Ballotina, Tulbagh

Ballotina, geleë by Kerkstraat 43, Tulbagh, is omstreeks 1815 gebou vir die weduwee van ds. H.W. Ballot.

Agterkant van die gebou.

Ballotina is 'n neoklassieke Kaaps-Hollandse huis by Kerkstraat 43, Tulbagh.

Die huis is omstreeks 1815 vir die weduwee van ds. Hendrik Willem Ballot, Tulbagh se NG leraar van 1803 tot sy dood in 1814, gebou. Dit is moontlik dat die vermaarde argitek Louis Thibault 'n aandeel gehad het aan die ontwerp van die huis met sy oorgroot skuimraamvensters en buitengewone dubbeldeur. Hy was verwant aan mev. Ballot en het waarskynlik hier tuisgegaan tydens die oprigting van Tulbagh se drosdy, 3 km die dorp uit op die Winterhoekpad.

In 1860 is 'n staatskool op Tulbagh gestig en word Ballotina ingerig om dit te huisves. Ná die inwyding van die nuwe kerk van die Tulbagh-gemeente in 1878 verskuif die skool na die Oude Kerk, maar twee jaar later terug na Ballotina. Hier bly dit tot 1905 toe die eerste volwaardige skoolgehou op die dorp gebou word. Die gebou was in gebruik as sodanig tot die aardbewing van 29 September 1969, toe dit gesloop moes word.

Intussen het die akademikus en kampvegter vir die bewaring van die inheemse Kaapse boustyl Mary Cook van 1950 tot 1970 in Ballotina gewoon. Selfs voor die aardbewing was die huis en gewel gevaarlik na aan ineenstorting; daarom het sloping ná die ramp na al uitweg gelyk. Tog het die restourasiekomitee besluit om dit te herstel en so is dit gestroop van toevoegings en moderniserings en die gewel verstewig. Die argitek Gawie Fagan het in 1973 die Suid-Afrikaanse Instituut van Argitekte se prys vir verdienstelikheid ontvang vir die restourasie van die gebou.

In 2011 is die huis weer gerestoureer en van 'n formele tuin tot teen aan die Kliprivier voorsien.

Bronne

• Inligtingsbord voor die huis.
• Jordaan, Rosette en Theron, Suzanne. 1993. N.G. Gemeente Tulbagh 1743–1993. Tulbagh: NG kerkraad.