Tsjatoeranga

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
(Aangestuur vanaf Tsjastoeranga)
Krisjna en Radha wat tsjatoeranga op 'n 8x8 Ashtāpada speel.

Tsjatoeranga (Sanskrit caturaṅga चतुरङ्ग) is 'n antieke (Guptatydperk) Indiese bordspel wat gesien word as die gemene voorganger van skaak, shogi, en makruk, en wat verwant is aan chiangtsi en janggi. Tsjatoeranga het in Gupta-Indië in ongeveer die 6de eeu ontwikkel. In die 7de eeu is dit as sjatrandj in Sassaniede Persië aangeneem wat weer in die laat Middeleeue in Europa tot Skaak ontwikkel het.

Die presiese reëls van tsjatoeranga is nie bekend nie. Skaakhistorici neem aan dat die spel reëls soortgelyk aan die van spel se opvolger sjatrandj gehad het. Daar is in besonder nie sekerheid oor die skuiwe van die Gaja (olifant), die voorganger van die Loper in moderne skaak, nie.

Twee belangrike aspekte van tsjatoeranga wat in skaak behoue gebly het, en wat nie algemeen was in ander spelle op daardie stadium nie, is dat stukke verskillende waardes gehad het en verskillend beweeg het en dat oorwinning afgehang het van die lot van 'n enkele stuk. Die stuk wat in skaak deur die koning verteenwoordig word het in tsjatoeranga as die Raja bekend gestaan.[1]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. Sports and Games of the Ancients. deur Steve Craig. (Westport, CT and London: Greenwood, 2002, pp 171