Clarens-sandsteenformasie

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
(Aangestuur vanaf Clarens Formasie)
Soutkop
Berge met kranse van die Clarens-sandsteenformasie buite Ficksburg. Soutkop kan op die voorgrond gesien word. Berge met kranse van die Clarens-sandsteenformasie buite Ficksburg. Soutkop kan op die voorgrond gesien word.
Ligging Oos-Vrystaat, Suid-Afrika
Hoogte 1 719[1] meter bo seevlak
Koördinate 28°49′38.72″S 27°55′26.54″O / 28.8274222°S 27.9240389°O / -28.8274222; 27.9240389Koördinate: 28°49′38.72″S 27°55′26.54″O / 28.8274222°S 27.9240389°O / -28.8274222; 27.9240389

Die Clarens-sandsteenformasie maak deel uit van die Stormberg-groep. Die formasie word onderlê deur die rooi modderstene van die Elliot-formasie en oorlê deur die Drakensberg-lawas. Die Stormberg-groep vorm op sy beurt die boonste gedeelte van die Karoo-supergroep, wat 'n groot gedeelte van Sentraal-Suid-Afrika bedek.

Die Clarens-sandsteen bestaan uit liggeel, fyn, korrelrige sandsteen, sanderige sliksteen en moddersteen. Dit is 'n aanduiding van 'n droë klimaat (woestyn). Die onderkant van die massiewe sandsteenkranse het baiekeer 'n rooierige kleur as gevolg van yster afkomstig van die onderliggende Elliot-formasie.

Vorming[wysig | wysig bron]

Die bekende Brandwagrots by die Golden Gate Nasionale Park naby Clarens.

Die Clarens-sandsteenformasie verteenwoordig 'n eoliese afsetting (wind), waar dit afgeset word as sandduine in 'n woestynomgewing voor die opbreking van die superkontinent Gondwana.

Algemeen[wysig | wysig bron]

'n Skildery van 'n tipiese Oos-Vrystaatse landskap deur Michael Albertyn sr.

Hierdie wit sandsteenformasie vorm die kenmerkende wit kranse van die berge in die Oos-Vrystaat, met bekende landmerke soos Soutkop naby die dorp Ficksburg, die Brandwagrots by Golden Gate, en die Platberg buite Harrismith. Platberg se sandsteenkranse verskil egter daarin dat die boonste gedeelte van die berg uit Drakensberg-lawa bestaan, wat daaroor uitgeloop het vanweë vulkaniese aktiwiteite tydens die opbreking van Gondwana.

Gebruike[wysig | wysig bron]

Die Clarens-sandstene is vroeër gebruik as boumateriaal, met verskeie historiese geboue wat op verskeie dorpe in die Oos-Vrystaat hiermee gebou is. Voorbeelde op Ficksburg is die NG kerk, die ou poskantoor en die ou perseel van die Hoërskool Ficksburg.

Dit is egter 'n vaardigheid wat grotendeels verdwyn het, maar die sandsteen word deesdae gebruik as dekstene wat buite aan moderne strukture gepleister word om 'n mooi voorkoms te verleen. Verskeie kunstenaars soos Michael Albertyn sr. het landskapstonele van die Oos-Vrystaat geskilder, onder andere van die Brandwagrots van Golden Gate.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. "Elevation Finder" (in Engels). Free Map Tools. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 April 2020. Besoek op 16 Junie 2017.