Justus von Liebig

Justus von Liebig
Justus Liebig, ca. 1866
Gebore	(1803-05-12)12 Mei 1803 Darmstadt, Heilige Romeinse Ryk
Oorlede	18 April 1873 (op 69) München, Beiere, Duitse Keiserryk
Nasionaliteit	Duits
Vakgebied	Chemie
Instelling(s)	Universiteit van Gießen Universiteit van München
Alma mater	Universiteit van Bonn Universiteit van Erlangen
Doktorale promotor(s)	Karl Wilhelm Gottlob Kastner
Doktorale student(e)	Carl Schmidt, Nikolay Zinin, Victor Regnault, Carl von Voit, Hermann von Fehling, Hermann Franz Moritz Kopp, August Kekulé, August von Hofmann, Lyon Playfair, Emil Erlenmeyer, Heinrich Ritthausen, Moritz Traube, Adolph Strecker, Wilhelm Henneberg
Ander bekende student(e)	Augustus Voelcker, Julius Eugen Schlossberger, Karl Vogt Max Joseph von Pettenkofer
Bekend vir	Wet van die minimum, Liebig-kondensor
Toekennings	Albert-medalje (1869)

Justus Liebig, sedert 1845 Freiherr von Liebig (* 12 Mei 1803 in Darmstadt; † 18 April 1873 in München) was 'n Duitse chemikus en professor in Gießen en München. Hy was 'n pionier op die gebied van toegepaste chemie en word as die uitvinder en eerste gebruiker van kunsmis beskou. Van sy ander ontdekkings sluit in babakos, bakpoeier, vleis-ekstrak en etlike ander.

Lewe

Kinderjare, opvoeding en opleiding

Justus Liebig is gebore as die seun van 'n apteker en verfhandelaar in Darmstadt. Hy het vroeg begin eksperimenteer met die materiaal wat hy in die werkswinkel van sy vader gevind het, en sodoende 'n sterk belangstelling in chemie ontwikkel. Die chemiese demonstrasies wat op jaarmarkte vertoon is, het ook sy belangstelling geprikkel, veral die produksie van gooiklappers, waarin hy vir die eerste keer kwikfulminaat teëgekom het.

Hy het op die Ludwig-Georgs-gimnasium in Darmstadt skoolgegaan, maar het in die Sekunda (graad 10) opgehou. Een van sy onderwysers het sy intellektuele vermoëns beskryf met die woorde: "Jy is 'n skaapkop! Jy het nie eers die verstand om 'n apteekleerling te word nie." Liebig het inderdaad sy aptekervakleerlingskap by Gottfried Pirsch (1792–1870) in Heppenheim vroeg beëindig omdat sy privaat eksperimente met silwerfulminaat 'n dakbrand in die apteek veroorsaak het. Hy het teruggekeer na Darmstadt om sy vader in die werkswinkel te help. Intussen het hy dikwels die groothertogsbiblioteek besoek om vir homself chemie uit boeke te leer en het hy ook sy privaateksperimente voortgesit.

Studies

Liebig as 'n jong student in 1821, in 'n tekening van 1843

Deur die bemiddeling van sy vader het Justus in die herfs van 1819 sy studies in chemie in Bonn by Karl Wilhelm Gottlob Kastner begin, wie Justus reeds in sy vader se besigheid leer ken het. Kastner het sy talent vinnig erken en hom as 'n assistent in sy laboratorium laat werk. Toe Kastner in 1821 professor by die Universiteit van Erlangen geword het, het Liebig hom gevolg, en sy doktorale proefskrif Oor die verhouding van minerale chemie teenoor plantchemie begin en by die Korps Rhenania, 'n studentevereniging, aangesluit. In Maart 1822 het Liebig, wat ook 'n lid van die Bonn en Erlangen Burschenschaft van 1820/22 was, aan die demonstrasies van die vryheidsgesinde studente teen die owerhede deelgeneem. Hy is gevolglik deur die polisie gesoek, en moes terug na sy ouerhuis vlug.

Sy professor, Kastner, het kort daarna vir Liebig aan die groothertog Ludwig I van Hesse aanbeveel, wat toe vir Liebig 'n tweejaar-beurs toegestaan het vir studie aan die Paryse Universiteit van die Sorbonne, wat op daardie stadium 'n toonaangewende sentrum van chemie was. Hier het hy onder andere minerale ontleed, en het by professore Joseph Louis Gay-Lussac, Louis Jacques Thénard en Louis-Nicolas Vauquelin die mees gevorderde chemie van die tydperk geleer.

Professoraat in Gießen

Hy het vinnig opspraak gewek met sy eie werk oor kwikfulminaat, wat die natuurwetenskaplike Alexander von Humboldt, wat toe ook in Parys gewerk het, se aandag getrek het. Deur Humboldt se aanbeveling aan die groothertog van Hesse, het die 21 jarige Liebig in Mei 1824 buitengewone Professor van Chemie en Apteekkunde aan die Ludwig-Universiteit, Gießen geword. 'n Jaar later het hy 'n volle Professor geword. Sy werksomstandighede het die lae aansien van die chemiese-fakulteit weerspieël: sy salaris was laag, en hy het slegs minimale toelaes vir toestelle, chemikalieë, steenkool, ens. gekry. So moes hy baie van die dringend noodsaaklike toerusting en materiaal uit sy eie sak betaal om hoegenaamd in staat te wees om sy opleidingswerk te verrig. Ten spyte hiervan, het sy onderrigmetodes groot belangstelling gewek, en hy het 'n toeloop van studente gehad.

In 1826 het Liebig vir Friedrich Wöhler ontmoet. Hulle het saam navorsing gedoen, en vriende geword. In dieselfde jaar het hy met Henriette Moldenhauer getrou.

Liebig se laboratorium te Giessen, 1841

Om sy finansiële probleme te verlig, het hy benewens sy universiteitswerk van 1827 tot 1833 'n privaat Instituut vir apteekkunde en tegniese werk bedryf, waar hy saam met professore Hermann Umpfenbach, Friedrich Christian Gregor Wernekink en Georg Gottlieb Schmidt, apteek-assistente en toekomstige leiers in tegniese velde opgelei het. Hy het hiermee die grondslag gelê vir die tydskrif wat hy in 1832 gestig het: Annalen der Pharmacie, later algemeen bekend as Liebig's Annalen, wat hoog aangeskryf is deur die Britse Chemical Society.

Sy onderrigmetodes, ontdekkings en geskrifte het hom vinnig in die hele Europa beroemd gemaak, met die gevolg dat, naas baie Duitse studente, baie buitelanders, insluitend 84 Britte en 18 Amerikaners, na Giessen gekom het om Liebig se lesings by te woon. August Wilhelm von Hofmann het tussen 1836 en 1845 onder Liebig gestudeer, sy doktorsgraad verwerf en, terwyl hy as sy assistent gewerk het (sy habilitasie). Die dokter en chemikus Johann Joseph Scherer het ook onder Liebig gestudeer. In 1843 is Liebig tot die Amerikaanse Akademie van Kuns en Wetenskappe verkies.

Liebig het professorate by die universiteit van Tallinn 1827, Göttingen, 1835, Sint Petersburg, 1839, Wene, 1841, Londen, in 1845, en Heidelberg in 1851 afgekeur, maar het elke keer die kans gebruik om deur onderhandelinge met die verantwoordelike ministerie, sy finansiële en professionele situasie te verbeter.

In 1845 is hy op versoek van groothertog Ludwig II van Hesse vir sy verdienste die titel Freiherr verleen.

Skuif na München

Justus von Liebig (ca. 1860)

Graaf van Liebig in München

Borsbeeld van Justus Liebig op sy graf; die brons borsbeeld is deur die beeldhouer Michael Wagmüller geskep.

Uiteindelik het die Ludwig-Maximilians Universiteit van München deur bemiddeling van Professor Max von Pettenkofer vir Liebig as professor probeer werf. Koning Maximilian II van Beiere het tydens 'n privaat oudiënsie vir Liebig aangebied dat hy vir hom 'n nuwe chemiese instituut met 'n naasliggende woonhuis sou bou, en het vir hom wydgaande vryheid in onderrig en navorsing belowe. Liebig het die aanbod aanvaar, en het vanaf 1852 in München onderrig gegee. Sy opvolger in Giessen was sy student Heinrich Will.

Rondom 1860 het die foto-chemikus en latere uitvinder Johann Baptist Obernetter Liebig se assistent geword.

In München is Liebig deur menige wetenskaplike verenigings in Duitsland en in die buiteland as 'n korrespondensie- of erelid vernoem en het hy talle toekennings en ordes van regeerders van regoor die wêreld ontvang. As uitvinder van superfosfaat-kunsmis was hy medestigter van die "Bayerische Aktiengesellschaft für chemische und landwirtschaftlich-chemische Fabrikate" (BAG) met hoofkwartier in München, wat tot 2012 onder die naam Süd-Chemie bestaan het en toe deel geword het van die Switserse Clariant-groep. Op 15 Desember 1859 is hy aangestel as President van die Beierse Akademie van Wetenskappe en Geesteswetenskappe. Hierdie amp het hy tot sy dood beklee. In 1870 is hy tot ereburger van München genoem. In 1859 is hy ook as lid van die Leopoldina Akademie van Duitse natuurnavorsers verkies.

In 1870 het Liebig tydens sy pogings om sy wetenskaplike instrumente te verbeter, daarin geslaag om glasvoorwerpe met behulp van 'n silweroplossing met silwer te bedek.

Liebig het op 18 April 1873 in München aan longontsteking gesterf. Hy is op 21 April begrawe.

Graf

Die graf van Liebig is in die Ou Suid-begraafplaas in München. Lede van die families van Liebig en Carriere is op grond van die familieverhoudings in dieselfde graf. Die grafsteen is ontwerp deur die beeldhouer Anselm Sickinger. Op die grafsteen is 'n borsbeeld van Justus von Liebig wat deur Michael Wagmüller geskep is. Oorspronklik is die borsbeeld in marmer geskep en deur 'n glas omhulsel beskerm, maar dit is sedertdien deur 'n brons kopie vervang.

Afstammelinge

Liebig en sy vrou Henriette het vyf kinders gehad, insluitend die dokter Georg von Liebig en die landbouwetenskaplike Hermann von Liebig, en sy dogters Agnes (getroud met die filosoof Moritz Carrière) en Johanna (getroud met die chirurg Carl Thiersch).

Onder sy nageslag is ook die skilder Clara Harnack (kleindogter), die chemikus Hans von Liebig (kleinseun), die staatsraadslid Eugen von Liebig (kleinseun), genetikus Max Delbrück (agterkleinseun), die kampvegter vir vroueregte Agnes von Zahn-Harnack (agterkleindogter), die atleet Luz Long (agter-agter-kleinseun), die psigiater Berne Carrière en akteurs Mathieu, Till en Mareike Carrière.

Wetenskaplike Werk

Liebig het sy wetenskaplike aktiwiteit in Giessen met die ondersoek van Hessiese en Beierse genesingsfonteine en die gebruik daarvan vir die ontginning van sout begin. In die proses het hy vinnig gevind dat die voormalige analitiese metodes stadig en relatief onakkuraat was.

Liebig se Potas-Apparaat

Hy het daarin geslaag om oor jarelange eksperimentering, sy analise-toestelle te vervolmaak, veral vir kwantitatiewe elementanalise, m.a.w. die bepaling van die samestelling van dier- en plantdele uit chemiese elemente met behulp van 'n apparaat wat hy in 1831 ontwikkel het met vyf glasbolle, wat oorspronklik as potasapparaat bekend gestaan het. Hy het ook verdere vernuwings gemaak om die proses aansienlik te vereenvoudig en te bespoedig. Hy het saam met sy kollegas en studente in die volgende jare honderde plante en plantdele, en baie dierorgane en -produkte se samestelling bepaal en gepubliseer. Hy het sodoende die organiese chemie begin, omdat niemand voorheen soveel presiese en verifieerbare ondersoeke uitgevoer het nie.

Saam met sy vriend Friedrich Wöhler, van die Hoër kommersiële skool (Politechnikum) in Kassel (totdat hy in 1836 'n leerstoel in chemie en apteekkunde in Göttingen aanvaar het), het hy in 1832 die teorie van radikale ontwikkel, wat die verskeidenheid van stowwe kon verduidelik wat suiwer uit waterstof, suurstof en koolstof bestaan.

Ook saam met Wöhler, het hy aan die hand van die voorbeeld van silwerfulminaat aan die een kant, en silwersianaat aan die ander kant, die konsep van isomerie ontdek, naamlik die feit dat twee verskillende stowwe dieselfde samestelling kan hê, maar verskillende strukture en eienskappe.

Sy grootste belangstelling tydens sy jare in Giessen was die bevordering van die landbou, met die doel om die verwoestende hongersnote van daardie tyd te verhoed: hy het byvoorbeeld in 1816 die jaar sonder 'n somer ervaar. Sy bevindinge in hierdie gebied het hy in 1840 en 1842 in twee werke saamgevat: Die organiese chemie in sy toepassing in landbou en fisiologie, afgekort as Agriculturchemie, en Dierchemie of die toepassing van organiese chemie op fisiologie en patologie. Albei hierdie boeke het geweldige opspraak gewek, nie net onder wetenskaplikes nie, maar ook onder alle opgevoede mense van sy tyd. Agriculturchemie, waarin hy die belang van mineraalkunsmisse vir plantgehalte en -opbrengs verklaar het, het nege uitgawes gehad, en is in 34 tale vertaal.

Vyf-bal apparaat (moderne replika)

CO₂ kompressor in Liebig se private laboratorium

In sy private laboratorium het hy homself van 1846 tot 1849 onder meer aan die ontwikkeling van 'n water-oplosbare fosfaatkunsmis gewy, saam met sy Engelse studente, Edward Frankland en James Sheridan Muspratt. Die gevolg was die sogenaamde superfosfaat, wat selfs vandag die mees wyd gebruikte kunsmis ter wêreld is. Hierdie kunsmis het die oeste verbeter, en daardeur die voedselproduksie in die tweede helfte van die 19de eeu enorm verhoog.

Liebig het deur sy navorsing in die Giessen Institut, deur sy baanbrekende onderrigmetodes, veral sy eksperimentele lesings, en deur sy publikasies op die gebied van chemie, apteekkunde, fisiologie en landbou wêreld-wye erkenning verkry.

In München het hy verhuis na 'n nuwe woonhuis en aangrensende chemiese instituut. Hy het in die volgende jare ook hier voorlesings vir studente aangebied, maar baie minder dikwels; hy het hierdie taak grotendeels aan sy assistente oorgelaat.

Toe die dogter van sy vriend James Sheridan Muspratt in 1852 in sy huis Cholera opgedoen het, het hy op die idee van 'n "vleis-infusie" te ontwikkel, om mense met ernstige maag- en dermsiektes gered sou word van die dood. Uit hierdie infusie hy later "Liebig se vleis-ekstrak" ontwikkel.

Glasfles met silwerspieël

Hy het ook gewerk aan die ontwikkeling van 'n silwerspieël, in plaas van kwikspieël wat op daardie stadium in algemene gebruik was, maar skadelik was vir die gesondheid. Alhoewel hy in 1858 begin het met die produksie van sy silwerspieël, moes hy dit na 'n paar jaar laat vaar, omdat die bevolking die kwikspieël verkies het. Eers toe dit in 1886 as gevolg van sy toksisiteit verbied is, het die silwerspieël weer in algemene produksie gekom.

Om te keer dat babas uit arm, swak-gevoede gesinne, waarvoor weens gesondheids- of ander redes, geen borsmelk of soogvrou beskikbaar was nie, sou verhonger, het Liebig na lang ondersoeke, 'n "sop vir suigelinge", soos hy dit genoem het, ontwikkel en in koerante aanbeveel. Dit was 'n vroeë voorloper van vandag se babakos.

Liebig het ook baie tyd en werk bestee aan die ontwikkeling van 'n chemiese mengsel waardeur brood gebak kon word sonder om op bederfbare gis aangewese te wees. Saam met sy Amerikaanse student Eben Norton Horsford het hierdie eksperimente gelei tot 'n produk wat ons is vandag as bakpoeier ken. In Amerika het Horsford hiermee groot finansiële sukses behaal. In Duitsland het bakpoeier vanaf 1892 wyd verspreid geword omdat August Oetker bakpoeier nie aan bakkers bemark het om brood te bak nie, maar aan huisvroue om koek te bak. Justus Liebig kon nie hierdie deurbraak maak nie, omdat akkurate weegskale nie in meeste huishoudings was nie. Oetker se idee om bakpoeier in afgeweegde porsies, elk genoeg vir 'n pond meel, aan te bied, het die ekonomiese sukses moontlik gemaak.

Die grootste publisiteit wat Liebig verkry het, was deur die ontwikkeling van sy vleisekstrak. Dit was die verdere ontwikkeling van die vleisinfusie wat hy in 1852 ontwikkel het, en was aanvanklik slegs in klein omvang in München se apteke beskikbaar. Eers nadat die Duitse ingenieur Georg Christian Giebert in 1862 van Liebig die lisensie vir grootskaalse produksie in Uruguay ontvang het, is "Liebig se vleis-ekstrak," in die stad van Fray Bentos, in grootmaat geproduseer en wêreldwyd verkoop. Liebig het die vleisekstrak veral as 'n voeding vir die armer dele van die bevolking gesien. Sy relatief hoë prys en sy samestelling het dit egter nie moontlik gemaak nie. Uiteindelik het die vleisekstrak sy waarde as 'n geurmiddel vir sop en ander geregte getoon, en het sodoende die voorloper geword van geurmiddels soos dié wat onder die Maggi en Knorr handelsmerke geproduseer word. Die verpakkings het versamelbare prente bevat. Hierdie sogenaamde Liebigprentjies het vir dekades 'n groot gewildheid geniet. Van 1873 tot 1975 het oor die 7 000 reekse verskyn.

In die laaste jare van sy lewe het Liebig hom met die fisiologie van fermentasie besig gehou en sy chemiese verklaring het in die Franse mikrobioloog Louis Pasteur 'n verbitterde teenstander gevind. Liebig het geglo dat 'n sel-vrye fermentasie moontlik was, terwyl Pasteur geglo het dat fermentasie slegs in die teenwoordigheid van mikro-organismes plaasvind. Die navorsing het uiteindelik die twee sienings versoen: beide fermentasie met mikroorganismes, byvoorbeeld gisfermentasie van alkohol, maar ook sel-vrye fermentasie, byvoorbeeld spierfermentasie is moontlik.

Liebig se belangrikste ontdekkings

Radikaalteorie	Minerale kunsmis
Teorie van isomerie	Vleis-ekstrak
Vyf-Bal Apparaat	Silwer spieël
Superfosfaat	Yster-Nikkel Legering
Chloroform en Chloraal	Bakpoeier
Pyrogallol	Babakos

Die Liebig-minimumwet is na hom genoem, alhoewel die oorspronklike konsep deur Carl Philipp Sprengel beskryf is, omdat Liebig dit in 'n uitgebreide vorm op 'n geteikende wyse versprei en bekend gemaak het. Sprengel se weergawe het die belangrike nie-materiële faktore soos hitte, lig, ens. uitgelaat, wat Liebig bygebring het. Die Liebigkoeler is nie deur Liebig uitgevind nie: dit was reeds voor sy tyd in wye gebruik, maar Liebig het dit populêr gemaak.

Impak

Belang vir die organiese chemie

Brief van dank van Justus Liebig aan Heinrich Emanuel Merck

Liebig staan tereg as een van die mees suksesvolle chemici van sy eeu sowel as die vader van die landbouchemie bekend. Daarbenewens was sy eksperimentele en teoretiese ontdekkings toonaangewend vir die ontwikkeling van organiese chemie.

Deur middel van sy literêre aktiwiteit het hy 'n groot invloed op die ontwikkeling van sy vakgebied gehad. Hy was vanaf 1832, saam met Philipp Lorenz Geiger en Rudolph Brandes uitgewer van die leidende wetenskaplike joernaal Annalen der Pharmacie (later Annalen der Chemie en Pharmacie en Liebigs Annale der Chemie). Alleen of saam met sy kollegas, Poggendorff, Geiger en Wöhler het hy vanaf 1837 verskeie toonaangewende opvoedkundige en naslaanwerke gepubliseer.

Die stigter van die landbou-chemie

Chemische Briefe, Titelblad

In 1840 het hy sy fundamentele werk oor landbou-chemie gepubliseer. Om die kennis van chemie aan 'n wyer gehoor oor te dra, het hy vanaf 1841 van tyd tot tyd populêre wetenskaplike essays, die sogenaamde Chemische Briefe, in die dagblad Augsburger Allgemeine Zeitung gepubliseer, wat groot aanklank by die lesers gekry het. In die tyd onmiddellik ná hulle publikasie was sy basiese stellings omstrede en is in die wetenskap sowel as die praktiese landbou as onbekwaam beskou. Slegs sowat 20 jaar na die publikasie van Agrikulturchemie het Liebig wye wetenskaplike erkenning gekry. Die praktiese toepassing van sy leerstellings het sedertdien tot 'n veelvuldige toename in oeste gelei. Die nodige voedselproduksie vir industrieël en stedelike samelewings sou sonder die landbou-chemie wat deur Liebig ontwikkel is, nie moontlik wees nie. In Duitsland het die landbou-produksie byvoorbeeld tussen 1873 en 1913 met 90% gestyg. Hierdie toename was gedeeltelik te danke aan die meganisasie van die landbou en wetenskaplike diereteelt, maar ook grotendeels aan die gebruik van kunsmis te danke wat van mynbou afkomstig was en industrieel vervaardig is.

Eksperimentele onderrig

Justus Liebig het met sy lesings die eksperimentele onderrig in natuurwetenskaplike vakke ingebring. Deur sy navorsing op die gebied van analise het chemie tot 'n presiese wetenskap ontwikkel. Op die 200ste herdenking van sy geboorte is die wetenskapjaar 2003 as die "jaar van chemie" verklaar.

Onderwyser van vooraanstaande chemici

Die chemiese navorsing van die laat 19de en vroeë 20ste eeu is gebaseer op Liebig se ontdekkings en metodes gebaseer. Onder die eerste 60 nobelpryswenners in chemie is 42 van sy studente.

Stigting van internasionale maatskappye

Monument in Fray Bentos

Die naam Liebig en sy uitvindings het wêreldwyd bekend geraak, veral weens die internasionale maatskappy wat in 1865 in Londen gestig is, Liebig's Extract of Meat Company, met sy belangrikste produksiefasiliteit in Fray Bentos (Uruguay), asook sy produkte, kentekens en advertensies. In 1964 het die Liebig-maatskappy en die teemaatskappy Brook Bond & Company (gestig in 1869 in Manchester deur Arthur Brook) saamgesmelt om Brook Bond Liebig Co. te vorm, en is later deur die Unilever-groep van maatskappye oorgeneem. Die Liebig-konsentraatblokkies was in Frankryk en België tot in die 1950's onder die naam Cubes Liebig 'n algemene huishoudsproduk.

Literêre Werke

• Einige Bemerkungen über die Bereitung und Zusammensetzung des Brugnatellischen und Howardschen Knallsilbers. In: Repertorium für die Pharmacie. Bd. 12. Nürnberg 1822. bl. 412–426 (Deutschen Textarchiv)
• Ueber die Verbindungen, welche durch die Einwirkung des Chlors auf Alkohol, Aether, ölbildendes Gas und Essiggeist entstehen. In: An.. Pharm. Band 1, (Heidelberg) 1832, bl. 182–230.
• Liebig, Anleitung zur Analyse organischer Körper 1837, Verlag Vieweg, Braunschweig, (Digitalisat/Faksimile); 2. Aufl. 1853. (Digitalisat)
• Die organische Chemie in ihrer Anwendung auf Physiologie und Pathologie. Braunschweig 1842.
• Liebig, Die Chemie in ihrer Anwendung auf Agricultur und Physiologie 1840, Verlag Vieweg Braunschweig (Deutschen Textarchiv); 5. korr. und sehr vermehrte Aufl. 1843. (Die Chemie in ihrer Anwendung auf Agricultur und Physiologie Digitalisat)
• Ueber das Studium der Naturwissenschaften und über den Zustand der Chemie in Preußen. Vieweg, Braunschweig 1840, urn:nbn:de:hbz:061:2-7658
• Liebig, Die Thierchemie, oder die organische Chemie in ihrer Anwendung auf Physiologie und Pathologie 1842, Verlag Vieweg Braunschweig (Deutschen Textarchiv); 2. Aufl. 1843
• Liebig und Geiger, Handbuch der Organischen Chemie – mit Rücksicht auf Pharmacie 1843, Verlag Winter, Leipzig und Heidelberg. MDZ Reader Geargiveer 18 Mei 2020 op Wayback Machine
• Ueber einige Harnstoffverbindungen und eine neue Methode zur Bestimmung von Kochsalz und Harnstoff im Harn. In: Ann. Pharm. Band 85, (Heidelberg) 1853, bl. 289–328.
• Liebig, Poggendorff und Wöhler, Handwörterbuch der reinen und angewandten Chemie Verlag Vieweg Braunschweig, 1. Band, 1842, (Digitalisat); 2. Band, 2. Aufl. 1858. (Digitalisat); 3. Band, 1848. (Digitalisat)
• Ueber Theorie und Praxis in der Landwirtschaft. Braunschweig 1856.
• Liebig, Über das Verhalten der Ackerkrume zu den in Wasser löslichen Nahrungsstoffen der Pflanzen. München, Cotta, 1858
• Liebig, Chemische Briefe (Nr. 1–33) Leipzig und Heidelberg, 3. Aufl. 1851 (Nr. 1–33 Digitalisat/Faksimile) und Chemische Briefe (Nr. 1–50) 1865 – wohlfeile Ausgabe 1865, Verlag Winter, Leipzig und Heidelberg, urn:nbn:de:hbz:061:2-13671
• Ueber Gärung, ueber Quelle der Muskelkraft und Ernährung. Leipzig 1870.
• Suppe für Säuglinge. 3. Aufl., Braunschweig 1877.

Eerbewyse

Reeds tydens sy leeftyd is hy deur John Laurence Smith geëerd deurdat hy 'n nuutontdekte mineraal, Liebigiet, in 1848 na hom genoem het.

In die jare na Liebig se dood is monumente in sommige stede van Duitsland opgerig, bv. in München, Darmstadt en Giessen. Die oorspronklike monument in Giessen, deur Fritz Schaper in 1890 geskep, is in 1945 vernietig, maar die kop kon in 1952 in die nuwe monument gebruik word.

• 
  Uraan-mineraal Liebigiet, deur John Lawrence Smith in 1848 ontdek
• 
  Liebig-monument in München, 1883
• 
  Liebig-monument in Giessen, 1890
• 
  Liebig-monument in Darmstadt
• 
  Die Liebig-Museum in Giessen

• 
  Gedenkplaat by Giessen Liebig-Museum, 2003
• 
  Reich-banknoot, ontwerp deur Wilhelm Trautschold in 1935
• 
  Gedenkseël (1953) 150ste Verjaarsdag (Duitse Pos)
• 
  Herdenkingseël (1978) vir die 175ste Verjaarsdag (Deutsche Post, die Duitse Demokratiese Republiek)
• 
  Gedenkseël (2003) vir die 200ste Verjaarsdag (Deutsche Post AG)

Die voormalige Ludwigs-Universität in Giessen is na die Tweede Wêreldoorlog na die Justus-Liebig-Universiteit herdoop.

Van 1953 tot sy ontbinding na die val van die Duitse Demokratiese Republiek het die Maagdeburg skool vir chemiese ingenieurswese, Liebig se naam gedra. In die voorkant van die gebou staan steeds vandag 'n borsbeeld van Liebig wat in 1953 deur Max Roßdeutscher geskep is.

In erkenning van sy prestasies, is twee pryse onder sy naam geskep, naamlik die Justus-von-Liebig-prys vir wêreldvoeding en die Liebig-Wöhler-vriendskapsprys.

Verskeie plekke is na Liebig vernoem, onder andere Mount Liebig in die Noordelike Gebied in Australië, en selfs 'n maankrater.

Bronnelys

Boeke

• Wilhelm Strube, Helga Strube: Justus Liebig. Eine Biographie. Sax-Verlag, Markkleeberg 2005, ISBN 3-930076-58-6.
• Der Präsident der Justus-Liebig-Universität Gießen (Hrsg.): Justus Liebig: (1803–1873). Ausstellung der Justus-Liebig-Universität zum 200. Geburtstag von Justus Liebig. (3 Bände), Justus-Liebig-Universität Gießen, Gießen 2003, ISBN 3-9808949-0-8.
• Gesellschaft Deutscher Chemiker (Frankfurt/Main): Historische Stätten der Chemie: Justus von Liebig – Gießen. 16. Mai 2003.
• Georg Schwedt: Liebig und seine Schüler – Die neue Schule der Chemie. Springer Verlag, Berlin 2002, ISBN 3-540-43205-1.
• William H. Brock: Justus von Liebig: Eine Biographie des großen Naturwissenschaftlers und Europäers. Vieweg, Braunschweig 1999, ISBN 3-528-06995-3.
• Antonio Saltini: Storia delle scienze agrarie. Teil III: L'età della machina a vapore e dei concimi industriali. Edagricole, Bologna 1989, ISBN 88-206-2414-1.
• S. Schulz, P. Menzel: Justus von Liebig. „Alles ist Chemie“. Stuttgart-Hohenheim 1999.
• Hertha von Dechend: Justus von Liebig. In eigenen Zeugnissen und solchen seiner Zeitgenossen.. Verlag Chemie, Weinheim 1963.
• Jacob Volhard: Justus von Liebig – Ein Lebensbild (2 Bände). Leipzig 1909.
• Georg Klemperer: Justus von Liebig und die Medicin. Verlag August Hirschwald, Berlin 1900.
• Barrie Blake Coleman: Brand names and product dynasties – Lessons in retrospect. Westland Books Pvt, Chennai/Indien 2000, ISBN 1-85252-462-6, bl. 47f, 40, 183, 102.
• Adolph Kohut: Justus von Liebig. Sein Leben und Wirken. Auf Grund der besten und zuverlässigsten Quellen geschildert. Mit ungedruckten Briefen Liebigs, zwei Briefen Liebigs in Faksimile und 34 Original-Illustrationen. Emil Roth, Gießen 1904

Eksterne skakels

• Digitale werke van Liebig – SICD van Strasbourg Universiteit
• Liebig-Museum in Gießen, Historiese plekke (PDF; 261 kB)
• Universiteit van Giessen
• Artikel deur/oor Justus von Liebig Geargiveer 21 Julie 2015 op Wayback Machine in die Politechnischen Journal
• Die nalating van Liebig is geleë in die Beierse staat biblioteek