Oorsprong van spraak
1. Ekso-labiaal, 2. Endo-labiaal, 3. Dentaal, 4. Alveolêr, 5. Post-alveolêr, 6. Pre-palataal, 7. Palataal, 8. Velêr, 9. Uvulêr, 10. Faringeaal, 11. Glottaal, 12. Epiglottaal, 13. Radikaal, 14. Postero-dorsaal, 15. Antero-dorsaal, 16. Laminaal, 17. Apikaal, 18. Sub-apikaal
Die oorsprong van spraak in Homo sapiens is ʼn wyd betwiste en kontroversiële onderwerp. Die probleme is in verband met ons spesie se ongekende gebruik van die tong, lippe en stemorgane as instrumente vir kommunikasie. Ander diere vokaliseer, maar in hulle geval, word die tong nie gebruik om klanke te moduleer nie. ʼn Genoegsame teorie van Darwin behoort nie net te verduidelik hoekom mense dit begin doen het nie, maar ook in gelyke mate hoekom daar geen vergelykbare ontwikkeling oënskynlik onder ander spesies plaasgevind het nie.
Agtergrond[wysig | wysig bron]
Hoewel verwant aan die meer algemene probleem van die oorsprong van taal, het die evolusie van die eiesoortige menslike spraakvermoeë ʼn aparte en in baie gevalle afsonderlike veld van wetenskaplike navorsing geword. [1][2][3][4][5] Die onderwerp is apart aangesien taal nie noodwendig gepraat word nie: dit kan in gelyke mate geskryf of gewys word. Spraak is in die geval opsioneel, hoewel dit die verstek modaliteit van taal is.
Onomstrede het klein en groot ape en die mens, net soos baie ander diere, gespesialiseerde meganismes ontwikkel vir die lewering van klank met die doel van sosiale kommunikasie. [6] Aan die ander kant gebruik geen aap sy tong vir sulke doeleindes nie.[7][8] Ons spesie se ongeëwenaarde gebruik van die tong, lippe en ander bewegende dele neig om spraak in ʼn heeltemal aparte kategorie te plaas, en maak sy evolusionêre verskyning, volgens vele akademici, ʼn boeiende teoretiese uitdaging. [9]
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ Hockett, C. F. (1960), "The origin of speech.", Scientific American 203: 88-96
- ↑ Michael C. Corballis (2002), 'From Hand to Mouth: The Origins of Language., Princeton University Press
- ↑ Lieberman, P (1984), The Biology and Evolution of Language., Harvard University Press
- ↑ Lieberman, P. (2000), Human Language and Our Reptilian Brain: The Subcortical Bases of Speech, Syntax and Thought., Harvard University Press
- ↑ Abry, C.; Boë, L. J.; Laboisisière, R.; Schwarts, J. L. (1998), "A new puzzle for the evolution of speech.", Behavioral and Brain Sciences 21: 512-513
- ↑ Kelemen, G. (1963), R. Busnel, ed., "Comparative anatomy and performance of the vocal organ in vertebrates.", Acoustic behavior of animals. (Elsevier): 489–521
- ↑ Riede, T.; Bronson, E.; Hatzikirou, H.; Zuberbühler, K. (2005), "Vocal production mechanisms in a non-human primate: Morphological data and a model.", Journal of Human Evolution 48: 85-96
- ↑ Riede, T.; Bronson, E.; Hatzikirou, H; Zuberbühler, K. (2006), "Multiple discontinuities in nonhuman vocal tracts: A response to Lieberman (2006).", Journal of Human Evolution 50: 222-225
- ↑ Fitch, W. T. (2000), The evolution of speech: a comparative review. (4 ed.), pp. 258-267
| Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal. |
