Skerpmaker

'n Rooi skerpmaker wat se lem kan afgeskroef as dit geslyp moet word.

'n Planeetwiel-skerpmaker met 'n slinger en tenk waarin die skaafsels opgevang word

'n Skerpmaker is 'n toestel waarmee die skryfpunt van potlode skerpgemaak word. 'n Tipiese skerpmaker bevat 'n opening waarin die potlood se punt gesteek word en 'n lem wat die hout wegsny. Die potlood word in die skerpmaker gedraai wat 'n dun velletjie hout van die punt afskil.

Sodra 'n potlood se punt stomp word, word 'n skerpmaker ingespan om 'n verdere slukkie van die potlood se "lood" te ontbloot. Soos 'n potlood skerpgemaak word, word dit dus al hoe korter.

As baie potlode skerpgemaak moet word, soos by 'n skool, is dit handig om 'n tafelmodel te installeer. Die potlood word met 'n veermeganisme vasgeklem en die slinger word gedraai wat die lem (of lemme) om die potlood se punt beweeg. Mens kry selfs elektriese skerpmakers wat outomaties begin maal as 'n potlood daarin gedruk word.

Geskiedenis

Potlode is aanvanklik met 'n mes gekerf. Skerpmakers is eers in die 19de eeu uitgevind. Die eerste patent is in 1828 deur die Franse wiskundige Bernard Lassimone (as patent nº 2444 in Frankryk) geregistreer. Die eerste Amerikaanse skerpmaker is in 1855 deur Walter K. Foster gepatenteer.

Die planeetwiel-skerpmaker is tussen 1900 en 1910 ontwikkel en is in die twintigste eeu reg oor die wêreld in kantore en skole gebruik. Elektriese skerpmakers vir kantoorgebruik het reeds in 1917 bestaan.

Die plaaslike sentrum van die Amerikaanse stad Logan het 'n versameling van 3 400 skerpmakers, waarvan die oudste uit 1906 dateer.

Fotogalery

• 
  'n Gewone prisma-skerpmaker van hout
• 
  Prisma-skerpmaker van metaal
• 
  'n Skerpmaker met twee gate
• 
  'n Batteryaangedrewe skerpmaker

Sien ook

• Potlood