Antjie Scheepers

Anna Scheepers.

Anna Susanna (Antjie) Scheepers (Swellendam, 26 Junie 1806 - Ladybrand, 9 Augustus 1878) was 'n negentiende-eeuse Afrikanerpioniersvrou.

Sy is in die Swellendamse distrik gebore en het grootgeword op die voorposte, waar net die sterkstes deur liggaamlike krag, deursettingsvermoë en gesonde oordeel die stryd om te bestaan kon oorlewe. Sy en haar man, Gert Scheepers, het hulle in 1835 by die trekgeselskap van Louis Tregardt (Trichardt) aangesluit, maar reeds in 1837 beswyk hy aan koors, sodat sy as weduwee met nege kinders die res van die trek na Delagoabaai meemaak.

Hulpeloos was Antjie Scheepers egter allermins. Sy bou eiehandig 'n rondawel en behartig haar wa en vee sonder die hulp van bediendes. Sy staan ook haar plek as gesinshoof vol en handhaaf die sedes van haar volk deur haar kinders te tugtig wanneer hulle verbrou. Louis Tregardt teken in sy dagboek aan dat drie seuns, onder andere 'n seun van Antjie Scheepers, op 'n keer besluit het om weg te loop. Toe hulle ná 'n paar dae van ontbering terugkeer, het Tregardt gereken dat hulle genoeg gestraf is, maar daarmee was die weduwee Scheepers nie gediend nie. Sy laat haar seun deur twee mans vashou en dien hom met twee stroppe 'n gedugtige loesing toe.

In 'n krisis raak sy ook nie maklik verskrik nie; so vind sy saam met Martha Tregardt en Breggie Pretorius 'n plek om langs die steil Drakensberg af te trek, nadat die manlike lede van die trek al feitlik moed opgegee het. Sy was liggaamlik sterk en gesond, sodat sy een van die weinige volwassenes was wat die trek oorlewe en na Natal teruggekeer het.

Sy is in 1844 weer getroud en het ná die dood van haar tweede man in die distrik Ladybrand gewoon, waar sy op 9 Augustus 1878 oorlede is. As huldebetoon aan dié kranige vrou is daar vir haar 'n monument op die hoërskoolterrein op Ladybrand opgerig. Die Anna Scheepers-Landbouhuishoudskool op Tweespruit is na haar genoem.

Bronne

• (af) Swart, dr. M.J. (voorsitter redaksiekomitee). 1980. Afrikaanse kultuuralmanak. Aucklandpark: Federasie van Afrikaanse Kultuurvereniginge.