Loftus Marais

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Loftus Marais
Gebore
Lodewikus Stefanus Marais

5 Maart 1982
NasionaliteitSuid-Afrika
BeroepDigter
Bekend virGedigte

Lodewikus Stefanus Marais (gebore 1982) is 'n Suid-Afrikaanse digter. Hy skryf in sy moedertaal Afrikaans.

Lewe en werk[wysig | wysig bron]

Lodewikus Stefanus Marais is op 5 Maart 1982 in die Paarl gebore en word ook daar groot. Sy pa, André, en sy ma, Linda, is beide onderwysers. Hy het ’n ouer suster, Liné. Sy pa was onderwyser by die Hoër Landbouskool Boland in die Agter-Paarl, maar is jonk dood. Sy ma trek dan met die gesin na die Paarl toe en sy word later hoof van La Rochelle Laerskool. Loftus gaan skool by die Laer Seunskool en matrikuleer aan die Hoër Jongenskool in die Paarl. In 1992 op laerskool speel hy ’n rol in die operette “Rip van Winkel” en in 1998 op hoërskool speel hy by die Logan-fees in die skool se kabaret “Afrikaners is kamasut ’t ja”. Die skool voer in 2000 “Die Van Aardes van Grootoor” van Pieter-Dirk Uys tydens die Montagu-toneelfees op en herhaal dit by die Brackenfell-toneelfees, waar hulle stuk die trofee wen en hy saam met drie ander as beste akteur aangewys word. ’n Artikel van hom in sy hoërskool se koerant maak dat die hele oplaag vernietig word uit vrees vir ’n lastersaak. Hy studeer verder aan die Universiteit van Stellenbosch waar hy ’n B.A.-graad en B.A. Honneurs-graad in Afrikaans-Nederlands behaal. Daarna studeer hy vir twee maande by AFDA in die Kaap aan ’n graad in die Filmkunde, maar skop hierdie studies op om eerder in die kreatiewe skryfkuns te studeer. Onder leiding van Marlene van Niekerk behaal hy in 2007 sy M.A.-graad in Kreatiewe Skryfkuns aan die Universiteit van Stellenbosch met lof. Sy mini-verhandeling vir hierdie graad is “Die huis as betekenisvolle ruimte in enkele Afrikaanse gedigte, met spesifieke verwysing na die bewoningsfilosofieë van Heidegger, Bolnow en Bachelard”. Dan sluit hy in 2008 by NB-Uitgewers aan as fiksie reklamebeampte, maar na die groot aantal pryse wat sy debuutbundel wen bedank hy in 2010 sy werk om te skryf en te reis. Hy word ’n vryskut bemarkingsbeampte en reis ook in die buiteland, waar hy onder andere Londen, Amsterdam en New York besoek. . As vryskutjoernalis het ’n hele paar letterkunde-artikels in verskeie publikasies reeds onder sy naam verskyn.[1]

In 2005 is hy in die nuus wanneer hy onthul dat die digter Melanie Grobler plagiaat gepleeg het in haar digbundel “Die waterbreker” deur ooreenkomste met die Kanadese digter Anne Michaels se werk in ’n artikel op die Internet webwerf LitNet uit te wys. Grobler gee later die Eugène Marais-prys wat sy met hierdie bundel gewen het, terug. Loftus tree by verskeie geleenthede by Woordfees en Versindaba op Stellenbosch op, waar hy van sy gedigte voorlees en is in Mei 2009 een van slegs twee Afrikaanse digters wat optree by die Badilisha Poetry X-Change in Kaapstad. In Oktober van hierdie jaar tree hy ook op by Poetry Africa in Durban, waar hy self sy gedigte vir voorlesing in Engels vertaal. As vryskutskrywer verskyn baie artikels en rubrieke van hom in verskeie publikasies.

Skryfwerk[wysig | wysig bron]

Reeds op laerskool begin hy met skryf. Sy verse word later onder andere gepubliseer in Tydskrif vir Letterkunde en Ons Klyntji en word ook opgeneem in die versamelbundels “Nuwe stemme 3”, “My ousie is ’n blom” en “Groot verseboek”. Sy selfstandige debuut is met[2]Staan in die algemeen nader aan vensters”.[3] Die gedigte behandel diverse onderwerpe, wat in ’n eietydse idioom en met eietydse taalgebruik in verskeie digvorme bewoord word.[4] Die titel suggereer reeds ’n waarneming van die buitewêreld deur die vensters, waardeur die digter hom oopstel vir diverse buite-invloede en waarnemings. Hierdie waarnemings word ook geraam, of verfraai deur die gordyne of hortjies, terwyl die venster self ’n kamer of ruimte veronderstel. Aparte leefruimtes word dan poëties verwoord, naamlik die studentedorp, die voorstad, die stad en die landelike omgewing, met die alomteenwoordigheid van kuns die bindende faktor. Daar is egter ’n rebellie teen die tradisionele idee van kuns en ’n voorkeur vir die “onpoëtiese” temas (graffiti, ’n tuindwerg, kragopwekkers) waarmee die verwagting dat die digkuns met “mooi” onderwerpe handel gefnuik word. In 2009 word die Eugène Marais-prys, die UJ-prys vir debuutwerk, die Ingrid Jonker-prys en die Protea-prys aan “Staan in die algemeen nader aan vensters” toegeken en hierdie bundel is in dieselfde jaar ook op die kortlys vir die W.A. Hofmeyr-prys. In 2010 ontvang hy die Suid-Afrikaanse Letterkundetoekenning vir Afrikaanse poësie vir hierdie bundel.

Hy volg dit op met[5]Kry my by die gewone plek aguur”, wat gedigte oor Kaapstad bevat.[6] Die titel verwys veral na die tydsbeheptheid van die stad, met die agt se vorm wat ook oneindigheid aandui as jy dit op die sy laat staan, soos op die voorblad.[7] Hierdie oneindigheid suggereer die onkenbaarheid van die stad, wat in die titel terselfdertyd gekontrasteer word met die “gewone”, wat die alledaagse suggereer. Die digter demonstreer dan onder andere die spanning tussen die kloof oor die normale lofliedere oor die Kaap en die dikwels dekadente werklikheid met die karakter van die fopdosser Fabulisha de la Queillerie. Met hierdie figuur word gevestigde opvattings uitgedaag, veral aangaande identiteit en die geskiedenis.[8]So word selfs die doodgewone vreemd gemaak en word konvensionele raamwerke van beskrywing opgehef.[9] Met Kaapstad as basis word die menslikheid in sy vele fasette verken, insluitende die politiek, die aard van die maatskaplike kompleksiteite en die digter se eie aandadigheid daaraan. Die struktuur van die bundel is sodanig dat die leser op ’n begeleide dagtoer deur die stad geneem word, vanaf die oggend, deur die middag tot met die nag. “Twaalfuurkanon” tipeer die stad se kern as een van geweld en regdeur die bundel lewer die digter subtiel kommentaar op maatskaplike en politieke kwessies, waardeur hy sy tematiek verruim. Hierdie bundel is in 2013 op die kortlys vir die toekenning van die ATKV-poësieprys. Saam met Heilna du Plooy stel Marais die versamelbundel[10]Nuwe stemme 5[11] saam uit die werk van voorheen ongebundelde digters.

In 2019 word sy derde digbundel, Jan, Piet, Koos en Jakob gepubliseer.

Eerbewyse[wysig | wysig bron]

Publikasies[wysig | wysig bron]

Jaar Publikasies
2008 Staan in die algemeen nader aan vensters,Tafelberg, Kaapstad (ISBN 978-0-624-04725-4)
2011 Kry my by die gewone plek aguur, Tafelberg, Kaapstad (ISBN 978-0-624-05646-1)
2019 Jan, Piet, Koos en Jakob, Human & Rousseau, Kaapstad (ISBN 978-0-7981-7717-7)
Samesteller
2013 Nuwe stemme 5 (saam met Heilna du Plooy)

Bronnelys[wysig | wysig bron]

Tydskrifte en koerante[wysig | wysig bron]

  • Calitz, Jeanne “Digter Loftus Marais” “My tyd Rapport” 16 September 2012
  • Cloete, T.T. “Tendense in vyf nuwe digbundels” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 47 no. 1, Herfs 2010
  • De Vries, Willem “Jonker-prys is vir Marais ’n fantasie wat waar word” “Plus” 27 Oktober 2009
  • Ebersohn, Karen “Twee digters wen gesamentlik die Eugène Marais-prys vir poësie” “Volksblad” 29 Junie 2009
  • Marais, Danie “Die koeklike geskiedenis van ’n opgeterte stad” “By” 18 Augustus 2012
  • Muller, Wayne “Gedigte vir die kykers” “Beeld” 18 Januarie 2009
  • Naudé, Charl-Pierre “Die windpomp hoes 2 digters” “Rapport” 12 April 2009
  • Van der Merwe, Kirby “Koffie op die Enterprise” “By” 14 Februarie 2009

Internet[wysig | wysig bron]

Ongepubliseerde dokumente[wysig | wysig bron]

  • Naudé, Charl-Pierre “Handleiding: Marais & Marais” “Boeke-Insig Handleiding”

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. "argiefkopie". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Oktober 2012. Besoek op 13 Desember 2012.
  2. Hambidge, Joan Woorde wat weeg: http://joanhambidge.blogspot.co.za/2013/04/loftus-marais-staan-in-die-algemeen.html
  3. Malan, Lucas “Beeld” 8 Desember 2008
  4. Van der Merwe, Kirby “Boeke Insig” No. 6, Somer 2009
  5. Cochrane, Neil “Rapport” 7 Oktober 2012
  6. Slippers, Bibi “Beeld” 27 Augustus 2012
  7. Van Heerden, Neil “Tydskrif vir Letterkunde” Nuwe reeks 50 no. 1 Herfs 2013
  8. Hambidge, Joan “Rapport” 12 Junie 2005
  9. Visagie, Andries “Beeld” 20 Junie 2005
  10. Crous, Marius “Beeld” 15 Julie 2013
  11. Lourens, Amanda “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 51 no. 2, Vierde reeks Lente 2014