Tiananmen-plein

Tiananmen-plein
Tiananmen-plein, soos gesien in 1988 vanaf die Monument vir die Volkshelde.
Name (taalvariante)
Tradisionele Chinees	天安門廣場
Vereenvoudigde Chinees	天安门广场
Pinyin	Tiān'ānmén Guǎngchǎng

Tiananmen-plein, of die Plein van Hemelse Vrede (letterlik "Plein van die Poort van Hemelse Vrede"), is 'n groot stadsplein in Sentraal-Beijing, China, wat genoem is na die Poort van Hemelse Vrede (Tiananmen), wat noord daarvan geleë is en dit van die Verbode Stad afsluit. Tiananmen-plein is die derde grootste stadsplein ter wêreld met ’n oppervlakte van 440 000 m². Die plein is kultureel belangrik, aangesien talle belangrike gebeurtenisse in die Chinese geskiedenis daar plaasgevind het.

Geskiedenis

Tiananmen-plein in die vroeë 1900's, soos gesien vanaf Zhengyangmen. Die Poort van China, wat in die 1950's verwyder is, kan gesien word waar Mao Zedong se mausoleum vandag staan. Die Gang van Duisend Trappe is agter die Poort van China sigbaar en Tiananmen-plein op die agtergrond.

Tiananmen, die poort tot die Keiserlike Stad (waarin die Verbode Stad geleë is), is in 1415 tydens die Ming-dinastie gebou. Met die ondergang van die Ming-dinastie het hewige gevegte tussen Li Zitsjeng en die vroeë Qing-keisers die poort beskadig (of moontlik totaal vernietig). Tiananmen-plein is in 1651 ontwerp en gebou en is teen 1950 tot vier maal die oorspronklike grootte vergroot.

Naby die hedendaagse middelpunt van die plein het in die verlede die "Groot Ming-poort" gestaan, wat die suidelike poort tot die Keiserlike Stad was. Tydens die Qing-dinastie is dit tot "Groot Qing-poort" hernoem, en tydens die Republiek China-era tot "Poort van China". Anders as die ander poorte in Beijing, soos Tiananmen en Zhengyangmen, was dit ’n suiwer seremoniële poort met drie boë, maar geen verskansings nie. Dit het dieselfde styl as die seremoniële poorte wat in die graftombes van die Ming-dinastie ontdek is. Die poort was normaalweg gesluit, behalwe wanneer die keiser daardeur gereis het. Die volk het deur twee sypoorte aan die weste- en oostekant van vandag se plein beweeg. Vanweë hierdie omleiding het ’n besige markplek in die groot omheinde plein suid van die poort ontstaan.

Britse en Franse troepe wat Beijing in 1860 as deel van die Tweede Opiumoorlog ingeval het, het naby die poort kamp opgeslaan en dit oorweeg om die poort en die hele Verbode Stad af te brand. Hulle het uiteindelik daarteen besluit, maar het ooreengekom om eerder die keiser se Ou Somerkasteel af te brand. Die Qing-keiser het uiteindelik daartoe toegestem dat die buitelandse magte hul hoofkwartier in die gebied kon opstel. Tydens die Bokseropstand van 1900 het die beleg die kantoorkompleks geweldig beskadig en menige ministerie is afgebrand. In die ontknoping van die konflik het die gebied ’n ruimte vir die leërs en perde van die buitelandse troepe geword.

In die vroeë 1950's is die Poort van China gesloop om plek te maak vir die vergroting van die plein. In November 1958 is met ’n groot uitbreiding van Tiananmen-plein begin wat ná slegs 11 maande, in Augustus 1959, afgehandel is. Dít was volgens Mao se visie om die plein die grootste en skouspelagtigste ter wêreld te maak, en om meer as 500 000 mense te kan akkommodeer. Vir die sloping is egter verskeie huise en ander strukture gesloop. Aan die suidekant van die plein is die Monument vir die Volkshelde opgerig. Terselfdertyd, as deel van die Tien Groot Geboue wat tussen 1958 en 1959 gebou is ter herdenking van die eerste 10 jaar van die Volksrepubliek China, is die Groot Volksaal en die Rewolusionêre Museum van China (nou die Nasionale Museum van China) aan die weste- en oostekant van die plein opgerig.

In die jaar ná Mao se dood in 1976 is ’n mausoleum vir hom naby die plek van die voormalige Poort van China, aan die belangrike noord-suid-as van die plein, gebou. In samehang met hierdie projek is die plein verder vergroot om dit heeltemal reghoekig te maak en sodat dit 600 000 mense kon akkommodeer.

In die 1990's is die Nasionale Sentrum vir die Uitvoerende Kunste (die Nasionale Groot Teater) in die nabyheid gebou, en die Nasionale Museum is uitgebrei.

Panorama van die plein

Panoramiese beeld van Tiananmen-plein soos gesien vanaf die bokant van die Tiananmen noord van die plein. Die plein lê agter Chang'an-laan, wat op die voorgrond sigbaar is, met die Monument van die Volkshelde en die Mausoleum van Mao Zedong op die agtergrond, die Nasionale Museum van China links en die Groot Volksaal regs. (Hou muis oor geboue vir etikette.)

Uitleg

Tiananmen-plein.

Die plat uitleg van Tiananmen-plein, wat sedert sy konstruksie as ’n enorme vergaderplek gebruik is, word deur die 38 m hoë Monument van die Volkshelde en die Mausoleum van Mao Zedong oorheers. Die plein lê tussen twee enorme antieke poorte: Tiananmen in die noorde en Zhengjangmen in die suide. Aan die westekant van die plein is die Groot Volksaal. Aan die oostekant is die Nasionale Museum van China (gewy aan die Chinese geskiedenis voor 1919). Zhengjangmen-laan, wat vir parades gebruik word, lê tussen Tiananmen en die plein. Bome belyn die oos- en westekant van die plein, maar die plein self is oop, sonder enige bome of rusbanke. Dit word belig met groot lamppale waaraan videokameras geheg is. Die plein word hewig gepatroleer deur polisiemanne in uniform sowel as in gewone klere.

Gebeurtenisse

Tiananmen-plein was die ligging van menige geskiedkundige politieke gebeurtenis en studentebetoging. Moontlik die noemenswaardigste gebeurtenisse was die betogings tydens die 4 Mei-beweging in 1919, die proklamasie van die Volksrepubliek China deur Mao Zedong op 1 Oktober 1949, die Tiananmen-betogings van 1976 ná die dood van premier Zhou Enlai en die Tiananmen-betogings van 1989 wat tot militêre onderdrukking en die dood van talle betogers gelei het. Die Kommunistiese Party van China verbied gesprekke oor die Tiananmen-betogings.

Ander noemenswaardige gebeurtenisse sluit in die jaarlikse militêre massavertoning op elke herdenkingsdag van die 1949-proklamasie tot en met 1 Oktober 1959, die 1984- militêre parade vir die 35ste herdenking van die Volksrepubliek wat met die opkoms van Deng Xiaoping saamgeval het, militêre vertonings en parades op die 50ste herdenking van die Volksrepubliek in 1999, die Tiananmen-selfverbrandingsvoorval in 2001 en militêre vertonings en parades op die 60ste herdenking van die Volksrepubliek in 2009.

Toegang

Die plein is in die middel van Beijing se middestad geleë en word maklik per openbare vervoer bereik. Lyn 1 van die Beijing-moltrein het haltes by die stasies Tiananmen-Wes en Tiananmen-Oos, onderskeidelik noordwes en noordoos van die plein. Lyn 2 se Qianmen-stasie is direk suid van die plein.

Stadsbusse 1, 4, 10, 22, 37, 37区, 52, 59, 120, 125, 126, 203, 205, 210, 728 en 802 stop noord van die plein. Busse 2, 5, 7, 9, 17, 20, 44, 48, 53, 54, 59, 110, 120, 120支, 309支, 337, 703, 726, 729, 742, 744, 744支, 803, 808, 819, 820, 821, 826, 848, 859, 922, 特2, 特4 en 特7 stop suid daarvan.

Galery

• 
  Tiananmen-poort noord van Tiananmen-plein.
• 
  Nasional Museum van China aan die oostekant van die plein.
• 
  Die Groot Volksaal aan die westekant van die plein.
• 
  Zhengyangmen, wat die suidegrens van Tiananmen-plein is.
• 
  Uitsig oor die Mausoleum van Mao Zedong vanaf die Poort van die Hemelse Vrede.
• 
  Monument vir die Volkshelde.
• 
  Die Mausoleum van Mao Zedong.
• 
  Monument voor Mao se mausoleum op Tiananmen-plein.
• 
  Ikoniese beeld van Tiananmen-plein tydens die 4 Mei-beweging in 1919.
• 
  Studente woon die inhuldigingseremonie van die Volksrepubliek China op 1 Oktober 1949 by.
• 
  ’n Tydelike monument op Tiananmen-plein vir die 90ste herdenking van die Chinese Kommunistiese Party in 2011.
• 
  Die volk rou op 19 Mei 2008 oor die slagoffers van die Sichuan-aardbewing van 2008.

’n Panorama van 180 grade van Tiananmen-plein.