Triberg

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Triberg im Schwarzwald

Ligging in Baden-Württemberg Wapen
Vlag
Voer geen vlag nie
 Land Duitsland
 Deelstaat Baden-Württemberg
 Koördinate 48°3′ N, 8°13' O
 Stigting (eerste verwysing) 1239
 Stadstatus 1330
 Oppervlak:  
 - Totaal 33,32 vk km
 Hoogte bo seevlak 864 m
 Bevolking:  
 - Totaal (31 Desember 2016) 4 764[1]
 - Bevolkingsdigtheid 143/vk km
 Tydsone UTC +1 (MET)
 Klimaat  
 - Tipe Gematigde klimaat
 - Gemiddelde jaarlikse temperatuur 7,0 °C[2]
 - Gem. temp. Januarie/Julie -1,1 / 15,6 °C
 - Gemiddelde jaarlikse neerslae 1741,1 mm
 Burgemeester Gallus Strobel
 Amptelike Webwerf www.triberg.de

Triberg (amptelik: Triberg im Schwarzwald) is 'n klein stad in die suidelike deel van die Swartwoud-bergreeks (Swartwoud-Baardistrik, deelstaat Baden-Württemberg) in die suidweste van Duitsland met 'n oppervlak van 33,32 vierkante kilometer en 'n bevolking van 4 764 (soos op 31 Desember 2016). Die naam Triberg is afgelei van die drie bergpieke wat die stad omsluit.

Die stad is een van die gewildste internasionale toeristebestemmings en herstellingsoorde in die Middel-Swartwoud wat onder meer bekendstaan vir die indrukwekkende Triberg-watervalle en die Swartwoud-museum. Danksy die ligging naby die Suidelike Swartwoud het Triberg saam met ander dorpe die amptelike titel "Poort na die Natuurpark Suid-Swartwoud" gekry. Sommige Suid-Afrikaanse toerorganiseerders, wat reise na Europa reël, sluit Triberg gereeld by hul program in.

Met sy goed uitgeboude infrastruktuur met hotelle en restaurante, winkels, 'n hospitaal, 'n hoërskool en ander opvoedkundige instellings verskaf Triberg ook aan bewoners van omliggende kleiner nedersettings belangrike dienste en geriewe.

Geografie[wysig | wysig bron]

Die stadsgebied strek oor diep valleie en steil hellings. Weens die moeilike terrein van die binnestad raak laerliggende stadsdele soos Nussbach steeds meer gewild
Triberg se hoofstraat, met – in die middel van die beeld – die Parkhotel Wehrle (links) en die Raadsaal (regs)
Die Rooms-Katolieke bedevaartskerk Maria in der Tanne is in 1716 ingewy
Die heiligdom van Sint Serena, 'n dogter van die Romeinse keiser Honorius en martelares († 408), wie se sterflike oorskot in die bedevaartskerk vertoon word

Triberg lê in die Middel-Swartwoud tussen 500 en 1 038 meter bo seevlak aan die federale roetes (Duits: Bundesstraßen) B 33 en B 500 en die toeristeroete "Duitse Klokkeroete" (Deutsche Uhrenstraße). Ook die bekende Swartwoudspoorweglyn (Schwarzwaldbahn) gaan deur Triberg. Groter stedelike nedersettings in die omgewing is Villingen-Schwenningen (32 km suidoos van Triberg) wat in die vroeë 12de eeu deur die invloedryke Middeleeuse Zähringen-dinastie gestig is, en die universiteitstad Freiburg im Breisgau (45 km suidwes van Triberg).

Triberg se huidige stadsgebied sluit drie nedersettings in – naas die naamgewende Triberg ook twee dorpies wat as gevolg van administratiewe hervormings by die stad ingesluit is: Nussbach (met bykans 1 000 inwoners) en Gremmelsbach.

Geen ander nedersetting in die Swartwoud is in 'n vergelykbare diep vallei geleë soos Triberg nie. Die beboude kernstad word deur hoogteverskille van sowat 250 m gekenmerk – so is die stasie 600 meter bo seevlak geleë, die plaaslike jeugherberg egter op 850 meter. Die topografie het baie uitdagings vir stadsbeplanners. Triberg se nuwe besigheidspark ontstaan bo-oor die waterval op 'n minder steil plato naby die buurdorp Schönwald.

Geskiedenis[wysig | wysig bron]

Triberg[wysig | wysig bron]

Die huidige stad gaan terug op 'n kasteel wat sedert die 11de eeu in die besit van adellike gesinne uit die nabygeleë stad Hornberg was. Hierdie adellikes het die gebied van Hornberg en Triberg oorheers, onder meer danksy die kasteel se strategiese ligging tussen drie valleie. Die vesting is tydens Kersfees in 1642 deur Sweedse soldate vernietig nadat dit reeds in 1489, 1525 en 1616 deur opstandelinge aan die brand gesteek is. Min het van dié kasteel bewaar gebly, behalwe vir enkele oorblyfsels van sy mure wat teen 'n steil helling geleë is.

Die oudste dokumente, wat na Triberg verwys, dateer van 1239 (omstrede) en 1280.[3] Die naam verwys óf na die drie Swartwoudpieke Kapellenberg, Kroneck en en Sterenberg, soos uitgebeeld op die wapenskild van die adellike here van Hornberg en Triberg, óf na die drie kastele in die omgewing van Triberg – Oud-Hornberg, Hornberg en Triberg.

Omstreeks 1325 het Triberg weer 'n onmiddellike besitting van die Heilige Romeinse Ryk geword wat in 1355 deur die Huis van Habsburg gekoop is. Die gebied, wat deel uitgemaak het van Voor-Oostenryk (besittings van die Huis van Habsburg wat wes van Tirol en Beiere geleë was, so onder meer in Elsas, Swabe en Baden), is eeue lank as 'n feodale besitting of as pand aan ander adellike gesinne oorhandig.

'n Aansig van die middestad van Triberg voor die groot stadsbrand van 1826, met die Rooms-Katolieke Sint Blasius en Sint Quirinus-kerk in die agtergrond

Sedert 1806 het Triberg deel uitgemaak van die Groothertogdom Baden. In 1826 het 'n verwoestende brand groot dele van die stad vernietig. Die stad is vervolgens met 'n nuwe uitleg in die klassisistiese "Weinbrenner-styl", vernoem na die argitek Friedrich Weinbrenner (1766–1826), 'n boorling van Karlsruhe, heropgebou. Triberg se breë lang en reguit hoofstraat, met massiewe geboue aan weerskante (waaronder die raadsaal), dateer uit dié periode.

Tydens die 19de eeu het die stad vinnig tot een van die sentrums van die Swartwoudklokkebedryf en die toerisme ontwikkel, veral danksy die bou van die Swartwoudspoorlyn wat tussen 1866 en 1873 volgens planne van die ingenieur Robert Gerwig (1820–1885) verwesenlik is. Waterkrag, wat deur die plaaslike waterval verskaf is, het in 1884 Duitsland se eerste elektriese straatverligting laat brand. In 1909/10 is die eerste elektriese skihyser in Duitsland in bedryf gestel.[4]

Met die opening van die Swartwoudspoorweglyn tussen Offenburg en Villingen in 1873 het Triberg tot 'n internasionaal bekende toeristebestemming gegroei. Een van die bekendste toeriste was die Amerikaanse skrywer Ernest Hemingway (1899–1961), wat in Augustus 1922 'n besoek aan die Swartwoud gebring het en sy reiservarings daar, naas artikels in die Kanadese dagblad Toronto Star,[5] in sy kortverhaalbundel The Snows of Kilimanjaro verwerk het. In 1969 is Triberg amptelik as herstellingsoord erken.

Gremmelsbach[wysig | wysig bron]

Omstreeks 1100 het Adelbert von Ellerbach († 1121), stamvader van die here van Hornberg en Triberg, 'n kasteel op 'n graniet-rotsmassief laat bou wat later as Alt-Hornberg bekend sou staan. Net enkele klein oorblyfsels het van hierdie kasteel bewaar gebly nadat dit in 1641 deur Sweedse en Franse magte aan die brand gesteek en vernietig is. Dit was destyds egter al lank verlate.

Adelbert von Ellerbach was ook die drywende krag agter die kolonisasie en kerstening van die Bo-Gutachvallei. Gremmelsbach het deel uitgemaak van die gemeente Schonach wat voor 1275 gestig is. Vanaf 1564 het Triberg saam met Gremmelsbach en Nussbach 'n selfstandige kerkgemeente gevorm. Die huidige dorpskerk dateer uit 1805.

Op 1 Oktober 1974 is Gremmelsbach by Triberg ingesluit. Die stadsdeel het tans 'n bevolking van 400.

Toerisme[wysig | wysig bron]

Die plaaslike karnavalgilde (in Suidwes-Duitsland Narrenzunft genoem) se duiwelskostuums is in die 19de eeu ontwerp
'n Reuse-koekoekklok wys die tyd vir toeriste
Lede van Nussbach se Karnavalgilde tydens 'n optog in Oberprechtal
Die Triberg-waterval is die hoogste in Duitsland buite die Alpe

Danksy die natuurskoon en die aangename bergklimaat het Triberg sedert die 19de eeu tot 'n belangrike toeristebestemming in die Swartwoud ontwikkel. Daar is sowat 1 500 hotelbeddens beskikbaar. Die viersterrehotel Parkhotel Wehrle se geskiedenis strek 400 jaar terug, met Ernest Hemingway, 'n geesdriftige hengelaar en staptoeris, as een van sy mees bekende gaste. Daarnaas bied 'n aantal historiese Swartwoudplase vakansiewoonstelle aan. Suid-Afrikaanse toeroperateurs neem deelnemers aan hul Europatoere gereeld na Triberg.

Saam met vier ander nedersettings dra Triberg die amptelike titel "Poort na die Natuurpark Suid-Swartwoud". Hierdie grootste natuurpark in Duitsland met 'n oppervlakte van meer as 3 300 vierkante kilometer beslaan die gebied suid van Triberg.

Ekonomie[wysig | wysig bron]

Klokvervaardiging, vroeër tradisioneel een van die belangrikste nywerhede, het intussen heeltemal verdwyn, al het enkele moderne ondernemings hul oorsprong in dié bedryf wat in Triberg tans beperk is tot museumuitstallings en toeristewinkels. Hier word, naas Swartwoudklokke wat elders in die Swartwoud handvervaardig word, waaronder die gewilde koekoekklokke, intussen veral ingevoerde klokke aangebied. Ook ander nywerhede soos enjinvervaardiging het agteruitgegaan – 'n ontwikkeling wat bygedra het tot die sterk bevolkingsverlies wat Triberg in die laat 20ste eeu ervaar het. Die inwonertal het van oorspronklik iets meer as 7 000 tot minder as 4 800 afgeneem. Die grootste werkgewer is tans die Asklepios-kliniek.

Besienswaardighede[wysig | wysig bron]

Die belangrikste besienswaardighede is die Triberg-watervalle met 'n hoogte van 163 meter; die Swartwoud-museum; die bedevaartskerk "Maria in der Tanne" wat ná 'n verskyning van die Moeder Gods en twee wonderlike genesings in die tydperk tussen 1699 en 1705 in die barok-styl opgerig is, met 'n historiese kosterhuis uit die 17de eeu as wêreldlike besienswaardigheid; die Raadsaal se historiese houtsnykuns en die twee grootste koekoekklokke in die nabygeleë dorpe Schonach en Schonachbach. Triberg beskik oor 'n moderne, uitgestrekte netwerk van voetslaanpaaie. Die verruklike Swartwoudspoorweglyn het in die omgewing van Triberg in moeilike bergagtige terrein ontstaan, met veertig tonnels in 'n aantreklike Swartwoudlandskap.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. www.destatis.de[dooie skakel]
  2. Ø 1961–1990
  3. Michael Buhlmann: Anfänge der Triberger Geschichte. Besoek op 1 Februarie 2017. In: Vertex Alemanniae. Schriftenreihe zur südwestdeutschen Geschichte, Heft 61, Essen 2012
  4. "Stadt Triberg – Geschichte. Besoek op 1 Februarie 2017". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Maart 2017. Besoek op 1 Februarie 2017.
  5. taz.archiv: Im schmutzigen Rössle. Besoek op 1 Februarie 2017

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]

Media

In die nuus