Alapaʻi
| Alapaʻi | ||
| Hoof van Hawaii | ||
| Gade | Keaka Kamakaʻīmoku Kamaua ʻUmiaemoku | |
| Kinders | Keaweʻōpala Manono I | |
| Gesterf | 1754 | |
| Vader | Kauaua-a-Mahi | |
| Moeder | Kalanikauleleiaiwi | |
| Volle naam | Alapaʻinuiakauaua | |
Alapaʻi (volle naam: Alapaʻinuiakauaua; ook bekend as Alapaʻi I of Alapaʻi Nui, "Alapaʻi die Grote"; oorlede 1754) was 'n hoof van die eiland Hawaii in antieke Hawaii. Hy was 'n troonrower, maar is as 'n goeie heerser beskou, een wat lief was vir die gewone mense. Daar is egter 'n storie dat hy verwantwoordelik was vir die dood van opperhoof Keōua.[1] Alapaʻi se titel in Hawais was aliʻi.
Biografie[wysig | wysig bron]
Familie[wysig | wysig bron]
Alapaʻi was die seun van hoof Kauaua-a-Mahi en sy vrou, Kalanikauleleiaiwi. Alapaʻi se broer was Haae-a-Mahi, en sy halfbroers, wat ook sy neefs was uit 'n ander huwelik van sy pa, was onder andere Kekuʻiapoiwa I en Kalanikeʻeaumoku. Die eiland se koning was Keaweʻīkekahialiʻiokamoku. Alapaʻi het as hoof van Kohala regeer as 'n ondergeskikte van die koning.
Bewind[wysig | wysig bron]
Ná die dood van sy oom Keaweʻīkekahialiʻiokamoku en die daaropvolgende burgeroorlog het Alapaʻi as oorwinnaar uit die stryd getree en die troon van Hawaii geroof. Hy het tydens een van die bloedigste tydperke van Hawaii se geskiedenis geheers waarin geveg is om oorheersing van die naburige eilande.
Tydens 'n deel van sy bewind het die oorlog tussen die eiland Hawaii en die naburige Maui voortgeduur, maar later was sy betrekkinge met Maui vriendskaplik. In sy bewind was daar ook 'n bitter konflik tussen Hawaii en Oahu oor laasgenoemde se inval op die eiland Molokai, waar Alapaʻi se familie regeer het. Alapaʻi het in 1736 Oahu se koning Kapiiohookalani verslaan en die eiland verower.
Toe sy broerskind Kekuʻiapoiwa II swanger was met Kamehameha I, het sy lus gehad vir die oogbal van 'n haai, 'n teken dat die kind 'n moordenaar van hoofde sou wees. Alapaʻi het in die geheim planne gemaak om die kind te laat vermoor, maar dit is in die wiele gery.[2][3] Hy het later vrede met die baba gemaak en toegelaat dat hy aan sy hof grootword. Hy het hom in die sorg van sy gunstelingvrou, Keaka, geplaas.[4]
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ Herbert Henry Gowen (1977). The Napoleon of the Pacific: Kamehameha the Great. ISBN 1463748752
- ↑ Jane Silverman (1972). "Young Paiea". Hawaiian Journal of History. Hawaiian Historical Society. 6: 91–106. hdl:10524/477.
- ↑ William DeWitt Alexander (1912). "The Birth of Kamehameha I". Hawaiian Journal of History. Hawaiian Historical Society: 6–8. hdl:10524/11853.
- ↑ Kamakau, Samuel (1992) [1961]. Ruling Chiefs of Hawaii (Hersiene uitg.). Honolulu: Kamehameha Schools Press. pp. 66–77. ISBN 0-87336-014-1.
Skakels[wysig | wysig bron]
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.
