Klankverskynsels
 | Hierdie artikel is 'n weesbladsy. Dit is nie geskakel of in ander bladsye ingesluit nie. Help Wikipedia deur na moontlike teks te soek en 'n skakel hierheen te plaas. |
In fonetiek staan begrippe soos ronding, ontronding en oorronding as klankverskynsels bekend.
Ronding[wysig | wysig bron]
Ronding is die klankverskynsel waar geronde klanke met geronde lippe uitgespreek word.
- Byvoorbeeld, "huil" as "hůil"
Ontronding[wysig | wysig bron]
Ontronding is die klankverskynsel waar geronde klanke met spleetvormige lippe uitgespreek word.
- Byvoorbeeld, "deur" as "deer"
Oorronding[wysig | wysig bron]
Oorronding is die klankverskynsel waar geronde en ongeronde klanke oordrewe gerond uitgespreek word.
- Byvoorbeeld, "lyk" as "luik" of "ma" as "mo"
Nasalisering[wysig | wysig bron]
'n Vokaal en nasale klanke staan langs mekaar; gevolglik neem hulle mekaar se eienskappe aan.
- Byvoorbeeld, g"an"s – gans
Assimilasie[wysig | wysig bron]
Assimilasie is die gelykmaking van klanke. Daar word onderskei tussen algehele en gedeeltelike assimilasie
- By algehele assimilasie verdwyn die klank heeltemal:
- Byvoorbeeld, ander word anner
- hierdie word hierie
- By gedeeltelike assimilasie word die klank slegs gewysig:
- Byvoorbeeld, aanbrand word aambrand
- onmootlik word ommoontlik
Vokaalreduksie[wysig | wysig bron]
Vokaalreduksie is wanneer enige vokaal wat tydens uitspraak as 'n "i" klank uitgespreek word.
- Byvoorbeeld, "kolonel" as "kolinel"
Letteruitspraak[wysig | wysig bron]
Letteruitspraak is die foutiewe uitspraak van 'n woord volgens die spelwyse, wat in stryd is met die beskaaf- en natuurliksprekende moedertaalsprekers se uitspraak.
- Byvoorbeeld, hoenderboudjie pleks van hoenerboukie.