Isaac Asimov

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Isaac Asimov
Isaac Asimov in 1965
Gebore
Isaak Yudovich Ozimov

tussen 4 Oktober 1919 en 2 Januarie 1920
Petrovichi, Russiese SFSR
Sterf6 April 1992 (op 72)
NasionaliteitVlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State
Beroepskrywer, professor in biochemie
Bekend virFoundation Series
Robot series
Nightfall
The Intelligent Man's Guide to Science
I, Robot
The Bicentennial Man
The Gods Themselves
EggenootGertrude Blugerman (1942–1973; geskei)
Janet Opal Jeppson (1973–1992; sy dood)
KindersDavid Asimov
Robyn Joan Asimov
Handtekening

Isaac Asimov (oorspronklik Исаак Озимов, maar nou getranskribeer in Russies as Айзек Азимов) (tussen 4 Oktober 1919 en 2 Januarie 19206 April 1992) was 'n Amerikaanse skrywer en biochemikus. Hy was 'n baie suksesvolle en produktiewe skrywer van wetenskapsfiksie sowel as van populêre wetenskaplike boeke vir die breë publiek.[1] Hy het ongeveer 500 publikasies gedurende sy leeftyd gepubliseer. Sy aanhangers verwys steeds na hom as The Good Doctor. Isaac Asimov word beskou as deel van wetenskapsfiksie se Groot Drie skrywers van die twintigste eeu. Die ander twee skrywers is Robert Heinlein en Arthur C. Clarke.[2]

Lewensloop[wysig | wysig bron]

Isaac Asimov (regs), saam met twee ander wetenskapfiksieskrywers, Robert Heinlein (links) en L. Sprague de Camp (middel).

Asimov is in Petrovichi, Rusland gebore, maar sy familie emigreer na die VSA toe hy drie jaar oud was. Hy word groot in Brooklyn, in New York Stad. Sy ouers was van Joodse afkoms maar was vrysinnig in hulle godsdienstige opvattings. Die jong Isaac kon gevolglik homself sonder probleme selfstandig ontwikkel tot 'n man van die wêreld' en in kontak kom met die wetenskapsfiksie tydskrifte uit die jare 20 en 30 wat sy belangstelling in wetenskapsfiksie aanwakker. Hy gradueer aan die Columbia Universiteit in 1939 en behaal daar ook 'n Ph.D. in die biochemie in 1948.[3][4][5]

Intussen het hy drie jaar gedurende die Tweede Wêreldoorlog gewerk by die Philadelphia se Vloot-eksperimentele basis. Na die oorlog eindig word hy opgeroep na die VSA-leër vir nege maande waarna hy 'n eervolle ontslag kry. Tydens die verloop van sy kort militêre loopbaan behaal hy die rang van korporaal gebaseer op sy tikvermoë.

Hy gaan werk by die Boston Universiteit, en bly vir lank geasosieerd met die universiteit. Asimov het nooit veel as biochemikus gewerk nie, afgesien van die oorlogstyd toe hy vir die vloot as adviseur gewerk het, en wy hy homself gou voltyds aan skryf.

Hy trou met Gertrude Blugerman (1917, Kanada1990, Boston) op 26 Julie 1942, en hulle het twee kinders, David (gebore 1951) en Robyn Joan (gebore 1955). Hy skei van Gertrude in 1973 en trou met Janet O. Jeppson in 1974.

Asimov sterf op 6 April 1992. Tien jaar na sy dood het Janet Asimov se uitgawe van Asimov se outobiografie, It's Been a Good Life, bekend gemaak dat sy dood veroorsaak is deur VIGS. Dit het hy opgedoen nadat die menslike immuniteitsgebrek-virus (MIV) in besmette bloed aan hom toegedien is tydens 'n vroeëre hartoperasie.[6]

Loopbaan as wetenskapsfiksieskrywer[wysig | wysig bron]

Asimov begin verhale in wetenskapsfiksietydskrifte publiseer in 1939. In 1950 publiseer hy sy eerste boek, Pebble in the Sky.

Sy bekendste werk is 'n trilogie van romans, Foundation, Foundation and Empire, en Second Foundation (1951–53), wat handel oor die ondergang en heropstanding van 'n melkwegkeiserryk in die verre toekoms. Dit was volgens Asimov geïnspireer deur die ondergang van die Romeinse Ryk. 'n Tema in die verhaal is die historisisme, die idee dat die geskiedenis onvermydelik 'n bepaalde loop neem ongeag die onvoorspelbare gedrag van individue, net soos die makroskopiese voorwerpe in die natuurkunde voldoen aan wetmatighede ongeag die onvoorspelbare gedrag van elementêre deeltjes. In die 1980’s het Asimov die reeks vervolg met die boeke Foundation's Edge (1982), en Foundation and Earth (1986).

Die tweede tema waarvoor Asimov bekend word was sy robotverhale. In sy versameling kortverhale I, Robot (1950), ontwikkel hy 'n aantal gedragsreëls wat die robotte in sy verhale behoort te volg. Dit was die wette van robotika, wat in die wêreld van die wetenskapsfiksie sowel as die wetenskaplike wêreld van die kubernetika bekend sou word. Daarna bedink hy die positroniese brein van die robot. Albei konsepte het betekenisvolle invloed gehad op ander wetenskapsfiksieskrywers. Verdere 'robotverhale' was The Caves Of Steel (1954), The Naked Sun (1957), The Robots Of Dawn (1983) en Nemesis (1989)

Met Prelude to Foundation (1989) vestig Asimov 'n skakel tussen sy vroeë robot- en imperiumboeke en die eerste deel van die Stigtingreekse. Hierna volg Forward the Foundation (1993) wat na Asimov se afsterwe gepubliseer word. Met die toestemming van sy erfgename word nog drie Stigtingsreeks (Foundation) boeke gepubliseerd maar geskryf deur drie ander wetenskapsfiksieskrywers.

Ander verhale[wysig | wysig bron]

Sy ander romans en versameling van kortverhale is The Stars Like Dust (1951) en Earth Is Room Enough (1957). 'n Rolprent met Robin Williams in die hoofrol, is gegrond op sy kortverhaal The Bicentennial Man. Die boek The Human Brain (1964) is eweneens 'n aantal kere verfilm. Sy Nightfall (1941) word deur sommige mense beskou as een van die beste wetenskapsfiksie kortverhale wat nog geskryf is. Die storie is ook al verfilm.

Populêre wetenskaplike werk[wysig | wysig bron]

Die boeke van Asimov oor diverse wetenskaplike onderwerpe word toeganklik aangebied en bevat humor. Sy onderwerpe bestrek die diverse aspekte van menslike kennis, van teologie en bybelse geskiedenis tot abstrakte wiskunde. Onder sy werke in hierdie verband tel die volgende:

  • The Chemicals of Life (1954),
  • Inside the Atom (1956),
  • The World of Nitrogen (1958),
  • Asimov's guide to science (1960), (wetenskapsgeskiedenis)
  • Life and Energy (1962),
  • The Human Brain (1964)
  • The Neutrino (1966),
  • Science, Numbers and I (1968),
  • The Dark Ages (1969),
  • Our World in Space (1974),
  • Views of the Universe (1981),
  • Change! (1982),
  • Asimov's new guide to science (1984), (hersiene wetenskapsgeskiedenis)
  • Asimov's guide to Halley's comet (1985)

Asimov het ook drie boekdele van sy outobiografie geskryf. In Memory Yet Green (1979), In Joy Still Felt (1980), en I. Asimov: A Memoir (1994).

Verder skryf hy ook diverse essays soos Thinking About Thinking en Science: Knock Plastic (1967). Hy skryf selfs enkele speurverhale, waarvan die reeks oor die "swart wewenaars" die bekendste is.

Intellektuele standpunte[wysig | wysig bron]

Isaac Asimov was 'n humanis en 'n rasionalis. Hy het nie opregte godsdienstige oortuigings in ander teengestaan nie maar het hom uitgespreek teen bygelowe of ongegronde geloof. Gedurende sy kinderjare het sy ma en pa ortodokse Joodse tradisie nagevolg maar dit nie op Isaac afgedwing nie. Hy het grootgeword sonder sterk godsdienstige invloede en het geglo dat die Bybel Hebreeuse mitologie verteenwoordig net soos die Iliad Griekse mitologie weergee.

Vir baie jare het Asimov homself 'n ateïs genoem maar hy het die term as onvoldoende gereken. Hy was van mening dat die term meer beskrywend is van dit waarin hy nie in glo nie, eerder as om te verklaar waarin hy wel glo. Later het hy die term humanis as 'n bruikbare alternatief verkies.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. Isaac Asimov in die Internet-rolprentdatabasis
  2. HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8
  3. Asimov, Isaac 2002. It's been a good life. Janet Asimov, ed. Amherst, New York: Prometheus Books. p12 ISBN 1-57392-968-9.
  4. Asimov, Isaac 1994. I. Asimov: a memoir. Bantam Books. p2–3 ISBN 0-553-56997-X
  5. Asimov, Isaac 1979. In memory yet green. Avon Books. p32 ISBN 0-380-75432-0
  6. "Letter from Janet Asimov". Locus Online (in Engels). Locus Publications. 4 April 2002. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Oktober 2019. Besoek op 4 Desember 2012.