Fabian Society
Die Fabian Society is 'n Britse intellektuele sosialistiese beweging wat maatskaplike en sosiale verandering op die basis van sosialistiese beginsels deur geleidelike hervorming binne 'n parlementêre stelsel eerder as deur 'n rewolusie wil bevorder.[1][2] Die beweging staan veral bekend vir die vroeë baanbrekende werk wat dit sedert die laat 19de eeu tot in die tyd van die Eerste Wêreldoorlog gelewer het. So het die Fabian Society die eerste grondleggende politieke werk gedoen waarop die Britse Labour Party (Arbeidersparty) later kon voortbou. Vervolgens het die beweging ook groot invloed op die beleid van nuwe state uitgeoefen wat met die dekolonisasie van die Britse Ryk ontstaan het, waaronder veral Indië.
Die Fabiërs se gedagtes het ook op die Europese vasteland posgevat - so het verteenwoordigers van die beweging in Oostenryk die Sozialpolitische Partei in die lewe geroep wat omstreeks 1900 groot invloed op die politieke lewe uitgeoefen het.
Vandag vorm die beweging 'n intellektuele voorhoede en dinktenk vir die New Labour-beweging. Dit is een van vyftien sosialistiese organisasies wat by die Britse Arbeidersparty geaffilieer is. Soortgelyke bewegings bestaan in Australië (die Australiese Fabian Society), Kanada (die Douglas-Coldwell-stigting en vroeër die League for Social Reconstruction) en Nieu-Seeland.[3]
Geskiedenis[wysig | wysig bron]
Die Fabian Society is op 4 Januarie 1884 in Londen gestig as 'n uitvloeisel van 'n vereniging wat 'n jaar tevore gestig is, genaamd The Fellowship of the New Life.[4] Vroeë Genootskap-lede het die visioenêre Victoriaanse elite ingesluit, onder andere die digters Edward Carpenter en John Davidson, die seksoloog Havelock Ellis, en die vroeë sosialis Edward R. Pease. Hulle wou die samelewing transformeer deur 'n voorbeeld van 'n skoon vereenvoudigde lewe te stel vir ander om te volg. Sommige lede wou ook polities betrokke raak om die samelewing se transformasie te help; hulle het 'n aparte vereniging , die Fabian Society, gestig. Alle lede was vry om beide verenigings se byeenkomste by te woon. Die Fabian Society het verder die vernuwing van Wes-Europese Renaissance-idees en hul promulgering regdeur die wêreld voorgestel.
The Fellowship of the New Life is in 1899 ontbind[5], maar die Fabian Society het gegroei om in die Edwardiaanse tyd die vooraanstaande akademiese vereniging in die Verenigde Koninkryk te word. Dit is getipeer deur die lede van sy voorhoede Coefficients club. Openbare vergaderings van die Genootskap was vir baie jare by Essex Hall, 'n gewilde plek net buite die Strand in sentraal-Londen.[6] gehou.
Die Fabian Society is so genoem - weens die voorstel van Frank Podmore - ter ere van die Romeinse generaal Quintus Fabius Maximus Verrucosus.[7] Sy Fabian-strategie het gelei tot 'n geleidelike oorwinning teen die superieure Kartago leër onder die bekende generaal Hannibal deur volharding, teistering en die geleidelike verswakking van die vyand, eerder as groot gevegte.
'n Verduidelikende aantekening wat op die titelblad van die groep se eerste pamflet verskyn verklaar:
"Vir die regte oomblik moet jy wag, soos Fabius geduldig gedoen het, toe hy teen Hannibal geveg het, hoewel baie sy vertragings gekritiseer het; maar wanneer die tyd kom, moet jy hard slaan, soos Fabius gedoen het, of jou wag sal tevergeefs en vrugteloos wees."[8]
Volgens die skrywer Jon Perdue, "Die logo van die Fabian Society, 'n skilpad, verteenwoordig die voorliefde van die groep vir 'n stadige, onmerkbare oorgang na sosialisme, terwyl sy wapen, 'n 'wolf in skaapklere', sy voorkeurmetode vir die bereiking van sy doel is."[9] Die wolf in skaapsklere-simboliek is later laat vaar weens sy ooglopende negatiewe konnotasies.
Organisatoriese groei[wysig | wysig bron]
Onmiddellik na sy ontstaan het die Fabian Society begin om baie prominente hedendaagse figure in sy sosialistiese doelwitte te betrek, waaronder George Bernard Shaw, H.G. Wells, Annie Besant, Graham Wallas, Charles Marson, Sydney Olivier, Oliver Lodge, Ramsay MacDonald en Emmeline Pankhurst. Selfs Bertrand Russell het kortliks 'n lid geword, maar het bedank nadat hy sy oortuiging uitgespreek het dat die Vereniging se beginsel van entente (in hierdie geval tussen lande wat hulself teen Duitsland possisioneer) kan lei tot oorlog.
In die kern van die Fabian Society was Sidney en Beatrice Webb. Saam het hulle talle studies oor industriële Brittanje geskryf, insluitend oor alternatiewe koöperatiewe ekonomie wat toegepas kan word op eienaarskap van kapitaal sowel as grond.
Baie Fabians het in 1900 aan die stigting van die Labour Representation Committee deelgeneem en die groep se grondwet, wat deur Sidney Webb geskryf is, het swaar geleen uit die stigtingsdokumente van die Fabian Society. Die Fabian Society het een afgevaardigde gestuur na die Labour Representation Committee stigtingsvergadering en beweer dat daar 861 van sy lede teenwoordig was by die vergardering.
In die jare 1903 tot 1908 was daar 'n groei in populêre belangstelling in die sosialistiese idee in Groot-Brittanje en het die Fabian Society dienooreenkomstig gegroei en sy lidmaatskap tot byna 2 500 teen die einde van die tydperk verdriedubbel. Die helfte van hulle het in Londen gewoon. In 1912 is 'n studentebeen georganiseer, naamlik die University Socialist Federation (USF) en by die uitbreek van die Eerste Wêreldoorlog het hierdie kontingent sy eie lidmaatskap van meer as 500 gehad.
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ George Thomson (1 Maart 1976). "The Tindemans Report and the European Future" (PDF).
- ↑ Margaret Cole (1961). The Story of Fabian Socialism. Stanford University Press. ISBN 978-0804700917.
- ↑ NZ Fabian Society
- ↑ Edward R. Pease, A History of the Fabian Society. New York: E.P. Dutton & Co., 1916.
- ↑ Pease, 1916
- ↑ "The History of Essex Hall by Mortimer Rowe, Lindsey Press, 1959, chapter 5" (in Engels). Unitarian.org.uk. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Oktober 2013. Besoek op 2 Januarie 2012.
- ↑ "Fabian Society". Encyclopedia Britannica (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 April 2020. Besoek op 24 Augustus 2017.
- ↑ Quoted in A.M. McBriar, Fabian Socialism and English Politics, 1884–1918. [1962] Cambridge: Cambridge University Press, 1966; bl. 9.
- ↑ Perdue, Jon B. (2012). The War of All the People: The Nexus of Latin American Radicalism and Middle Eastern Terrorism (1st uitg.). Washington, D.C.: Potomac Books. p. 97. ISBN 1597977047.
