Geskiedenis van erotiese afbeeldings

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
’n Erotiese toneel op ’n Griekse drinkbeker, omstreeks 510 v.C.
’n Antieke Romeinse olielamp wat seks van agter af uitbeeld.
’n Antieke Romeinse olielamp (omstreeks 1ste eeu n.C.) met ’n toneel van ’n vrou wat met twee mans seks het.
’n Indiese beeld uit die Soenga-ryk, 1ste eeu v.C.
Tradisionele pederastie-toneel op ’n Griekse houer uit die 5de eeu v.C.

Die geskiedenis van erotiese afbeeldings sluit in skilderye, beeldhoukuns, foto's, toneelstukke, musiek en geskrifte wat deur die eeu gebruik is om tonele van ’n seksuele aard uit te beeld. Hulle is geskep deur feitlik alle beskawings, antiek en modern. In vroeë kulture is seks dikwels verbind met bonatuurlike kragte en dus is baie sulke uitbeeldings in godsdienste gebruik. In Asiatiese lande soos Indië, Nepal, Sri Lanka, Japan en China, het uitbeeldings van ’n seksuele of erotiese aard spesifieke spirituele betekenisse binne die plaaslike godsdienste. Die Grieke en Romeine het baie kuns en versierings van ’n erotiese aard geproduseer, waarvan baie deel was van hul godsdienstige oortuigings en kulturele praktyke.[1][2]

In meer onlangse tye, namate kommunikasietegnologie uitgebrei het, is elke nuwe tegniek, soos fotografie, drukwerk, rolprente en rekenaars, ingespan om sulke afbeeldings te vertoon en versprei.[3]

Vroeë houdings[wysig | wysig bron]

In vroeëre tye was erotiese afbeeldings dikwels ’n onderdeel van die kultuur en is dit nie anders gehanteer as enige ander soort kuns nie. Die moderne konsep van pornografie het nie voor die Victoriaanse tydperk bestaan nie. Die huidige definisie daarvan het eers in die 1860's ontstaan toe dit ’n ouer definisie van skryfwerk oor prostitute vervang het.[4] Dit het in 1857 die eerste keer in ’n Engelse mediese woordeboek voorgekom as "a description of prostitutes or of prostitution, as a matter of public hygiene."[5] Teen 1864 het die eerste weergawe van die moderne definisie in die Webster-woordeboek verskyn: "licentious painting employed to decorate the walls of rooms sacred to bacchanalian orgies, examples of which exist in Pompeii."[6] Dit was die begin van die definisie wat nou gebruik word vir eksplisiete afbeeldings in die algemeen. Hoewel sekere soorte seks deur vroeë wette beheer of verbied is, was dit tot in 1857 nie in enige land onwettig om na afbeeldings te kyk wat dit uitbeeld nie. In sommige gevalle is die besit van sekere boeke en beelde verbied, maar die neiging om die besigtiging daarvan onwettig te maak, was ’n produk van die Victoriaanse tydperk.[3]

Toe grootskaalse uitgrawings van Pompeji in die 1860's gedoen is, het baie van die erotiese kuns van die Romeine aan die lig gekom en dit het die Victoriane geskok omdat hulle hulself beskou het as die intellektuele erfgename van die Romeinse Ryk. Hulle het nie geweet wat om te doen met hierdie openlike uitbeelding van seksualiteit nie en het dit probeer wegsteek van almal behalwe die hoogste geleerdes. Die voorwerpe wat verwyder kon word, is toegesluit in die Nasionale Argeologiese Museum in Napels, en die res is afgesper sodat vroue, kinders en die werkende klas dit nie kon sien nie. Engeland (en die wêreld) se eerste wette wat pornografie gekriminaliseer het, was die Obscene Publications Act van 1857.[3]

Afgesien van sekere tydperke waarin die uitbeelding van erotiese temas nie toegelaat is nie, was dit vir duisende jare algemeen.[7]

Vroeë afbeeldings[wysig | wysig bron]

Paleolities & Mesolities[wysig | wysig bron]

Onder die oudste erotiese uitbeeldings wat behoue gebly het, is Paleolitiese grotskilderye en snywerk. Van die mees algemene beelde is van diere, jagtonele en menslike geslagsorgane. Naakte mense met oordrewe seksuele eienskappe is uitgebeeld in sommige Paleolitiese skilderye en kunswerke (bv. van Venus). Onlangse grotkuns wat by Creswell Crags, Engeland, ontdek is en vermoedelik meer as 12 000 jaar oud is, sluit in simbole wat dalk gestileerde weergawes van vroulike geslagsdele is. Omdat daar geen direkte bewyse is van die gebruik daarvan nie, word vermoed dat hulle in godsdienstige rituele gebruik is[8] of vir ’n meer direkte seksuele doel.[9]

Argeoloë in Duitsland het in April 2005 bekend gemaak dat hulle ’n uitbeelding ontdek het wat hulle glo 7 200 jaar oud is van ’n manlike figuur wat oor ’n vroulike figuur buk op ’n manier wat op seksuele omgang dui. Die manlike figuur is Adonis von Zschernitz gedoop.[10]

Egipte[wysig | wysig bron]

’n Kunsvoorwerp van Egipte, die Turynse Erotiese Papirus, word die "manstydskrif" van sy tyd genoem. Dit dateer van 1292 v.C. – 1075 v.C. en bestaan gedeeltelik uit eksplisiete afbeeldings van seksdade.

Grieke en Romeinse[wysig | wysig bron]

’n Tipiese heteroseksuele Romeinse skildery uit Pompeji.

Die Antieke Grieke het dikwels sekstonele op hul potte geskilder, waarvan baie die eerste bekende uitbeeldings van homoseksualiteit en pederastie is. Griekse kunswerke beeld dikwels seksuele aktiwiteite uit, maar dit is onmoontlik om te onderskei tussen wat vir hulle onwettig of immoreel was aangesien die antieke Grieke nie ’n konsep van pornografie gehad het nie. Hul kuns was eenvoudige uitbeeldings van die alledaagse lewe, sommige meer seksueel as ander. Gesnede fallusse kon in plekke van aanbidding gesien word, soos in die Tempel van Dionysos op Delos, terwyl ’n algemene huishoudelike item wat die bewoners ook beskerm het, die "herm" was, ’n beeld wat bestaan het uit ’n kop op ’n vierkantige voetstuk met ’n prominente fallus vooraan. Die ideale Griekse man het ’n klein penis gehad, en die Romeine het dié uitbeelding later oorgeneem.[3][11][12] Die Grieke was ook verantwoordelik vir die eerste bekende uitbeelding van erotiese lesbiese liefde in die Weste, met Sappho se Lofsang aan Afrodite en ander homo-erotiese werke.[13]

’n Priapos-figuur van Pompeji.

Daar is verskeie seksueel eksplisiete skilderye en beelde uit die verwoeste Romeinse geboue in Pompeji en Herculaneum, maar die oorspronklike doel daarvan verskil. Enersyds is daar in die "Villa van die Geheime" ’n rituele geselingstoneel wat duidelik verband hou met ’n godsdienstige kultus en die betekenis van hierdie beeld is godsdienstig eerder as seksueel. Andersyds het grafiese muurskilderings in ’n bordeel seksdienste bo die deure geadverteer. In Pompeji is fallusse en testikels in die sypaadjies aangebring om vir die besoeker die pad aan te dui na die prostitusie-en-vermaakdistrik, asook vir algemene versiering. Vir die Romeine was afbeeldings van seksdade versierings in goeie smaak, en die beelde het inderdaad die morele sedes en gewoontes van hul kultuur weerspieël, soos op die Warren-beker. Seksdade wat as taboe beskou is, soos dié wat die reinheid van die mond besoedel het, is in baddens aangebring vir ’n komiese effek. Groot fallusse is dikwels naby ingange aangebring omdat die fallus geluk sou bring, en sulke snywerk was algemeen in huise.

Een van die eerste voorwerpe wat gevind is met die uitgrawings by Pompeji was ’n marmerbeeld van Pan wat seks het met ’n bok – dit is as so afstootlik beskou dat dit nie in die openbaar uitgestal is tot in die jaar 2000 nie. Dit is steeds in die argeologiese museum in Napels.[2][3][14]

Peruaans[wysig | wysig bron]

Die Moche van Peru is nog ’n antieke volk wat eksplisiete sekstonele op hul potte geverf het. Hulle het egter ’n heel ander doel daarmee gehad as ander, vroeëre beskawings. Die Moche het geglo die wêreld van die dooies was presies die teenoorgestelde van die wêreld van die lewendes. Vir offerandes by begrafnisse het hulle dus beelde gemaak wat seksdade soos masturbasie, fellatio en anale seks uitbeeld wat nie tot swangerskap sou lei nie. Die hoop was dat die uitbeeldings in die wêreld van die dooies die teenoorgestelde uitwerking sou hê en tot vrugbaarheid sou lei. Die erotiese pottebakkerswerk van die Moche word uitgebeeld in die boek Checan[15] deur Rafael Larco Hoyle.

Asië[wysig | wysig bron]

In die Ooste was daar ’n lang tradisie van erotiese skilderye. Japan, China, Indië, Persië en ander lande het talle kunswerke geskep wat menslike liefde uitbeeld: liefde tussen mans en vroue asook liefde tussen mense van dieselfde geslag. Een van die bekendste antieke sekshandleidings is die Kama Soetra, in Indië geskryf deur Vātsyāyana in die eerste paar eeue n.C. Nog ’n noemenswaardige behandeling van die mens se seksualiteit is Die Geparfumeerde Tuin deur die Tunisiër Muhammad ibn Muhammad al-Nafzawi wat uit die 15de eeu dateer.

In Japan is erotiese tonele veral uitgebeeld in die blokdruk. Dié styl, wat bekend is as sjoenga (春画), en kunstenaars wat dit gebruik het, het ’n groot aantal werke voortgebring. Beskilderde perkemantrolle was ook gewild. Sjoenga het in die 13de eeu sy verskyning gemaak en het aanhou groei ondanks poging van tyd tot tyd om dit te onderdruk – die eerste hiervan was ’n verbod op erotiese boeke in 1722. Sjoenga word nie meer vervaardig sedert die 19de eeu toe fotografie ontdek is nie.[1][16]

Die Chinese tradisie van erotiese kuns dateer reeds uit die Yuan-dinastie (1271–1368). Dit het ’n hoogtepunt bereik tydens die laaste deel van die Ming-dinastie (1368–1644).[1][17]

In beide China en Japan het erotisisme ’n belangrike rol gespeel in die ontwikkeling van die roman. Die Verhaal van Genji, die werk van ’n 11de-eeuse Japannese edelvrou wat dikwels "die wêreld se eerste roman" genoem word, volg die baie verhoudings van die held in diskrete, maar vleeslike taal.[18] Hoewel Die Verhaal van Genji gewild was in Japan sedert dit geskryf is, was die meer eksplisiete roman Die Pluim in die Goue Vaas, wat dikwels beskryf word as een van die "vier groot klassieke romans" van die Chinese letterkunde, onderdruk as pornografie vir die grootste deel van sy bestaan en is dit vervang op die lys van die vier klassieke romans.[19]

Europa[wysig | wysig bron]

Erotiese tonele het ook in die Middeleeue hul verskyning gemaak, maar is net gesien deur diegene wat die baie duur handgemaakte boeke kon bekostig. Die meeste van dié tekeninge het in die kantlyne van getyboeke verskyn. Baie Middeleeuse geleerdes het gedink die prente voorsien in die behoefte aan erotiese beelde en godsdiens in een boek, aangesien dit die enigste boek was wat baie mense besit het. Ander geleerdes het gedink die tekeninge in die kantlyn dien as die een of ander morele waarskuwing, maar die uitbeelding van priesters en ander hoë amptenare in seksdade het dalk ook ’n politieke oorsprong gehad.[3]

Dit was eers met die ontdekking van die drukpers deur Johannes Gutenberg dat seksueel eksplisiete beelde in die Weste as deel van ’n soort massasirkulasie versprei is. Voorheen was erotiese beelde, wat handgemaak en duur was, beperk tot mans uit die elite. Selfs die British Museum het ’n afdeling gehad met ’n versameling van antieke erotika wat in 1865 geskenk is deur die aristokratiese dokter George Witt. Die res van die versameling, waartoe ook sy plakboeke behoort, is nog steeds in kas 55 te sien, hoewel die grootste deel daarvan intussen in ander versamelings in die museum opgeneem is.[20]

Die begin van massasirkulasie[wysig | wysig bron]

Drukwerk[wysig | wysig bron]

Erotiese kuns, vermoedelik na die kuns van Agostino Carracci (1557–1602).

Drukwerk het van die middel van die 15de eeu af baie gewild geword in Europa en vanweë die kompakte aard daarvan, was dit gepas vir erotiese uitbeeldings wat nie permanent vertoon hoef te word nie. Naaktheid en die oplewing van klassieke onderwerpe is van vroeg af met drukwerk verbind, en baie uitbeeldings van mitologiese figure was duidelik gedeeltelik ’n verskoning om erotiese materiaal te druk. Op ’n drukplaat uit 1475-1500 vir ’n Voorstelling van Geslagsgemeenskap word ’n jong paartjie uitgebeeld wat seks het, met die vrou se bene hoog in die lug aan die een kant van die bank, terwyl ’n groot penis aan die ander kant van die bank opklim, met bene en vlerke en ’n klok wat aan die onderkant van die eikel hang. Hoewel die plaat gebruik is totdat dit verweer was, en toe hergraveer en dikwels weer gebruik is, het nie een van die beelde wat daarmee gedruk is (waarskynlik honderde) behoue gebly nie.[21]

Die liefdeslewe van die klassieke gode, veral dié van Zeus, wat deur Ovidius beskryf is, het gesorg vir talle verhale waar seks die hoofbestanddeel was, en die uitbeelding daarvan is as geregverdig beskou. Veral Leda en die Swaan, waar die god as ’n swaan sy verskyning maak en die vrou verlei, is eksplisiet uitgebeeld; dit lyk of dit, vreemd genoeg, meer aanvaarbaar was omdat hy die voorkoms van ’n voël gehad het.[22]

Vir ’n tydperk in die vroeë 16de eeu was die grense onseker vir die uitbeelding van sulke tonele in die halfprivaatheid van Renaissance-paleise. Michelangelo se Leda was ’n taamlik groot skildery van seks, en een van die honderde afbeeldings in die boek Hypnerotomachia Poliphili uit 1499 is van Leda en die swaan wat seks het terwyl ’n skare toekyk.[23]

Later in dié eeu het ’n poging om erotiese materiaal te druk ’n skandaal veroorsaak toe die bekende Italiaanse kunstenaar Marcantonio Raimondi I Modi in 1524 gepubliseer het – dit was ’n geïllustreerde boek met 16 seksposisies. Hy is deur pous Clemens VII in hegtenis laat neem en al die eksemplare van die boek is vernietig. Raimondi het sy graveerwerk gebaseer op ’n reeks erotiese skilderye wat Giulio Romano gedoen het as ’n kommissie vir die Palazzo del Te in Mantua. Hoewel die twee kunstenaars se uitbeeldings ooreengestem het, is net Raimondi vervolg omdat die publiek sy greveerwerk kon sien. Romano het nie van die graveerwerk geweet nie totdat Pietro Aretino na die oorspronklike skilderye kom kyk het terwyl Romano nog aan hulle gewerk het.

Aretino het toe 16 eksplisiete sonnette gekomponeer[3][24] om saam met die skilderye te gaan en het so Raimondi se vrylating uit die tronk bewerkstellig. I Modi is toe weer in 1527 gepubliseer met die gedigte en beelde. Dit was die eerste keer dat erotiese teks en beelde gekombineer is, hoewel die pous weer beslag gelê het op al die eksemplare wat hy in die hande kon kry. Die sensuur was so fel dat geen volledige eksemplaar van die oorspronklike plate ooit gevind is nie. Die huidige teks is net ’n kopie van ’n kopie wat 400 jaar later ontdek is.[3][24]

’n Erotiese illustrasie deur die Franse skilder Édouard-Henri Avril.
Das Liebespaar ("Die Minnaars") deur Peter Fendi.
Illustrasie uit Juliette deur die markies de Sade.

In die 17de eeu het talle voorbeelde van pornografie of erotiese letterkunde die ronde begin doen. Dit het ingesluit L'Ecole des Filles, ’n Franse werk wat in 1655 gedruk is en beskou word as die begin van pornografie in Frankryk. Dit bestaan uit ’n geïllustreerde dialoog tussen twee vroue, ’n 16-jarige en haar wêreldwyser niggie, en hul eksplisiete bespreking van seks. Die skrywer is steeds onbekend, hoewel verskeie vermeende skrywers tronkstraf uitgedien het omdat hulle dit glo sou geskryf het.[25] In sy beroemde dagboek het Samuel Pepys vertel hoe hy ’n eksemplaar gekoop het om alleen te lees en dit toe daarna verbrand het sodat sy vrou dit nie in die hande kry nie.[26]

Tydens die Verligting het baie Franse vrydenkers pornografie begin uitbuit as ’n medium van sosiale kritiek en satire. Libertynse pornografie was ondermynende sosiale kommentaar en het dikwels die Katolieke Kerk en algemene houdings van seksuele onderdrukking geteiken. Die mark vir die goedkoop, massavervaardigde pamflette was die middelklas, en nes in Engeland het die aristokrasie bekommerd geraak dat die moraal van die laer klas korrup sou raak aangesien vroue, slawe en ongeskoolde werkers beskou is as besonder kwesbaar. Die stories en illustrasies (wat dikwels verkoop is saam met die dienste van prostitute) was dikwels van priesters, monnike en nonne wat hulle wangedra, ’n tradisie wat tot in die 20ste eeu in Franse pornografie voortgeduur het.

In die tydperk voor die Franse Rewolusie is pornografie ook gebruik vir politieke kommentaar; Marie Antoinette is dikwels geteiken in fantasieë oor orgies, lesbiese aktiwiteite en die vaderskap van haar kinders, en gerugte het die ronde begin doen oor die beweerde seksuele onvermoë van Lodewyk XVI.[25][27] Tydens en ná die rewolusie is die beroemde werke van die markies de Sade gedruk. Hulle het dikwels bygaande illustrasies gehad en het gedien as politieke kommentaar deur die skrywer.[28]

Die Engelse antwoord hierop was Memoirs of a Woman of Pleasure (later hernoem tot Fanny Hill), wat in 1748 deur John Cleland geskryf is. Terwyl die teks satires was oor die konvensionele gebruike en maniere van die 18de-eeuse Engeland, was dit eerder skandalig oor die uitbeelding van ’n vrou, die verteller, wat haar verlustig in seks sonder enige gevolge. Die teks is geensins eksplisiet nie, aangesien Cleland deurgaans eufemismes gebruik het vir seksdade en liggaamsdele; hy het minstens 50 verskillendes gebruik vir die woord "penis". Die boek het die skuld gekry vir twee klein aardbewings van die biskop van Londen en Cleland is in hegtenis geneem en ’n kort tronkstraf opgelê, maar Fanny Hill is steeds gepubliseer en is een van die mees herdrukte boeke in Engels. Dit was egter in Amerika onwettig om die boek te besit tot in 1963 en in Brittanje tot in 1970.[29]

Fotografie[wysig | wysig bron]

In 1839 het Louis Daguerre die eerste praktiese proses van fotografie aan die Franse Wetenskapakademie bekend gestel.[30] Anders as vorige fotografiemetodes het sy daguerreotipes uitstekende gehalte en detail verseker wat nie mettertyd verdof het nie. Die nuwe tegnologie het nie ongesiens verbygegaan by die kunstenaars wat gretig was om die naakte vrouefiguur uit te beeld nie.

Tradisioneel was ’n académie ’n naakstudie wat deur ’n kunstenaar gedoen is om die skildering van die vroulike (of manlike) liggaam te bemeester. Elkeen moes by die Franse regering geregistreer en deur hulle goedgekeur word, anders kon dit nie verkoop word nie. Baie gou is naakfoto's geregistreer as académie en verkoop as hulpmiddels vir kunstenaars. Die realisme van ’n foto vergeleke met die idealisme van ’n skildery het baie van dié foto's besonder eroties gemaak.[3]

Die daguerreotipes het egter ’n nadeel gehad. ’n Oorspronklike toneel moes afgeneem word en dit was die enigste afdruk omdat nie gebruik gemaak is van negatiewe nie. Daarby het beligtingstye gewissel van 3 tot 15 minute, en dit was nie baie geskik vir portretstudies nie. Die posisies van die modelle het dus verskuif van sekstonele na vroue wat stilsit en hul geslagsdele ontbloot. Aangesien een foto ’n week se salaris kon kos, kon net kunstenaars en rykes dit bekostig. Dit was in die 1840's goedkoper om ’n prostituut te huur en self seks te hê as om een van dié foto's te besit.[3]

In 1841 het William Fox Talbot ’n proses gepatenteer wat die eerste negatief-positief-proses, en dus verskeie kopieë, moontlik gemaak het.[31] So kon ’n feitlik onbeperkte hoeveelheid kopieë van ’n glasnegatief gemaak word. Boonop het die korter beligtingstyd ’n massamark vir pornografiese foto's geskep. Parys het gou die middelpunt van naakfoto's geword. In 1848 was daar net 13 foto-ateljees in Parys; teen 1860 was daar meer as 400. Die meeste het hul geld gemaak deur onwettige foto's te verkoop aan die massas, wat dit nou kon bekostig. Die foto's is naby stasies verkoop, deur reisende verkoopsmanne en deur vroue wat dit onder hul rokke versteek het. Hulle is dikwels vervaardig in stelle (van vier, agt of twaalf) en is uitgevoer, veral na Engeland en Amerika.

Die modelle en die fotograwe was uit die werkersklas, en dus was dit al hoe moeiliker om artistieke modelle as verskoning te gebruik. Teen 1855 is geen naakfoto's meer geregistreer nie en die handel het grootliks ondergronds plaasgevind om vervolging vry te spring.[3]

Die Victoriaanse pornografietradisie in Brittanje het drie hoofelemente gehad: Franse foto's, erotiese afdrukke en gedrukte letterkunde. Die vermoë om foto's in grootmaat te druk het gelei tot ’n nuwe soort sakeman: die pornografiehandelaar. Baie van hulle het die posdiens gebruik om foto's in ongemerkte verpakkings na die kopers te stuur. Die begin van ’n betroubare posdiens het dus die begin van die pornografiehandel aangehelp.

Tydskrifte[wysig | wysig bron]

’n Naakfoto uit die 19de eeu.

In 1880 is halftint-drukwerk gebruik om foto's vir die eerste keer teen ’n lae prys af te druk.[30] Die uitvinding van dié tegniek aan die begin van die 20ste eeu het ’n nuwe era ingelui vir fotografie en pornografie. Foto's kon maklik in swart-wit gedruk word, waar drukkers voorheen van hout- en lyngravure gebruik moes maak vir illustrasies.[32] Die massavervaardiging van pornografie was nou moontlik en dit was goedkoper en makliker verkrygbaar as voorheen.[3]

Die nuwe tydskrifte het eerste in Frankryk verskyn met naakte en halfnaakte vroue op die voorblad en binne-in. Hoewel dit vandag "sagte" porno genoem sal word, was dit vir dié tyd taamlik skokkend. Die tydskrifte is gou onder die vaandel van "kunstydskrifte" gepubliseer wat naturisme vier, en hulle het titels gehad soos Die Liggaam in Kuns, Figuurfotografie en Naakte Leefstyl[3] In 1900 het Health and Efficiency in Brittanje verskyn.[33]

Nog ’n vroeë vorm van pornografie was in die 1920's in die VSA as "comic books" bekend – dit het uit ruwe tekeninge bestaan en is gepubliseer totdat glansmanstydskrifte hul verskyning gemaak het.[34]

In die 1940's het die term "pinup" ontstaan om foto's te beskryf wat soldate van die Tweede Wêreldoorlog uit tydskrifte geskeur en teen mure opgeplak is. Terwyl die fokus in dié dekade hoofsaaklik op bene was, het die klem in die 1950's verskuif na borste. Betty Grable en Marilyn Monroe was twee van die gewildste modelle. In die tweede helfte van die 20ste eeu het pornografie ontwikkel in manstydskrifte soos Playboy en Modern Man. Die begin van dié neiging was in 1953, toe Hugh Hefner ’n foto van Marilyn Monroe gekoop het om in die middel van sy nuwe tydskrif, Playboy, te druk. Gou was dié soort tydskrif die belangrikste medium vir pornografie.[35]

In Brittanje het tydskrifte soos Beautiful Britons, Spick en Span, met die klem op onderklere, hul verskyning ná die oorlog gemaak, asook die meer gewaagde Kamera, wat deur Harrison Marks gepubliseer is. Dié tydskrifte het foto's van naakte of halfnaakte vroue ingehad in preutse en soms koketterige posisies en geen teken van skaamhare nie.

Penthouse, wat in 1965 deur Bob Guccione in Engeland begin is, het ’n nuwe benadering gehad. Vroue het indirek na die kamera gekyk, asof hulle besig was om hul eie gang te gaan. Dit het ’n groot invloed gehad op die erotiese uitbeelding van vroue. Penthouse was ook die eerste tydskrif wat foto's gepubliseer het van vroue met skaamhare en wat reg van voor af geneem is, iets wat in dié tyd beskou is as buite die grense van erotika en as eerder pornografie. In die laat 1960's is meer eksplisiete foto's gepubliseer, terwyl dikwels op agterstewes gefokus is. Teen die 1970's is op geslagsdele gefokus en eindelik, in die 1990's, is penetrasie, lesbiese en gay tonele, groepseks, masturbasie en fetisje uitgebeeld in tydskrifte soos Hustler.[3][35]

Tydskrifte vir elke smaak en fetisj het gou begin verskyn omdat hulle goedkoop was om te druk. Tydskrifte vir gays het floreer – die mees noemenswaardige een onder die eerstes was Physique Pictorial, wat in 1951 deur Bob Mizer begin is. Dit het swart-wit foto's ingehad en die manlike liggaam is op ’n fotografiese manier gevier. Die tydskrif was innoverend en bekend vir sy rekwisiete en kostuums om die nou standaard-ikone soos cowboys, gladiators en matrose uit te beeld.[3][36]

Rolprente[wysig | wysig bron]

Foto's uit vroeë erotiese rolprente deur Johann Schwarzer.

Die volgende tegnologie wat die manier beïnvloed het waarop mense na erotiese afbeeldings kyk, was die rolprent. William Kennedy Dickson het die eerste praktiese rolprentfilm uitgevind en het die kinetoskoop vervaardig, ’n masjien waarin ’n mens kon loer om na die film te kyk, wat met ’n ligbron verlig is. Hy het daarna die mutoskoop uitgevind, ’n loermasjien wat met die hand gedraai is. Hulle het gewoonlik vroue gewys wat uittrek of vir ’n kunstenaar poseer.

Die idee om ’n bewegende film op ’n skerm te projekteer was ’n Europese uitvindsel. In 1895 en 1896 het Auguste en Louis Lumière en Robert W. Paul hul eerste openbare demonstrasie gegee van ’n rolprentprojektor.[37] Die vervaardiging van pornografiese rolprente het feitlik onmiddellik hierna begin. Twee van die eerste pioniers was Eugène Pirou en Albert Kirchner. Kirchner het die eerste pornoprent wat behoue gebly het, in 1896 geregisseer. Die prent, Le Coucher de la Marie, het Louise Willy gewys wat ’n ontkleedans doen. Pirou se rolprent het ’n genre ingelui van riskante Franse flieks van vroue wat uittrek en ander rolprentmakers het besef hulle kan ’n groot wins uit sulke prente maak.[38][39]

Omdat Pirou feitlik onbekend is as ’n pornoregisseur, word ander rolprentmakers, veral in Suid-Amerika, dikwels genoem as die eerste vervaardigers van pornoprente. Nie een van dié prente het egter behoue gebly nie. Volgens Patrick Robertson se Film Facts is die eerste pornografiese rolprent waarvan die datum bekend is, A L'Ecu d'Or ou la bonne auberge, wat in 1908 in Frankryk gemaak is. Die Argentynse El Satario kan selfs ouer wees; dit is vermoedelik tussen 1907 en 1912 gemaak. Robertson noem ook dat die oudste pornoprente wat behoue gebly het, in Amerika se Kinsey-versameling is. Een prent demonstreer hoe vroeg pornografiese standaarde al gevestig is. Die Duitse rolprent Am Abend (1910) is ’n prent van 10 minute "wat begin met ’n vrou wat alleen in haar kamer masturbeer, en dan vorder na tonele van haar saam met ’n man wat konvensionele, orale en anale seks met haar het".[40]

In Oostenryk het Johann Schwarzer die Saturn-Film-maatskappy gestig en tussen 1906 en 1911 altesaam 52 erotiese rolprente gemaak voordat sy maatskappy deur die sensuurowerheid ontbind en die prente vernietig is.

"Blou films", soos hulle genoem word, was gou onwettig, maar hulle is in die 1940's jare lank ondergronds deur amateurs vervaardig. As die nodige geriewe (wat dikwels met georganiseerde misdaad verbind is) nie beskikbaar was nie, is baddens dikwels gebruik om die film te ontwikkel. Die prente is dan privaat of deur reisende verkoopslui versprei, maar ’n mens kon tronkstraf opgelê word vir die kyk of besit daarvan.[3][41]

Ná die oorlog het die uitvinding van 8 mm-film daartoe gelei dat amateur-kinematografie algemeen geword het. In Brittanje was die produksies van Harrison Marks "sagte" porno, maar vir die 1950's was dit waaghalsig. Op die Europese vasteland was sulke prente meer eksplisiet. Lasse Braun was ’n pionier in kleurproduksies van gehalte, wat hy versprei het deur sy pa se diplomatieke voorregte te gebruik. Pornografie is die eerste keer in Julie 1969 in Denemarke gewettig,[42] en kort daarna in Nederland in dieselfde jaar en Swede in 1971. Dit het gelei tot ’n ontploffing van kommersieel vervaardigde pornografie in dié lande. Die Color Climax Corporation het gou die voorste pornografievervaardiger geword en dit vir die volgende paar dekades gebly. Daar was skielik nie meer ’n tekort aan sakelui wat belê het in toerusting waarmee massavervaardigde en goedkoop produkte, maar van goeie gehalte, gemaak is nie. Groot hoeveelhede van hierdie pornografie – tydskrifte én rolprente – is na ander dele van Europa gesmokkel waar dit van onder die toonbank verkoop of soms in "slegs lede"-rolprentklubs vertoon is.[3]

Die eerste openlik pornografiese rolprent met ’n storielyn wat algemeen in teaters in Amerika vertoon is, was waarskynlik Mona the Virgin Nymph (ook bekend as Mona), ’n 1970-rolprent van 59 minute deur Bill Osco en Howard Ziehm. Hulle het daarna met ’n redelik groot begroting die sagteporno-/hardeporno-rolprent (hang af van die eksemplaar) Flesh Gordon gemaak.[41][43] Die 1971-prent Boys in the Sand het vir ’n paar pornografiedeurbrake gesorg. Dit was die eerste algemeen beskikbare gay pornoprent, die eerste wat erkenning aan die akteurs en rolprentspan op die skerm vertoon het – ’n parodie op hoofstroomprente (in hierdie geval The Boys in the Band) – asook die eerste wat in The New York Times geresenseer is.[44]

In 1972 het pornoprente ’n hoogtepunt in die VSA bereik met Deep Throat en Behind the Green Door. Albei het algemeen byval gevind en het sosiale fenomene geword. The Devil in Miss Jones het in 1973 gevolg en baie mense het voorspel dat die openlike uitbeelding van seks op die skerm algemeen sou word, maar ’n meer konserwatiewe houding het gevolg en die fantasie het nooit werklikheid geword nie.[45]

Die teenoorgestelde was ook waar: die volledige weergawe van Deep Throat is eers in 2000 in Brittanje goedgekeur en is in Junie 2005 vir die eerste keer in die openbaar vertoon.[41][46][47]

Video en digitale afbeeldings[wysig | wysig bron]

’n Digitaal veranderde erotiese foto.

Teen 1982 is die meeste pornoprente op goedkoper en geriefliker video's vervaardig. Hoewel baie regisseurs dit probeer teenstaan het weens die laer gehalte, het die publiek dit verkies en het dié wat gou na die nuwe formaat oorgeslaan het, ’n groot wins gemaak. Video's het gou toegeneem toe regisseurs besef rolprente op gewone film is nie meer winsgewend nie. Dit het daartoe gelei dat pornofilms uit teaters na mense se huise geskuif het, waar dit in privaatheid gekyk kon word. Dit was die einde van hoofstroom-pornografie en die begin van ’n terugkeer na ou waardes waar video's gemaak is vir elke denkbare fetisj omdat die vervaardiging daarvan nou so goedkoop was. In plaas van honderde pornoprente jaarliks, is nou duisende gemaak, onder meer samestellings van sekstonele uit verskillende prente.[3][41]

Erotiese CD-ROM's was gewild in die laat 1980's en vroeë 1990's omdat daar ’n groter mate van interaktiwiteit en fantasie was. Hul swak gehalte was egter ’n probleem en toe die internet algemeen raak in huise, het hul verkope afgeneem. Die internet het vir baie mense die verkose bron van pornografie geword omdat hulle dit privaat kon kyk en met ander mense kon kommunikeer. Die toename van nuwer tegnologie soos digitale kameras het veroorsaak dat die grense vervaag het tussen erotiese rolprente, foto's en amateurproduksies. Enigiemand met die regte toerusting kan pornografie maak. Foto's en prente kan ook gemanipuleer word om dit meer dramaties of meer eroties te maak op ’n manier wat voorheen onmoontlik was.[3]

Sien ook[wysig | wysig bron]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. 1,0 1,1 1,2 Rawson, Phillip S. (1968). Erotic art of the east; the sexual theme in oriental painting and sculpture. New York: Putnam. p. 380.
  2. 2,0 2,1 Clarke, John R. (April, 2003). Roman Sex: 100 B.C. to A.D. 250. New York: Harry N. Abrams. p. 168. ISBN 0-8109-4263-1. {{cite book}}: Gaan datum na in: |date= (hulp)
  3. 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 3,16 3,17 3,18 Chris Rodley, Dev Varma, Kate Williams III (Directors) Marilyn Milgrom, Grant Romer, Rolf Borowczak, Bob Guccione, Dean Kuipers (Cast). Pornography: The Secret History of Civilization [DVD]. Port Washington, NY: Koch Vision. URL besoek op 2006-10-21. ISBN 1-4172-2885-7. Geargiveer 22 Augustus 2010 op Wayback Machine
  4. Sigel, Lisa (2002). Governing Pleasures. Pornography and Social Change in England, 1815-1914. Rutgers University Press. ISBN 0-8135-3001-6.
  5. Dunglison, Robley (1857). Medical lexicon. A dictionary of medical science, 1857-uitgawe, "Pornography" Geargiveer 12 Mei 2008 op Wayback Machine. Uit die Oxford English Dictionary, 2de uitgawe (1989), Oxford University Press, URL beseok op 30 November 2006.
  6. An American dictionary of the English language, nuwe en hersiene uitgawe (1864), "Pornography" Geargiveer 11 Mei 2008 op Wayback Machine. Uit die Oxford English Dictionary, 2de uitgawe (1989), Oxford University Press, URL besoek op 30 November 2006.
  7. Beck, Marianna (1 Mei 2003). "The Roots of Western Pornography: Victorian Obsessions and Fin-de-Siècle Predilections". Libido, The Journal of Sex and Sensibility (in Engels). Libido Inc. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Julie 2019. Besoek op 22 Augustus 2006.
  8. Pickrell, John (18 Augustus 2004). "Unprecedented Ice Age Cave Art Discovered in U.K." National Geographic News (in Engels). Nationalgeographic.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Junie 2018. Besoek op 21 Augustus 2006.
  9. Rudgley, Richard (25 Januarie 2000). "The Lost Civilizations of the Stone Age". ISBN 9780684862705. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (hulp)
  10. Driver, Krysia (4 April 2005). "Archaeologist finds 'oldest porn statue'". The Guardian (in Engels). Guardian News and Media Limited. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 September 2008. Besoek op 21 Augustus 2006.
  11. "Herm of Dionysos" (in Engels). The Getty Museum, J.Paul Getty Trust. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Oktober 2014. Besoek op 19 Oktober 2006.
  12. Adams, Cecil (9 Desember 2005). "Why does so much ancient Greek art feature males with small genitalia?". The Straight Dope. Chicago Reader. Besoek op 19 Oktober 2006.
  13. Williamson, Margaret (1995). Sappho's Immortal Daughters. Cambridge, MA: Harvard University Press. ISBN 0-674-78912-1.
  14. Hemingway, Seán (Winter 2004). "Roman Erotic Art". Sculpture Review. National Sculpture Society. 53 (4): 10–15. Besoek op 24 Oktober 2006.
  15. book-review (In British Journal of Aesthetics, Vol. 6, 1966) of Checan
  16. Parent, Mary N, PhD (2001). "Shunga". Japanese Architecture and Art net users system. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 Mei 2020. Besoek op 23 Augustus 2006.{{cite web}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  17. Bertholet, L.C.P. (October, 1997). Dreams of Spring: Erotic Art in China: From the Bertholet Collection. Pepin Press. ISBN 90-5496-039-6. {{cite book}}: Gaan datum na in: |date= (hulp)
  18. Puette, William J. (2004). The Tale of Genji: A Reader's Guide. Tuttle Publishing. ISBN 0-8048-3331-1.
  19. Roy, David Tod (1993). The Plum in the Golden Vase or, Chin P'ing Mei : The Gathering, Volume I. Princeton University Press. ISBN 0-691-06932-8.
  20. Giamster, David (September, 2000). "Sex and Sensibility at the British Museum". History Today. History Today. 50 (9): 10–15. Besoek op 2006-10-16. {{cite journal}}: Gaan datum na in: |date= (hulp)
  21. Levinson, Jay A. (ed.) (1973). Early Italian Engravings from the National Gallery of Art. Washington, DC: National Gallery of Art. pp. 526–27. LOC 7379624. {{cite book}}: |first= has generic name (hulp); Onbekende parameter |coauthors= geïgnoreer (hulp)
  22. Bull, Malcolm (21 Februarie 2005). The Mirror of the Gods, How Renaissance Artists Rediscovered the Pagan Gods. USA: Oxford University Press. p. 167. ISBN 978-0-19-521923-4.
  23. Lefaivre, Liane (1 April 2005). Leon Battista Alberti's 'Hypnerotomachia Poliphili': re-cognizing the architectural body in the early Italian Renaissance. Cambridge, Mass.: MIT Press. ISBN 978-0-262-62195-3. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 November 2007. Besoek op 25 Augustus 2013.
  24. 24,0 24,1 Lawner, Lynne, ed. (1989). I Modi; the sixteen pleasures: an erotic album of the Italian Renaissance. Evanston: Northwestern University Press. ISBN 0-8101-0803-8. {{cite book}}: |first= has generic name (hulp)AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  25. 25,0 25,1 Beck, Marianna (Desember 2003). "The Roots of Western Pornography: the French Enlightenment takes on sex". Libido, the Journal of Sex and Sensibility (in Engels). Libido Inc. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Julie 2019. Besoek op 22 Augustus 2006.
  26. Latham, Robert, ed. (1985). The Shorter Pepys. Berkeley: University of California Press. ISBN 0-520-03426-0. {{cite book}}: |first= has generic name (hulp)AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  27. Beck, Marianna (Februarie 2003). "The Roots of Western Pornography: the French Revolution and the spread of motivated pornography". Libido, the Journal of Sex and Sensibility (in Engels). Libido Inc. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 April 2019. Besoek op 22 Augustus 2006.
  28. Beck, Marianna (Maart 2003). "The Roots of Western Pornography: the Marquis de Sade's twisted parody of life". Libido, the Journal of Sex and Sensibility (in Engels). Libido Inc. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 April 2019. Besoek op 22 Augustus 2006.
  29. Beck, Marianna (Januarie 2003). "The Roots of Western Pornography: England bites back with Fanny Hill". Libido, the Journal of Sex and Sensibility (in Engels). Libido Inc. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Julie 2019. Besoek op 22 Augustus 2006.
  30. 30,0 30,1 Cross, J.M., PhD (4 Februarie 2001). "Nineteenth-Century Photography: A Timeline". the Victorian Web (in Japannees). The University Scholars Programme, National University of Singapore. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Oktober 2019. Besoek op 23 Augustus 2006.{{cite web}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  31. Schaaf, Larry (1999). "The Calotype Process" (in Engels). Glasgow University Library. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Augustus 2009. Besoek op 23 Augustus 2006.
  32. St. John, Kristen; Zimmerman, Linda (Junie 1997). "Guided Tour of Print Processes: Black and White Reproduction" (in Engels). Stanford library. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Mei 2012. Besoek op 24 Augustus 2006.
  33. "About H&E Naturist" (in Engels). Health and Efficiency Naturist. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 April 2019. Besoek op 10 Oktober 2006.
  34. Adelman, Bob (1 September 1997). Tijuana Bibles: Art and Wit in America's Forbidden Funnies, 1930s-1950s. New York: Simon & Schuster. p. 160. ISBN 0-684-83461-8. {{cite book}}: Onbekende parameter |coauthors= geïgnoreer (hulp)
  35. 35,0 35,1 Gabor, Mark (27 Februarie 1984). The Illustrated History of Girlie Magazines. New York: Random House Value Publishing. ISBN 0-517-54997-2.
  36. Bianco, David. "Physique Magazines". Planet Out History (in Engels). PlanetOut Inc. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 31 Maart 2009. Besoek op 10 Oktober 2006.
  37. "Pioneers of Early Cinema: 5" (PDF). Information Sheet 5.3.43. National Museum of Photography, Film and Television. 2000. Besoek op 16 Oktober 2006.
  38. Bottomore, Stephen; Herbert, Stephen; McKernan, Luke (1996). "Léar (Albert Kirchner)". Who's Who of Victorian Cinema (in Engels). British Film Institute. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 Januarie 2012. Besoek op 15 Oktober 2006.
  39. Bottomore, Stephen; Herbert, Stephen; McKernan, Luke (1996). "Eugène Pirou". Who's Who of Victorian Cinema (in Engels). British Film Institute. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Mei 2012. Besoek op 15 Oktober 2006.
  40. Robertson, Patrick (Desember 2001). Film Facts. Billboard Books. p. 256. ISBN 0-8230-7943-0.
  41. 41,0 41,1 41,2 41,3 Corliss, Richard (29 Maart 2005). "That Old Feeling: When Porno Was Chic". Time Magazine (in Engels). Time inc. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 September 2011. Besoek op 16 Oktober 2006.
  42. "Denmark in the International Encyclopedia of Sexuality". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Januarie 2011. Besoek op 27 Augustus 2013.
  43. Mehendale, Rachel (9 Februarie 2006). "Is porn a problem?" (PDF). Sex (in Engels). The Daily Texan. pp. 17, 22. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 12 September 2008. Besoek op 15 Oktober 2006.
  44. Edmonson, Roger (Oktober 1998). Boy in the Sand: Casey Donovan, All-American Sex Star. Alyson Books. p. 264. ISBN 1-55583-457-4. {{cite book}}: Onbekende parameter |coauthors= geïgnoreer (hulp)
  45. Schaefer, Eric (Fall 2005). "Dirty Little Secrets: Scholars, Archivists, and Dirty Movies". The Moving Image. University of Minnesota Press. 5 (2): 79–105. doi:10.1353/mov.2005.0034.
  46. Hattenstone, Simon (11 Junie 2005). "After 33 years, Deep Throat, the film that shocked the US, gets its first British showing". The Guardian (in Engels). Guardian News and Media Limited. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Desember 2007. Besoek op 18 Oktober 2006.
  47. "Porn film on 'landmark 100' list". BBC News (in Engels). BBC. 5 Oktober 2006. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Augustus 2017. Besoek op 28 Oktober 2006.

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]