Persiese Ryk

Antieke Nabye Ooste
Streke en state
Vrugbare Halfmaan Mesopotamië Akkadiese Ryk Assirië Babilonië Nieu-Assiriese Ryk Nieu-Babiloniese Ryk Sumer Uruk Egipte Antieke Egipte Ou Ryk Middelryk Nuwe Ryk Ptolemeïese Ryk Romeinse Egipte Persië Achaemenidiese Ryk Elam Mede Partiese Ryk Anatolië Hetiete Horiete Urartu Die Levant Antieke Israel Fenisië Kanaän Seleukidiese Ryk Romeinse Sirië
Argeologiese tydperke
Chronologie Bronstydperk Ystertydperk
Tale
Akkadies Aramees Egipties (* Hiërogliewe) Wigskrif Elamities Hebreeus Hetities Horities Fenisies Sumeries Urarteïes
Mitologie
Babilonies Mesopotamies Egipties
Ander onderwerpe
Nabye Ooste Midde-Ooste

Die Persiese Ryk (Persies: شاهنشاهی ایران, Šâhanšâhiye Irân, letterlik: "Keiserlike Iran") was 'n ryk in die Oudheid op die gebied van die huidige Iran en aangrensende lande, wat tussen Thracië in die noordweste, Egipte in die suidweste en Indië in die ooste geleë was. Dit het tussen 550 v.C. en 330 v.C. as Achaemenidiese Ryk of Oud-Persiese Ryk, tussen 305 v.C. en 129 v.C. as Seleukidiese Ryk, tussen 204 v.C. en 240 n.C. as Partiese Ryk of Arsakidiese Ryk en tussen 224 n.C. en 651 n.C. as Sassanidiese Ryk of Nieu-Persiese Ryk bestaan. Die vernaamste nedersetting is Persepolis en die belangrikste godsdiens Zoroastrisme. Die Persiese Ryk was oor eeue heen die mededinger van die Griekse stadstate, die Romeinse Ryk en die Bisantynse Ryk, onderskeidelik. Die Persiese Ryk het geëindig met die uitbreiding van Islam deur Arabiere en die daaropvolgende Islamisering van die gebied. Die uitbreiding van die Persiese Ryk het die verspreiding van beide die Irannese tale en Irannese volke teweeggebring.

• 
  Die Achaemenidiese Ryk op sy grootste omstreeks 500 v.C.
• 
  Die Seleukidiese Ryk op sy grootste omstreeks 323 v.C.
• 
  Die Partiese Ryk op sy grootste in 1 v.C.
• 
  Die Sassanidiese Ryk op sy grootste omstreeks 600 n.C.

Die ondergang van die Persiese Ryk

Darius I van Persië is opgevolg deur sy seun Xerxes I van Persië of Ahasveros. Hy was van plan om sy vader se beoogde verowering van Griekeland uit te voer. Hy het byna daarin geslaag maar is in 481 v.C. deur die Atheners verslaan. Xerxes is in 465 v.C. vermoor.

Na die moord op Xerxes het die Persiese Ryk vinnig agteruitgegaan. 'n Eeu van volslae wanorde het gevolg en in 331 v.C. het Alexander die Grote die Perse vernietigend verslaan in die Slag van Gaugamela.

Codomannus (Darius III), die laaste koning van Persië, het gevlug. Hy het op die pad na Baktrië omgekom. Die Persiese Ryk het dus uiteindelik in die hande van sy mees gedugte vyand, Griekeland, geval.

Sien ook

• Kores die Grote
• Darius I van Persië
• Ahasveros
• Lys van konings van Persië (Bybel)

Bronnelys

• KENNIS, vol 11, 1980, bl. 2116–2117, ISBN 0 7981 0833 9

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Persiese Ryk.
• (en) "Ancient Iran". Encyclopædia Britannica. Besoek op 21 Mei 2019.