Narsistiese persoonlikheidsteuring

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Narsistiese persoonlikheidsteuring
Klassifikasie en eksterne bronne
Narsissus (1590's, Caravaggio, Galleria Nazionale d'Arte Antica, Rome).
'Narsissus (1590's, Caravaggio, Galleria Nazionale d'Arte Antica, Rome).
ICD-10 F60.8
ICD-9 301.81
MedlinePlus   000934
MeSH D010554
Mediese waarskuwing

Narsistiese persoonlikheidsteuring (NPS) is ’n persoonlikheidsteuring[1] waar ’n persoon ’n obsessie het oor hulle toereikendheid, mag, aansien en ydelheid, en nie in staat is om die vernietigende uitwerking daarvan op hulself en ander te sien nie. Na raming ly sowat 1% van mense aan die geestesteuring.[2][3] Die term is 1968 geskep; dit is voorheen megalomanie genoem.[4]

Simptome[wysig | wysig bron]

Sommige mense wat met NPS gediagnoseer word, word gekenmerk deur oordrewe gevoelens van eiebelangrikheid. Hulle eien hulle dinge toe en toon ’n grootheidswaan in hul menings en gedrag. Hulle het ’n sterk behoefte aan bewondering, maar het ’n gebrek aan empatie.[5]

Simptome wat in die DSM-IV genoem word, is:[6]

  • Hulle verwag om as beter as ander en spesiaal beskou te word, sonder dat hulle gepaste eienskappe vir sulke beskouiings het.
  • Hulle verwag konstante aandag, bewondering en positiewe herbevestiging van ander.
  • Hulle beny ander en glo ander mense beny hulle.
  • Hulle is benepe met gedagtes en fantasieë van groot sukses, aantreklikheid, mag en intellek.
  • Hulle ontbreek die vermoë om empatie te hê met ander se gevoelens of begeertes.
  • Hulle houding en gedrag is arrogant.
  • Hulle het onrealistiese verwagtinge van spesiale behandeling.

Ander simptome wat nie in die DSM-IV genoem word nie, sluit in die misbruik van ander om te kry wat hulle wil hê, probleme om ’n gesonde verhouding met ander te hê, oordrywing van persoonlike prestasies, die stel van onrealistiese doele vir hulself, en hulle voel maklik seergemaak of verwerp en kom emosieloos voor.[7]

Die simptome van die steuring kan ooreenstem met die karaktertrekke van iemand wat ’n hoë gevoel van eiewaarde en groot selfvertroue het; die verskil tree in wanneer die onderliggende psigologiese strukture van dié eienskappe as patologies beskou word. Narsiste het so ’n groot mate van selfwaarde dat hulle dink hulle is beter as ander mense, terwyl hulle eintlik ’n kwesbare selfbeeld het, nie kritiek kan hanteer nie en dikwels probeer opmaak vir hul innerlike kwesbaarheid deur ander te verkleineer en af te kraak. Kommentaar en kritiek op ander mense kan venynig wees in ’n poging om hul eiewaarde te bevestig.[8]

Die Wêreldgesondheidsorganisasie lys NPS in hul ICD-10 onder (F60.8) Ander spesifieke persoonlikheidsteurings.[9]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. ↑ Narcissistic personality disorder – Diagnostiese en Statistiese Handleiding van Geestesteurings, 4de uitgawe, Amerikaanse Psigiatriese Vereniging (2000)
  2. ↑ Groopman, Leonard C. M.D.; Cooper, Arnold M. M.D. (2006). "Narcissistic Personality Disorder". Personality Disorders – Narcissistic Personality Disorder (in Engels). Armenian Medical Network. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Mei 2020. Besoek op 14 Februarie 2007.
  3. ↑ Millon, Theodore (1996). Disorders of Personality: DSM-IV-TM and Beyond. New York: John Wiley and Sons. p. 393. ISBN 0-471-01186-X.
  4. ↑ R. Kayne, ed. L.S. Wynn (4 Maart 2013). "What is Megalomania?". Wise Geek. Conjecture. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Maart 2013. Besoek op 16 April 2014.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  5. ↑ "Glossary of Terms -Narcissistic personality disorder" (in Engels). Bpdresourcecenter.org. 5 November 2009. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 November 2013. Besoek op 10 Desember 2013.
  6. ↑ Narcissistic personality disorder
  7. ↑ Freeman, Arthur; Breitmeyer, Angela; Flint, Melissa (2000). "The Challenges in Diagnosing Narcissistic Personality Disorder: Difficult to Define, but "We Know It When We See It"". Clinical Forum.
  8. ↑ Narcissistic personality disorder: Symptoms – MayoClinic.com." Mayo Clinic. N.p., n.d. Web. 2 Dec. 2011. <http://www.mayoclinic.com/health/narcissistic-personality-disorder/DS00652/DSECTION=symptoms
  9. ↑ "Narcissistic personality disorder – [[Internasionale Statistiese Klassifikasie van Siektes en Verwante Gesondheidsprobleme]], 10de uitgawe". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 April 2013. Besoek op 19 Junie 2014.

Sien ook[wysig | wysig bron]

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]

Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Narsistiese_persoonlikheidsteuring&oldid=2619680"