Alexander Dubček

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Dubček in 1990.

Alexander Dubček (Slowaakse uitspraak: [ˈalɛksandɛr ˈduptʃɛk]; 27 November 1921 - 7 November 1992) was 'n Tsjeggo-Slowaakse en Slowaakse politikus wat van Januarie 1968 tot April 1969 as die Eerste Sekretaris van die Presidium van die Sentrale Komitee van die Kommunistiese Party van Tsjeggo-Slowakye (KSČ) (de facto-leier van Tsjeggo-Slowakye) gedien het. Hy het probeer om die kommunistiese regering te hervorm tydens die Praagse Lente, maar is gedwing om te bedank ná die Warskouverdrag inval in Augustus 1968.

Gedurende sy leierskap, onder die slagspreuk van "Sosialisme met 'n menslike gesig", het Tsjeggo-Slowakye sensuur op die media opgehef, die Tsjeggo-Slowaakse samelewing geliberaliseer en die sogenaamde New Wave in die Tsjeggo-Slowaakse filmografie aangevuur. Hy is egter onder druk geplaas deur Stalinistiese stemme binne die party sowel as die Sowjetleierskap, wat nie van die rigting wat die land ingeslaan het gehou het nie, en gevrees het dat Tsjeggo-Slowakye die bande met die Sowjetunie kan ontwrig en verder westersgesind sou raak. Gevolglik is die land op 20–21 Augustus 1968 deur die ander lande in die Warskouverdrag binnegeval, wat die proses bekend as die Praagse lente beëindig het. Dubček het in April 1969 bedank en is opgevolg deur Gustáv Husák, wat normalisering begin het. Dubček is daarna in 1970 uit die Kommunistiese Party geskors.

Later, na die omverwerping van die kommunistiese regime in 1989, was hy voorsitter van die federale parlement van Tsjeggo-Slowakye. Die Sakharov-prys vir vryheid van denke is ook in 1989 deur die Europese Parlement aan Dubček toegeken.

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]