Hector Pieterson

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Die Hector Pieterson-museum
Die plek in Soweto waar Hector Pieterson na bewering deur die polisie geskiet is huisves nou 'n gedenkteken
Die Hector Pieterson-gedenkteken in Orlando-Wes, Soweto
Hector Pieterson se graf op die Avalon-begraafplaas in Soweto

Hector Pieterson (19 Augustus 1963 – 16 Junie 1976) het die Soweto-opstand van 1976 teen Apartheid verbeeld nadat 'n foto, geneem deur Sam Nzima, van die sterwende Hector wat deur 'n medeskolier gedra word dwarsoor die wêreld gepubliseer is. Hy is op 12-jarige ouderdom deur 'n dwaalkoeël getref en sterf nadat die polisie op betogende skoliere gevuur het. Hector het self blykbaar nie aan die betogings deelgeneem nie.[1] Vir jare was 16 Junie (tans Jeugdag, 'n openbare vakansiedag in SA) een van die mees simboliese dae van die stryd teen apartheid.

Daar bestaan 'n algemene opvatting dat Hector die eerste kind was wat op daardie dag geskiet is, maar eintlik was dit Hastings Ndlovu, maar sý dood is deur geen fotograaf op film vasgelê nie en hy het nooit baie bekend geword nie. Toe Hector geskiet is en neergeval het op die hoek van Moema- en Vilakazistrate, is hy opgetel deur Mbuyisa Makhubo (toe 18 jaar oud), 'n medeskolier, wat saam met Hector se suster Antoinette (toe 17) in die rigting van Mzima se motor gehardloop het, waarmee hy na 'n nabygeleë kliniek gehaas is waar hy dood verklaar is. Beide Mbuyisa en Mzima is na die tyd deur die polisie geteister en moes hulle telkens ontduik. Mbuyisa se moeder het aan die Waarheids- en Versoeningskommissie vertel dat sy in 1978 'n brief van Mbuyisa uit Nigerië ontvang het maar sedertdien niks van hom gehoor het nie. Beide Hector Pieterson en Hastings Ndlovu lê begrawe in die Avalon-begraafplaas in Soweto.[2]

Pitso of Petersen of Pieterson[wysig | wysig bron]

Sedert Junie 1976 is Hector se van as Petersen in die pers gespel, maar die familie het aangedring daarop dat die korrekte spelling Pieterson is. Die Pietersonfamilie het oorspronklik Pitso geheet, maar het 'n Afrikaanse van aangeneem in 'n poging om as Kleurlinge geklassifiseer te word.

Omstrede hofsaak[wysig | wysig bron]

Op 9 Augustus 2002 stel die Amerikaanse prokureur Ed Fagan 'n $50-miljard regsgeding namens die slagoffers in teen groot maatskappye wat die regering ondersteun het. Onder die eisers was Dorothy Molefi, Hector se ma. Die Suid-Afrikaanse regering, sowel as Nelson Mandela, Thabo Mbeki en Desmond Tutu het hulle hiervan gedistansieer.[3] Fagan is bekend vir 'n string vals regsake wat hy oor menseregte-kwessies aanhangig gemaak het om maatskappye tot skikkings te dwing. Die saak is in 2004 uit die hof gegooi.[4]

Hector Pieterson-museum[wysig | wysig bron]

Die Hector Pieterson-museum het op 16 Junie 2002 die eerste museum geword om in Soweto te open. Dit huisves onder andere inligting oor wat tydens die Soweto-opstand gebeur het. Die museum is in Kumalostraat, Orlando-Wes in Soweto.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. (af) Soweto, 1976: ’n Inklusiewe herbegin 30 jaar later?, besoek op 31 Augustus 2008 Geargiveer 26 September 2006 op Wayback Machine
  2. (en) Hastings Ndlovu's day too Geargiveer 10 Februarie 2013 op Wayback Machine, besoek op 16 Junie 2014
  3. (en) "Multi-billion dollar partheid lawsuit kicks off". Mail & Guardian. 10 Augustus 2002. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Maart 2016. Besoek op 15 Junie 2011.
  4. "Court throws out apartheid cases". BBC News (in Engels). 29 November 2004. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Maart 2020.

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]