Arabies-Israeliese konflik

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Arabies-Israeliese konflik

██ Arabiese lande ██ Lande wat met Israel in oorlog was ██ Israel ██ Westelike Jordaanoewer en Gasastrook

Datum 1948 – nou
Ligging Midde-Ooste
Resultaat Heersende konflik
Strydende partye
Vlag van Israel Israel Staat Palestina
Vlag van Egipte Egipte
Vlag van Libanon Libanon
Vlag van Sirië Sirië
Vlag van Jordanië Jordanië
Vlag van Irak Irak
Vlag van Saoedi-Arabië Saoedi-Arabië
Vlag van Jemen Jemen

Die Arabies-Israeliese konflik is 'n term wat gebruik word om die spanning en openlike vyandighede tussen die Arabiese lande (in die Midde-Ooste en Noord-Afrika) en Israel te beskryf. Die konflik heers al sedert 1948.

Agtergrond[wysig | wysig bron]

Die Arabies-Israeliese konflik het begin oor vroeër spanning tussen die Arabiese en Joodse gemeenskappe in die Britse mandaat van Palestina, met die opkoms van twee nasionalistiese bewegings: die Sioniste-beweging onder Jode en Palestynse/Arabiese nasionalisme onder die Arabiere. Die etniese konflik was ook 'n gevolg van die ineenstorting van die Ottomaanse Ryk, wat spanning oor die afbakening en eienaarskap van die gebied geskep het. Terwyl die Joodse volk die gebied as hulle historiese tuisland, Israel, gesien het, het die Pan-Arabiese beweging Palestina as Moslem-grondgebied beskou.

Gebeure[wysig | wysig bron]

Die moderne konflik begin in 1948 met die Arabies-Israeliese oorlog in parallel met die skepping van die Israelse staat deur die Jode. Later, met die verloop van die oorlog, bring die Arabiese Liga 'n Palestynse regering in die Gasastrook tot stand. Israel het die 1948-oorlog gewen en die Palestynse regering is na Kaïro in Egipte verskuif. Hulle is nie toegelaat om na Gasa terug te keer nie en het geleidelik minder belangrik geword, totdat dit in 1959 deur die Egiptiese president Nasser geskrap is.

In 1964 is nog 'n Palestynse politieke organisasie, die Palestynse Bevrydingsorganisasie (PBO) deur Yasser Arafat gevorm. In 1967 raak die Arabiese lande en Israel in die Sesdaagse Oorlog slaags, wat tot die Israelse oorname van die Gasastrook, die Sinai-skiereiland van Egipte, die Wesoewer van die Jordaanrivier en Golanhoogland van Sirië lei. Kort daarna begin Jordanië, Egipte en die PBO met 'n lae-vlak uitputtingsoorlog, wat van 1967 tot 1970 duur, met geen beduidende voordele aan enige van die kante nie.

In 1973 breek die Jom Kippoeroorlog uit. Dit eindig met groot lewensverlies, maar geen territoriale veranderinge nie. Desnieteenstaande het Egipte en Sirië later op 'n oorwinning aanspraak gemaak.

Oor die jare het die konflik verander van 'n grootskaalse Arabies-Israeliese konflik tot 'n meer plaaslike Israeli-Palestynse konflik, al stem die Arabiese wêreld en Israel nog glad nie oor dié grondgebied met mekaar saam nie.