Gaboen

Gaboenese Republiek
*République gabonaise* (Frans)
Vlag	Wapen
	Nasionale leuse: Union, Travail, Justice; (Frans vir: "Unie, Arbeid, Geregtigheid")
	Volkslied: La Concorde; (Frans vir: "Die konkord");
Hoofstad	Libreville 0°23′N 9°27′O / 0.383°N 9.450°O
Grootste stad	Libreville
Amptelike tale	Frans
Regering ; • President; • Adjunkpresident; • Eerste minister	Unitêre dominante party; presidensiële republiek onder 'n militêre junta; Brice Oligui; vakante pos; Raymond Ndong Sima
Onafhanklikheid • Republiekwording; • van Frankryk; • Huidige grondwet;	; 28 November 1958; 17 Augustus 1960; 11 Januarie 2018
Oppervlakte; - Totaal; ; - Water (%)	; 267 667 km2 (76ste); 103 347 myl2; 3,76
Bevolking; - 2022-skatting; - Digtheid	; 2 340 613 (146ste); 7,9 / km2 (216de); 20,5 / myl2
BBP (KKP); - Totaal; - Per capita	2023-skatting; $41,994 miljard ; $19 198
BBP (nominaal); - Totaal; - Per capita	2023-skatting; $21,545 miljard ; $9 850
MOI (2021)	0,706 (112de) – hoog
Gini (2017)	38 – medium
Geldeenheid	Frank (XAF)
Tydsone; - Somertyd	WAT (UTC+1); nie toegepas nie (UTC+1)
Internet-TLD	.ga
Skakelkode	+241

Gaboen (Frans: Gabon, [ɡabɔ̃]), amptelik die Gaboenese Republiek (République gabonaise), is 'n land aan die weskus van Sentraal-Afrika. Dit word deur Kameroen, Republiek van die Kongo, Ekwatoriaal-Guinee en die Golf van Guinee begrens. Gaboen beslaan 'n oppervlakte van 267 667 km² en het 'n bevolking van 2 340 613 in 2022 gehad. Die hoofstad en grootste stad is Libreville.

Gaboen is deur outokratiese presidente regeer sedert sy onafhanklikheid op 17 Augustus 1960 en het in 1990 met politiese hervormings begin. Oorvloedige ruolie en buitelandse private beleggings het gehelp om van Gaboen een van die voorspoedigste lande in Afrika suid van die Sahara te maak. Sedert 2022 is Gaboen naas Mosambiek, Rwanda en Togo die enigste lidland van die Britse Statebond wat vroeër geen Britse kolonie was nie.^[5]

Etimologie[wysig | wysig bron]

Gaboen se naam is moontlik afgelei van gabão, Portugees vir 'n kapmantel met moue (Engels: hooded cloak with sleeves) wat nagenoeg die vorm van die Komorivier se lang en breë monding naby Libreville sou wees.^[6]

Demografie[wysig | wysig bron]

Daar woon ongeveer 154 000 Europeërs (10% van die bevolking) in Gaboen.

Verwysings[wysig | wysig bron]

↑ (en) "Gabon". Central Intelligence Agency. Besoek op 14 Januarie 2023.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 (en) "Gabon". Internasionale Monetêre Fonds. Oktober 2022. Besoek op 14 Januarie 2023.
↑ (en) "Human Development Report 2021/2022" (PDF). United Nations Development Programme. 2021. Besoek op 14 Januarie 2023.
↑ (en) "Gini Index – Gabon". Wêreldbank. Besoek op 14 Januarie 2023.
↑ (en) "Gabon and Togo join the Commonwealth". Britse Statebond. 25 Junie 2022. Besoek op 14 Januarie 2023.
↑ (en) "Gabon Estuary". Encyclopædia Britannica. Besoek op 14 Januarie 2023.

Bronnelys[wysig | wysig bron]

Algemeen

(en) "Gabon". Encyclopædia Britannica. Besoek op 14 Januarie 2023.
(en) "Gabon". Central Intelligence Agency. Besoek op 14 Januarie 2023.

Bibliografie[wysig | wysig bron]

(en) Maria Petringa (2006). Brazza, A Life for Africa. ISBN 978-1-4259-1198-0.

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]

Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Gaboen.
(en) Toerisme-inligting oor Gaboen op Wikivoyage
(fr) Amptelike webwerf van die Gaboenese regering

[1] (en) "Gabon". Central Intelligence Agency. Besoek op 14 Januarie 2023.

[imf2-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 (en) "Gabon". Internasionale Monetêre Fonds. Oktober 2022. Besoek op 14 Januarie 2023.

[3] (en) "Human Development Report 2021/2022" (PDF). United Nations Development Programme. 2021. Besoek op 14 Januarie 2023.

[4] (en) "Gini Index – Gabon". Wêreldbank. Besoek op 14 Januarie 2023.

[5] (en) "Gabon and Togo join the Commonwealth". Britse Statebond. 25 Junie 2022. Besoek op 14 Januarie 2023.

[6] (en) "Gabon Estuary". Encyclopædia Britannica. Besoek op 14 Januarie 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]