TRIZ
TRIZ is 'n geromaniseerde akroniem uit die Russies wat "Teorie van vindingryke probleemoplossing" of "Teorie van die oplos van uitvindingsprobleme" beteken. Dit is ontwikkel deur die Sowjet ingenieur en navorser, Genrich Altshuller en sy kollegas waar hulle in 1946 aan die tegnieke begin werk het.
TRIZ is 'n metodologie, stel gereedskap, kennisbank en modelgebaseerde tegnologie vir die skep van vindingryke idees en oplossing vir probleemoplossing. TRIZ verskaf die gereedskap en metodes wat gebruik kan word om probleme te formuleer, om stelsels te analiseer, om foutanalise te doen en patrone te herken tydens die ewolusie van 'n stelsel. TRIZ het in kontras met ander soortgelyke tegnieke soos dinkskrums 'n vasgestelde algoritmiese benadering tot die uitvind van nuwe stelsels en die verfyning van ouer stelsels.
TRIZ verskyn in die publieke domein en kennis daarvan word ook geberg deur verskeie handelsfirmas. Daar is nog geen vorm van 'n volledige en oop TRIZ ontwikkelingsproses sigbaar nie. Verskeie kampe ding mee om die beheer van TRIZ en die interpretasie van sy bevindings en toepassings.
Geskiedenis[wysig | wysig bron]
Vanaf kindsbeen het Altshuller sy talente as uitvinder getoon. Hy was slegs 15 jaar oud toe hy sy eerste sertifikaat van outeurskap van die uitvinding van 'n onderwatertoestel gekry het.[1] In 1946, op ouderdom 20, het Altshuller sy eerste volwaardige uitvindsel ontwikkel - 'n metode waardeur daar ontsnap kon word uit 'n duikboot sonder die gebruik van duiktoerusting. In die laat 1940's was hy werksaam in die "Uitvindingsinspeksie-departement" van die Kaspiese vloot van die Sowjet-unie te Baku. Altschuller se werk het behels die inspeksie van uitvindingsvoorstelle, die dokumentering daarvan en om ander by te staan in die uitvindingsproses. Teen 1969 het hy ongeveer 40 000 patente geanaliseer met die doel om manier waarop die uitvinding plaasgevind het vas te stel. Hy het uiteindelik veertig uitvindingsbeginsels ontwikkel, sy verskeie wette van die ewolusie van tegniese stelsels, die beginsel van tegniese- en fisiese teenstrydighede wat deur skeppende uitvindings oorkom word, die beginsel van idealiteit van stelsels en verskeie ander teoretiese en praktiese benaderings; altesame verteenwoordig hierdie werk 'n unieke bydrae tot die ontwikkeling van kreatiwiteit en vindingryke probleemoplossing.
Deur 'n groot databasis van sy eie en ander mense se uitvindings te ondersoek het Altshuller sy belangrikste waarneming gemaak:
- 'n Uitvindsel is die verwydering van 'n tegniese teenstrydigheid met behulp van sekere beginsels
Om 'n tegniek vir uitvinding te ontwikkel het hy geredeneer dat 'n mens 'n groot aantal uitvindsels moet nagaan en die onderliggende teenstrydigheid identifiseer en dan die beginsel formuleer waarvolgens die uitvinder dit oorkom het.
Die resultaat van sy werk word toegepas op kreatiewe vindingryke probleme in alle vertakkings van die ingenieurswese asook in ander tegniese en nie-tegniese gebiede.
Die doeltreffendheid van TRIZ word in baie Ingenieurskringe in twyfel getrek. Bewerings deur sommige uitvinders dat hul uitvindings gemaak is met behulp van TRIZ-tegnieke kan nie onafhanklik bevestig word nie.
Die hulpmiddele wat onder Altshuller se leiding ontwikkel is, is:
- 40 Beginsels van Uitvindsels 1946-1971
- ARIZ - Algoritme vir vindingryke probleemoplossing, 1959-1985 [2]
- Skeidingsbeginsels 1973-1985
- Veldanalise 1973-1985
- Standaardoplossings 1975-1985
- Natuurlike effekte (Wetenskaplike effekte) 1970-1980
- Patrone van ewolusie 1975-1980
Die verskillende denkskole van TRIZ en indiwiduele beoefenaars bring voortdurend nuwe verbeteringe aan en skep ook nuwe metodologieë.
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ Die USSR het nie patente aan hulle burgers toegeken nie aangesien die privaatbesit van eiendom teen die wet was. In pleks daarvan het hulle sertifikate van outeurskap uitgereik ter erkenning van die feit dat die persoon die outeur van 'n uitvinding was.
- ↑ [1] Logic of ARIZ op Wayback Machine (archived 24 Augustus 2012)
Eksterne skakels[wysig | wysig bron]
- TRIZ in the Process Industry - Toru Nakagawa, Dec. 17, 2001
- Die Amptelike Werf van die G.S. Altshuller stigting
- Die Europese TRIZ Vereniging
- TRIZ journal Geargiveer 21 Augustus 2006 op Wayback Machine
- Open Source TRIZ
- Anti TRIZ-journal 'n kritiek op die TRIZ-journal deur persone wat voorheen noue bande met Altshuller gehad het.