Krimpsiekte
Krimpsiekte, nenta of kotieldonose is 'n siekte wat veral voorkom in skape en angorabokke, hoewel beeste en perde ook vatbaar is. Die siekte is die eerste keer deur John Croumbie Brown in 1863 beskryf.[2] Dit word deur chroniese vergiftiging met hartglikosiede in die veld veroorsaak.
In Suid-Afrika kom daar twee soorte glikosiede voor wat hierdie eienskap openbaar:
- kardenoliede
- bufadiënoliede
Die chroniese tipe van die siekte word veral deur plantspesies uit die vetplantfamilie Crassulaceae, soos Cotyledon, Tylecodon en Kalanchoe, veroorsaak. Die tulp- en slangkopvergiftiging (deur spesies van die genera Moraea en Drimia) het net akute vergiftiging ten gevolg.[1]
Uit krimpsiekbos is kotieldosied geïsoleer, wat in 'n dosis van 0,01-0,015 mg per kg liggaamsmassa krimpsiekte kan veroorsaak.[3]
Die gevolge van die siekte kan verlamming wees of selfs die dood. In 2007 het navorsers gevind dat daar moontlik 'n entstof teen die siekte geproduseer kan word.[4]
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ 1,0 1,1 "Krimpsiekte Angoras.co.za" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Oktober 2019.
- ↑ "S2A3 Biographical Database of Southern African Science" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Mei 2017.
- ↑ Krimpsiekte, associated with thalamic lesions, induced by the neurotoxic cardiac glycoside, cotyledoside, isolated from Tylecodon wallichii (Harv.) Toelken subsp. wallichii. Botha CJ, van der Lugt JJ, Erasmus GL, Kellerman TS, Schultz RA, Vleggaar R. Onderstepoort J Vet Res. 1997 Sep;64(3):189-94..
- ↑ A potential krimpsiekte vaccine. Botha CJ, Crafford JE, Butler VP Jr, Stojanovic MN, Labuschagne L. Onderstepoort J Vet Res. 2007 Dec;74(4):307-14..