Afrika-diaspora

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
(Aangestuur vanaf Afrika diaspora)
Afrika-diaspora

Kwanza-viering in die Rochester Institute of Technology, New York, Verenigde State (2003)
Totale bevolking: ca. 140 miljoen[1][2][3][4][5]
Belangrike bevolkings  in: Vlag van Brasilië Brasilië 55 900 000 (insluitende mense van gemengde afkoms)[6][7][8]

Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State 46 350 467[9]
Vlag van Haïti Haïti 10 114 378[10]
Vlag van Colombia Colombia 4 944 400[11][12][13]
Vlag van Frankryk Frankryk ~5,5 miljoen (8% van die bevolking)[14][15]
Vlag van Venezuela Venezuela 3 156 817
Vlag van Jamaika Jamaika 2 731 419
Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk 2 497 373[16]
Vlag van Meksiko Meksiko 1 386 556[17]
Vlag van Peru Peru 1 200 000
Vlag van Kanada Kanada 1 198 540[18]
Vlag van Dominikaanse Republiek Dominikaanse Republiek 1 138 471 (11% van die bevolking)[19]
Vlag van Kuba Kuba 1 126 894
Vlag van Italië Italië 1 100 000
Vlag van Spanje Spanje 1 045 120
Vlag van Puerto Rico Puerto Rico 979 842
Vlag van Duitsland Duitsland 817 150[20][21]
Vlag van Ecuador Ecuador 1 700 000
Vlag van Trinidad en Tobago Trinidad en Tobago 452 536[22]
Vlag van Barbados Barbados 256 706[23]
Vlag van Guyana Guyana 225 860[24]
Vlag van Suriname Suriname 200 406[25][26][27]
Vlag van Grenada Grenada 101 309[28]

Taal: Lingua franca: Engels (Amerikaans en Karibies), Frans (Kanadees en Haïtiaans), Haïtiaanse Kreools, Spaans, Portugees en Nederlands
Geloofsoortuiging: Christendom, Islam, Tradisionele Afrika-godsdiens, Afro-Amerikaanse godsdiens
Verwante etniese groepe: Afro-Amerikaners, Somaliese Diaspora

Afrika-diaspora verwys na die gemeenskappe regoor die wêreld wat ontstaan het uit die afstammelinge van die historiese verskuiwing van mense uit Afrika na meestal die Amerikas, Europa, Asië en die Midde-Ooste, maar ook na alle ander lande van die wêreld. Die uitdrukking diaspora is in besonder histories van toepassing op die mense van Wes- en Sentraal-Afrika wat tydens die Atlantiese slawehandel na die Amerikas verskeep is, waarvan die meeste in Brasilië beland het en die res in die Verenigde State van Amerika,[29] en elders.[30] Sommige navorsers identifiseer "vier sirkulatoriese fases" van migrasie uit Afrika.[31]

Die term is ook onlangs gebruik in die Afrika-unie se definiëring van emigrasie uit Afrika.[32] Die AU sien diaspora as volg:

"[bestaande] uit mense van Afrika-oorsprong, wat buite die kontinent leef, ongeag hul burgerskap of nasionaliteit, en wat gewillig is om by te dra tot die ontwikkeling van die kontinent en die uitbou van die Afrika-unie." Sy grondwet verklaar dat hy (die Afrika-unie) "as 'n belangrike deel van ons kontinent, die Afrika-diaspora uitnooi aanmoedig om hul volle samewerking te bied en deel te word van die uitbou van die Afrika-unie."[33]

Die frase "Afrika-diaspora" het in die 1990's sy naam gekry, en in die 2000's stelselmatig 'n huishoudelike naam geword. Die term "diaspora" kom uit die konsep van die Joodse diaspora.[34]

Geskiedenis[wysig | wysig bron]

Verspreiding weens slawerny[wysig | wysig bron]

'n Agtiende eeuse Peruaanse skildery van 'n vrygestelde Afrika-gesin

Die meeste van die Afrika-diaspora is regdeur Asië, Europa en die Amerikas versprei. Dit het begin met die Arabiese- en Atlantiese slawehandel. Die Arabiere het dit in die 8ste eeu begin toe slawe uit die sentrale en oostelike gebiede van die kontinent (waar hulle bekend gestaan het as die Zanj) gevang en op die markte van die Midde-Ooste en Oos-Asië verkoop is. Aan die begin van die 15de eeu het Europeërs begin om mense in Wes-Afrika te vang of te koop vir die Europese markte, maar die grootste aantal slawe is na die Amerikas verskeep. Die Atlantiese slawehandel is in die 19de eeu stopgesit, en die Arabiese slawehandel het teen die middel van die 20ste eeu tot 'n einde gekom. Die verspreiding van mense deur slawehandel verteenwoordig die grootste gedwonge migrasies in die geskiedenis van die mensdom. Die ekonomiese uitwerking op Afrika was verwoestend, aangesien geslagte van jongmense uit hul gemeenskappe weggevoer en die samelewing ontwrig is. Sommige gemeenskappe wat uit die nasate van Afrika-slawe gebore is, bestaan tot vandag toe nog in Europa en Asië. In ander gevalle het swartes met nie-swartes ondertrou en hul nasate skakel in by die plaaslike gemeenskappe.

Die samevloeiing van veelvoudige etniese groepe van oraloor in die wêreld het multi-etniese gemeenskappe in die Amerikas gevorm. In Sentraal- en Suid-Amerika is die meeste mense afkomstig van Europa, inheemse Amerikaners, en van Afrika-afkoms. In Brasilië, waar sedert 1888, byna die helfte van die bevolking afkomstig is van Afrika-slawe, verskil die karaktertrekke oor 'n breë spektrum. In die Verenigde State van Amerika was daar histories 'n groter Europese bevolking in verhouding met slawe uit Afrika, veral in die noordelike streke. Daar was aansienlike rasse-ondertrouery in die koloniale Virginië, en ander vorms van rasvermenging gedurende die tyd van slawerny en die jare na die Amerikaanse Burgeroorlog.

Verspreiding deur gewillige migrasie[wysig | wysig bron]

Sedert die begin van die Spaanse ontdekkingstogte en koloniale bedrywighede in die Amerikas, het Afrikane uit Afrika suid van die Sahara, beide as gewillige ontdekkingsreisigers en ook as onwillige dwangarbeiders deel hiervan geword.[30][35] Juan Garrido was een so 'n Afrika-conquistador. Hy het die Atlantiese Oseaan in die 1510's as 'n vry man oorgevaar en aan die beleg van Tenochtitlan deelgeneem.[36] Lank voor Christophorus Columbus se reise was daar al Afrikane in Asië en Europa teenwoordig. Afrikane het in die laat 20ste eeu in toenemende getalle begin om na Europa en die Amerikas te emigreer, en daarmee nuwe Afrika-diasporagemeenskappe gevestig wat nie verband gehou het met die slawehandel nie.

Konsepte en definisies[wysig | wysig bron]

'n Basji-bozoek van die Ottomaanse Ryk, skildery deur Jean-Léon Gérôme, 1869

Die Afrika-unie definieer die Afrika-diaspora as mens van Afrika oorsprong wat buite die kontinent bly, ongeag hul burgerskap en nasionaliteit en wat gewillig is om by te dra tot die ontwikkeling van die kontinent en uitbou van die Afrika-unie.

Sowat vier miljoen slawe is tussen 1500 en 1900 uit Afrika na eilandplantasies in die Indiese Oseaan weggevoer, sowat agt miljoen is na lande in die Middellandse See, en sowat 11 miljoen slawe het die slawehandel na die Nuwe Wêreld oorleef.[37] Hulle nasate is nou oor die aarde versprei, maar as gevolg van ondertrouery kan hulle nie noodwendig uitgeken word nie.

Sosiaal en polities[wysig | wysig bron]

'n Lang rits van navorsers bevraagteken die konvensionele siening dat die Afrika-diaspora eenvoudig net die verspreiding van swart mense is. Vir hulle is dit 'n bevrydingsbeweging wat die uitwerking van rasse-onderskeiding teenstaan. Hulle huldig die houding dat Afrikane en hul nasate oorsee 'n stryd voer om die beheer oor hul eie lewens deur vrywillige migrasie, die handhawing van hul kultuur, en politieke opvattings en gebruike, terug te neem. Die navorsers impliseer ook dat daar 'n teenwoordigheid van weerstand met soortgelyke oogmerke by ander diaspora regdeur die wêreld bestaan.[38]

Afrika-diaspora en nuwerwetsheid[wysig | wysig bron]

Navorsing die afgelope paar dekades oor die Afrika-diaspora het in besonder belanggestel in die rolle wat swartes speel om nuwerwetsheid in hul lewenstyl te bring. Dié neiging druis ook in teen die tradisionele eurosentriese siening wat in geskiedenisboeke oorheers word met die opvatting dat Afrikane en sy diaspora primitiewe slagoffers van slawerny sonder enige historiese eiendom is. Volgens die geskiedkundige Patrick Manning het swart mense hard gewerk binne die magte wat die moderne wêreld geskep het.[39]

Swart diaspora[wysig | wysig bron]

Die ontslape kulturele en politieke teoretikus Richard Iton het voorgestel dat diaspora gesien moet word as 'n "kultuur van ontwrigting". Vir Iton is die tradisionele benadering tot die Afrika-diaspora dat daar gefokus moet word op die skeurings wat die Atlantiese slawehandel veroorsaak het, die begrippe van verspreiding, en die "siklus van behoud, verlossing, weiering en herwinning van Afrika".[40]:199 Die konvensionele raamwerk om diaspora te analiseer is, volgens Iton, gevaarlik aangesien dit aanvaar dat diaspora buite Afrika bestaan, wat terselfdertyd vir Afrika verloën en na dit verlang.

Bevolkings en geraamde verspreiding[wysig | wysig bron]

Wêreldwye verspreiding van swart mense

Afrika-diaspora bevolkings sluit die volgende in:

Die 17 grootste Afrika-diasporabevolkings[wysig | wysig bron]

Genetiese studies en Afrika se bydrae tot Brasilië[wysig | wysig bron]

Die Afrika-diaspora in die Amerikas, volgens 'n niegeneties gegronde raming deur Liscano: swart: Afrika-nasate; bruin: Afrika- en Europese nasate; wynrooi: veelrassig.

Afrika-nasate, saam met Europese- en inheemse Amerikaners se nasate, het bygedra tot die vestiging van Brasilië.

'n Outosomale genetiese navorsingstuk van 2015, wat ook die data van 25 ander navorsingstukke van 38 verskillende Brasiliaanse bevolkings ontleed het, het tot die gevolgtrekking gekom dat: Europese nasate 62% van die bevolking verteenwoordig, die Afrikane 17% en die inheemse Amerikaners 17%. Die Europese verteenwoordiging is die hoogste in Suid-Brasilië (77%), Afrika is die meeste in Noordoos-Brasilië (27%) en die inheemse Amerikaners is die beste verteenwoordig in Noord-Brasilië (32%).[42]

Die Amerikas[wysig | wysig bron]

  • Afro-Amerikaners: daar is 'n geraamde 40 miljoen mense van swart Afrika-oorsprong in Amerika.
  • Afro-Suid-Amerikaners: 'n geraamde 10 miljoen in Suid-Amerika van Afrika wat 28% van die land se bevolking uitmaak indien veelrassige mulatto pardo Brasilianers saamgetel word. Baie van hulle het ook Europese en inheemse Amerikaanse bloed, en word pardo, of gemengde ras genoem.[43] Daar is ook 'n aansienlike aantal Afrika-nasate in Kuba, Haïti, Colombia en die Dominikaanse Republiek, waar daar in baie gevalle nasate met etniese groepe gedeel word.
  • Die bevolking in die Karibiese gebied is sowat 23 miljoen. 'n Beduidende aantal nasate uit Afrika maak deel uit van Haïti (8 miljoen), die Dominikaanse Republiek (7,9 miljoen) en Jamaika (2,7 miljoen).[44]

Sien ook[wysig | wysig bron]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. ↑ "The Diaspora Prepared to Invest in Africa" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2019.
  2. ↑ "Africa disapora". www.ghanaweb.com (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2019.
  3. ↑ (en) Tinker, Keith L. (8 Januarie 2013). The African Diaspora to the Bahamas. FriesenPress. ISBN 978-1-4602-0554-9 – via Google Books.
  4. ↑ "Global African Diaspora". livinglegacy.ning.com (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 September 2019. Besoek op 11 Februarie 2019.
  5. ↑ (en) Bodomo, Adams (1 Desember 2013). "African diaspora remittances are better than foreign aid funds: diaspora-driven development in the 21st Century". World Economics Journal. 14 – via ResearchGate.
  6. ↑ (en) Parra, Flavia C.; et al. (2003). "Color and genomic ancestry in Brazilians". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 100 (1): 177–82. Bibcode:2003PNAS..100..177P. doi:10.1073/pnas.0126614100. PMC 140919. PMID 12509516.
  7. ↑ (en) Carvalho-Silva, Denise R.; et al. (2001). "The Phylogeography of Brazilian Y-Chromosome Lineages". American Journal of Human Genetics. 68 (1): 281–86. doi:10.1086/316931. PMC 1234928. PMID 11090340.
  8. ↑ "Pardo category includes Castizos, Mestizos, Caboclos, Gypsies, Eurasians, Hafus and Mulattoes Cafuzos" (in Engels). www.nacaomestica.org/. 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 April 2018. Besoek op 15 April 2015.
  9. ↑ "PROFILE AMERICA FACTS FOR FEATURES: CB17-FF.01 – National African-American History Month: February 2017" (PDF) (in Engels). U.S. Census Bureau. 2017. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2019. Besoek op 26 Oktober 2017.
  10. ↑ "Haiti". CIA World Factbook (in Engels). Central Intelligence Agency. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 April 2020. Besoek op 11 Februarie 2019.
  11. ↑ (es) "visibilización estadística de los grupos étnicos" (PDF). Censo General 2005. Departamento Administrativo Nacional de Estadistica (DANE). Besoek op 15 Junie 2013.
  12. ↑ (en) Bushnell, David & Rex A. Hudson (2010) "The Society and Its Environment"; Colombia: a country study: bl. 87, 92. Washington D.C.: Federal Research Division, Library of Congress.
  13. ↑ (es) "Ethnic groups in Colombia" (PDF). dane.gov.co. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 3 Maart 2016. Besoek op 26 Maart 2014.
  14. ↑ (fr) http://paceebene.org/pace/nvns/nonviolence-news-service-archive/in-officially-colorblind-f. Besoek op 7 Maart 2007. {{cite web}}: Ontbrekende of leë |title= (hulp)[dooie skakel]
  15. ↑ (en) globeandmail.com: World Geargiveer 6 September 2008 op Wayback Machine
  16. ↑ "2011 Census: Ethnic group, local authorities in the United Kingdom" (in Engels). Office for National Statistics. 11 Oktober 2013. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Januarie 2016. Besoek op 28 Februarie 2015.
  17. ↑ (es) "Principales resultados de la Encuesta Intercensal 2015 Estados Unidos Mexicanos" (PDF). INEGI. p. 77. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 22 April 2017. Besoek op 9 Desember 2015.
  18. ↑ (en) Census Profile, 2016 Census Geargiveer 8 November 2017 op Wayback Machine Statistics Canada. Besoek op 6 November 2017.
  19. ↑ "Experience Africa" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Desember 2019. Besoek op 11 Februarie 2019.
  20. ↑ "U zgradi Reichstaga sjedit će Muhamed i Džemila". Glas Slavonije (in Kroaties). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Mei 2019.
  21. ↑ SPIEGEL ONLINE. "Germany". Spiegel Online (in Duits). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 April 2020.
  22. ↑ "Trinidad and Tobago 2011 Population and Housing Census: Demographic Report" (PDF) (in Engels). Government of the Republic of Trinidad and Tobago, Central Statistical Office. 2012. p. 94. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 19 Oktober 2017. Besoek op 20 Augustus 2017.
  23. ↑ "Barbados". CIA World Factbook (in Engels). Central Intelligence Agency. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 April 2020. Besoek op 11 Februarie 2019.
  24. ↑ (en) http://www.statisticsguyana.gov.gy/pubs/Chapter2_Population_Composition.pdf Geargiveer 21 Julie 2011 op Wayback Machine
  25. ↑ "Censusstatistieken 2012" (PDF). Algemeen Bureau voor de Statistiek in Suriname (General Statistics Bureau of Suriname) (in Engels). p. 76. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 5 Maart 2016.
  26. ↑ (es) "Cuadro P42. Total del país. Población afrodescendiente en viviendas particulares por sexo, según grupo de edad. Año 2010". INDEC. Geargiveer vanaf die oorspronklike (XLS) op 29 Oktober 2013.
  27. ↑ (es) "Cuadro P43. Total del país. Población afrodescendiente en viviendas particulares por sexo, según lugar de nacimiento. Año 2010". INDEC. Geargiveer vanaf die oorspronklike (XLS) op 18 April 2014.
  28. ↑ "Grenada". CIA World Factbook (in Engels). Central Intelligence Agency. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 April 2020. Besoek op 11 Februarie 2019.
  29. ↑ (en) Ade Ajayi, J. F; International Scientific Committee For The Drafting Of a General History Of Africa, Unesco (1 Julie 1998). General History of Africa. pp. 305–315. ISBN 978-0-520-06701-1.
  30. ↑ 30,0 30,1 (en) Warren, J. Benedict (1985). The Conquest of Michoacán. University of Oklahoma Press. ISBN 0-8061-1858-X.
  31. ↑ (en) Harris, J. E. (1993).
  32. ↑ (en) Akyeampong, E. (2000).
  33. ↑ (en) "The Diaspora Division". Statement. The Citizens and Diaspora Organizations Directorate (CIDO). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Desember 2015. Besoek op 7 Januarie 2016.
  34. ↑ (en) In an article published in 1991, William Safran set out six rules to distinguish "diasporas" from general migrant communities.
  35. ↑ (en) Krippner-Martínez, James (Oktober 1990). "The Politics of Conquest: An Interpretation of the Relación de Michoacán". The Americas. 47 (2): 177–197. doi:10.2307/1007371. JSTOR 1007371.
  36. ↑ (en) Kwame Anthony Appiah; Henry Louis Gates. Africana: The Encyclopedia of the African and African American Experience. p. 327.
  37. ↑ (en) Larson, Pier M. (1999). "Reconsidering Trauma, Identity, and the African Diaspora: Enslavement and Historical Memory in Nineteenth-Century Highland Madagascar" (PDF). William and Mary Quarterly. 56 (2): 335–362. doi:10.2307/2674122. JSTOR 2674122. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 27 September 2011. Besoek op 16 April 2016.
  38. ↑ (en) Lao-Montes, Agustín (2007). "DECOLONIAL MOVES Trans-locating African Diaspora Spaces". Cultural Studies. 21 (2–3): 309–338. doi:10.1080/09502380601164361.
  39. ↑ Manning, Patrick.
  40. ↑ Iton, Richard.
  41. ↑ (en) "A Legacy Hidden in Plain Sight"[dooie skakel], The Washington Post, 10 Januarie 2004.
  42. ↑ (en) "Meta-analysis of Brazilian genetic admixture and comparison with other Latin America countries". wiley.com.
  43. ↑ "Brazil". CIA World Factbook (in Engels). Central Intelligence Agency. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 April 2020. Besoek op 11 Februarie 2019.
  44. ↑ (en) World Population 2004 chart, UN.

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]

Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Afrika-diaspora&oldid=2488438"