koördinate: 43°12′24″N 2°21′49″O / 43.20667°N 2.36361°O / 43.20667; 2.36361
Lande Vlag van Frankryk Frankryk
Tipe Kultureel
Kriteria ii en iv
Verwysings 345
Streek Europa
Inskripsiegeskiedenis
Inskripsie 1997  (21ste Sessie)
* Naam soos dit in die Wêrelderfenislys verskyn.
Streek soos deur Unesco geklassifiseer.

Die Cité de Carcassonne is 'n middeleeuse bouwerk in die stad Carcassonne in die department Aude in die suide van Frankryk. Dit is geleë op die regteroewer van die Auderivier, in die suidooste van die hedendaagse stad. Die middeleeuse sitadel, waarvan die oorsprong terugdateer na Gallo-Romeinse tye, se bekendheid is te danke aan die dubbele stadsmuur van byna 3 km met twee-en-vyftig torings wat op skouspelagtige wyse oor die Audevallei uittroon. Die Cité sluit ook 'n graaflike kasteel (die château comtal) en 'n basiliek (die basilique Saint-Nazaire) in.

Nadat dit van vernietiging gered is, is dit in die 19de eeu, op soms omstrede wyse, gerestoureer onder leiding van Eugène Viollet-le-Duc. Die Cité de Carcassonne is in 1997 deur UNESCO aangewys as 'n wêrelderfenisgebied. Die graaflike kasteel, die versterkings, die dwingels (lices)[1] en hulle torings behoort aan die staat en word bestuur deur die sentrum vir nasionale monumente van Frankryk,[2] terwyl die res van die Cité deel van die munisipale owerheid se eiendom is.

Geografiese ligging[wysig | wysig bron]

Skets deur Eugène Viollet-le-Duc wat die ligging van die Cité aan dui

Die Cité de Carcassonne is geleë op die regteroewer van die Aude en kyk uit oor die stad Carcassonne wat wes daarvan lê. Die stad bevind hom tussen die Montagne Noire en die Pireneë op die hoofroete tussen die Middellandse See en die Atlantiese Oseaan. Die teenwoordigheid van die twee bergreekse vorm 'n gang waarna gereeld deur klimatoloë verwys word in terme van die wind wat daardeur waai.[3] Die ligging is tewens 'n strategiese plek in die suide van Frankryk waarvandaan die hoofkommunikasie roetes gemonitor kan word: in die noorde die Montagne Noire, in die suide die Corbières, in die weste die Lauragaisvlakte en in die ooste die wynbou vlakte langs die Middellandse See.[4]

Die Cité is gebou bo aan 'n klein plato wat gevorm is deur die wyer wording van die Aude op 'n hoogte van ongeveer 150 meter bo die vallei van die ville basse (onderste stad).[5] Die eerste stadsmuur is deur die Wesgote gebou volgens induikings in die terrein.[6] Die plato, wat los staan van die Corbières van die commune Palaja teen 260 m hoog, gaan deur die Cité op 148 m en eindig in die Aude op 100 m.[7] Aan die weste kant is die helling styl genoeg om moeilike toegang aan aanvallers te bied. In die Ooste is die helling minder styl en laat dit toegang aan handelaars toe, maar ook aan aanvallers. Die belangrikste verdedigingsmeganismes word dus ook aan dié kant van die Cité aangetref.

2500 jaar se geskiedenis[wysig | wysig bron]

Die Cité was opeenvolgend 'n protohistoriese terrein, 'n Gallo-Romeinse sitadel, 'n Wesgotiese vesting, 'n hertogdom, daarna die setel van 'n burggraaf, en uiteindelik 'n koninklike sénéchaussée.[8] Daar word van elkeen van die stappe tussen die Romeinse tydperk en die einde van die Middeleeue getuig in die geboue waaruit die Cité bestaan.

Van die Gallo-Romeinse tydperk tot die Wesgote[wysig | wysig bron]

Die oorblyfsels van 'n versterkte oppidum, oppidum Carcaso[9] naby die hedendaagse ligging van die Cité, is deur argeoloë ontdek. Die plek was reeds 'n belangrike handelsentrum soos getuig uit die keramiekskerwe in die styl van Kampanië (streek in Italië) en amfora. In ongeveer die 3de eeu v.C. het die Volques Tectosages besit geneem van die gebied[10] en die oppidum van Carcasso as vesting versterk. Plinius die Ouere noem die oppidum in sy geskrifte onder die naam Carcaso Volcarum Tectosage.[11] Hulle het toe reeds goud gedelf in die myn van Salsigne vir offerandes aan hulle god.

In 122 v.C. het die Romeine[12] die gebied vreedsaam geannekseer en geïtegreer in die Gallia Narbonensis wat in 118 v.C. geskep is. Die Romeine was reeds vir tweehonderd jaar bekend met die gebied deur hulle handelaars se omswerwing in die gebied.[13] Onder die Pax Romana het die klein Gallo-Romeinse sitadel van Carcaso, die hoof nedersetting van die kolonie Julia Carcaso geword, wat sonder twyfel te danke aan wynbou en sy ligging langs die vervoer roetes floreer het: dit is geleë langs die Romeinse heerweg wat van Narbonne na Toulouse gestrek terwyl platbodembote op die Atax[14] aan die voet van die oppidum gevaar het. Laasgenoemde is uitgebrei deur afdamming van die strate en stegies volgens 'n reghoekige plan. Maar, die Cité het geen openbare terrein gehad nie nog 'n monument aan 'n kultus. Verder het daar aan die voet van die oppidum 'n agglomerasie langs die Romeinse pad ontstaan.[15]

In die 3de eeu was die stad, soos die res van die Romeinse Ryk onderworpe aan verskeie aanvalle deur die sogenaamde Barbare wat die inwoners genoodsaak het om hulle te beskerm deur 'n eerste reeks Gallo-Romeinse vestingmure. In 333 n.C. noem die teks[16] van 'n pelgrim die castellum van Carcassonne. Hierdie vestingmure is steeds sigbare in sekere dele van die stadsmure en dien as basis vir die hedendaagse stadsmuur.[17] Die torings Marquière, Samson en Moulin d'Avar is gedeeltelik ongeskonde dele van die primitiewe stadsmure.[18] Hierdie mure het die Cité van aanvallers beskerm en ter selfde tyd toegangsbeheer oor die romeinse pad benede dit toegelaat.

Omstreeks die 5de eeu [19] het die Wesgote, een van die Germaanse stamme, beheer oor van Languedoc bewerkstellig, nadat hulle vir lank in Italië vertoef het. Die versterkte Cité het 'n grensstad aan die noordekant van hulle koninkryk geword, waarskynlik te danke aan die oorwinning van Ataulphe tydens sy opmars na Toulouse.[20] Die Cité het geleidelik 'n relatiewe stand van vrede bereik tot met die heerskappy van Alarik II, soos getuig in 'n groot aantal muntstukke wat die Wesgotiese monarge van die tydperk uitbeeld. In 507 is die Wesgote deur die Franke uit Akwwitanië verdryf maar hulle het daarin gelaag om Septimanië te behou wat die Cité de Carcassonne ingesluit het. In 508 het Clovis 'n onsuksesvolle aanval teen die Wesgote geloods om die Cité de Carcassonne te bekom[21],.[22] In 585 het 'n nuwe aanval deur Guntram, koning van die Franke in Boergondië sukses behaal. Maar, die Wesgote het die Cité kort daarna herower en die heerser daarvan gebly tot 713. In die loop van die 6de eeu is Carcassonne saam met Agde en Maguelonne beleër. 'n Wesgotiese katedraal, waarvan die ligging nie bekend is nie, is opgerig.[23]

In 725 het Wali Ambisa Carcassonne ingeneem nadat die Wesgotiese koninkryk van Spanje deur die More verower is. Die Cité het in die hande van die More gebly[24] tot 752, die datum waarop die More deur die Franke onder Pepyn die Korte verdryf is. Dit is dié voorval wat aanleiding gegee het tot die Legende van die Dame van Carcas.

Die feodale tydperk[wysig | wysig bron]

Pous Innocentius III, wat die Albigensiese Kruistog in 1208 van stapel gestuur het

Die aanvang van die deodale tydperk het gepaardgegaan met die uitbreiding van die stad en sy versterkings. Dit word ook gekenmerk deur die bou van die katedraal vanaf 1096 en die kasteel bouwerk in die 12de eeu. Die graaflike kasteel (château comtal) het bestaan uit twee hoofgeboue waaraan daar in 1150 'n kapel toegevoeg is wat die kasteel 'n U-vorm om die binnehof gegee het. Vanaf 1240 is 'n tweede verdieping aan die kasteel aangebring.

Dit was ook die tydperk van die grawe van Carcassonne. Die eerste graaf wat deur die Karolingers aangestel was, was Bellon wat Oliba II opgevolg is. Die pligte van die graaf het die administrasie van die omgewing as graafskap van die Karolingiese Ryk behels. In die 9de eeu, het die latynse frase Cité de Carcassonne gereeld in die tekste en verdar van amptenare verskyn.[25] In 1082 het die familie Trencavel besit van die stad oorgeneem, tot die verleentheid van die Huis van Barcelona wat die regmatige eienaars was het hulle 'n uitgestrekte gebied wat geloop het van Carcassonne tot by Nîmes geannekseer.[26]

Onder Bernard Aton IV Trencavel, Burggraaf van Albi, Nîmes en Béziers, het die stad vooruitgang gemaak en is talle konstruksieprojekte geloods. Dit is ook in hierdie tydperk wat 'n nuwe geloof, die Katarisme, vastrap plek gekry het in die Languedoc. Die burggraaf van Trencavel het in 1096 toestemming verleen vir die bou van die basiliek Saint-Nazaire waarvan die materiaal deur die Pous Urbanus II geseën is. In 1107 het die Carcassonnais die susereiniteit van Bernard Aton, wat belowe het dat hy die Cité aan sy oorspronklike eienaar Raymond Berengarius III van Barcelona sou terugbesorg, verwerp[27] en het hulle beroep gedoen op die Graaf van Barcelona om hom te verjaag. Maar, met die ondersteuning van Bertrand van Tripoli, Graaf van Toulouse, het Bernard Aton beheer oor die Cité herstel. In 1120 het die Carcassonnais weereens gerebelleer. Bernard Aton het egter na 'n paar jaar die orde herstel. In 1130 het hy die konstruksie van die château comtal (graaflike kasteel) beveel, aangedui onder die term palatium – dus 'n palts[28] – asook die herstel van die Gallo-Romeinse stadsmure. Dus is die Cité de Carcassonne omring deur sy eerste algehele vestingwerk.

In die tydperk was die stad ryk en het die bevolking tussen 3 000 en 4 000 inwoners bedra[29] ingesluit die inwoners van die twee burge wat onder die stadsmure ontstaan het: die burg Saint-Vincent geleë aan die noordekant en die burg Saint-Michel wat suid van die Narbonne Poort geleë was. Die stad het in 1192 'n konsulaat gekry wat bestaan het uit die notables en die bourgeois, gelas met die administrasie van die stad, later in 1229 is 'n charte coutumière (gewoonteregboek) saamgestel.

In 1208 het Pous Innocentius III te staan gekom voor die groeiende katarisme en het hy 'n beroep gedoen op die baronne uit die noorde om die Albigensiese Kruistog uit te voer. Die Graaf van Toulouse, wat van kettery aangekla is, en sy hoofvasal, die burggraaf van Trencavel was die hoofteiken van die aanval. Op 1 Augustus 1209 is die Cité beleër deur die kruismag.[30] Raymond-Rogier Trencavel is spoedig gevangene geneem, op 15 Augustus in ruil vir die lewens van die inwoners. Die burge onder die stadsmure is vernietig. Die burggraaf het waarskynlik aan disenterie beswyk in die tronk van sy eie kasteel op 10 November 1209.[31] Sommige bronne meen dat 'n sluipmoord deur Simon de Montfort georkestreer is, maar dit is nie seker nie. Die Cité het hierna gedien as die hoofkwartier van die kruistog se troepe.[32]

Die gebied is aan Simon de Montfort, hoof van die kruistogleër toegeken. Laasgenoemde is in 1218 tydens die beleg van Toulouse oorlede en sy seun, Amaury VI de Montfort, het besit van die Cité oorgeneem, maar hy was nie in staat om die stad te bestuur nie. Hy het die regte aan die koning Lodewyk VIII van Frankryk toegeken, maar Raymond VII van Toulouse en sy comtes de Foix het teen hom saamgesweer. In 1224 het Raymond II Trencavel besit van die Cité herneem na die vlug van Amaury.[33] 'n Tweede kruistog is deur Lodewyk VIII geloods in 1226 en Raymond Trencavel moes vlug.[34] Die Cité de Carcassonne het nou deel geword van die domein van die Koning van Frankryk en het die setel van 'n sénéchaussée geword. 'n Terreur tydperk het hom binne die stad afgespeel. Die jag na Katare het gelei tot die vermenigvuldiging van teregstellings per brandstapel en wilde verdoemings, met die oprigting van die Inkwisisie waarvan mens tot vandag toe die gebou binne die stadsmure kan besigtig.

Die koninklike tydperk[wysig | wysig bron]

Besoekers in die die dwingels (Frans: lices) wat tydens die koninklike epog gebou is

Lodewyk IX het die konstruksie van die tweede stadsmuur beveel sodat die stad lang beleërings kon weerstaan. In der waarheid was daar in die tydperk talle bedreigings in die omgewing: Raimond Trencavel, vlugteling in Aragon, wou nog altyd sy gebied herwin en die koning van Aragon, Jacobus I die Oorwinnaar, het 'n ernstige bedreiging ingehou vir in die gebied naby die grens van sy koninkryk. Verder het die konstruksie dit moontlik gemaak om die gemoedere van die bevolking te lig en hulle vertroue te wen. Die Cité het deel gevorm van die verdedigingstelsel aan die grens tussen Frankryk en Aragon. Die eerste konstruksie het die château comtal betrek wat oor die westelike muur uitgekyk het. Dié is omring deur mure en torings aan die binnekant van die Cité self om die beskerming van die verteenwoordigers van die koning te verseker. Vervolgens is 'n tweede linie van vestingwerk van ongeveer een en 'n halwe kilometer met veertien torings begin bou. Hierdie muur is gebou met wagtorings aan weerskante wat die toegang van die Aude beheer het.[35]

In 1240 het Raimond Trencavel met die ondersteuning van 'n aantal seigneurs (landhere)[36] gepoog om die Cité te herower. Hy het die burge langs die Auderivier beset en die hulp van die inwoners verkry wat tonnels onder hulle huise gegrawe het om onder deur die stadsmure te kan deur kom. Die dubbele muur het 'n belangrike verdedigingsrol gespeel waardeur Raimond Trencavel vertraag is. Die garnisoen gelei deur die hofmeier[37] Guillaume des Ormes het effektief weerstand gebied. Raimond Trencavel is spoedig gedwing om die beleg op te sê en op die vlug te slaan met versterking van koning Lodewyk IX wat op pad was.[38] In 1247 doen hy voor die koning Lodewyk IX afstand van sy aansprake op die Cité.[39] Die Cité de Carcassonne is hiermee beslissend aan die Koninkryk van Frankryk verbind en dit is van toe af deur die sénéchaux (hofmeiers) regeer.

Van die datum af is die vesting nie weer aangeval nie, selfs nie tydens die Honderdjarige Oorlog. Die verbeterings en vergrotings wat gevolg het kan in drie fases gegroepeer word.[40] Die eerste werk het begin onmiddellik na die laaste aanval op die Cité. Dit het die herstel van die mure, gelyk maak van die dwingels, byvoeging van 'n tweede verdieping aan die kasteel en die bou van die toring van van die geregtigheid. Die tweede konstruksiefase het plaasgevind tydens die bewind van Filip III, volgens Hardi:[41] dit het die konstruksie van die Narbonne Poort, die toring van Trésau, die Saint-Nazaire poort en die dele van die stadsmure, asook herstelwerk aan sekere Gallo-Romeinse toring en die wagtoring van die kasteel. Die burge Saint-Vincent en Saint-Michel se stadsmure is gesloop om te vrehoed dat inwoners met aanvallers saamwerk soos wat die geval was met die laaste aanval. Die derde en laaste fase van die werk het afgespeel tydens die bewind van Filip die Skone en het die modernisering van die vesting behels. Verskeie dele van die stadsmure is herbou volgens meer onlangse verdedigingstegnieke. Die antieke vestingsmure aan die westekant is ook opgeknap.

Eduard van Woodstock, die Swart Prins van Skotland het verkies om die ville basse eerder as die Cité aan te val in 1355

In 1258 het die Verdrag van Corbeil die grens tussen Frankryk en Aragon naby Carcassonne, in die Corbières gevestig. Lodewyk IX het afstand gedoen van sy soesereiniteit oor Katalonië en Roussillon en in 'n teengebaar het die koning van Aragon afstand gedoen van sy ambisies oor gebiede van die Languedoc. Hierna het die Cité 'n belangrike rol gespeel in die skema vir die verdediging van die grens. Dit het 'n tweede verdedigingslinie verteenwoordig agter die voorposte wat bestaan het uit die kastele Peyrepertuse, Aguilar, Quéribus, Puilaurens en Termes waarna verwys is as die "cinq fils de Carcassonne"; die vyf seuns van Carcassonne. In die 13de eeu was die Cité de Carcassonne een van die vestings wat die beste toegerus was in Frankryk[42] en het dit gedien as reserwe vir die bondgenote. Die Cité is nooit aangeval nie geen opskudding is veroorsaak toe die aantal troepe wat daar gestasioneer was geleidelik verminder is nie. Teen die einde van die 14de eeu was die Cité nie meer in staat om die nuwe leërs met buskruit te weerstaan nie. Nogtans was die sitadel se ligging steeds strategies en is 'n garnisoen in stand gehou.[43] Teen 1418 het die manskappe in die garnisoen oor die algemeen van 'n tweede werk gehad. In die tydperk is 'n nuwe stad, die ville basse (letterlike onderste stad) aan die anderkant van die Aude in die vorm van 'n bastide opgerig.

Weinig beduidende oorlogsgebeure het tydens die koninklike tydperk plaasgevind. In 1272 is die Graaf van Foix, 'n rebel, deur Filip III van Frankryk in die Cité de Carcassonne aangehou. In 1283 is 'n samewerkingsverdrag tussen die Koning van Frankryk en die Koning van Majorka Jacobus I teen Pierre III van Aragon aangegaan. Pous Clemens V het in 1305 en 1309 in Carcassonne vertoef. In 1355 het die Swart Prins van Skotland nie gewaag om die Cité wat te sterk verdedig is aan te val nie en moes hy tevrede wees om die ville basse te plunder.[42] Die Cité het in die 15de eeu 'n staatsgevangenis geword waarin die vyande van die koning soos Jean IV d'Armagnac aangehou is. Die Swart Dood het die inwoners van Carcassonne en die Cité in 1557 swaar getref. In 1585 is die Cité deur die Hugenote aangeval, maar hulle is afgeweer deur die "mortes-payes".[44]

Tussen 1560 en 1630, gedurende die geloofsoorloë het die Cité 'n belangrike militêre vesting vir die Katolieke gebly. Dit het die aanvalle van die Protestante weerstaan. In 1575 het die fils du sire de Villa gepoog om die vesting aan te val. In 1585 het die manskappe van Montmorency dieselfde gedoen maar ook hulle was onsuksesvol.[45]

Die dood van Hendrik III het aanleiding gegee tot 'n konfrontasie tussen die inwoners van die ville basse, wat getrou was aan Hendrik IV, sy regmatige opvolger, en die Hertog van Montmorency, en die Cité wat geweier het om die nuwe koning te erken en by die katolieke Heilige Bond (Sainte Ligue) aangesluit het. Deur die loop van die geweldadige gevegte wat vir byna twee jaar geduur het, is die woonbuurte van die Cité wat buite die Poort van die Aude geleë was vernietig. Laasgenoemde is ommuur en die buurt van Trivalle is afgebrand. In 1592 het die inwoners van die Cité hulle egter by die nuwe koning geskaar.[46]

Die verlating van die Cité[wysig | wysig bron]

Die 17de eeu het die aanvang van die verlating van die Cité aangedui. In 1657, is die présidial,[47] die jurisdiksie van Carcassonne van die Cité na die ville basse verskuif.[45] In 1659 het die Cité de Carcassonne sy strategiese posisie verloor ná die ondertekening van die Verdrag van die Pireneë wat Roussillon aan Frankryk hertoegeken het en die grens tussen Frankryk en Spanje op sy huidige ligging vasgestel het. Die Cité is stadigaan deur sy welgestelde inwoners verlaat en het 'n arm buurt geword wat bewoon is deur wewers. Die dwingels is geleidelik deur huise opgevul en kelders en solders is in die torings geïnstalleer. Die Cité het vinnig agteruitgegaan.

Die biskoplike setel is ook in 1745 oorgedra en die katedraal Saint-Nazaire binne die Cité na die Saint-Michel-kerk in die ville basse.[48] Die ville basse het floreer as gevolg van die tekstielnywerheid. In 1790 is die chapitre afgeskaf en is die biskoplikee paleis en die klooster verkoop en daarna in 1795 vernietig. In 1794 is die argiewe van die toring Trésau in 'n vuur vernietig.[49] Onder die Ancien Régime en later onder die Rewolusie, is die Cité in militêre opsig gereduseer tot die rol as arsenaal, wapenopslagplek en voedselstoor, tussen 1804 en 1820, is dit geskrap van die lys van oorlogsplekke en verlaat; dit is in 'n sekondêre kategorie geherklassifiseer.[50] Die ville haute het sy munisipale outonomie verloor en 'n quartier van Carcassonne geword. Die kasteel is omskep in 'n tronk.[51] Die leër is teen die tyd reg om afstand te doen van die Cité sodat dit afgebreek kon word en die klip herwin kon word.

Die Cité het nie net maatskaplik agteruitgegaan nie, maar ook demografies. Tussen 1819 en 1846 het die aantal inwoners met ongeveer 30% geval, van 1490 na 1351 inwoners terwyl die bevolking in die selfde tydperk in die ville basse gestyg het.[52]

Die ville haute wat die ville basse domineer

Die restourasie van die Cité[wysig | wysig bron]

Die redding van die Cité[wysig | wysig bron]

Skets van die Cité de Carcassonne deur Eugène Viollet-le-Duc

Vir die inwoners van Carcassonne het die middeleeuse Cité, geleë op 'n ontoeganklike heuwel met sy stadsmure en nou gangetjie, 'n vervalle buurt oorkant die nuwe stad gevorm deur die bastide Saint-Louis of ville basse verteenwoordig. Die inwoners se afkeur in die Cité het die agteruitgang daarvan versnel. Die torings het verval en meeste is omskep in garages, hangars en ander store. Die dwingels in geleidelik ingeneem deur die konstruksie (van die 14de eeu af, het die owerhede 112 huise hier getel). Die vernietiging van die middeleeuse Cité is dan ook beplan.[53]

Die Cité is van totale vernietiging gered deur Jean-Pierre Cros-Mayrevieille, vername persoon en historikus wat aan die voet van die Cité gewoon het. Vanaf 1835 is hy geroer deur die vernietiging van die wagtoring waarvan die klippe deur plaaslike entrepreneurs geplunder is.[54] Dit is te danke aan hom dat die eerste ware uitgrawings in die katedraal van die Cité plaasgevind het en die graf van die biskop Radulphe ontdek is. Die skrywer Prosper Mérimée, inspekteur-generaal van historiese monumente,[55] het onmiddellik verlief geraak op die monument en perdition. Die argitek Eugène Viollet-le-Duc, wat begin het met die restaurasie van die Saint-Nazaire-kerk, is gelas om 'n studie te onderneem oor die restourasie van die Cité. In 1840 is die Saint-Nazaire-kerk binne die Cité as historiese monument beskerm. Hierdie beskerming is in 1862 tot al die stadsmure uitgebrei.[56]

In 1853 het Napoléon III 'n restourasie projek goedgekeur. Finansiering is 90% deur die staat verskaf en 10% deur die stad en die conseil général van die Aude departement. In 1855 het werk aan die wes/suidwestelike binneste stadsmuur begin, maar dit was op beskeie skaal. In 1857 is dit gevolge deur die torings van die Poort van Narbonne en die hoofingang van die Cité.[57] Die versterkings is hier en daar herstel, maar die meeste van die werk was aan die restourasie van die dakke van die kanteeltorings en die skuttings van die kasteel. Die onteiening en sloping van die geboue wat in die dwingels gebou is, is beveel. In 1864 het Viollet-le-Duc nog befondsing verkry om die poort van porte Saint-Nazaire en die buitenste muur aan die suidekant te restoureer. In 1874 is die toring van Trésau gerestoureer.

Die Cité uitgebeeld op 'n poskaart van die Aude-Poort

Eugène Viollet-le-Duc het talle sketse en ontwerpe van die Cité en sy veranderings agtergelaat.[58] Met sy sterfte in 1879 het sy student Paul Boeswillwald die werk voortgesit en na hom die argitek Henri Nodet. In 1889 is die restourasie van die binneste stadsmuur voltooi. Die restourasiewerk aan die kasteel het in dieselfde jaar begin en in 1902 is die grootste werk voltooi en is die omgewing om die Cité opgeruim en vrygestel. In 1911 is die laaste huise in die dwingels gesloop en die restourasiewerk is as voltooid beskou in 1913.[59]

Slegs 30% van die Cité is restourasiewerk.[60] Gedurende die restourasiewerk van die Cité het die priester Léopold Verguet talle foto's van die geboue en die restourasie geneem. Hierdie foto's verskaf waardevolle getuienis van die konstruksieterrein en die lewe om die Cité in die tydperk.[61] 'n Ander fotograaf, Michel Jordy, historikus en argeoloog, het op soortgelyke wyse bygedra tot die bewaring van die Cité met sy foto's en navorsing. Hy is ook die stigter van die hotel in die Cité.[62]

'n Omstrede restourasie[wysig | wysig bron]

Die skuttings soos deur die argitek Viollet-le-Duc herstel.

Sedert 1850 het Eugène Viollet-le-Duc se restourasies onder kritiek deurgeloop. Sy kritici, soos Hippolyte Taine, het uitgevaar teen die verskille tussen die nuwe dele en en die ruïnes wat volgens hom meer bekoring ingehou het. Ander soos Achille Rouquet of François de Neufchâteau, keur die baie Gotiese styl en die sterk stempel wat Viollet-le-Duc op die veranderinge afgedruk het.[63] Vandag wys historici veral op die foute wat die restourateurs gemaak het. Joseph Poux veroordeel veral die swak wyse waarop die deure en vensters van die Wesgotiese toring herstel is en die bretèche van die Audepoort.

Maar dit was veral die keuse wat gemaak is in terme van die herstel van die dakke wat die sterkste kritiek uitgelok het.[64] Viollet-le-Duc, met sy ondervinding in die restourasie van kastele in die noorde van Frankryk, het 'n hoë keël vormige met leiklip bekte vorm vir die torings gekies, in kontras met die Romeinse platdakke en die platdakke van ander kastele in die omgewing. Die keuse het 'n historiese logika aangesien Simon de Monfort en sy mede ridders wat aan die croisade des Albigeois deelgeneem het uit die noorde afkomstig was. Dit is dus nie onmoontlik dat hierdie "noordelikes" hulle eie argitekte en tegnieke saam gebring het nie. Verder het Viollet-le-Duc op talle leiklip fragmente tydens die restourasie van die Cité afgekom. Dit is waarom mens vandag verskillende tipes dakke in die Cité de Carcassonne te siene kry.[65]

Die ophaalbrug by die ingang van die Narbonne Poort aangebou is word net so aangegee as 'n foutiewe restourasie. Verder word sommige restourasies as te perfek beskou wat die afbreuk doen aan die outentiekheid daarvan.[60] Nogtans word die werk wat deur die Eugène Viollet-le-Duc verrig is, ten spyte van sy foute, as 'n merkwaardige argitektoniese werk[66] wat dit vir besoekers moontlik maak om 'n koherente, indien nie altyd getroue, blik op die Cité de Carcassonne te kry. Dus bewaar die restuarsiewerkveldtogte van vandag die werk wat aan die oorsonklike gebou gedoen is aangesien dit deel vorm van die geskiedenis van die monument. Violet le duc word dan ook as 'n held van die mense van Carcassonne beskou.

20ste en 21ste eeue[wysig | wysig bron]

Panoramauitsig oor die vestingstad Carcassonne en die Pont Vieux brug oor die Aude
Panoramauitsig oor die vestingstad Carcassonne en die Pont Vieux brug oor die Aude

In 1903 is beheer oor die Cité van die Ministerie van Oorlog oorgeplaas na die Ministerie van Skone Kunste[67] en in 1918, het die leër die Cité de Carcassonne finaal verlaat.[68] In 1920 is die Hôtel de la Cité binne die die Cité tussen die château comtal en die Saint-Nazaire katedraal opgerig. Dié neo-gotiese konstruksie het talle besware uitgelok.[69] In 1926 is die beskerming van die historiese monumente uitgebrei deur die klassifikasie van terrein by die oorblyfsels van die barbacane de l'Aude, die accès en die Aude-poort, asook die Grand Puits (Groot Put). In 1942 is die klassifikasie verder uitgebrei met die toevoeging van die omgewing rondom die Cité.[56] Die uitbreiding het dit moontlik gemaak om onmiddellike omgewing te beskerm en bouwerk daar te verhoed.

In 1944 is die Cité de Carcassonne deur Duitse troepe beset wat die die château comtal as ammunisie- en plofstofstoor gebruik het. Die inwoners is uit die Cité geban. Joël Bousquet, kommandeur van die légion d'honneur, was hoogs verontwaardig oor die besetting en het per brief aan die préfet aangedring op die bevryding van die Cité wat wêreldwyd as 'n kunswerk beskou is respek betoon moes word en vry gelaat moes word.[70]

In 1961 is 'n museum in die château comtal ingerig. Daarna, in 1997, is die Cité deur UNESCO as 'n Wêrelderfenisterrein geklassifiseer. Vandag is die Cité 'n belangrike toeriste bestemming wat meer as 2 miljoen besoekers per jaar ontvang.[71] Die klassifikasie het die staat toegelaat om subsidies aan te wend vir die instandhouding van die terrein. Aan die anderkant moet hulle die argitektuur eerbiedig in die omgewing van bouwerk of restourasie en die Cité vir besoekers oopstel. Historiese monumente (monuments historiques) beheer besoeke en bestuur die château comtal. Hulle het onlangs die besoekersroete gerestoureer in 2006 en 2007 'n projeksiekamer en nuwe aanwysings aangebring.[72]

Argitektuur van die Cité[wysig | wysig bron]

Die militêre aard van die Cité de Carcassonne het die argitektuur daarvan sterk beïnvloed. Die Cité se verdedigingstelsel is uitsonderlik in treme van die dimansies daarvan, kompleksiteit en die gehalte van die bewaring.[73] Dit is die grootste vestingswek in Europa.

Plan van die Cité[wysig | wysig bron]

Plan van die Cité de Carcassonne met 'n basis plan wat deur Eugène Viollet-le-Duc opgetrek is soos die Cité in die 18de eeu gelyk het
Ligging van die Wesgotiese vestingmuur deur Eugène Viollet-le-Duc

Die uitsonderlike dele van die Cité bestaan uit die twee vestingmure en verskeie geboue. Die plan na links dui die ligging van die geboue wat in die onderstaande afdelings beskryf word aan. Die binneste vestingmuur en die poorte word in rooi aangedui terwyl die buitenste muur en die wagtorings in geel aangedui word:

  • 1 – Narbonne-Poort en Saint-Louis-wagtoring,
  • 2 – Saint-Nazaire-poort en -wagtoring,
  • 3 – Aude-Poort,
  • 4 – Porte du Bourg en Notre-Dame-wagtoring,
  • 5 – Château comtal omring deur 'n grag en langs die binneste vestingmuur opegrig,
  • 6 – Wagtoring in die ooste wat die ingang tot die château beskerm,
  • 7 – Die Aude-Wagtoring wat vandag vernietig is,
  • 8 – Saint-Nazaire kerk.

Die vestingmure en torings[wysig | wysig bron]

Vestingmure (Carcassonne)

Die materiaal wat vir die konstruksie van die vestingmure en torings gebruik is die klip waaruit die plato bestaan waarop die Cité opgerig is. Dit is sandsteen of Molasse van Carcassonne wat uit die plato self of uit omliggende heuwels ontgin is.[74] Die twee vestingmure wat die Cité omring word geskei deur 'n plat ruimte: die dwingels. Dié stelsel het op die stadium toe dit opgerig is, voor algemene gebruik van artillerie, verskeie verdedigingsvoordele. Dit het dit moontlik gemaak om aanvallers uit twee skootslyne aan te val; die buitenste vestingmuur, sou hulle daarin slaag om dit te oorkom, het die aanvallers vertraag en hulle verdeel; die aanvallers wat die dwingels bereik het was besonder kwesbaar in die ruimte sonder bome of ander skuiling. Verder het die die dwingels dit vir berede soldate maklik gemaak om te veg.[35] Daar word 'n onderskeid getref tussen die onderste diwngels, die lices basses, wat in die noorde geleë is en van die Narbonne-Poort tot by die Aude-Poort loop waar die oudste dele van die vestingmure uit die tydperk van die Wesgote aangetref word, en die boonste dwingels, die lices hautes, wat in die suide geleë is, waar die dele van die vestingmuur wat mees onlangs, onder Philippe III le Hardi, gebou is aangetref is.[75]

Die Gallo-Romeinse konstruksies[wysig | wysig bron]

Verskillende tydperke op 'n toring aangedui
Die Gallo-romeinse torings met hulle kenmerkende hoefyster vorm

Die eerste vestingmuur, gebou op 'n rots dagsoom, dateer uit die Gallo-Romeinse tydperk; dit het dit moontlik gemaak om die vallei en die loop van die Aude te domineer. Die fondamente van die oorspronklike vestingmuur is steeds onder die dwingel sigbaar. Dit is uit groot klippe en 'n baie harde mortel gebou. Die muur van die vestingmuur was twee tot drie meter wyd.[76] Hierdie vestingmuur het 'n omtrek van 1 070 m gehad[77] en het 'n dorpie van sewe hektaar beskerm. Dit is gebou uit eenvormige klippe en steen rye. Die stene het die stabiliteit van die konstruksie verseker as gevolg van die buigsaamheid daarvan en opvul van moontlike insinkings.

Daar bestaan steeds 17 torings van Gallo-Romeinse oorsprong wat min of meer oor die dertig torings wat aanvanklik deel gevorm het vestingmuur.[77] 'n Enkele toring het 'n reghoekige vorm, die Pinte-toring. Die ander torings, herkenbaar in die ringmuur wes van die Cité as gevolg van hulle hoefyster vorm aan die buitekant en plate aan die binnekant. Die onderste deel van die torings, waarvan die diameter tussen 4,50 en 7 meter is, bestaan uit soliede messelwerk wat 'n besonder soliede basis verskaf.[78] Die boonste vlak het groot geboë openings gehad wat baie nuttig was vir die verdedigers se wapens. 'n Stelsel van kantellende vensters het beskerming en verdediging van die groot openinge verseker. Die torings is met dakke met dubbele rande bedek. Die hoogte van die torings is tussen 11,65 m en 13,70 m.[79]

Die Middeleeuse bouwerk[wysig | wysig bron]

Die Système des hourds skutting in 'n skets van Eugène Viollet-le-Duc

Gedurende die 13de eeu het die koning van Frankryk die bou van 'n tweede vestingmuur om die Cité beveel. Die torings van die tweede muur het meestal ronde basisse en ontbreek dakke sodat dit nie skuiling kon bied aan aanvallers teen die geskut vanaf die binneste muur nie. Die vestingmuur is omring deur 'n droë grag behalwe in ongelyke plekke waar die verdedigings meganisme nie nodig is nie. Die ruimte tussen die twee vestingmure is as dwingels ingerig wat in vredestyd vir allerlei optogte gebruik is. Die mure het 'n hoogte van 10 tot 12 meter bereik.[79]

Die binneste vestingmuur is onder Filip III die Stoute en Phillippe IV die Skone gemoderniseer. Die Narbonne-Poort, die Poort van Saint-Nazaire en die toring van Trésau is aangebou. Hierdie bpuwerk word gekenmerk deur die indrukwekkende hoogte van hulle mure en die gebruik van sierklippe. Die konstruksie van die vestingmuur is meer ingewikkeld en rus op die fondasies wat dieper is as die van die gallo-romeinse mure aangesien dit die rotsplato bereik.[80] Die oprigting van die buitenste vestingmuur en die dwingels het die versteuring van die natuurlik steil terrein genoodsaak. 'n Gedeelte van die fondamente van die gallo-romeinse vestingmuur is ontbloot en a du faire l'objet d'une consolidation.

Die chemin de ronde (letterlik "ronde weg") het dit moontlik gemaak om al die torings te bereik. In die Middeleeue is die courtine vergroot deur 'n hangende houtraamwerk wat skuiling bo die afgrond gebied het. Die skutting wat oor die vestingmuur opgerig is het dit vir boogskutters moontlik gemaak om met hoë akkuraatheid in die omgewing van die dwingels te skiet. Die erkertorings (Frans: échauguettes) is opgerig op die projeksie van sekere mure soos die échauguette de la Vade.

Die middeleeuse torings verskil van die torings van die Wesgote, terwyl dit hulle hul kenmerkende eksterne vorm gee met 'n geboë uiterlike fasade en 'n plat binnekant.[81] Die houtleërs is deur inwendige kliptrappe. Die basisse van die torings is fruitée c'est-à-dire renflée afin aangesien die projektiele teen die toring terugspring en na die aanvallers aan die voet van die mure teruggestuur word.

Die Poorte[wysig | wysig bron]

Die vestingmure word deur vier hoofpoorte onderbreek om toegang tot die binnekant van die Cité te verskaf. Die poorte is geleë aan vier kardinale punte.

Die Narbonne Poort[wysig | wysig bron]
Die Narbonne Poort (La porte narbonnaise) wat tydens die bewind van Filip III van Frankryk opgerig is

Die Narbonne Poort, geleë in die ooste, is in 1280 gedurende die bewind van Filip III die Stoute gebou. Die poort kry sy naam, Porte Narbonnaise, van sy oriëntasie in die rigting van Narbonne. Viollet-le-Duc het die kanteling en dakke uit leiklip tussen 1859 en 1860 laat herstel asook 'n vals ophaalbrug wat nie oorspronklik bestaan het nie laat oprig. Die poort bestaan uit twee imposante torings versterk deur snuite wat ontwerp is om geweervuur van aanvallers af te weer. Die poort word beskerm deur 'n dubbele valhek versterk deur 'n assommoir, 'n valdeur waardeur verdedigers projektiele op aanvallers kon laat val, en skietgate.[82] Die torings het drie verdiepings bo die grondvloer. Die grondvloer en die eerste verdieping is gewelfd terwyl die boonste verdiepings 'n eenvoudiger ontwerp het. Die noordelike toring beskik oor 'n stoor vir reserwes terwyl die suidelike toring 'n watertenk het om aan die behoeftes van die verdedigers te voldoen tydens lang beleërings.

Bokant die saamstelling word 'n nis à couronnement tréflé aangetref waarin 'n standbeeld van die Maagd geplaas is. Hierdie poort word deur die wagtoring Saint-Louis beskerm wat reg oorkant daarvan geleë is. 'n Erkertorings geleë na regs van die poort maak dit moontlik om direk op aanvallers te skiet sou hulle die wagtoring sou inneem.

Die Saint-Nazaire Poort[wysig | wysig bron]

In die suide word die porte Saint-Nazaire gehuisves in die toring met dieselfde naam, een van die twee vierkantige torings van die Cité. Dit is 'n komplekse verdedigingstelsel; die bouwerk daarvan is oor die jare erg verwaarloos en Viollet-le-Duc het dit tussen 1864 en 1866 herstel.[83]

Die toring beskerm die Saint-Nazaire katedraal wat slegs 25 meter daar agter in die Cité geleë is.[84] Dit is uitgerus met vier erkertorings; die gang wat toegang tot die dwingel en aan die Cité verskaf vorm 'n 90 grade hoek. Elke ingang tot die gang word beskerm deur 'n verdedigingstelsel betaande uit: mâchicoulis, valhekke en valdeure.

Die toring beskik oor twee verdiepings goed ingerig vir die stasionering van die garnisoen met 'n skoorsteen en ingeboude kaste. Die platform bo die toring maak die huisvesting van 'n lang afstand gevegseenheid moontlik.[85]

Die Aude-Poort[wysig | wysig bron]
Porte de l'Aude aansig vanaf die vestingmure

In die weste staan die porte d'Aude teenoor die rivier met dieselfde naam. Dit is naby die château comtal geleë. Hierdie poort strek tot by die wagtoring van die Aude (barbacane de l'Aude) wat in 1816 deels gesloop is ter wille van die oprigting van die Saint-Gimer kerk. Slegs die oploop ingesluit deur die gekanteelde mure bly behoue. Die poort het ook 'n ingewikkelde verdedigingstelsel. Die hoë gewelwe versteek valsdeure wat nêrens heen lei nie: die ontwerp was bedoel om die vyand te verwar.[86] Verder het verskeie kronkelende gangetjies met verskillende vlakke wat 'n lokval skep waarin aanvallers gevang kon word en uit verskillende hoeke aangeval kon word. Die Aude-Poort kombineer hoogs gesofistikeerde passiewe en aktiewe verdedigingstelsels.[87]

Die oploop, wat deel uitmaak van die verdwene wagtoring, verskaf toegang tot die poort. Dit klim die steil helling aan die weste uit deur kronkels met haarnaalddraaie en loop deur twee hekke.[88] Die eerste hek, geleë tussen die binneste en buitenste vestingmure, beskerm toegang. Die binneste vestingmuur is in hierdie omgewing verhoog en ondersteun deur drie steunpilare wat in die 13de eeu gebou is.[89] Die poort self dateer uit die Wesgotiese tydperk met sy plein cintre, afgewissel met stene. Bokant die ingang word 'n baie en 'n reuse bretèche aangetref wat nie uit die feodale tydperk dateer nie maar later deur Viollet-le-Duc bygevoeg is as deel van sy restourasiewerk. Hierdie poort, met sy tipies middeleeuse voorkoms, is al in talle films soos Les Visiteurs, Robin Hood: Prince of Thieves en Le Corniaud gebruik.

Die Poort van die Burg of van Rodez[wysig | wysig bron]

In die noorde, lei die porte du Bourg ou de Rodez[90] na die ou Saint-Vincent burg. Dit is direk uit die vestingmuur gegrawe en word beskerm deur die Notre-Dame wagtoring en die Mourétis toring beskerm.[91]

Die poort wat redelik beskeie is, is tussen twee torings in die vestingmuur geleë. Dit beskik oor betreklik min verdedigingsmeganismes. In die tydperk van die Wesgote is die poort beskerm deur 'n soort d'avant-corps waarvan 'n muur tot by die burg Saint-Vincent gestrek het.[92] Hierdie bouwerk is vervolgens deur die wagtoring op die buitenste vestingmuur vervang, die barbacane Notre-Dame.

Die château comtal[wysig | wysig bron]

Croquis du château comtal à l'époque d'Eugène Viollet-le-Duc
Ingang van die château comtal

Die château comtal is gebou teen die westelike binnekantse vestingmuur in die omgewing waar die helling die steilste is. Die kasteel se plan het die vorm van 'n parallelogram wat strek van noord na suid met twee ingange in die weste langs die Aude-Poort en aan die ooste na die binnekant van die Cité. Dit is in twee fases gebou.

Die konstruksie van die kasteel is deur Bernard Aton IV Trencavel geloods tydens die romeinse tydperk in ongeveer 1130[93] om die primitiewe kasteel wat waarskynlik op die ligging van die porte Narbonnaise geleë was te vervang.[94] Die kasteel bestaan uit twee hoofgeboue in 'n L-vorm wat oorheers word deur 'n wagtoring (tour de guet), die tour Pinte. Noord daarvan word 'n kastrale kapel ter ere van Maria aangetref, waarvan vandag slegs die apsis oorbly. Slegs 'n palissade skei die kasteel van die res van die Cité.[94]

Gedurende die koninklike epog tussen 1228 en 1239 is die kasteel geheel en al oorontwerp om 'n vesting binne die Cité te skep. 'n Wagtoring met 'n chemin de ronde en 'n gekanteelde parapet voor 'n grag wat dit geheel en al tot by die binneste vestingmuur omring, het toegang tot die kasteel verhoed. Die ingangspoort na die kasteel omraam deur twee torings bevat 'n mâchicoulis, 'n valhek en vantaux.[95] Die ingangsbrug bestaan deels uit 'n vaste deel, gevolg deur 'n brug met 'n kanteldek en 'n valbrug bedryf deur 'n teenwig naby die valhek van die ingangspoort. Mure het die oorspronklike palissades vervang en het heeltemal rondom die geboue geloop. 'n Kustingstelsel is bo die vestingmure aangebring soos later deur Viollet-le-Duc herstel.

Die kasteel en sy vestingmuur beslaan 9 torings waarvan twee uit die wesgotiese tydperk dateer: die tour de la chapelle en die tour Pinte. Die tour Pinte is 'n vierkantige tour de guet (wagtoring), die hoogste in die Cité. Al die ander torings het identiese binne- en buitekante aangesien dit gelyktydig in die 12de eeu gebou is.[96] Die torings het elkeen drie verdiepings bo 'n grondvloer. Die grondvloer en die eerste vloer het gewelfde plafonne terwyl die boonste twee verdiepings eenvoudige vloere het. Kommunikasie tussen die verdiepings is moontlik gemaak deur gate wat as spreekbuise in die gewels en vloere gedien het. Die kusting wat deur Viollet-le-Duc opgerig is het waarskynlik die vestingmure versier, en is op die mure gemonteer soos tans die geval is.

Die ingang na die kasteel lei tot 'n reghoekige binnehof omring deur geboue wat talle kere tussen die 7de- en 18de eeue herontwerp is. Die noordelike en oostelike mure word begrens deur eenvoudige hekke terwyl daar in die suide en weste twee geboue aangetref word. Die suidelike gebou bevat die kombuise en bied toegang tot 'n tweede binnehof. Dit het 'n gebou bevat wat vandag vernietig is, maar waarvan die ligging van die vloerbalke van die eerste verdieping asook verskeie vensters nog sigbaar is.[97] Dit is ook in die binnehof wat die tour Pinte toring aangetref word.

Die Saint-Nazaire basiliek[wysig | wysig bron]

Die Katedraal van die Cité de Carcassonne

Die Saint-Nazaire basiliek, gebou uit sandsteen (aan die buitekant), is 'n kerk in die Romaanse styl waarvan die oudste dele in die 11de eeu opgerig is. Op die terrein van die basiliek was daar oorsponklik 'n Karolingiese katedraal wat nie behoue gebly het nie en waarvan daar vandag geen spoor is nie.[98]

Met die aanbreek van die hoogty van Romaanse kuns, is eers 'n eenvoudige kerk ingehuldig wat as katedraal ingewy is deur Pous Urbanus II in 1096 op aandrang van Trencavel, wat die bou van 'n nuwe baie groter gebou van stapel stuur.[99][100] Van dié gebou bly niks meer behoue as die twee hoofpilare van die middeskip en kript, waarvan die toestand daarop dui dat dit vroeër gebou is. Die nuwe gebou was getrou aan die plan van die ou apsis. In die 12de eeu is die hedendaagse middeskip, die ses travées, wat onaangeraak gelaat is tydens die vergrotings van die gotiese tydperk, wat daarteenoor gelei het tot die vernietiging van die Romaanse chevet uit die 11de eeu. Die Romaanse portaal is ook heeltemal oorgebou in die 19de eeu tydens die restourasies van Viollet-le-Duc.[101]

Die basiliek is tussen 1269 en 1330 in die gotiese styl wat deur die nuwe meesters van die gebied ingevoer is vergroot, met 'n transet (dwarsskip) en 'n baie nou koor, versier met beelde en 'n versameling gerookte glas wat onder die mooistes in die suide van Frankryk beskou word. 'n Prelaat bouer, Pierre de Rochefort, het die bouwerk van 'n groot deel van die dekor en die voltooiing van die gewelwe finansier. Sy wapen is sigbaar in die koor, die apsis en die suidelike arm van die transep, terwyl die noordelike sykapel die monument die dood van die weldoener gedenk. 'n Ander persoonlikheid, Pierre Rodier, Aartsbiskop van Carcassonne, se wapen verskyn in die suidelike sykapel.[98]

Die herstelwerk van Eugène Viollet-le-Duc was grootliks op die buitekant van die basiliek gefokus, maar die binnekant is selfs meer merkwaardig. Die twee style, Goties en Romaans, oorvleuel mekaar op die vensters, die beelde en al die dekor van die kerk. Die fasades bevat talle ruite uit die 13de en 14de eeue: dié stel tonele uit die lewe van Christus en sy apostels voor. In 1801 het die kerk sy status as katedraal van Carcassonne ten gunste van die Saint-Michel kerk in die bastide buite die Cité verloor. Die oordrag het plaasgevind op die stadium toe die Cité deur sy inwoners, wat in die ville basse gaan woon het, verlaat is. Dit het in 1898 'n basiliek geword nadat dit deur Pous Leo XIII hierdie status toegeken is.[102]

'n Kanunnike gemeenskap het in die omgewing van die katedraal gewoon met 'n kapittelsaal en 'n slaapkwartier in die ooste, die refectorium (eetsaal) en kombuise in die suide en die store en stalle in die weste. Hierdie versameling geboue is egter in 1792 gesloop. Daar was ook 'n klooster suid van die kompleks. Die ligging daarvan word vandag opgeneem deur 'n opelugteater wat in 1908 opgerig is.[103]

Die lewe in die Cité[wysig | wysig bron]

Auberge de jeunesse de la Cité de Carcassonne

Die lewe in die die Cité is deur verskeie historici bestudeer. In die feodale tydperk was die familie Trencavel ryk, danksy hulle grondgebied en diverse regte en die lewe van die heerlikhede (seigneurs) en hulle gevolg het die kern met heelwat prag en praal gevorm. Die château comtal is elegant versier en het talle troebadoers getrek.[104] Die lewe in die Cité is gekenmerk deur feeste en optogte. Dit is in 1158 wat Roger de Béziers twee jaarlikse feeste toegelaat het waarin die beskerming van die verkopers en hulle kliënte deur die burggraaf gewaarborg is. 'n Plaaslike geldeenheid[105] het die welstand van die Cité bevestig.[106] Die handel daar was belangrik en het baie mense onderhou. Voeding was oorvloedig en gevarieer: gesoute vark, brood van koringmeel gemaak, snoek, kool, rape, bone, ens.[107]

In die koninklike tydperk was die Cité nie so aktief nie. Die garnisoene het 'n oorheersende rol gespeel. Die koning het die sergents d'armes op die been gebring. Dit was soldate wat as opdrag die oppas van die Cité gehad het. Hulle is aangevoer deur 'n konstabel wat die wagbeurte van die verskillende sersante bepaal het.[108] Die getal manskappe, wat aanvanklik 220 was, is in die 14de eeu na 110 verminder. Hierdie "sergenteries" het in 1336 oorerflik geword.[109] 'n Teks uit 1748 beskryf in detail die seremoniële "mise en place des patrouilles et des gardes". Dit beskryf ook die voordele en nadele van die funksie. Die soldate is vergoed volgens 'n lewenslange vaste salaris wat aan die garnisoen die naam "morte-payes" gegee het.[110] Die Cité was ook goed toegerus met wapens ter verdediging en oorlog. 'n Inventaris uit 1298 beskryf die wapens soos kruisboë, balista's en mangonneaux ('n soort katapult), du matériel de siège soos des poutres, des hourds démontés en tout ce qu'il faut pour faire du travail de sape, du matériel de transport comme des chars, du matériel de bâtiment avec de nombreuses pièces de rechange et du matériel d'alimentation notamment pour stocker de l'eau, wat belangrik was tydens beleërings.[111] Elle servit ainsi de réserve pour alimenter les diverses batailles qui eurent lieu dans la région.

Sedert die ville basse ten koste van die ville haute ontwikkel het, het lewensomstandighede in die Cité geweldig baie verander. In die 19de eeu, na die verlaat van die Cité deur die militêre, het die buurt wat deur 'n dubbele vestingmuur omsluit is, 'n verlate en mistroostige buurt geword.[112] Slegs die arm wewers in die dwingels in krotte teen die mure in onhigiëniese middeleeuse toestande het agtergebly. Aan die einde van die 19de eeu is die inwoners van die dwingels geleidelik onteien en is die dwingels tot hulle oorspronklike toestand herstel. Viollet-le-Duc het die operasie as 'n opruiming beskou. Die verjaagde bevolking het weggetrek, deels na die ville basse en deels na die binnekant van die Cité.

Vandag is die lewe binne die Cité nie altyd maklik nie. Die paaie is nou, toegang is moeilik en die wonings vervalle, maar die outentiekheid van die omgewing trek talle besoekers.[113] Die Cité beskik oor 'n hele aantal hotels wat die luukse hôtel de la Cité insluit.[114] asook 'n jeugherberg,[115] talle restaurante en soewenierwinkels.

Die legende van die Dame van Carcas[wysig | wysig bron]

Beeld van die Dame van Carcas voor die Narbonne-Poorte

Die legende van die Dame Carcas[116],[117] verskaf 'n verklaring vir die oorsprong van die naam van die Cité de Carcassonne. Die verhaal lui dat die leër van Karel die Grote buite die poorte van die Cité, deur die Sarasene beset is. 'n Prinses was aan die hoof van die ridders van die Cité na die dood van haar man. Sy was die Prinses Carcas. Die beleg het 5 jaar geduur.

Aan die begin van die 16de eeu het voedsel en water egter al hoe skaarser geword. Die Dame Carcas wou 'n inventaris opstel van al die reserwes wat oor was. Die inwoners het 'n vark en 'n sak koring na haar gebring. Sy het toe die idee om die vark met die sak koring te voer voor dit van die hoogste toring van die Cité aan die voet van die buitenste vestingmuur gewerp sou word.

Karel die Grote en sy manskappe het dus gemeen dat die Cité oorvloedige hoeveelhede kos moes hê, tot die mate dat hulle 'n vark wat op koring vetgemaak is kon mors. Hulle het die beleg laat vaar en die Karel die Groete en sy leër het die stad verlaat. Die Dame Carcas gevul met vreugde oor die sukses het al die klokke in die stad laat lui. Een van Karel die Groete se manskappe het uitgeroep "Carcas sonne!" (Carcas lui!), vanwaar die naam van die Cité.

'n Belangrike toeristebestemming[wysig | wysig bron]

Carcassonne, die Aude, die Pont Vieux-brug en die middeleeuse Cité
Viering van die 14de Julie in die Cité de Carcassonne

Vanaf die 19de eeu het die Cité de Carcassonne talle vakkundiges gelok. Teen 1905 het 8 366 vreemdelinge die Cité tussen Julie en Oktober besoek.[118] In 1913 is 50 000 toeriste ontvang.[119] Die Cité de Carcassonne het met die verloop van jare 'n baie gewilde toeristebestemming geword. Winkels en ondernemings het hulle in die Cité gevestig en verskeie poskaarte is gepubliseer.

Hierdie invloei van toeriste is sonder twyfel 'n ekonomiese aanwins vir die stad Carcassonne. Maar die besoeke, met sy piek in die somer, het terseldetyd talle negatiewe gevolge op die landskap, infrastruktuur, argitektuur en die dorpslewe. Ter wille van beter ontvangs van toeriste en ter beskerming van die omgewing en infrastruktuur het die stad Carcassonne en die Ministerie van Omgewingsake en Volhoubare Ontwikkeling 'n gesamentlike program van aksie genaamd opération grand site geloods.[120] Die program is daarop gemik om die Cité en omgewing te rehabiliteer en ontwikkel.

Vandag poog die communauté d'agglomération du Carcassonnais om die inkomste gegenereer deur besoekers aan die Cité de Carcassonne te vermeerder. Die hoofprobleem is dat toeriste oor die algemeen hulle beoeke aan die Cité beperk waar hulle gemiddeld slegs vier ure spandeer. Die ville basse baat baie min by die aantreklikheid van die Cité aangesien laasgenoemde 'n uitstappie doel op sigself is en nie 'n vakansiebestemming nie.[121] Besoekers verkies kort besoeke van 1,5 dae hoofsaaklik met hotelverblyf en besoek weinig die plaaslike vakansie oorde of kampterreine. Die besoekers kan verdeel word in vakansiegangers by die vakansieoorde aan die kus, plaaslike toeriste en buitelandse besoekers wat die Cité as deel van 'n toer na Europa besoek. Nogtans bly die Cité 'n aantrekkingspunt vir die res van die Aude, die Pays Cathare en die Carcassonnais.

Die stad organiseer elke jaar verskeie aktiwiteite in die Cité :

  • Die festival de la Cité speel elke jaar af in die théâtre Jean Deschamps in die hart van die Cité en bied verskeie teatervertonings, operas of konserte aan.[122]
  • Die L’embrasement de la Cité vind elke jaar op die 14 Julie plaas en bestaan uit 'n unieke vuurwerkvertoning wat elke jaar byna 700 000 toeskouers lok.[123]
  • Die marathon de la Cité vind in die Cité de Carcassonne en omgewing plaas aan die begin van elke Oktober.[124]
  • Die Médiévales is 'n fees waarin die Middeleeue herleef word wat in Augustus gehou word en bestaan uit straatvertonings en riddertoernooie in die dwingels.

Slegs beoeke aan die château comtal en die vestingmure word tans op statistiese wyse bereken aangesien dit die enigste dele is waar toegangsfooie verhaal word.[125][126][127]

Groei in besoeke aan die château comtal
Jaar Aantal besoekers
1990 275 000
2000 334 000
2001 329 900
2002 365 250
2003 301 710
2004 362 450
2005 305 000

Die klassifikasie van die Cité as Wêrelderfenisgebied het die aantal besoekers oor die afgelope tien jaar laat groei. Die aantal besoekers het beduidend gegroei tussen 1990 en 2000. Die aantal besoekers uit Spanje het veral gestyg en het in 2006 34% van die besoekers in die toeristeseisoen verteenwoordig.[128]

Die Cité de Carcassonne in die kunste[wysig | wysig bron]

Verskeie films is in Carcassonne in die omgewing van die Cité geskiet, aangesien dit 'n byna perfekte Middeleeuse agtergrond bied. Daaronder is films soos Le retour du croisé van Louis Feuillade en 1908, La merveilleuse vie de Jeanne d'Arc van Marco de Gastyne in 1929, Le miracle des loups van Raymond Bernard in 1924, La fiancée des ténèbres van Serge de Poligny in 1944, Le miracle des loups van André Hunebelle in 1961, Le Corniaud van Gérard Oury in 1965, The Lion in Winter van Anthony Harvey in 1968, La promise van Franc Roddam in 1985, Robin Hood: Prince of Thieves van Kevin Reynolds in 1991, Les visiteurs van Jean-Marie Poiré in 1992 en Le destin van Youssef Chahine in 1997.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. Ruimte tussen die binneste en buinste stadsmure van die Cité
  2. Château et remparts de la Cité de Carcassonne – Centre des monuments nationaux, Monuments historiques. Consulté le 23/05/2007 Geargiveer 9 Mei 2007 op Wayback Machine
  3. Climat : Tarn-et-Garonne, Météo France Geargiveer 28 Oktober 2007 op Wayback Machine
  4. Histoire d'un site et de sa Cité, Académie de Toulouse Geargiveer 17 Januarie 2008 op Wayback Machine
  5. Jean-Pierre Panouillé, Carcassonne, histoire et architecture, Ouest-France, 1999, ISBN 2737321948, p. 2
  6. La Cité de Carcassonne – Histoire, Wikisource
  7. Joseph Poux, La Cité de Carcassonne, précis historique, archéologique et descriptif, Éditions Privat, 1923, p. 31
  8. In Frankryk voor die Franse Rewolusie is die terme bailliage en sénéchaussée gebruik om na 'n gebiedsentiteit met eie administrasie, finansies en reg te verwys. Die term bailliage is meer gereeld in die Noorde van Frankryk gebruik terwyl sénéchaussée in die suide, veral in die Languedoc, en in Bretagne gebruik. Dit kom tot 'n mate ooreen met die Engelse term Bailiwick en die Nederlandse Ambacht en kan vergelyk word met 'n landdrosdistrik in Afrikaans.
  9. Jean-Pierre Panouillé, La Cité de Carcassonne, coll. « Itinéraires du patrimoine », éditions du patrimoine, 2001, ISBN 2-85822-233-9, p. 2. 'n Ander oppidum geleë 2 km vanaf die oppidum Carcaso, het ook 'n invloed op dié van Carcassonne uitgeoefen.
  10. Jean-Pierre Panouillé, Carcassonne, histoire et architecture, p. 7
  11. François de Lannoy, La Cité de Carcassonne, Ed. Heimdal, 2004, ISBN 2-840-48-197-9, p.4 cite le texte de Pline l'ancien, Historia naturalis
  12. meer spesifiek die konsul van Domitius Ahenobarbus, Jean-Pierre Panouillé, Carcassonne, histoire et architecture, p. 10
  13. Joseph Poux, La Cité de Carcassonne, précis historique, archéologique et descriptif, p. 12
  14. Naam van die rivier Aude in die Romeinse tydperk
  15. François de Lannoy, La Cité de Carcassonne, p.4
  16. L'itinéraire Hiérosolymitain d'après Joseph Poux, La Cité de Carcassonne, précis historique, archéologique et descriptif, p. 13
  17. hierdie eerste vestingwerk word beskryf in: Jean Guilaine en Daniel Fabre, Histoire de Carcassonne, éditions Privat, ISBN 2-7089-8328-8, p. 35
  18. Webwerf van die Franse Ministerie van Kultuur oor die Cité, Ministère de la culture. Consulté le 22/05/2007 Geargiveer 12 Junie 2007 op Wayback Machine situe l'enceinte romaine de la ville de Carcaso
  19. Die datum word verskillend deur verskillende bronne aangegee: Jean Guilaine et Daniel Fabre, Histoire de Carcassonne, p. 39 gee die datum aan as 462
  20. Joseph Poux, La Cité de Carcassonne, précis historique, archéologique et descriptif, p. 14
  21. Jean-Pierre Panouillé, Carcassonne, histoire et architecture, p. 13
  22. soos genoem in die geskrifte van Procope de Césarée
  23. "Webwerf van die Franse Ministerie van Kultuur oor die Cité". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 April 2007. Besoek op 30 April 2008.
  24. Dit is na Karkashuna herdoop
  25. Joseph Poux, La Cité de Carcassonne, précis historique, archéologique et descriptif, p. 19
  26. Jean Guilaine et Daniel Fabre, Histoire de Carcassonne, p. 46
  27. Jean Guilaine en Daniel Fabre, Histoire de Carcassonne, p. 47
  28. Nom Cité par le Site du ministère de la culture Geargiveer 12 Junie 2007 op Wayback Machine
  29. Hierdie syfer is 'n skatting uit La Cité de Carcassonne, éditions du patrimoine, p. 11
  30. Pierre des Vaux de Cernay, le neveu de l'un des ecclésiastiques qui dirige la croisade, Histoire albigeoise, vers 1213
  31. Jean Guilaine et Daniel Fabre, Histoire de Carcassonne, p. 57
  32. Emmanuel Leroy Ladurie, Histoire du Languedoc, éd. Presses Universitaires de France, coll. Que Sais-je ?, 1982, p. 41
  33. Joseph Poux, La Cité de Carcassonne, précis historique, archéologique et descriptif, p. 21
  34. Jean Guilaine en Daniel Fabre, Histoire de Carcassonne, p. 58
  35. 35,0 35,1 Jean-Pierre Panouillé, Carcassonne, histoire et architecture, p. 28
  36. notamment Olivier de Termes, Jourdain de Saissac
  37. sénéchal(
  38. Die hofmeier Guillaume des Ormes het oor die beleg verslag gedoen in 'n brief wat behoue gebly het.
  39. Raimond Trencavel brise son sceau en signe de soumission : la dynastie des Trencavel, Ministère de la culture. Consulté le 27/05/2007 Geargiveer 1 Julie 2007 op Wayback Machine
  40. Jean Guilaine en Daniel Fabre, Histoire de Carcassonne, p. 81
  41. Joseph Poux, La Cité de Carcassonne, précis historique, archéologique et descriptif, p.s 22 et 23
  42. 42,0 42,1 Joseph Poux, La Cité de Carcassonne, précis historique, archéologique et descriptif, p. 25
  43. Histoire de Carcassonne, Académie de Toulouse. Consulté le 02/09/2007 Geargiveer 17 Januarie 2008 op Wayback Machine
  44. "mortes payes", 'n kompanie wat deur Saint-Louis geskep is vir die beskerming van die Cité: Joseph Poux, La Cité de Carcassonne, précis historique, archéologique et descriptif: Joseph Poux, La Cité de Carcassonne, précis historique, archéologique et descriptif, p. 28
  45. 45,0 45,1 François de Lannoy, La Cité de Carcassonne, p.11
  46. Joseph Poux, La Cité de Carcassonne, précis historique, archéologique et descriptif, p. 29
  47. (présidial – 'n Regstribunaal uit die ou bedeling van Frankryk wat in die 15de eeu as instelling geskep is.
  48. Al die instansies van die Cité wat in die ville haute verlaat is ten gunste van die ville basse : l'essor de la bastide Saint-Louis et le déclin de la Cité, Ministère de la culture. Consulté le 10/02/2007 Geargiveer 23 November 2006 op Wayback Machine
  49. François de Lannoy, La Cité de Carcassonne, p.12
  50. Koninklike Ordonnansie van 1 Augustus 1820
  51. Jean-Pierre Panouillé, Carcassonne, histoire et architecture, p. 54
  52. François de Lannoy, La Cité de Carcassonne, p.13
  53. La Cité avant sa restauration, Site du ministère de la culture. Consulté le 13/02/2007 Geargiveer 23 November 2006 op Wayback Machine
  54. Hy was die eerste wat hom bekommer het oor die vernietiging van Cité Le premier sauveur, Site du ministère de la culture. Consulté le 13/02/2007 Geargiveer 23 November 2006 op Wayback Machine
  55. inspecteur général des monuments historiques
  56. 56,0 56,1 Base Mérimée, Site du ministère de la Culture. Consulté le 31/08/2007
  57. François de Lannoy, La Cité de Carcassonne, p.20
  58. eksterne skakels deur (fr) La Cité de Carcassonne deur Viollet-le-Duc (1888, Wikisource)
  59. François de Lannoy, La Cité de Carcassonne, p.22
  60. 60,0 60,1 Jean-Pierre Panouillé, Carcassonne, histoire et architecture, p. 55
  61. Léopold Verguet (1817–1914) L’arpenteur des nostalgies, Laboratoire d’anthropologie et d’histoire de l’institution de la culture. Consulté le 01/06/2007 Geargiveer 17 Januarie 2008 op Wayback Machine
  62. Michel Jordy, archéologue et photographe, Ministère de la culture. Consulté le 1/06/2007 Geargiveer 17 Junie 2007 op Wayback Machine
  63. François de Lannoy, La Cité de Carcassonne, p.24
  64. Jean-Pierre Panouillé, Carcassonne, histoire et architecture, p. 247
  65. Joseph Poux, La Cité de Carcassonne, précis historique, archéologique et descriptif, p. 50
  66. Répertoire des architectes diocésains du XIXe siècle - Eugène Viollet-le-Duc, Emmanuel, Éditions en ligne de l'École des chartes. Consulté le 26/08/2007
  67. Jean-Pierre Panouillé, Carcassonne, histoire et architecture, p. 246
  68. Les travaux du ministère de la guerre, Site du ministère de la culture. Consulté le 22/08/2007[dooie skakel]
  69. Jean-Pierre Panouillé, Carcassonne, histoire et architecture, p. 249
  70. Le retour de l'Histoire, ministère de la Culture. Consulté le 23/05/2007 Geargiveer 1 Julie 2007 op Wayback Machine
  71. (en) (fr) ICOMOS, organisation de l'UNESCO, « Évaluation des organisations consultatives », September 1997, UNESCO. Consulté le 07 Jullie 2007
  72. PDF-dokumentrapport d'activité de 2006 des monuments historiques[dooie skakel], p.26
  73. Joseph Poux, La Cité de Carcassonne, précis historique, archéologique et descriptif, p. 169
  74. Jean-Pierre Panouillé, Carcassonne, histoire et architecture, p. 3
  75. Les lices, Site officiel de la ville de Carcassonne. Consulté le 07/07/2007 Geargiveer 30 September 2007 op Wayback Machine
  76. Jean-Pierre Panouillé, Carcassonne, histoire et architecture, p. 11
  77. 77,0 77,1 Joseph Poux, La Cité de Carcassonne, précis historique, archéologique et descriptif, p. 34
  78. Joseph Poux, La Cité de Carcassonne, précis historique, archéologique et descriptif, p. 41
  79. 79,0 79,1 Joseph Poux, La Cité de Carcassonne, précis historique, archéologique et descriptif, p. 45
  80. Joseph Poux, La Cité de Carcassonne, précis historique, archéologique et descriptif, p. 38
  81. Joseph Poux, La Cité de Carcassonne, précis historique, archéologique et descriptif, p. 48
  82. la porte Narbonnaise, Site officiel de la ville de Carcassonne. Consulté le 28/05/2007 Geargiveer 8 Oktober 2007 op Wayback Machine
  83. la porte Saint-Nazaire, Ministère de la culture. Consulté le 28/05/2007[dooie skakel]
  84. Joseph Poux, La Cité de Carcassonne, précis historique, archéologique et descriptif, p. 109
  85. Joseph Poux, La Cité de Carcassonne, précis historique, archéologique et descriptif, p. 111
  86. Carcassonne, la porte d'Aude, Mescladis.com. Consulté le 28/05/2007
  87. Joseph Poux, La Cité de Carcassonne, précis historique, archéologique et descriptif, p. 147
  88. la porte d'Aude, Site officiel de la ville de Carcassonne. Consulté le 07/07/2007 Geargiveer 27 September 2007 op Wayback Machine
  89. Joseph Poux, La Cité de Carcassonne, précis historique, archéologique et descriptif, p. 95
  90. Cette deuxième désignation n'est pas historique mais liée à son orientation vers Rodez
  91. la porte de Rodez, Ministère de la culture. Consulté le 28/05/2007[dooie skakel]
  92. Joseph Poux, La Cité de Carcassonne, précis historique, archéologique et descriptif, p. 72
  93. Joseph Poux, La Cité de Carcassonne, précis historique, archéologique et descriptif, p. 137
  94. 94,0 94,1 le château à l'époque romane, Ministère de la culture. Consulté le 28/05/2007 Geargiveer 1 Julie 2007 op Wayback Machine
  95. Joseph Poux, La Cité de Carcassonne, précis historique, archéologique et descriptif, p. 136
  96. Joseph Poux, La Cité de Carcassonne, précis historique, archéologique et descriptif, p. 142
  97. Joseph Poux, La Cité de Carcassonne, précis historique, archéologique et descriptif, p. 143
  98. 98,0 98,1 Joseph Poux, La Cité de Carcassonne, précis historique, archéologique et descriptif, p. 174
  99. Jean-Pierre Panouillé, Carcassonne, histoire et architecture, p. 20
  100. Jean Guilaine et Daniel Fabre, Histoire de Carcassonne, p. 72
  101. Jacques Lugand, Languedoc Roman, Éd. Zodiaque, 1985, p. 28
  102. La basilique Saint-Nazaire, Site officiel de la ville de Carcassonne. Consulté le 10/06/2007 Geargiveer 27 September 2007 op Wayback Machine
  103. Collectif, De la place forte au Monument : la restauration de la Cité de Carcassonne au XIXe siècle, Ed. du Patrimoine, 2000, ISBN 2-85822-353-X
  104. Jean-Pierre Panouillé, Carcassonne, histoire et architecture, p. 17
  105. moneta mea de Carcassonna fixée par un bail du 8 octobre 1159
  106. Jean Guilaine et Daniel Fabre, Histoire de Carcassonne, p. 54
  107. Jean-Pierre Panouillé, Carcassonne, histoire et architecture, p. 18
  108. Jean-Pierre Panouillé, Carcassonne, histoire et architecture, p. 49
  109. Joseph Poux, La Cité de Carcassonne, précis historique, archéologique et descriptif, p. 23
  110. Jean Guilaine et Daniel Fabre, Histoire de Carcassonne, p. 91
  111. François de Lannoy, La Cité de Carcassonne, p. 17
  112. Les pauvres tisserands, Ministère de la culture. Consulté le 23/05/2007 Geargiveer 12 Junie 2007 op Wayback Machine
  113. Le regard des visiteurs, Ministère de la Culture Geargiveer 1 Julie 2007 op Wayback Machine
  114. Hôtel de la Cité, Hôtel de la Cité[dooie skakel]
  115. Auberge de jeunesse carcassonne, Auberge de jeunesse carcassonne Geargiveer 18 Maart 2008 op Wayback Machine
  116. Philippe Giraud, Les couleurs de l'Aude, Ed. du Pélican, 2002, ISBN 2-7191-0630-5, p. 29
  117. La légende de Dame Carcas, Ministère de la culture. Consulté le 23/05/2007 Geargiveer 1 Julie 2007 op Wayback Machine
  118. Jean-Pierre Panouillé, Carcassonne, histoire et architecture, p. 248
  119. François de Lannoy, La Cité de Carcassonne, p.23
  120. Opération Grand Site, Ville de Carcassonne Geargiveer 27 September 2007 op Wayback Machine
  121. PDF-dokument Schéma local d’organisation touristique de la communauté d'agglomération du Carcassonnais p. 23
  122. Festival de la Cité, Ville de Carcassonne Geargiveer 27 September 2007 op Wayback Machine
  123. L'embrasement de la Cité de Carcassonne, Ville de Carcassonne Geargiveer 27 September 2007 op Wayback Machine
  124. Accueil, Marathon de la Cité/. Consulté le 09/07/2007 Geargiveer 30 Mei 2007 op Wayback Machine
  125. PDF-dokument Statistique par l'association audoise de développement local Geargiveer 6 Januarie 2009 op Wayback Machine
  126. PDF-dokument Schéma local d’organisation touristique de la communauté d'agglomération du Carcassonnais p. 30
  127. Chiffres-clés du ministère de la culture
  128. PDF-dokumentrapport d'activité de 2006 des monuments historiques[dooie skakel], p.33

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]