Homeriese kwessie

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Rembrandt se Homeros (1663)

Die Homeriese kwessie is gemoeid met die onsekerheid en gevolglike debat rondom die identiteit van Homeros, die outeurskap van die Ilias en Odussee asook die historiese egtheid van vernaam die Ilias. Die vakgebied se wortels lê in die Klassieke Oudheid en Hellenisme, maar kom eers werklik tot sy reg onder die Homeriese vakgeleerdes van die 19de en 20ste eeu.

Die belangrikste onderafdelings rakende die Homeriese kwessie is:

  • "Wie is Homeros?"[1]
  • "Is die Ilias en die Odussee deur ʼn enkele of meerdere outeurs neergepen?"[2]
  • "Deur wie, waar, wanneer en onder watter omstandighede is die gedigte saamgestel"[3]

Die moontlikhede van moderne tekskritiek asook argeologiese antwoorde het ʼn paar ekstra vrae tot gevolg:

  • "Hoe betroubaar is die tradisies soos beliggaam in die Homeriese gedigte?"[4]
  • "Hoe oud is die oudste elemente in Homeriese digkuns wat met sekerheid gedateer kan word?"[5]

Homeros as manifestasie van ʼn mondelinge tradisie[wysig | wysig bron]

Na die gedagteryke werk van Milman Parry is meeste klassici dit eens dat die meeste gedigte aan Homeros toegewys, of hy as digter bestaan het of nie, tot ʼn sekere mate van mondelinge tradisie afhanklik is – ʼn geslagte-oue tegniek wat die erfgoed van velerlei sanger-digters (of aoidoi) was. ʼn Ontleding van die struktuur en woordeskat in die Ilias en Odussee toon aan dat die gedigte heelwat gereelde en herhalende frases bevat; selfs volledige verse word herhaal. Kon die Ilias en Oddussee die produk gewees het van mondeling-voorskriftelike komposisie, daar en dan deur ʼn digter saamgestel deur gebruik te maak van ʼn versameling gememoriseerde tradisionele verse en frases? Milman Parry en Albert Lord wys dat sulke uitvoerige mondelinge tradisie, hoewel vreemd in hedendaagse literêre kulture, tipies is van epiese digkuns in ʼn uitsluitlike mondelinge kultuur. Die kernwoorde hier is "mondeling" en "tradisioneel". Parry begin met die eersgenoemde: die herhalende taalstukke is volgens hom deur die sanger-digter by sy voorgangers oorgeneem, en was nuttig in die komposisie van gedigte. Parry noem die herhalende taalstukke "formules".[6]

Heelwat geleerdes stem saam dat die Ilias en Odussee ʼn proses van standaardisering en verfyning ondergaan het vanuit ouer bronne, beginnende by die agtste eeu v.C. Hierdie proses wat soms na verwys word as die "miljoen klein stukkies" ontwerp, ondersteun oënskynlik die gees van mondelinge tradisie. Albert Lord vermeld in sy magnum opus, The singer of tales, dat digters binne ʼn mondelinge tradisie, soos Homeros, geneig is om hulle verhale aan te pas en te skep soos hulle dit uitvoer. Hoewel die gevolgtrekking dan gemaak kan word dat hy van ander sangerdigters geleen het, maak hy dit feitlik seker sy eie.[7]

Die 1960 uitgawe van Lord se boek, wat fokus op die probleme en vrae wat ontstaan het in oorleg met die toepassing van die mondeling-voorskriftelike teorie vir probleemtekste soos die Ilias, Odussee en selfs Beowulf, beïnvloed bykans al die daaropvolgende werke oor Homeros en mondeling-voorskriftelike komposisie. In antwoord op dié grondverskuiwende werk publiseer Geoffrey Kirk ʼn boek getiteld The Songs of Homer. Daarin bevraagteken hy Lord se uitbreiding van die mondeling-voorskriftelike wese van Serwiese letterkunde (die gebied waarin die teorie oorspronklik ontwikkel is) tot die Homeriese epos. Kirk betoog dat Homeriese gedigte van daardie tradisies verskil in hul "metriese dissipline", "vormlike strukture" en kreatiwiteit. Hy argumenteer dat Homeriese gedigte binne ʼn stelsel voorgedra is wat die voordraer heelwat meer vryheid gee om woorde en frases te kies om dieselfde doel te bereik as die Serwiese digter, wat basies net "reproduserend" is.[8][9]:35

Kort hierna hervorm Eric A. Havelok se boek Preface to Plato geheel en al hoe geleerdes na Homeriese digkuns kyk, deur te argumenteer dat dit nie net die gevolg van mondelinge tradisie is nie, maar dat die mondelinge voorskrifte daarin ʼn manier was vir antieke Grieke om kulturele kennis oor baie geslagte heen te bewaar.[9]:36 In sy werk van 1966, Have we Homer’s Iliad? , teoretiseer Adam Parry die bestaan van die mees volledig ontwikkelde digter tot nog toe, ʼn persoon wat kreatief en intellektueel (op eie diskresie) genuanseerde karakters kon skep binne die konteks van die aanvaarde tradisionele storie; om die waarheid te sê het Parry die Serwiese tradisie ongelukkig geheel en al uitgeskuif en gekies om die Griekse model hoër as die ander te ag.[9]:36, 505[10] Lord reageer op Kirk en Parry se onderskeie standpunte met sy 1968 publikasie, Homer as Oral Poet, en herbevestig sy vertroue in die relevansie van Serwiese epiese digkuns en die ooreenkomste met Homeros. Hy onderspeel ook die literêre en intellektuele rol van die voordraers van Homeriese heldegedigte.[9]:40, 406

As verdere ondersteuning vir die teorie dat Homeros in werklikheid die naam van ʼn reeks mondelinge voorskrifte was, of gelykstaande aan die "sangerdigter" soos van toepassing op Shakespeare, is die Griekse naam Homēros etimologies noemenswaardig. Die naam is identies aan die Griekse woord vir "gyselaar". Daar is al gepostuleer dat sy naam ʼn ekserp is van die naam van ʼn groep digters wat die Homeridae genoem is. Dit beteken letterlik "seuns van gyselaars", afstammelinge van krygsgevangenes. Aangesien die mans nie oorlog toe gestuur is nie, oor daar twyfel bestaan in hul lojaliteit op die slagveld, en dus nie in skermutselinge sou omkom nie, is die onthou van die omgewing se gebruiklike heldegedigte aan hulle toevertrou in ʼn era voor geletterdheid.[11]

Binne dieselfde denkrigting kan die woord "Homeros" eenvoudig ʼn ontlening wees aan die woordeskat van Mediterreense seevaarders vir die Semitiese woordbasis ‘MR’, wat "sê" of "vertel" beteken. "Homeros" is heel moontlik dalk die Mediterreense weergawe van "sage". Psuedo-Plutarchos het voorgestel dat die naam afkomstig is uit ʼn woord wat "om te volg" of ook "blind" kan beteken. Ander bronne verbind weer Homeros se naam vir verskillende etimologiese redes met Smirna.[12]

Homeros se tydvak[wysig | wysig bron]

Presies wanneer die gedigte ʼn vaste geskrewe vorm aangeneem het, is oop vir bespreking. Die tradisionele oplossing staan bekend as die "transkripsie hipotese". Binne die hipotese dikteer ʼn nie-geletterde sanger die gedig aan ʼn geletterde skrifgeleerde in die 6de eeu v.C. of selfs vroeër. Die oudheid verklaar eenstemmig dat Peisistratos die Atheense tiran eerste was om Homeros se gedigte op skrif vas te lê en in die volgorde te plaas soos ons dit vandag ken. Meer radikale Homeros-kenners, soos Gregory Nagy, voer aan dat ʼn kanonieke teks van die Homeriese gedigte egter vir die eerste keer die lig gesien het met die Aleksandrynse redakteurs tydens die Hellenistiese era (3de tot 1ste eeu v.C.)

Die moderne debat skop af met die Prolegomena van Frederich August Wolf in 1795. Volgens Wolf is die skryfdatum onder een van die eerste vrae in die tekskritiek van Homeros. Wolf, nadat hy homself oortuig het dat Homeros nie geskryf het nie, oorweeg dat die werklike oordragmetode by die Rapsodiste, waarvan die Homeridae ʼn erfskool was, lê. Hy kom tot die gevolgtrekking dat die Ilias en Odussee nie in die vorm soos ons dit ken saamgestel kon gewees het sonder die hulp van skryfkuns nie. Dit moes dus, soos Bentley gesê het, ʼn reeks van liedere en rapsodies gewees het wat eers 500 jaar na hul oorspronklike komposisie in ʼn epiese gedig vervat is. Wolf versterk sy gevolgtrekking met die karakteristieke toegewys aan die sikliese gedigte (wat se gebrek aan eenheid toon dat die struktuur van die Ilias en Odussee werke uit ʼn latere era was), die een of twee aanduidings van gebrekkige verbinding en die twyfel deur antieke kritici oor die egtheid van sekere gedeeltes.

Die siening word verder gevoer deur die ingewikkelde faktor van die tydperk wat nou na verwys word as die "Griekse Donker Eeue". Die tydperk, wat strek van 1250 tot 750 v.C., volg na skatting direk na die geskiedkundige ekwivalent van Homeros se Trojaanse Oorlog. Die samestelling van die Ilias word weer geplaas as direk na die Griekse Donker Eeue.

Verder is daar ook ʼn geskil rondom die skryfdatums tussen die Ilias en die Odussee. Dit blyk dat laasgenoemde op ʼn latere datum saamgestel is as eersgenoemde as gevolg van die verskil in die werke se onderskeie karakteriserings van die Fenisiërs tussen die 8ste en 7de eeu v.C. Die Fenisiërs se bedrewenheid het begin om Griekse handel te benadeel. Homeros se beskrywing van Achilles se skild in die Ilias dui op fyn gedetailleerde metaalwerk wat Fenisiese vaardigheid karakteriseer, terwyl hulle in die Odussee uitgekryt word as "menigvuldige gemene poetsbakkers".[13]

Polemiek oor Homeros se identiteit[wysig | wysig bron]

Wolf se spekulasies was in harmonie met die idees en sentimente van sy tyd. Sy geskiedkundige argumente, veral sy uitgebreide reeks bewyse van Peisistratos se werk, is amper nooit uitgedaag nie. Die uitwerking van Wolf se Prolegomena was so oorweldigend en die vasberadenheid so beslissend dat, hoewel ʼn mate van protes in die tydperk aangeteken is, die werklike Homeriese polemiek eers na sy dood in 1824 afgeskop het.

Die eerste beduidende antagonis van die Wolfiaanse skool was Gregor Wilhelm Nitzsch. Sy werk geskied in die tydvak tussen 1828 en 1862 en bekyk alle kante van die kwessie. Met die aanvang van sy Metetemata (1830) opper Nitsch die vraag van geskrewe of ongeskrewe literatuur, dit waarop Wolf se hele argument rus, en toon aan dat die skryfkuns Peisistratos voorafgegaan het. In ʼn latere gedeelte van dieselfde reeks besprekings (1837), asook in sy vernaamste werk (Die Sagenpoesie der Griechen, 1852), ondersoek hy die struktuur van die Homeriese gedigte asook hul verhouding tot ander epiese gedigte van die Trojaanse siklus.

Hierdie heldedigte het intussen ook die onderwerp geword van die Epiese siklus van Friedrich Gottlieb Welcker – ʼn werk met amper geen gelyke in die geskiedenis van filologie nie. Die verwarring wat deur vorige akademici veroorsaak is tussen die antieke post-Homeriese digters (soos Arktinos van Milete of Lesches) en die geleerde mitologiese digters (soos die scriptor cyclicus van Horatius) is eerste deur Welcker opgeklaar. Wolf het betoog dat indien die Epiese siklusskrywers die Ilias en Odussee soos dit tans daar uitsien geken het, sou hulle die eenheid van struktuur wat die twee gedigte onderskei, nageboots het. Welcker se doel was om aan te toon dat die Homeriese gedigte beide die vorm en inhoud van epiese digkuns beïnvloed het.

Gevolglik vloei daar ʼn konserwatiewe denkskool hieruit wat min of meer vrylik die absorbering van voorafbestaande gedigte in die Ilias en Odussee erken, asook die bestaan van heelwat interpolasies, maar die vernaamste samestalling van die werk in prehistoriese tye plaas en toeken aan ʼn geniale digter.[14] Die vraag of die twee heldedigte deur dieselfde outeur neergepen is bly staan; die denkskool neig egter na meerdere outeurs. Verder heers daar nie eenstemmigheid oor die neerpen van die gedigte nie. Karl Otfried Müller ondersteun byvoorbeeld Wolf se siening van die kwessie hoewel hy erg kapsie maak teen die gevolgtrekkings wat Wolf daaruit maak.

Die Prolegomena het die woorde "Volumen I" op die titelblad hoewel ʼn tweede volume nooit die lig gesien het nie; daar was ook geen poging vanaf Wolf self om dit saam te stel of sy teorie verder te neem nie. Die eerste belangrike treë in daardie rigting is deur Johann Gottfried Jakob Hermann geneem. Sy twee proefskrifte, De interpolationibus Homeri (Leipzig, 1832), en De iteratis apud Homerum (Leipzig, 1840), word in Nitsch se skrywes uitgelig. Soos die woord "interpolasie" benadruk het Hermann nie die hipotese van ʼn samesmelting van onafhanklike gedigte ondersteun nie. Die komplikasies met die aanname dat al die antieke minstrele gesing het oor die wraak van Achilles of Odusseus se terugkoms (met selfs die inname van Troje uitgelaat) het Hermann gelei tot die aanname dat twee gedigte van geringe bestek, wat oor die twee temas handel, so bekend geraak het in ʼn vroëere tydperk dat dit die ander gedeeltes van die Trojaanse storie op die agtergrond geskuif het. Dit is verder versterk deur daaropvolgende generasies rapsodiste. Bowendien blyk dit volgens hom dat sekere gedeeltes van die Ilias ouer is as die wraak van Achilles. Gevolglik onderskei Hermann bo en behalwe die Homeriese en post-Homeriese gedeeltes ook ʼn pre-Homeriese element.

Die veronderstellings van Hermann, waarbinne die Wolfiaanse teorie ʼn aangepaste en tydelike toepassing gekry het, is teenswoordig op die agtergrond geskuif deur Karl Lachmann se van-krag-wordende diepgrawende metode. Lachmann het (in twee referate voorgelees aan die Berlynse akademie in 1837 en 1841) probeer aantoon dat die Ilias saamgestel is uit sestien onafhanklike gedigte, met verskeie uitbreidings en invoegings, wat finaal deur Peisistratos tot orde gereduseer is. Die eerste boek bevat byvoorbeeld ʼn gedig oor Achilles se woede (1-347) en twee verlengstukke, die terugkeer van Chruseïs (430-492) en die tonele in Olimpus (348–429, 493–611). Die tweede boek vorm ʼn tweede gedig, maar verskeie uittreksels, onder anderse Odusseus se toespraak (278-332), is ingevoeg. In die derde boek is die tonele waarin Helena en Priamos verskyn, insluitende die sluit van die wapenstilstand, byvoorbeeld uitgewys as invoegings.

Nuwe metodes poog ook om die kwessie op te klaar. Met die kombinering van informasietegnologieë en statistieke laat Stylometrie die skandering van verskeie linguistiese eenhede toe: onder andere woorde, woordsoorte en klanke. ʼn Eerste studie van Dietmar Najock[15] wat geskoei is op die frekwensie van Griekse letters, toon spesifiek die interne verband aan tussen die Ilias en Odussee. ʼn Onlangse studie van Stephen Vonfelt[16] wat die herhaling van letters in ag neem, belig die eenheid in Homeros se werke teenoor die van Hesiodos. Terwyl die tesis van moderne analiste nog bevraagteken word, bly die kwessie oop vir verdere debat.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. ↑ Kahane, Ahuvia (2005), Diachronic Dialogues: Authority and Continuity in Homer and the Homeric Tradition, Rowman & Littlefield Publishers, p. 1, ISBN 0-7391-1134-5 
  2. ↑ Jensen, Minna Skafte (1980), The Homeric Question and the Oral-Formulaic Theory, D. Appleton and Company, p. 10  Die vraag het verskeie intellektuele uit die breë samelewing geboei, onder andere William Ewart Gladstone, wat in sy vrye tyd ʼn foliant geskryf het ter uitbreiding van die siening dat Homeros een persoon was en op sy eentjie verantwoordelik was vir beide die Ilias en die Odussee.
  3. ↑ Fowler, Harold North (1903), A History of Ancient Greek Literature, Museum Tusculanum Press, p. 23, ISBN 87-7289-096-7 
  4. ↑ Luce, J.V. (1975). Homer and the Homeric Age. Harper & Row. p. 15. ISBN 0-06-012722-8.
  5. ↑ Nilsson, Martin P. (1972), The Mycenaean Origin of Greek Mythology, University of California Press, p. 11, ISBN 0-520-01951-2 
  6. ↑ Gibson, Twyla, Milman Parry: The Oral-Formulaic Style of the Homeric Tradition., archived from the original on 20 Januarie 2011, https://web.archive.org/web/20110120005302/http://www.utoronto.ca/mcluhan/tsc_parry_homeric_tradition.htm, besoek op 6 Desember 2007 
  7. ↑ Lord, Albert (1960), The Singer of Tales, Harvard University Press 
  8. ↑ Kirk, Geoffrey S. (1962), The Songs of Homer, Cambridge University Press, p. 88-91 
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 Foley, John M. (1985), Oral-Formulaic Theory and Research: An Introduction and Annotated Bibliography, Garland 
  10. ↑ Parry, Adam (1966), Have we Homer's Iliad? (20 ed.), Yale Classical Studies, pp. 177–216 
  11. ↑ Harris, William, Online Homer the Hostage, http://community.middlebury.edu/~harris/hostage.html Online, besoek op 6 Desember 2007 
  12. ↑ Graziosi, Barbara (2002), Inventing Homer: The Early Reception of Epic, Cambridge University Press, p. 79-81 
  13. ↑ Homer - Books, Biography, Quotes - Read Print, archived from the original on 4 Maart 2016, https://web.archive.org/web/20160304025340/http://www.readprint.com/author-47/-Homer, besoek op 12 Junie 2015  Martin Litchfield West gebruik in sy 210 kommentaar op die Ilias vergelykbare bewyse en die letterkunde Skild van Achilles as een van vele data wat volgens hom die komposisiedatum vasstel as tussen 680 tot 650 v.C.
  14. ↑ Caldecott, Harry Stratford (1896), Our English Homer; or, the Bacon-Shakespeare Controversy, Johannesburg Times, p. 1 
  15. ↑ Najock, Dietmar (1995), "Letter Distribution and Authorship in Early Greek Epics", Revue informatique et Statistique dans les Sciences Humaines XXXI, 1 à 4: 129–154, archived from the original on 5 September 2012, https://web.archive.org/web/20120905045703/http://promethee.philo.ulg.ac.be/RISSHpdf/Annee1995/Articles/DNajock.pdf, besoek op 12 Junie 2015 
  16. ↑ Vonfelt, Stephan (2010), Archéologie numérique de la poésie grecque, Université de Toulouse, archived from the original on 17 Desember 2013, https://web.archive.org/web/20131217002555/http://graphoscopie.free.fr/corpus/Arch.pdf, besoek op 12 Junie 2015 
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Homeriese_kwessie&oldid=2618924"