Hans van Denemarke

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Hans
Koning van Denemarke

Periode Denemarke
148122 Julie 1513
Noorweë
1483 – 22 Julie 1513
Swede
1497–1501
Voorganger Denemarke
Christiaan I
Noorweë
Christiaan I
Swede
Sten Sture die Ouere (regent)
Opvolger Denemarke
Christiaan II
Noorweë
Christiaan II
Swede
Sten Sture die Ouere (regent)
Huis Oldenburg
Vrou Christina van Sakse
Kinders Christiaan II
Elizabeth, keurvorstin van Brandenburg
Vader Christiaan I van Denemarke
Moeder Dorothea van Brandenburg
Gebore 2 Februarie 1455
Oorlede 20 Februarie 1513

Hans of Johannes[1] (2 Februarie 1455 – 20 Februarie 1513) was koning van Denemarke (1481–1513), Noorweë (1483–1513) en as Hans II van Swede (1497–1501) in die Kalmarunie, en ook die Hertog van Sleeswyk en Holstein.

Vroeë lewe[wysig | wysig bron]

Hy is op 2 Februarie 1455 gebore as die seun van Christiaan I van Denemarke en Dorothea van Brandenburg. In 1478 is hy getroud met Christina van Sakse, kleindogter van Frederick II, keurvors van Sakse. Hulle het die volgende kinders gehad: Christiaan, Francis, Knoet en Elizabeth.

Bewind[wysig | wysig bron]

Sy belangrikste drie politieke doelwitte was blykbaar die herstel van die unie, die stryd teen die Hanseverbond en die daarstel van ’n sterk Deense koninklike mag.

Ná koning Christiaan I se dood in Mei 1481 was Hans die eerste aanspraakmaker op die Deense troon, maar in Noorweë is aanvanklik ’n interregnum ingestel. Daar was geen ander ernstige aanspraakmaker op die troon nie, maar Noorweë wou sy posisie as ’n onafhanklike koninkryk duidelik stel. Op 13 Januarie 1483 is Hans as koning van Denemarke en Noorweë gekies. Daar is gehoop dat Swede hom later ook as koning sou aanvaar.

Tydens die eerste jare van sy bewind het hy ’n beleid van balans gevolg. Hy het probeer om die mag van die Sweedse regent, Sten Sture die Ouere, te verswak en het ook nuwe bondgenote gesoek – hy was die eerste Deense koning wat ’n politieke samewerkingsverdrag met Rusland gesluit het. Ná die verdrag van 1493 het Iwan III van Rusland alle handelaars van die Hanseverbond in Nowgorod gearresteer en die Russies-Sweedse Oorlog (1496–1499) begin. In dié tyd het die posisie van die Hanseverbond ook begin verswak weens die verandering van handelsroetes en die groeiende teenstand in Noord-Europa.

Tuis het Hans die plaaslike handelaars ekonomies gesteun en gewone burgerlikes aangestel as amptenare en selfs raadslede, iets wat die adel woedend gemaak het.

In 1497 het Hans Swede verower ná ’n kort en doeltreffende militêre veldtog. In 1501 het Swede hom egter verwerp as koning. Hans het ’n toenemend bitter oorlog teen Sten Sture en sy opvolger, Svante Nilsson, gevoer. In 1509 het Swede ingestem om Hans in beginsel as koning van Swede te erken, maar hy is nooit weer in die land toegelaat of weer gekroon nie. Intussen is Noorse pogings tot teenstand gesmoor deur Hans se seun, prins Christian (later koning Christiaan II), wat van 1507 af onderkoning van Noorweë was.

Toe hy ouer was, is Hans beskou as ’n eenvoudige, vrolike en gesellige man. Onder die oppervlak was hy egter blykbaar ’n realis en bekwame politikus. Nadat sy seun in 1522 van die troon gesit is, het Hans se bloed na die Deense en die Noorse troon teruggekeer in die vorm van Christiaan IV van Denemarke, die agter-agterkleinseun van sy dogter, keurvorstin Elisabeth.

Verwysings[wysig | wysig bron]

Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Engelse Wikipedia-artikel en:Hans of Denmark
  1. Caspar Paludan-Müller De første Konger af den Oldenburgske slægt Reitzels, Köpenhamn 1874 s. 131