KGB
Die KGB (Russies: Комите́т госуда́рственной безопа́сности (КГБ), Komitjet gosoedarstwennoi bezopasnosti, IPA: [kəmʲɪˈtʲet ɡəsʊˈdarstvʲɪnːəj bʲɪzɐˈpasnəsʲtʲɪ]), in Afrikaans vertaal as die Komitee vir Staatsveiligheid, was van 1954 tot met die ontbinding daarvan in 1991 die belangrikste veiligheidsagentskap van die Sowjetunie. Dit was 'n direkte opvolger van voorafgaande agentskappe soos die Tsjeka, NKVD en MGB. Dit was die belangrikste regeringsagentskap met "unierepubliekjurisdiksie", wat as interne veiligheid, intelligensie en geheime polisie gefunksioneer het. Soortgelyke agentskappe is in elk van die republieke van die Sowjetunie benewens die Russiese SFSR saamgestel, en het bestaan uit verskeie plaaslike ministeries, staatskomitees en staatskommissies.
Die agentskap was 'n militêre diens wat beheer is deur wette en regulasies van die leër, op dieselfde manier as die Sowjetleër of die interne troepe van die ministerie van binnelandse sake (MVD). Alhoewel die meeste van die KGB-argiewe geklassifiseer is, is twee aanlyn dokumentêre bronne beskikbaar. Die belangrikste funksies daarvan was buitelandse intelligensie, teenintelligensie, operasionele en ondersoekende aktiwiteite, die beskerming van die staatsgrense van die USSR, die beskerming van die leierskap van die Sentrale Komitee van die Kommunistiese Party van die Sowjetunie en die Sowjetregering, organisering en die beskerming van regeringskommunikasie sowel as die bekamping van nasionalisme, andersdenkendes en anti-Sowjet-aktiwiteite.
In 1991, ná die ontbinding van die Sowjetunie, is die KGB verdeel in die Federale Veiligheidsdiens en die Buitelandse Intelligensiediens van die Russiese Federasie.
Ná die wegbreek van Georgië in die vroeë negentigerjare met Russiese hulp, het die selfverklaarde Republiek van Suid-Ossetië sy eie KGB op die been gebring (wat hierdie onomvormde naam behou het). Daarbenewens het die Belarus ook 'n eie nasionale veiligheidsagentskap gestig, waarvan die naam en akroniem identies is aan die voormalige KGB van die Sowjetunie.
Eksterne skakels[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie KGB.
