Gaan na inhoud

Aardtrojaan

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Links: Die wentelbaan van 2010 TK7, die eerste aardtrojaan wat ontdek is. Regs: Die Aarde se Lagrange-punte. L4 en L5 is die twee stabiele punte.

'n Aardtrojaan is 'n asteroïed wat naby die Aarde se Lagrange-punte L4 (60° voor) of L5 (60° agter) om die Son wentel en dus 'n soortgelyke wentelbaan as die Aarde het. Nog net twee aardtrojane is tot dusver ontdek. Die term "trojaan" is in 1906 die eerste keer gebruik vir die trojane van Jupiter, die asteroïede wat naby dié planeet se Lagrange-punte waargeneem is.

'n Illustrasie van 2010 TK7, een van die twee bekende aardtrojane.[1]

L4 (voor)

[wysig | wysig bron]
  • (706765) 2010 TK7: 'n asteroïed met 'n deursnee van 300 m wat in Januarie 2010 ontdek is.[2][3]
  • (614689) 2020 XL5: in Desember 2022 ontdek en in Januarie 2021 as 'n aardtrojaan erken.[4] Dit het 'n deursnee van 1,2 km.

L5 (agter)

[wysig | wysig bron]
  • Geen bekende voorwerpe hier word tans as aardtrojane erken nie.

Soektogte

[wysig | wysig bron]

'n Aardgebaseerde soeke na voorwerpe by L5 is in 1994 uitgevoer. Dit het 0,35 vierkante grade van die lug gedek.[5] Geen sodanige voorwerpe is gevind nie.[5]

In Februarie 2017 het die OSIRIS-REx-ruimtetuig 'n soektog in die L4-streek uitgevoer op pad na die asteroïed Bennu.[6] Geen bykomende aardtrojane is ontdek nie.[7]

In April 2017 het die Hayabusa2-ruimtetuig die L5-streek deursoek op sy pad na die asteroïed Ryugu,[8] maar het geen asteroïede daar gevind nie.[9]

Reusebotsingshipotese

[wysig | wysig bron]
’n Kunstenaarsvoorstelling van die botsing tussen die Aarde en "Theia" wat gelei het tot die vorming van die maan.

'n Hipotetiese aardtrojaan so groot soos Mars, wat Theia gedoop is, het volgens voorstanders van die reusebotsingshipotese die Maan gevorm nadat dit teen die Aarde gebots het.[10] Materiaal van die twee planete is die lug in geskiet. Dit het om die Aarde versamel en een, groot liggaam, die Maan, gevorm.[11]

Terselfdertyd het materiaal van Theia met die Aarde se kern en mantel gemeng. Ondersteuners van die hipotese meen die Aarde se groot kern in verhouding met sy algehele volume, is 'n gevolg van dié kombinasie.

Ander metgeselle van die Aarde

[wysig | wysig bron]

Verskeie ander klein voorwerpe is in wentelbane wat met die Aarde verbind word. Hoewel hulle in 1:1-resonansies met die Aarde is, is hulle nie aardtrojane nie, want hulle libreer nie by die Son-Aarde-stelsel se L4- of L5-punt nie.

Die Aarde het nog 'n noemenswaardige metgesel, die asteroïed 3753 Cruithne. Dit is sowat 5 km breed en het 'n besondere soort baanresonansie wat 'n oorvleuelende hoefyster genoem word, en is waarskynlik net tydelik.[12]

469219 Kamoʻoalewa, 'n asteroïed wat op 27 April 2016 ontdek is, is moontlik die Aarde se stabielste kammasatelliet.[13]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. "Data from NSF's NOIRLab Show Earth Trojan Asteroid Is the Largest Found". Besoek op 27 Januarie 2023.
  2. Reilly, M. (27 Julie 2011). "Earth stalker found in eternal twilight". New Scientist. Besoek op 21 Februarie 2014.
  3. Choi, C.Q. (27 Julie 2011). "First asteroid companion of Earth discovered at last". Space.com. Besoek op 27 Julie 2011.
  4. Hui, Man-To; Wiegert, Paul A.; Tholen, David J.; Föhring, Dora (November 2021). "The second Earth trojan 2020 XL5". The Astrophysical Journal Letters. 922 (2): L25. arXiv:2111.05058. Bibcode:2021ApJ...922L..25H. doi:10.3847/2041-8213/ac37bf. S2CID 243860678.
  5. 5,0 5,1 Whiteley, Robert J.; Tholen, David J. (1998). "CCD search for Lagrangian asteroids of the Earth–Sun system". Icarus. 136 (1): 154–167. Bibcode:1998Icar..136..154W. doi:10.1006/icar.1998.5995. article no. IS985995A. Received 24 November 1997; revised 13 April 1998.
  6. Nasa. "NASA mission to search for rare asteroids". Persberig. http://www.asteroidmission.org/?latest-news=nasa-mission-search-rare-asteroids. Besoek op 2017-03-01. 
  7. "OSIRIS-REx asteroid search tests instruments". Nasa. Besoek op 24 Maart 2017.
  8. "太陽−地球系のL5点付近の観測について". JAXA. 11 April 2017. Besoek op 18 April 2017.
  9. "Mission status of Hayabusa2" in 49th Lunar and Planetary Science Conference 2018.. 
  10. Knapton, Sarah (29 Januarie 2016). "Earth is actually two planets, scientists conclude". The Telegraph.
  11. "The Theia hypothesis: New evidence emerges that Earth and Moon were once the same". The Daily Galaxy. 5 Julie 2007. Besoek op 13 November 2013.
  12. Murray, C. (1997). "The Earth's secret companion". Nature. 387 (6634): 651–652. Bibcode:1997Natur.387..651M. doi:10.1038/42585.
  13. Agle, D.C.; Brown, Dwayne; Cantillo, Laurie (15 Junie 2016). "Small asteroid is Earth's constant companion". Nasa / JPL. Besoek op 15 Junie 2016.

Skakels

[wysig | wysig bron]