Teelig

Appelwyn en 'n teelig in 'n glashouer op 'n warm someraand

Offerligte in die Rooms-Katolieke kerk Santa Cecilia in Trastevere, Rome

'n Teelig is 'n klein kersie wat nouliks roet afgee en in klein houers uit aluminium aangebied word. Soms word die houers ook uit ander metale of glas gemaak.

Gebruik

Oorspronklik is teeliggies in stowe gebruik om teepotte warm te hou - hul naam is ook daarvan afgelei. Teeliggies word daarnaas dikwels ingespan om reukolie in lampe te verwarm.

Deesdae word teeliggies ook as ligbronne vir dekoratiewe doeleindes gebruik waarby die verwarmingseffek slegs 'n ondergeskikte rol speel. 'n Groot verskeidenheid teelighouers is verkrygbaar, net soos spesiale teeliggies met kleur- en geurstowwe in hul kerswas. 'n Teeliggie brand dikwels met 'n sagte, rustige, klein tot middelgroot vlam. Danksy die aluminiumhouer se warmtegeleiding word die hele was binne 'n kort tyd vloeibaar en verbrand sodoende volledig. Die pitte van teeliggies word met 'n spesiale houer vasgemaak sodat hulle regop in die was gehou word.

Vanweë die hoë temperature tydens verbranding moet teeliggies steeds in spesiale houers, lampe of ten minste 'n veilige onderlaag (wat nie as warmtegeleier kan fungeer nie) gebruik word.

Grootte, brandduur, verwarmingsvermoë

Verskillende variante van teeliggies. Van links: 1. Glashouer vir hoë teeligte (24h) 2. 'n Byvulling vir 'n hoë teelig (24h); 3. Teeliggie in 'n versonke metaalhouer vir hergebruik (8h); 4. Gewone teeliggie in 'n aluminiumhouer (4h); die gemiddelde brandduur word tussen hakies aangedui

Gewone teeliggies het 'n deursnee van sowat 39 millimeter en 'n brandduur van tussen drie en vier ure. Daar is egter ook spesiale groottes met 'n deursnee van tussen 36 en 59 millimeter en 'n hoogte van tussen 12 en 50 millimeter verkrygbaar. Die brandduur kan tot by 24 ure beloop. Gewone teeliggies, wat van paraffien gemaak word, het - afhangende van hul pit en vlam - 'n verwarmingsvermoë van sowat 30 tot 40 watt.

Die Guinnesswêreldrekord is met 'n hoogte van twaalf meter en 'n deursnee van 33 meter opgestel. Die vlam van hierdie reuseteelig het 'n hoogte van 3,5 meter, 'n wydte van twee meter en 'n temperatuur van 1121 °C bereik.

Vervaardiging

In teenstelling met standaardkerse word teeliggies uit paraffien vervaardig wat òf as granulaat koud in sy vorm gepers òf gesmolte as vloeibare was in die teelighouer gegiet word. Die laasgenoemde metode is meestal beperk tot gekleurde en aromatiese of teeliggies van baie hoë gehalte.

Omgewingsake

By gewone teeliggies word die aluminiumhouers na gebruik weggegooi sodat 'n relatief groot hoeveelheid suiwer aluminium op storthope beland. Om omgewingsbesoedeling te vermy is daar ook teeliggies sonder alumimiumhouers verkrygbaar wat in spesiale houers vir hergebruik uit glas, plastiek of stabiele metaal geplaas kan word.

Aangesien die verwarmingsvermoë van die vlam net groot genoeg is om die paraffien vloeibaar te maak, verbrand teeliggies in glashouers nie volledig nie - hul buitekant word deur die glas afgekoel.

Verwysings

• Hierdie artikel, of gedeeltes daarvan, is uit die volgende Wikipedia-artikel vertaal: Teelicht

Eksterne skakels

• Wieviel Watt Heizleistung hat ein Teelicht? (Wat is 'n teeliggie se verwarmingsvermoë in watt?) Geargiveer 16 Desember 2008 op Wayback Machine (de)