Erektiele disfunksie

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
(Aangestuur vanaf Impotensie)
Erektiele disfunksie
Ander nameImpotensie
SpesialiteitUrologie, andrologie
SimptomeOnvermoë om 'n ereksie te kry of handhaaf
OorsakeLae testosteroonvlakke,[1][2] sekere voorskrifmedisyne,[3][4] neurogeniese sindrome,[3][4][5][2] ens.
RisikofaktoreHartbloedvatsiektes, diabetes, rook, stres,[6] geestesteurings,[6] ouderdom,[1] dieet met baie versadigde vette,[7][8] niersiekte[9]
Diagnostiese metodeHang af of die aard fisiologies of psigologies is
BehandelingBehandeling van onderliggende oorsake, medisyne, penispomp,[10] berading (psigologiese behandeling)[11]
MedikasieSildenafil, [12]prostaglandien, inplantate, ens.
Mediese waarskuwing

Erektiele disfunksie (afgekort as ED) of impotensie is ’n seksuele disfunksie wat gekenmerk word deur ’n onvermoë om ’n ereksie te kry of te behou wat styf genoeg is vir seksuele bedrywighede.[13] ’n Ereksie is die hidrouliese effek van bloed wat in die sponsagtige dele van die penis opgeneem en behou word. Die proses word gewoonlik meegebring deur seksuele stimulasie, wanneer prikkels van die brein na die senuwees in die penis gestuur word. Erektiele disfunksie is die algemeenste seksuele probleem by mans en kan psigologiese stres veroorsaak weens die invloed daarvan op die selfbeeld en seksuele verhoudings.

Die meeste gevalle word toegeskryf aan voorspelbare en fisieke risokofaktore. Dit kan ingedeel word in vaskulêre, neurologiese en hormonale probleme, asook dié wat deur dwelms veroorsaak word of in die penis self voorkom. Belangrike voorspelbare faktore sluit in ouderdom, hartbloedvatsiektes, diabetes, hoë bloeddruk, obesiteit, abnormale lipiedvlakke in die bloed, hipogonadie (die onvoldoende funksionering van die geslagskliere), rook, depressie en die gebruik van voorskrifmedisyne. Sowat 10% van gevalle word verbind met sielkundige faktore, wat toestande soos depressie, stres en verhoudingsprobleme insluit.[14]

Dit is belangrik om daarop te let dat die term "erektiele disfunksie" nie ander ereksieverwante probleme soos priapisme insluit nie.

Behandeling sluit in om die onderliggende probleme en psigososiale kwessies te behandel en leefstylveranderings.[4] In baie gevalle word medisynegebaseerde terapieë gebruik, veral 'n vasodilator ('n stof wat bloedvate verwyd) soos sildenafil.[12] Dié middels help bloedvloei aan na die sponsagtige vesel van die penis. Ander, minder algemene behandelings sluit in pille van prostaglandiene (hormoonagtige chemiese stowwe) wat in die urinebuis gedruk word, die inspuiting van 'n spierverslapper van die gladde spiere regstreeks in die penis, penisinplantate en die gebruik van penispompe.[4][15]

Erektiele disfunksie kom na berig word voor in 18% van mans tussen die ouderdomme van 50 en 59, en in 37% van mans tussen 70 en 75.[14]

Tekens en uitwerking[wysig | wysig bron]

ED word gekenmerk deur die volgehoue onvermoë om 'n ereksie van die menslike penis te kry of behou wat styf genoeg is vir bevredigende seks.[14] Dit word 'n probleem as dit langer as drie maande voortduur.[4]

ED het dikwels 'n uitwerking op die emosionele welsyn van mans én hulle maats.[14] Baie mans soek nie mediese hulp nie omdat hulle verleë voel. Sowat 75% van gediagnoseerde gevalle word nie behandel nie.[16]

Oorsake[wysig | wysig bron]

Oorsake van of bydraers tot ED sluit die volgende in:

In chirurgie vir 'n paar toestande kan anatomiese strukture verwyder word wat noodsaaklik vir 'n ereksie is, senuwees beskadig of bloedtoevoer belemmer word.[22] ED is 'n algemene komplikasie van behandelings vir prostaatkanker, insluitende prostatektomie en die vernietiging van die prostaat deur eksterne bestraling, hoewel die prostaat self nie noodsaaklik vir 'n ereksie is nie.

ED kan ook met fietsry verbind word weens skade aan die senuwees en bloedvate wat deur drukking veroorsaak word.[29]

Patofisiologie[wysig | wysig bron]

'n Ereksie word deur twee meganismes moontlik gemaak: Die reflekserekie word verkry deur direk aan die penisskag te vat, en die psigogeniese ereksie word verkry deur erotiese en emosionele stimulasie. Eersgenoemde behels die perifere senuwees en die laer dele van die rugmurg, terwyl laasgenoemde die limbiese stelsel van die brein behels. In albei gevalle is 'n onbeskadigde senuweestelsel nodig vir 'n suksesvolle en volledige ereksie. Die stimulasie van die penisskag deur die senuweestelsel lei tot die afskeiding van stikstofmonoksied, wat die gladde spiere van die corpora cavernosa (die hoofereksieweefsel van die penis) laat ontspan, en eindelik tot 'n ereksie. Daarbenewens is 'n hoë genoeg vlak van testosteroon (wat deur die testikels vervaardig word) en 'n obeskadigde pituïtêre klier nodig vir die ontwikkeling van 'n gesonde ereksiestelsel.

Uit dié meganismes van 'n normale ereksie, is dit duidelik dat impotensie kan ontwikkel weens onder meer 'n hormoontekort, steurings van die senuweestelsel, 'n gebrek aan genoeg bloedtoevoer na die penis en sielkundige probleme.[2] Beserings van die rugmurg veroorsaak seksuele disfunksie, insluitende ED.

Diagnose[wysig | wysig bron]

In baie gevalle kan die diagnose gemaak word op grond van iemand se geskiedenis van simptome. In ander gevalle word 'n fisieke ondersoek en bloedtoetse gedoen om ernstiger oorsake uit te skakel.[4]

Een van die eerste stappe is om te onderskei tussen fisiologiese en psigologiese ED. Om te bepaal of onwillekeurige ereksies voorkom, is belangrik in die uitskakeling van psigologiese oorsake.[4] As die persoon soms snags volle ereksies kry terwyl hy slaap (dus wanneer die brein en psigologiese kwessies, indien enige, minder aktief is) kan aangeneem word die fisiologiese strukture werk behoorlik.[30][31] Net so kan prestasievrees of ED slegs in bepaalde gevalle dui op 'n psigogeniese komponent van ED.[4]

'n Ander faktor wat tot impotensie lei, is diabetes, 'n bekende oorsaak van perifere neuropatie, of skade aan die senuwees.[4] ED hou ook verband met algemene swak gesondheid, swak eetgewoontes, obesiteit en veral hartbloedvatsiektes.[4] Dit kan help om ondersoek in te stel na dié soort risikofaktore, soos rook, hipertensie en alkoholisme.[4]

'n Ultraklankbeeld wat geneem ná die aanbring van 'n ereksie, 15 minute ná 'n inspuiting van prostaglandien E1. Dit wys geswelde bloedholtes (pyle).[32]

Die huidige Diagnostiese en Statistiese Handleiding van Geestesteurings (DSM-IV) lys ED.

Toetse[wysig | wysig bron]

Ultrasonografie met Doppler kan gebruik word om die harde penis te ondersoek. Die meeste gevalle van ED met organiese oorsake het te doen met veranderings in die bloedtoevoer na die corpora cavernosa, waar te min bloed in die penis vloei of te veel bloed weer uitvloei.

Voor die Dopplersonogram moet die penis in B-modus ondersoek word om enige moontlike gewasse, fibrotiese plaak, verkalking of bloeding buite die hartvate te identifiseer en om die voorkoms van die cavernosa-are te verken.[32]

Ereksies kan teweeggebring word met 'n inspuiting van 10-20 µg prostaglandien E1, met evaluasies van die bloedvloei elke vyf minute vir 25-30 minute (sien foto). Die middel kan nie gebruik word in pasiënte met 'n neiging tot priapisme, anatomiese afwykings en penisinplantate nie.

Sommige skrywers beveel die toediening van sildenafil per mond aan in sulke gevalle, hoewel die doeltreffendheid van sulke medisyne omstrede is.[32]

  • Grafieke, verteenwoordigend van die kleur-Dopplerspektrum van die vloeipatroon van die cavernosa-are tydens die ereksiefase. A: Enkelfasevloei met minimale of afwesige verslapping van die ontspanne penis. B: 'n Groter sistoliese vloei en omgekeerde diastool 25 minute ná die inspuiting van prostaglandien.[32]
    Grafieke, verteenwoordigend van die kleur-Dopplerspektrum van die vloeipatroon van die cavernosa-are tydens die ereksiefase. A: Enkelfasevloei met minimale of afwesige verslapping van die ontspanne penis. B: 'n Groter sistoliese vloei en omgekeerde diastool 25 minute ná die inspuiting van prostaglandien.[32]
  • 'n Ultraklank van die penis met kleur-Doppler. Die vloei van die cavernosa-are word gewys 5, 15 en 25 minute ná die inspuiting van prostaglandien (onderskeidelik A, B en C). Die vloei in die cavernosa-are bly onder die verwagte vlakke, wat dui op ED weens die ontoereikendheid van die are.[32]
    'n Ultraklank van die penis met kleur-Doppler. Die vloei van die cavernosa-are word gewys 5, 15 en 25 minute ná die inspuiting van prostaglandien (onderskeidelik A, B en C). Die vloei in die cavernosa-are bly onder die verwagte vlakke, wat dui op ED weens die ontoereikendheid van die are.[32]

Daar is ook ander toetse wat gedoen kan word, soos om te bepaal of daar genoeg senusensasie in die penis is. Die dokter druk die eikel (kop) van die penis, en as daar genoeg senusensasie is, sal die anus saamtrek. Die dokter kan die sametrekking meet deur na die sluitspier te kyk of 'n vinger in die anus te druk terwyl hy 'n handskoen dra.[33]

Daar kan ook gekyk word hoeveel keer 'n man 'n ereksie kry terwyl hy slaap (onder normale omstandighede vyf of ses keer per nag), veral tydens REM-slaap (fase van vinnige oogbewegings). As die persoon nie 'n ereksie kry nie, kan daar probleme wees met die werking van die senuwees of die toevoer van bloed na die penis.

'n Toets kan met elektromagnetiese vibrasies gedoen word om die sensitiwiteit en senuwerking in die eikel en skag van die penis te meet.[34]

Die druk in die corpus cavernosa tydens 'n ereksie kan ook gemeet word om onder meer die uitvloei van bloed te meet.[35]

Voorkoms van diagnose[wysig | wysig bron]

In 'n studie wat in 2016 gepubliseer is en gebaseer is op eise by mediese fondse, is 1 108 842 (5,6%) van 19 833 939 Amerikaanse mans ouer as 18 jaar medies met ED gediagnoseer. Die getal diagnoses was die hoogste in die ouderdomsgroep 60-69 (11,5%) en die laagste onder mans van 18-29 (0,4%), Dit was onderskeidelik 2,1% vir 30-39, 5,7% vir 40-49, 10% vir 50-59, 11% vir 70-79, 4,6% vir 80-89 en 0,9% vir mans ouer as 90.[36]

Behandeling[wysig | wysig bron]

Een advertensie uit 1897 beweer sy middel kan "perfect manhood" herstel.[37] 'n Ander een sal alle kwale van die geslagsorgane genees, soos "Lost Manhood, Insomnia, Pains in the Back, Seminal Emissions, Nervous Debility, Pimples, Unfitness to Marry, Exhausting Drains, Varicocele and Constipation".[37] Sulke valse bewerings kom vandag nog voor.[38]

Behandeling hang af van die onderliggende oorsaak. Oor die algemeen is oefening, veral van die aërobiese soort, doeltreffend vir die voorkoming van ED in die middeljare.[39]

Berading kan gebruik word as die onderliggende oorsaak sielkundig is, onder meer om stres en vrees wat met seks verband hou te verminder.[11] Medisyne per mond en vakuumtoestelle is die eerste vorm van behandeling,[39]:20, 24 gevolg deur die inspuiting van middels in die penis en penisinplantate.[39]:25–26 Aarchirurgie is soms voordelig.[40] Behandelings wat nie chirurgie behels nie, behandel nie die onderliggende sielkundige probleem nie, maar word voor seks gebruik soos nodig.[41]

Medisyne[wysig | wysig bron]

Die PDE5-stremmer sildenafil (Viagra), vardenafil (Levitra) en tadalafil (Cialis) is voorskrifmedisyne wat per mond geneem word.[39]:20–21 Inspuitings in die penis kan ook gegee word. Dit sluit middels soos papaverien, fentolamien en prostaglandien E1 in.[39] Daar is ook pille wat in die urinebuis gedruk kan word. Nadat dit ingedruk is, kan 'n ereksie binne 10 minute ontstaan en tot 'n uur lank hou.[11] Medisyne wat as behandeling vir ED gebruik word, kan priapisme as 'n newe-effek hê.[11]

Doelgerigte skokterapie[wysig | wysig bron]

Doelgerigte skokterapie behels die stuur van kort akoestiese pulse met 'n hoë frekwensie deur die vel tot in die penis. Dié golwe breek enige plaak in die bloedvate af, bevorder die vorming van nuwe are en stimuleer die herstel en regenerasie van weefsel.[42][43]

Dié soort behandeling werk die beste vir mans met vaskulogeniese ED, 'n bloedvatsteuring wat bloedvloei na die weefsel in die penis belemmer. Die behandeling is pynloos en het geen newe-effekte nie. Dit kan lei tot 'n aansienlike verbetering van die IIEF (Internasionale Indeks van Erektiele Funksie).[44][45][46]

Testosteroon[wysig | wysig bron]

'n Testosteroonaanvulling met 88 g jel.

Mans met lae vlakke van testosteroon kan ED ondervind. Die neem van 'n testosteroonaanvulling kan help om 'n ereksie te behou.[47] Mans met tipe 2-diabetes is twee keer so geneig om lae testosteroonvlakke te hê en drie keer so geneig om ED te ondervind as mans sonder diabetes.[47]

Pompe[wysig | wysig bron]

'n Vakuumtoestel kan help om bloed na die penis te trek deur die aanwending van 'n negatiewe druk. So 'n toestel word soms 'n penispomp genoem en kan net voor seks gebruik word. Sommige soorte goedgekeurde pompe is op voorskrif beskikbaar. As farmakologiese metodes misluk, kan 'n doelontwerpte vakuumpomp gebruik word met 'n aparte kompressiering wat om die basis van die penis pas. Dié pompe moet onderskei word van ander pompe (sonder kompressieringe) wat gebruik word om die penis se lengte te vergroot as dit dikwels gebruik word of wat vibreer as hulp by masturbasie.

'n Drastiesee oplossing is opblaasbare of rigiede penisinplantate, wat cirurgies aangebring word.[10]

Vibrators[wysig | wysig bron]

Die vibrator is in die laat 19de eeu ontwikkel as 'n mediese instrument vir pynverligting en die behandeling van verskillende kwale. Dit word soms 'n masseerder genoem en onder meer gebruik vir seksuele stimulasie. In sommige kliniese studies is bevind dit kan 'n doeltreffende oplosing vir impotensie wees.[48][49]

Alternatiewe medisyne[wysig | wysig bron]

Die Amerikaanse FDA (United States Food and Drug Administration) beveel nie alternatiewe behandelings vir ED aan nie.[50] Baie produkte word geadverteer as "kruieviagra" of "natuurlike" middels vir seksuele bevordering, maar geen kliniese toetse of wetenskaplike studies ondersteun die doeltreffendheid van dié produkte in die behandeling van ED nie, en daar is bevind sintetiese chemiese verbindings soortgelyk aan sildenafil in baie van dié produkte is vervalsings.[51][52][53][54][55] Die FDA het verbruikers gewaarsku dat enige middels vir seksuele bevordering wat na bewering net so goed as voorgeskrewe produkte werk, waarskynlik so 'n vals produk bevat.[56]

Geskiedenis[wysig | wysig bron]

’n Ongelukkige vrou kla by ’n regter oor haar man se impotensie. (Ottomaanse miniatuurskildery).

Pogings om ED te behandel strek tot meer as 1 000 jaar terug. In die 8ste eeu het mans van Antieke Rome en Griekeland gelukbringers van haan- of bokgeslagsdele gedra en geglo dit dien as 'n opwekker van die geslagsdrif en verbeter seksuele funksie.[57] In die 13de eeu het Albertus Magnus aanbeveel dat mans 'n geroosterde wolfpenis eet teen inpotensie.[57]

In die laat 16de en die 17de eeu is manlike impotensie in Frankryk as 'n misdaad beskou, asook 'n wettige rede vir 'n egskeiding. Die praktyk dat kundiges van die hof aangeklaagdes geïnspekteer het, is in 1677 as onwelvoeglik verklaar.[58][59]

Die eerste suksesvolle penispomp is in die vroeë 1800's deur Vincent Marie Mondat ontwerp.[57] 'n Meer gevorderde toestel, wat op 'n fietspomp geskoei was, is in die 1970's deur die prediker Geddings Osbon ontwerp. In 1982 het hy toestemming van die FDA gekry om die toestel as die ErecAid® te adverteer.[60]

Die Amerikaanse kwak John R. Brinkley het in die 1920's en 1930's 'n oplewing in kure vir impotensie in Amerika tot gevolg gehad. Sy radioprogramme het inplantate van duur bokkliere en inspuitings van "mercurochrome" aanbeveel as die pad na herstelde manlike viriliteit.

Moderne dwelmterapie vir ED het in 1983 'n groot hupstoot gekry toe die Britse dokter Giles Brindley sy broek aftrek en aan sy geskokte gehoor se ereksie danksy papawerien wys.[61] Die middel wat Brindley in sy penis ingespuit het, was 'n niespesifieke vasodilator (wat bloedvate verwyd), 'n alfablokkerende agent, en die meganisme wat 'n ereksie veroorsaak het, was die ontspanning van die gladde spiere. Dié uitwerking het die basis geskep vir die latere ontwikkeling van veilige dwelmbehandeling wat per mond geneem kan word.[62]

Die huidige basiese behandeling vir ED, die orale PDE5-stremmer, is in 1999 deur Pfizer bekend gestel.[63]

Leksikologie[wysig | wysig bron]

Die Latynse term impotentia coeundi beskryf eenvoudig die onvermoë om die vagina met die penis te penetreer; dit is algemeen vervang deur die term "erektiele disfunksie" (ED). Die studie van ED word gedek deur andrologie, 'n subveld van urologie.

Volgens navorsing is ED algemeen en ondervind sowat 40% van mans minstens soms die simptome.[64]

Die teenoorgestelde toestand is priapisme.[65][66] Dit is ’n toestand waar ’n penis ure lank hard bly sonder dat daar stimulasie is of nadat stimulasie geëindig het.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Gökçe Mİ, Yaman Ö (September 2017). "Erectile dysfunction in the elderly male". Turkish Journal of Urology. 43 (3): 247–251. doi:10.5152/tud.2017.70482. PMC 5562240. PMID 28861293.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Shamloul R, Bella AJ (1 Maart 2014). Erectile Dysfunction. Biota Publishing. pp. 6–. ISBN 978-1-61504-653-9.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Cunningham GR, Rosen RC. "Overview of male sexual dysfunction". In: UpToDate, Martin KA (red.), UpToDate, Waltham, MA, 2018.
  4. ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 Chowdhury SH, Cozma AI, Chowdhury JH. Erectile Dysfunction. Essentials for the Canadian Medical Licensing Exam: Review and Prep for MCCQE Part I. 2de uit. Wolters Kluwer. Hongkong. 2017.
  5. ↑ 5,0 5,1 Azadzoi, Kazem M.; Siroky, Mike B. (2006). "Neurogenic Sexual Dysfunction in and". Male Sexual Function. Current Clinical Urology. Switserland: Springer Nature. pp. 195–226. doi:10.1007/978-1-59745-155-0_9. ISBN 978-1-59745-155-0. S2CID 67897138.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Lue TF (2006). "Causes of Erectile Dysfunction". Erectile dysfunction. Armenian Health Network, Health.am. Besoek op 7 Oktober 2007.
  7. ↑ 7,0 7,1 "Can Your Diet Cause Erectile Dysfunction?". www.clevelandclinic.org. Cleveland, Ohio: Cleveland Clinic. 20 Januarie 2021. Besoek op 4 Januarie 2022.
  8. ↑ 8,0 8,1 "Erectile Dysfunction & Heart Disease". www.clevelandclinic.org. Cleveland, Ohio: Cleveland Clinic. 17 Julie 2019. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Januarie 2022. Besoek op 4 Januarie 2022.
  9. ↑ 9,0 9,1 Papadopoulou E, Varouktsi A, Lazaridis A, Boutari C, Doumas M (Julie 2015). "Erectile dysfunction in chronic kidney disease: From pathophysiology to management". World Journal of Nephrology. 4 (3): 379–387. doi:10.5527/wjn.v4.i3.379. PMC 4491929. PMID 26167462.
  10. ↑ 10,0 10,1 "Erectile Dysfunction". The Lecturio Medical Concept Library. Besoek op 21 Julie 2021.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 "Treatment for erectile dysfunction |". US National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (in Engels (VSA)). Besoek op 4 Augustus 2019.
  12. ↑ 12,0 12,1 Vardi M, Nini A (Januarie 2007). "Phosphodiesterase inhibitors for erectile dysfunction in patients with diabetes mellitus". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2009 (1): CD002187. doi:10.1002/14651858.CD002187.pub3. PMC 6718223. PMID 17253475.
  13. ↑ Erectile dysfunction glossary – MUSC Health
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 Rosen, RC; Khera, M (2023). "Epidemiology and etiologies of male sexual dysfunction". In O'Leary, MP; Cummingham, GR (reds.). UpToDate. Post, TW. Waltham, MA: UpToDate.
  15. ↑ Montague DK, Jarow JP, Broderick GA, Dmochowski RR, Heaton JP, Lue TF, Milbank AJ, Nehra A, Sharlip ID (Julie 2005). Smith J Jr (red.). "Chapter 1: The management of erectile dysfunction: an AUA update". The Journal of Urology. Elsevier. 174 (1): 230–39. doi:10.1097/01.ju.0000164463.19239.19. ISSN 1527-3792. PMID 15947645. S2CID 1761196.
  16. ↑ Frederick LR, Cakir OO, Arora H, Helfand BT, McVary KT (Oktober 2014). Mulhall JP (red.). "Undertreatment of erectile dysfunction: claims analysis of 6.2 million patients". The Journal of Sexual Medicine. John Wiley & Sons nammens die International Society for Sexual Medicine. 11 (10): 2546–53. doi:10.1111/jsm.12647. ISSN 1743-6109. PMID 25059314. S2CID 9708426.
  17. ↑ Bauer, SR; Breyer, BN; Stampfer, MJ; Rimm, EB; Giovannucci, EL; Kenfield, SA (November 2020). Rivara, FP (red.). "Association of Diet With Erectile Dysfunction Among Men in the Health Professionals Follow-up Study". JAMA Network Open. American Medical Association. 3 (11): e2021701. doi:10.1001/jamanetworkopen.2020.21701. ISSN 2574-3805. PMC 7666422. PMID 33185675. S2CID 226850997.
  18. ↑ Lu, Y; Kang, J; Li, Z; Wang, X; Liu, K; Zhou, K; Wang, W; Shen, C (Mei 2021). "The association between plant-based diet and erectile dysfunction in Chinese men". Basic and Clinical Andrology. BioMed Central. 31 (1): 11. doi:10.1186/s12610-021-00129-5. ISSN 2051-4190. PMC 8117588. PMID 33980148. S2CID 234476038.
  19. ↑ Cará, A. M.; Lopes-Martins, R. A.; Antunes, E.; Nahoum, C. R.; De Nucci, G. (1995). "The role of histamine in human penile erection". British Journal of Urology. 75 (2): 220–224. doi:10.1111/j.1464-410x.1995.tb07315.x. PMID 7850330.
  20. ↑ "Drugs That Can Cause Erectile Dysfunction".
  21. ↑ "Male Sexual Dysfunction Epidemiology". Erectile dysfunction. Armenian Health Network, Health.am. 2006. Besoek op 7 Oktober 2007.
  22. ↑ 22,0 22,1 "Erectile Dysfunction Causes". Erectile Dysfunction. Healthcommunities.com. 1998. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2007. Besoek op 7 Oktober 2007.
  23. ↑ Meldrum DR, Morris MA, Gambone JC, Esposito K (Desember 2020). "Aging and erectile function". The Aging Male. 23 (5): 1115–1124. doi:10.1080/13685538.2019.1686756. PMID 31724458. S2CID 208018226.
  24. ↑ Peate I (2005). "The effects of smoking on the reproductive health of men". Br J Nurs. 14 (7): 362–66. doi:10.12968/bjon.2005.14.7.17939. PMID 15924009.
  25. ↑ Korenman SG (2004). "Epidemiology of erectile dysfunction". Endocrine. 23 (2–3): 87–91. doi:10.1385/ENDO:23:2-3:087. PMID 15146084. S2CID 29133230.
  26. ↑ Kendirci M, Nowfar S, Hellstrom WJ (2005). "The impact of vascular risk factors on erectile function". Drugs of Today. 41 (1): 65–74. doi:10.1358/dot.2005.41.1.875779. PMID 15753970.
  27. ↑ Sansone A, Mollaioli D, Ciocca G, Limoncin E, Colonnello E, Vena W, Jannini EA (Februarie 2021). "Addressing male sexual and reproductive health in the wake of COVID-19 outbreak". Journal of Endocrinological Investigation. 44 (2): 223–231. doi:10.1007/s40618-020-01350-1. PMC 7355084. PMID 32661947.
  28. ↑ Tian Y, Zhou LQ (Februarie 2021). "Evaluating the impact of COVID-19 on male reproduction". Reproduction. 161 (2): R37–R44. doi:10.1530/rep-20-0523. PMID 33434886. S2CID 229455124.
  29. ↑ Sommer F, Goldstein I, Korda JB (Julie 2010). "Bicycle riding and erectile dysfunction: a review". The Journal of Sexual Medicine. 7 (7): 2346–58. doi:10.1111/j.1743-6109.2009.01664.x. PMID 20102446. S2CID 34409059.
  30. ↑ Levine LA, Lenting EL (1995). "Use of nocturnal penile tumescence and rigidity in the evaluation of male erectile dysfunction". Urol. Clin. North Am. 22 (4): 775–88. PMID 7483128.
  31. ↑ "Tests for Erection Problems". WebMD, Inc. Besoek op 3 Maart 2007.
  32. ↑ 32,0 32,1 32,2 32,3 32,4 Oorspronklik gekopieer van:
    Fernandes MA, de Souza LR, Cartafina LP (2018). "Ultrasound evaluation of the penis". Radiologia Brasileira. 51 (4): 257–261. doi:10.1590/0100-3984.2016.0152. PMC 6124582. PMID 30202130.
  33. ↑ Vodušek DB, Deletis V (Januarie 2002). "Intraoperative Neurophysiological Monitoring of the Sacral Nervous System". Neurophysiology in Neurosurgery, A Modern Intraoperative Approach: 153–165. doi:10.1016/B978-012209036-3/50011-1. ISBN 9780122090363. S2CID 78605592.
  34. ↑ Mulhall, John P.; Jenkins, Lawrence C. (2017), Mulhall, John P.; Jenkins, Lawrence C., eds., "Biothesiometry" (in en), Atlas of Office Based Andrology Procedures (Cham: Springer International Publishing): pp. 9–14, doi:10.1007/978-3-319-42178-0_2, ISBN 978-3-319-42176-6, http://link.springer.com/10.1007/978-3-319-42178-0_2, besoek op 2022-02-27 
  35. ↑ Dawson C, Whitfield H (April 1996). "ABC of urology. Subfertility and male sexual dysfunction". BMJ. 312 (7035): 902–05. doi:10.1136/bmj.312.7035.902. PMC 2350600. PMID 8611887.
  36. ↑ Mulhall JP, Luo X, Zou KH, Stecher V, Galaznik A (Desember 2016). "Relationship between age and erectile dysfunction diagnosis or treatment using real-world observational data in the USA". International Journal of Clinical Practice. 70 (12): 1012–1018. doi:10.1111/ijcp.12908. PMC 5540144. PMID 28032424.
  37. ↑ 37,0 37,1 "Wonderful Medicine Free / Manhood Restored / The Great Hudyan". The Helena Weekly Independent. Helena, Montana, U.S. 30 Desember 1897. pp. 7–8. (en page 8)
  38. ↑ "Phony Cures for Erectile Dysfunction". ftc.gov. U.S. Federal Trade Commission. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 April 2020.
  39. ↑ 39,0 39,1 39,2 39,3 39,4 Wespes E (chair), et al. Guidelines on Male Sexual Dysfunction: Erectile dysfunction and premature ejaculation. European Association of Urology 2013
  40. ↑ "Encyclopedia of Reproduction - 2nd Edition". www.elsevier.com. Besoek op 17 Januarie 2019.
  41. ↑ "What is Erectile Dysfunction? - Urology Care Foundation". www.urologyhealth.org. Besoek op 5 Augustus 2019.
  42. ↑ Vardi Y, Appel B, Jacob G, Massarwi O, Gruenwald I (Augustus 2010). "Can low-intensity extracorporeal shockwave therapy improve erectile function? A 6-month follow-up pilot study in patients with organic erectile dysfunction". European Urology. 58 (2): 243–8. doi:10.1016/j.eururo.2010.04.004. PMID 20451317.
  43. ↑ "Shockwave Therapy for Erectile Dysfunction | ED Clinics". 27 Julie 2020.
  44. ↑ "International Index of Erectile Function (IIEF): Guidelines on Clinical Application of IIEF patient Questionnaire" (PDF). Department of Urology. Hills Road, Cambridge, CB2 0QQ: Addenbrooke's Hospital. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 26 Oktober 2021. Besoek op 22 September 2021.{{cite web}}: AS1-onderhoud: plek (link)
  45. ↑ Man L, Li G (September 2018). "Low-intensity Extracorporeal Shock Wave Therapy for Erectile Dysfunction: A Systematic Review and Meta-analysis". Urology. 119: 97–103. doi:10.1016/j.urology.2017.09.011. PMID 28962876. S2CID 7048621.
  46. ↑ Clavijo RI, Kohn TP, Kohn JR, Ramasamy R (Januarie 2017). "Effects of Low-Intensity Extracorporeal Shockwave Therapy on Erectile Dysfunction: A Systematic Review and Meta-Analysis". The Journal of Sexual Medicine. 14 (1): 27–35. doi:10.1016/j.jsxm.2016.11.001. PMID 27986492.
  47. ↑ 47,0 47,1 "Men and diabetes" (in Engels (VSA)). US Centers for Disease Control and Prevention. 1 April 2019. Besoek op 4 Augustus 2019.
  48. ↑ Ismail, Ezzat A.; El-Sakka, Ahmed I. (1 Junie 2016). "Innovative trends and perspectives for erectile dysfunction treatment: A systematic review". Arab Journal of Urology (in Engels). 14 (2): 84–93. doi:10.1016/j.aju.2016.04.002. ISSN 2090-598X. PMC 4963167. PMID 27493808.
  49. ↑ Miranda, Eduardo P.; Taniguchi, Hisanori; Cao, David L.; Hald, Gert M.; Jannini, Emmanuele A.; Mulhall, John P. (1 Junie 2019). "Application of Sex Aids in Men With Sexual Dysfunction: A Review". The Journal of Sexual Medicine (in Engels). 16 (6): 767–780. doi:10.1016/j.jsxm.2019.03.265. ISSN 1743-6095. PMC 8519170. PMID 31029536.
  50. ↑ "Dangers of Sexual Enhancement Supplements". Medscape.
  51. ↑ Gryniewicz CM, Reepmeyer JC, Kauffman JF, Buhse LF (2009). "Detection of undeclared erectile dysfunction drugs and analogues in dietary supplements by ion mobility spectrometry". Journal of Pharmaceutical and Biomedical Analysis. 49 (3): 601–06. doi:10.1016/j.jpba.2008.12.002. PMID 19150190.
  52. ↑ Choi DM, Park S, Yoon TH, Jeong HK, Pyo JS, Park J, Kim D, Kwon SW (2008). "Determination of analogs of sildenafil and vardenafil in foods by column liquid chromatography with a photodiode array detector, mass spectrometry, and nuclear magnetic resonance spectrometry". Journal of AOAC International. 91 (3): 580–88. doi:10.1093/jaoac/91.3.580. PMID 18567304.
  53. ↑ Reepmeyer JC, Woodruff JT (2007). "Use of liquid chromatography-mass spectrometry and a chemical cleavage reaction for the structure elucidation of a new sildenafil analogue detected as an adulterant in an herbal dietary supplement". Journal of Pharmaceutical and Biomedical Analysis. 44 (4): 887–93. doi:10.1016/j.jpba.2007.04.011. PMID 17532168.
  54. ↑ Reepmeyer JC, Woodruff JT, d'Avignon DA (2007). "Structure elucidation of a novel analogue of sildenafil detected as an adulterant in an herbal dietary supplement". Journal of Pharmaceutical and Biomedical Analysis. 43 (5): 1615–21. doi:10.1016/j.jpba.2006.11.037. PMID 17207601.
  55. ↑ Enforcement Report for June 30, 2010, United States Food and Drug Administration
  56. ↑ Hidden Risks of Erectile Dysfunction "Treatments" Sold Online, United States Food and Drug Administration, February 21, 2009
  57. ↑ 57,0 57,1 57,2 McLaren A (2007). Impotence: A Cultural History. University of Chicago Press. ISBN 978-0226500768.
  58. ↑ Roach M (2009). Bonk: The Curious Coupling of Science and Sex. New York: W.W. Norton & Co. pp. 149–52. ISBN 9780393334791.
  59. ↑ Darmon P (1985). Trial by Impotence: Virility and Marriage in Pre-Revolutionary France. Vintage/Ebury. ISBN 978-0701129156.
  60. ↑ Hoyland K, Vasdev N, Adshead J (2013). "The use of vacuum erection devices in erectile dysfunction after radical prostatectomy". Reviews in Urology. 15 (2): 67–71. PMC 3784970. PMID 24082845.
  61. ↑ Klotz L (November 2005). "How (not) to communicate new scientific information: a memoir of the famous Brindley lecture". BJU International. 96 (7): 956–7. doi:10.1111/j.1464-410X.2005.05797.x. PMID 16225508. S2CID 38931340.
  62. ↑ Brindley GS (Oktober 1983). "Cavernosal alpha-blockade: a new technique for investigating and treating erectile impotence". The British Journal of Psychiatry. 143 (4): 332–7. doi:10.1192/bjp.143.4.332. PMID 6626852. S2CID 7576876.
  63. ↑ Valiquette L (Februarie 2003). "A historical review of erectile dysfunction". The Canadian Journal of Urology. 10 (Suppl 1): 7–11. PMID 12625844.
  64. ↑ Schouten BW, Bohnen AM, Groeneveld FP, Dohle GR, Thomas S, Bosch JL (Julie 2010). "Erectile dysfunction in the community: trends over time in incidence, prevalence, GP consultation and medication use – the Krimpen study: trends in ED". J Sex Med. 7 (7): 2547–53. doi:10.1111/j.1743-6109.2010.01849.x. PMID 20497307.
  65. ↑ Allgeier A (1995). Sexual interactions. D.C. Heath. p. 243.
  66. ↑ Grimes J (2013). Sexually Transmitted Disease: An Encyclopedia of Diseases, Prevention, Treatment and Issues. p. 496.

Nog leesstof[wysig | wysig bron]

Skakels[wysig | wysig bron]

Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Erektiele_disfunksie&oldid=2634525"