Bespreking:Volksetimologie

Page contents not supported in other languages.
in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Voorbeelde weggehaal[wysig bron]

Die volgende voorbeelde het ek weens onsekerheid weggehaal (ook weens die bron):

  • detektief (Eng. detective)[1]
  • dikkens (Eng. diggings)[1]
  • hensop (Eng. hands up)[1]
  • juts (Eng. judge)[1]
  • koort (Eng. court)[1]
  • malies (Eng. marbles)[1]
  • stemp (Eng. stamp)[1]
  • empaaier (Eng. empire)[1]

Woorde soos "empaaier" is bloot 'n nabootsing van "empire", maar self bestaan dit nie uit "em" + "paaier" of wat ook al nie. "Juts" word in die WAT bloot gesê dit is 'n verafrikaansing. Dieselfde met "hensop" (of is dit letterlik [hoender]hen[netjie] + sop?). Koort, detektief en stemp is almal verafrikaansings van die Engelse woorde.


  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Ongepubliseerde klasgids vir standerds 9 en 10, Afrikaans Hoërgraad, Hoërskool Pietersburg. s.j. bl. 31.

Cape cart[wysig bron]

Hoekom word "cape" in die Engelse artikel met 'n kleinletter geskryf, terwyl dit ook sê dat dit na die Kaap die Goeie Hoop vernoem is? Sal die "Cape" in Cape cart verwys na die Kaap, of na die oorslaankap? 'n Cape is eintlik 'n skouermantel, en het waarskynlik nie direk op hierdie kar betrekking nie. JMK (kontak) 09:49, 9 Maart 2021 (UTC)[antwoord]

Cape cart is 'n "mistranslation" van "kapkar". Dit is wel, in die werklikheid dus oorslaankap in Afrikaans, die sogenaamde "canvas hood" soos in Branford se A dictionary of South African English (1987) uit 'n teks ook aangehaal word. Ook in Branford se boek word dit inderdaad met 'n hoofletter geskryf, asof die Kaap bedoel word (sien hier Smith se verwysing onderaan die Wiki-artikel). Suidpunt (kontak) 10:55, 9 Maart 2021 (UTC)[antwoord]
JMK, Merriam-Webster het hom totaal verkeerd! Die Oxford ( https://www.etymonline.com/ ) het hom nie eens opgeneem nie! Suidpunt (kontak) 12:07, 9 Maart 2021 (UTC)[antwoord]

Kremetart[wysig bron]

Kremetart vermoed ek, kom van "cream of tartar", maar ek het nie 'n verwysing nie. JMK (kontak) 10:11, 9 Maart 2021 (UTC)[antwoord]

Tog so naby, maar tog so ver. Volgens Boshof en Nienaber is dit selfs ouer as die Engels. Dis blykbaar die volksnaam in Nederlands "cremortart", op sy beurt self 'n verbrouing van die Latynse geleerde (aptekersterm?) cremor tartari. Party sê weer nee, dit kom uit dialektiese Frans: crème de tartre ‘wijnsteenpoeder’. Besoek gerus: etymologiebank.nl Suidpunt (kontak) 10:51, 9 Maart 2021 (UTC)[antwoord]
Dis net vir my moeilik om in te sien hoe dit volksetimologies in Nederlands kan wees, want dan moet jy bestaande woorde gebruik om 'n moeilike woord vir jou sin te laat maak. Of beteken "kreme+tart" dan "room+koek"? Suidpunt (kontak) 11:03, 9 Maart 2021 (UTC)[antwoord]
Nou verstaan ek, en dankie vir die artikel! JMK (kontak) 12:37, 9 Maart 2021 (UTC)[antwoord]

Slangapiesberg[wysig bron]

(Geskuif vanaf Oesjaar se besprekingsblad) Goeiemôre Oesjaar

Is daar dalk 'n Zoeloesprekende op die Raad van WikimediaZA? Of is daar dalk iemand wat weet van iemand wat weet?

Ek lees vanoggend in E.J. du Plessis se 'n Ondersoek na die oorsprong en betekenis van Suid-Afrikaanse berg- en riviername (1973). Slangapiesberg is 'n vervorming van die verkorting Hlangampisi (die Hl klink soos 'n sagte s in ons ore). Ook Raper se artikel uit 1978 beaam dit. Ek het op Google Maps gaan kyk, en eers kwaMandlangampisi ingetik. 'n Mens sien duidelik 'n stat op die randjie van 'n kloof of afgrond. Toe tik ek "Slangapies Berg" in, en... die speld op die kaart verroer nie 'n aks nie. Dis nou op my foon. Toe ek pas op die rekenaar kyk, kry ek pleks van 'n speld, 'n vraagteken.

Nou volgens 'n webwerf beteken die Zoeloenaam "plek van die hiëna", maar ek sou by 'n Zoeloespreker hiervan wil doodseker maak, hoewel dit waarskynlik lyk. "Wolf" het vroeër in Afrikaans sowel "erdwolf", "hiëna" as ons "wolf in die Noordelike Halfrond" beteken. "Impisi" beteken tans in Zoeloe sowel "hiëna" as "wolf in die Noordelike Halfrond", as ek dit reg het. Suidpunt (kontak) 05:34, 17 April 2021 (UTC)[antwoord]

Nota: Dit verwys blykbaar eerder na 'n Swazi-koninklike! Dit is algemene praktyk om nie direk na 'n stamhoof te verwys nie: Plek van die persoon wat so sterk soos die hiënas is.Suidpunt (kontak) 05:51, 17 April 2021 (UTC)[antwoord]

Weer 'n fout van my! Similarly, the mountain name IDlangampisi underwent multilingual toponymic metamorphoses, appearing as Hlangampisi or iDlangampisi It is another example of reinterpretation of an obsolete generic term from Bushman leading to an apparent tautology. Several versions of the origin and meaning of the name have been encountered, namely “gathering place of the hyena”, “feeding place of the hyena”, the “place of the raw meat eaters” i.e. “scavengers”.Suidpunt (kontak) 09:08, 18 April 2021 (UTC)[antwoord]