Sidonius Apollinaris

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Sidonius Apollinaris
Gebore
Gaius Sollius (Modestus) Apollinaris Sidonius

5 November (moontlik) 430)
Lugdunum, Gallië (tans Lyon, Frankryk)
SterfAugustus 489
Beroepdigter, diplomaat en biskop
Bekend virPanegirieke
EggenootPapianilla
KindersApollinaris (seun)
Ouer(s)Apollinaris (vader)

Gaius Sollius (Modestus) Apollinaris Sidonius of Sint Sidonius Apollinaris (5 November[1] van 'n onbekende jaar, moontlik 430 – Augustus 489) was 'n digter, diplomaat en biskop. Sidonius is "die belangrikste enkele behoue outeur uit vyfde eeuse Gallië" volgens Eric Goldberg.[2] Hy was een van vier vyfde tot sesde eeuse Gallo-Romeinse aristokrate van wie 'n aansienlike getal briewe behoue is; die origes is Ruricius, biskop van Limoges (507 oorlede), Alcimus Ecdicius Avitus, biskop van Vienne (518 oorlede) en Magnus Felix Ennodius van Arles, biskop van Ticinum (534 oorlede). Hulle het almal behoort tot die nouverbonde aristokratiese Gallo-Romeinse netwerk wat die biskoppe van Katolieke Gallië verskaf het.[3] Sy feesdag is 21 Augustus.

Lewe[wysig | wysig bron]

Sidonius is in Lugdunum (Lyon) gebore. Sy vader Apollinaris (ca. 405 gebore) was die prefek van Gallië onder Valentinianus III tussen 425 en 455 en die seun van 'n ander Apollinaris, wat Praetoriaanse prefek van Gallië was voor 409, en 'n vriend van sy opvolger Decimus Rusticus. Hy blyk die afstammeling van nóg 'n Apollinaris te wees, die prefek van Gallië onder Konstantyn II tussen 337 en 340.

Sidonius het om en by 452 met Papianilla getrou. Sy was die dogter van keiser Avitus.[4] Sy lewe en vriendskappe het hom in die midde van 5de eeuse Romeinse sake gestel.

In 457 het Majorianus die ryk van Avitus ontneem, en op die stad Lyon beslag gelê, waar Sidonius in sy hande geval het. Nietemin het die reputasie van die aristokraat se geleerdheid Majorianus oortuig om hom met die grootste eerbied te behandel. Op sy beurt het Sidonius 'n panegiriek tot sy eer opgestel (soos wat hy voorheen vir Avitus gedoen het), wat vir hom 'n standbeeld te Rome en die hertogtitel gewin het. In 467 of 468 het keiser Anthemius hom beloon vir die panegiriek wat hy tot sy eer geskryf het, deur hom te bevorder tot die pos van stadsprefek van Rome tot 469, en daarna tot die waardigheid van patrisiër en senator. In 470 of 472, is hy verkies om Eparchius op te volg in die bisdom van Auvergne (Clermont, tans Clermont-Ferrand).

Met die verowering van die stad deur die Gote in 474 het hy gevangenestraf ontvang, aangesien hy 'n aktiewe aandeel aan die verdediging daarvan gehad het; maar hy is daaropvolgend in sy posisie herstel deur Euric, koning van die Gote, en het sy kudde bearbei soos hy voorheen gedoen het – 'n taak wat hy tot sy dood behartig het.

Sidonius se verwante is oor verskeie geslagte nagespeur as 'n verhaal van 'n familie se lotgevalle, van die prominensie in die tyd van sy oupa aan vaderskant, tot die daaropvolgende kwyning in die 6de eeu onder die Franke. Sidonius se seun, ook Apollinaris genaamd, was 'n korrespondent van Ruricius van Limoges, het 'n eenheid aangevoer wat in Auvergne op die been gebring is aan die verloorkant van die beslissende Slag van Vouille, en het opgetree as biskop van Clermont vir vier maande tot sy dood.[5] Sidonius se kleinseun Arcadius, het by die aanhoor van 'n gerug van die afsterwe van die Frankiese koning Theuderic I, vir Clermont verraai aan Childebert I, net om sy vrou en moeder te agter te laat toe Theuderic te voorskyn kom; sy ander verskyning in die geskiedenis van Gregorius van Tours, is as dienaar van koning Childebert.[6]

Werke[wysig | wysig bron]

Opera, 1598

Sy behoue werke is sy Panegirieke oor verskillende keisers (waarin hy grootliks uit Statius, Ausonius en Claudianus ontleen), wat verskillende belangrike politieke gebeure dokumenteer. Carmen 7 is 'n panegiriek aan sy skoonpa Avitus by sy inlywing as keiser. Carmen 5 is 'n panegiriek aan Majorianus, wat getuig van Sidonius se vermoë om die natuurlike agterdog en vyandigheid te oorkom jeens die man wat vir die dood van die skoonpa verantwoordelik was. Carmen 2 is 'n panegiriek aan die keiser Anthemius, deel van Sidonius se pogings om as Urban prefek van Rome aangestel te word; verskeie voorbeelde van geleentheidsverse; en nege boeke van Briewe, waaroor W.B. Anderson opmerk, "Wat ook al jou opinie oor hul styl en diksie, bly die briewe van Sidonius 'n onskatbare bron van inligting oor vele aspekte van die lewensomstandighede van sy tyd."[7] Ten spyte van die gestrenge diksie, onthul hierdie Briewe Apollinaris as 'n man van gemoedelike temperament, met 'n voorliefde vir goeie lewenskwaliteit en plesier. 'n Brief van Sidonius gerig aan Riothamus, "Koning van die Brittones" (c. 460) is besonders interessant, aangesien dit getuienis verskaf van 'n koning of militêre leier met betrekkinge met Brittanje, van om en by die tydvak van Koning Arthur se lewenstyd. Die beste uitgawe is dié in die Monumenta Germaniae Historica (Berlyn, 1887), wat 'n oorsig oor die manuskripte bied. 'n Engelse vertaling van sy digkuns en briewe deur W.B. Anderson, met bygaande Latynse teks, is deur die Loeb Classical Library gepubliseer (volume 1, wat sy gedigte bevat en boeke 1-3 van sy briewe, 1939; orige briewe, 1965).

Gregorius van Tours vermeld Sidonius as 'n man wat die Mis uit sy geheue kon opsê (sonder 'n sakramentarium) en wat onvoorbereide toesprake kon lewer sonder huiwering.[8]

Notas[wysig | wysig bron]

  1. Apollinaris verwys terloops na sy geboortedatum in 'n kort gedig wat aan sy swaer Ecdicius gerig is, Carmen 20.
  2. The Fall of the Roman Empire Revisited: Sidonius Apollinaris and His Crisis of Identity
  3. Ralph W. Mathisen, "Epistolography, Literary Circles and Family Ties in Late Roman Gaul" Transactions of the American Philological Association 111 (1981), bl. 95-109.
  4. Gregorius van Tours, Geskiedenis van die Franke, 2.21. Dit word bevestig deur die andersins sydelingse aanduiding in Sidonius se eie Epistuale 2.2.3.
  5. Gregorius van Tours, 2.37, 3.2
  6. Gregorius van Tours, 3.9, 11
  7. In sy inleiding tot Sidonius: Poems and Letters (Cambridge: Loeb, 1939), vol. 1, p. lxiv.
  8. Gregorius van Tours, 2.22

Bronne en verdere leesstof[wysig | wysig bron]

  • A. Molinier, Sources de l'histoire de France, nr. 136 (vol. i.).
  • Thomas Hodgkin, Italy and her Invaders (tweede uitgawe, 1892), bevat interessante afdelings oor Apollinaris.
  • Samuel Dill, Roman Society in the Fifth Century, tweede uitgawe. Londen, 1899.
  • C.E. Stevens, Sidonius Apollinaris and his Age. Oxford: University Press, 1933.
  • K.F. Strohecker. Der senatorische Adel im spätantiken Gallien. Tübingen, 1948.
  • Nora Chadwick, Poetry and Letters in Early Christian Gaul Londen: Bowes and Bowes, 1955.

Eksterne skakel[wysig | wysig bron]