Bevolkingsgeskiedenis van Egipte

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Egipte het 'n lang en ingewikkelde demografiese geskiedenis. Dit is deels te danke aan die geografiese ligging van die gebied by die kruispad van verskeie belangrike kulturele gebiede: Noord-Afrika, die Midde-Ooste, die Middellandse See en Afrika suid van die Sahara. Boonop het Egipte gedurende die lang geskiedenis verskeie invalle beleef, onder meer deur die Kanaäniete, die antieke Libiërs, die Assiriërs, die Kushiete ('n Nubiese beskawing), die Perse, die Grieke, die Romeine en die Arabiere.

Paleolitiese tydperk[wysig | wysig bron]

Gedurende die Paleolitiese periode is die Nylvallei deur verskillende jagter-versamelaarsbevolkings bewoon.

Neolitiese tydperk[wysig | wysig bron]

Ongeveer 8000 vC het die Sahara 'n nat fase gehad, die Neolithic Subpluvial ( Holocene Wet Phase ). Mense uit die omliggende gebiede het die Sahara binnegetrek, en getuienis dui daarop dat die bevolkings in die Nylvallei kleiner geword het. [1]

Predinastiese Egipte[wysig | wysig bron]

Die begin van die predinastiese Egiptiese word op om en by 6000 vC geskat. Van ongeveer 4800 tot 4300 vC het die Merimde-kultuur (Merimde Beni-Salame) in Neder-Egipte gefloreer. Hierdie kultuur het onder andere skakels met die Levant. [2] Die pottebakkery van die Buto Maadi-kultuur, veral bekend op die terrein in Maadi naby Kaïro, toon ook verbindings met die suidelike Levant. [3] In Bo-Egipte is die predinastiese Badari-kultuur gevolg deur die Naqada-kultuur (Amraties). [4]

Ongeveer 3000 vC het die nat fase van die Sahara tot 'n einde gekom. Die bevolking in die Sahara het in die suide na die Sahel teruggetrek en ooswaarts in die rigting van die Nylvallei. Benewens Neolitiese boere uit die Nabye Ooste het hierdie bevolkings waarskynlik ook 'n rol gespeel in die vorming van die Egiptiese deelstaat toe hulle hul voedselgewasse, skape, bokke en beeste na die Nylvallei gebring het. [1]

Biogeografiese oorsprong gebaseer op kulturele gegewens[wysig | wysig bron]

Geleë in die verre noord-oostelike hoek van Afrika, was die antieke Egiptiese samelewing op 'n kruispad tussen die verskillende streke van Afrika en die Nabye Ooste. Vroeë voorstanders van die dinastiese rasteorie het dit gebaseer op die toenemende nuwigheid en oënskynlik vinnige verandering in die Predinastiese pottebakkery en kennis geneem van handelskontakte tussen antieke Egipte en die Midde-Ooste. [5] Dit is nie meer die dominante siening in die Egiptologie nie. Die getuienis waarop dit gegrond is, dui egter steeds op die invloed vanuit hierdie streke. [6] Fekri Hassan en Edwin et al. wys op wedersydse invloed uit sowel die sentrale dele van Afrika as die Levant. [7] Hierdie bewyse dui daarop dat antieke Egipte bevolk was deur Afro-Asiatiese sprekende volke uit Noord-Afrika en die Nabye Ooste. [8]

Maria Gatto het gesuggereer dat die makers van die predinastiese Egiptiese Naqada- kultuur in Bo-Egipte 'n byna identiese kultuur met die A- groepsvolk in Neder-Nubië gedeel het. [9] Dit is deels gegrond op die ooreenkomste met die koninklike grafte by Qustul. Joseph Vogel, Cheikh Diop, Volney en ander geleerdes het selfs 'n Egiptiese oorsprong in Nubië onder die A-groep voorgestel. [10][11][12] In 1996 meld Lovell en Prowse die teenwoordigheid van individuele heersers wat in Naqada begrawe is in wat hulle geïnterpreteer het as grafte met 'n hoë status, wat toon dat hulle morfologies meer verwant is aan bevolkings in Noord-Nubië as dié in Suid-Egipte. [13] Die meeste geleerdes het egter hierdie hipotese verwerp op grond van die teenwoordigheid van koninklike grafstene wat soortgelyk is aan dié in Qustul, asook probleme met die dateringstegnieke. [14]

In sy boek Genesis van die Farao's plaas Toby Wilkinson die oorsprong vir die Egiptenare iewers in die Oos-woestyn. [15] Daarbenewens is daar bewyse dat skape en bokke ongeveer 8 000 jaar gelede in die Nabta Playa vanaf Wes-Asië ingevoer is. Daar is bespiegelings dat hierdie kultuur waarskynlik die voorganger van die Egiptenare sou gewees het, gebaseer op kulturele ooreenkomste en sosiale kompleksiteit, wat beskou word as weerspieëlend in die Ou Koninkryk van Egipte. [16]

DNS-studies[wysig | wysig bron]

Kontaminasie danksy hantering en die werk van mikrobes skep struikelblokke vir die terugvordering van antieke DNS. [17] Gevolglik is die meeste DNS-studies op moderne Egiptiese bevolkings uitgevoer met die doel om te leer oor die invloede van historiese migrasies op die Egiptiese bevolking. [18][19][20][21]

Bloedtipes en DNS-monsterneming op antieke Egiptiese mummies is skaars. 'n Studie wat in 1982 gepubliseer is het egter deur middel van bloedtipering van dinastiese mummies bevind dat ABO- frekwensies die meeste met moderne Egiptenare ooreenstem, [22] en sommige ook met Noord-Haratin- bevolkings. ABO-bloedgroepverspreiding toon dat die Egiptenare 'n sustergroep vir Noord-Afrikaanse bevolkings vorm.

'n Studie wat in 2017 gepubliseer is, het die onttrekking en ontleding van DNA van 151 gemummifiseerde oud-Egiptiese individue beskryf, waarvan die oorskot van Abusir el-Meleq in Midde-Egipte verkry is. Die wetenskaplikes het gesê dat die verkryging van goed-bewaarde, onbesmette DNS van mummies 'n probleem was en dat hierdie monsters "die eerste betroubare datastel is wat van antieke Egiptenare verkry is met behulp van hoë-deurset DNS-volgorde-metodes". Die monsters verteenwoordig 'n periode wat strek vanaf die laat Nuwe Koninkryk tot die Romeinse tyd (1388 vC tot 426 nC). Volledige mitochondriale DNA- volgordes (mtDNA) is vir 90 van die mummies verkry en is met mekaar en met 'n aantal ander antieke en moderne datastelle vergelyk. Die wetenskaplikes het gevind dat die antieke Egiptiese individue in hul eie datastel baie soortgelyke mitochondriale profiele het gedurende die ondersoekperiode. Moderne Egiptenare het oor die algemeen hierdie moedergroeppatroon gedeel, maar het ook meer Afrika-kleide gedra. Uit die ontleding van die mtDNA-haplogroepe van die mummies het hulle egter bevind dat hulle groter mitochondriale verwantskappe met moderne bevolkings uit die Nabye Ooste en die Levant gedeel het, in vergelyking met die moderne Egiptenare. Daarbenewens is drie van die antieke Egiptiese individue vir Y-DNA geanaliseer, en daar is waargeneem dat hulle vaderlike afstammings dra wat algemeen in beide die Midde-Ooste en Noord-Afrika voorkom. Die navorsers het gewaarsku dat die affiniteite van die antieke Egiptiese eksemplare wat ondersoek is, nie verteenwoordigend van dié van alle antieke Egiptenaars is nie, aangesien dit van 'n enkele argeologiese terrein afkomstig is. [23]

'n Antieke Egiptiese skedel, wat vermoedelik die van Akhenaten is.

Moderne en antieke Egiptenare[wysig | wysig bron]

Egiptoloog Barry Kemp (2005) het die beskikbare skedels en skeletale bewyse van die antieke Egiptenare nagegaan. Hy het opgemerk dat geraamtes uit vroeëre periodes, wat sou help om die oorsprong van die Predynastiese Egiptenare te verklaar, skaars is, met een van die min voorbeelde 'n liggame wat uit 'n Laat Steentydperk begraafplaas by Gebel Sahaba, in die noorde van Soedan, verkry is. Kemp noem dat hierdie mense beslis nie soos predinastiese Egiptenare of Nubiërs gelyk het nie, maar dat hulle in plaas daarvan funksies gedeel het met 'n bevolking van vroeë Homo sapiens genaamd Cro-Magnon, wat versprei is oor Noord-Afrika en Europa.

Tandheelkundige morfologie[wysig | wysig bron]

Moderne studies oor antieke Egiptiese tandartse bondel die antieke Egiptenare en Kaukasoïede (Europeërs en Wes-Eurasiërs) wat klein tande het saam, in teenstelling met negers (Westerse Afrika suid van die Sahara) wat megadont / groot tande het. [24][25]

Taalelement[wysig | wysig bron]

Die Edwin Smith-papirus, die oudste oorlewende chirurgiese dokument ter wêreld. Geskryf in Hiëratiese skrif in Antieke Egipte omstreeks 1600 v.C.

Die Antieke Egiptiese taal word in ses belangrike chronologiese afdelings geklassifiseer: Argaïs-Egipties, Oud-Egipties, Midde-Egipties, Laat-Egipties, Demoties-Egipties en Kopties. Die laaste is gebruik as werkstaal tot in die 18de eeu n.C. Dit word steeds as liturgiese taal deur Egiptiese Koptiese kerke gebruik.

Oorsprong[wysig | wysig bron]

Die Antieke Egiptiese taal is geklassifiseer as 'n lid van die Afroasiatiese taalfamilie. Daar is geen eenstemmigheid oor wanneer en waar hierdie tale ontstaan het, alhoewel daar algemeen geglo word dat die taal sy oorsprong het iewers in of naby die streek wat strek van die Levant in die Midde-Ooste na die noorde van Kenia, en uit die Oos- Sahara in Noord-Afrika na die Rooi See, of Suid-Arabië, Ethiopië en Soedan. [26][27][28][29][30] Die taal van die naburige Nubiese bevolking is een van die Nilo-Sahara-tale, en is nie een van die Afroasiatiese tale nie.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. ↑ 1,0 1,1 Ancient Egyptian Origins
  2. ↑ Josef Eiwanger: Merimde Beni-salame, In: Encyclopedia of the Archaeology of Ancient Egypt. Compiled and edited by Kathryn A. Bard. London/New York 1999, p. 501-505
  3. ↑ Jürgen Seeher. Ma'adi and Wadi Digla. in: Encyclopedia of the Archaeology of Ancient Egypt. Compiled and edited by Kathryn A. Bard. London/New York 1999, 455-458
  4. ↑ Brace, 1993. Clines and clusters
  5. ↑ Hoffman. "Egypt before the pharaohs: the prehistoric foundations of Egyptian civilization", pp267
  6. ↑ Redford, Egypt, Israel, p. 17.
  7. ↑ Edwin C. M et. al, "Egypt and the Levant", pp514
  8. ↑ Toby A.H. Wilkinson. "Early Dynastic Egypt: Strategies, Society and Security", pp.15
  9. ↑ Hunting for the Elusive Nubian A-Group People - by Maria Gatto, archaeology.org
  10. ↑ "Egypt and Sub-Saharan Africa: Their Interaction" - Encyclopedia of Precolonial Africa, by Joseph O. Vogel, AltaMira Press, (1997), pp. 465-472
  11. ↑ Journal of Near Eastern Studies, Vol. 46, No. 1 (Jan., 1987), pp. 15-26
  12. ↑ African Origin of Civilization, by Cheikh Diop
  13. ↑ Tracy L. Prowse, Nancy C. Lovell. Concordance of cranial and dental morphological traits and evidence for endogamy in ancient Egypt, American Journal of Physical Anthropology, Vol. 101, Issue 2, October 1996, Pages: 237-246
  14. ↑ Wegner, J. W. 1996. Interaction between the Nubian A-Group and Predynastic Egypt: The Significance of the Qustul Incense Burner. In T. Celenko, Ed., Egypt in Africa: 98-100. Indianapolis: Indianapolis Museum of Art/Indiana University Press.
  15. ↑ Genesis of the Pharaohs: Genesis of the ‘Ka’ and Crowns?] - Review by Timothy Kendall, American Archaeologist
  16. ↑ Ancient Astronomy in Africa Geargiveer op Wayback Machine
  17. ↑ Encyclopedia of the Archaeology of Ancient Egypt By Kathryn A. Bard, Steven Blake Shubert pp 278-279
  18. ↑ "Genetics, Egypt, and History: Interpreting Geographical Patterns of Y Chromosome Variation". History in Africa. 32 (1): 221–246. 2005. doi:10.1353/hia.2005.0013.
  19. ↑ "Y-Chromosome Variation in Egypt". African Archaeological Review. 22 (2): 61–75. 2005. doi:10.1007/s10437-005-4189-4.
  20. ↑ "History in the Interpretation of the Pattern of p49a,f TaqI RFLP Y-Chromosome Variation in Egypt". American Journal of Human Biology. 17 (5): 559–67. 2005. doi:10.1002/ajhb.20428.
  21. ↑ Shomarka Keita: What genetics can tell us
  22. ↑ "Survey on paleoserological studies". Homo Gottingen. 33 (2–3): 69–89.
  23. ↑ "Ancient Egyptian mummy genomes suggest an increase of Sub-Saharan African ancestry in post-Roman periods". Nature Communications. 8: 15694. 30 Mei 2017. doi:10.1038/ncomms15694.
  24. ↑ Irish, J.D. "Diachronic and synchronic dental trait affinities of late and post-pleistocene peoples from North Africa": 138–155. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (hulp)
  25. ↑ Hanihara, T. "Metric dental variation of major human populations": 287–298. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (hulp)
  26. ↑ Blench R (2006) Archaeology, Language, and the African Past, Rowman Altamira, ISBN 0-7591-0466-2, ISBN 978-0-7591-0466-2, https://books.google.com/books?id=esFy3Po57A8C
  27. ↑ "The Origins of Afroasiatic a response to Diamond and Bellwood (2003)". {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (hulp)
  28. ↑ Bernal M (1987) Black Athena: the Afroasiatic roots of classical civilization, Rutgers University Press, ISBN 0-8135-3655-3, ISBN 978-0-8135-3655-2. https://books.google.com/books?id=yFLm_M_OdK4C
  29. ↑ Bender ML (1997), Upside Down Afrasian, Afrikanistische Arbeitspapiere 50, pp. 19-34
  30. ↑ Militarev A (2005) Once more about glottochronology and comparative method: the Omotic-Afrasian case, Аспекты компаративистики - 1 (Aspects of comparative linguistics - 1). FS S. Starostin. Orientalia et Classica II (Moscow), p. 339-408. http://starling.rinet.ru/Texts/fleming.pdf

Verdere leesstof[wysig | wysig bron]

  • "A study of Egyptian craniology from prehistoric to Roman times". {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (hulp)
  • MacIver (1905). "chapter 9". The Ancient Races of the Thebaid.
  • "Evidence of the Early Penetration of Negroes into Prehistoric Egypt". {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (hulp)
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Bevolkingsgeskiedenis_van_Egipte&oldid=2128064"