Caledon-warmbron

Die warmwaterbron by Caledon in die Wes-Kaap is teenswoordig op die terrein van 'n hotel geleë.

Daar is sewe fonteine waarvan ses warm en vreemd genoeg een koue water lewer. Daagliks verskaf die warmbronne sowat 800 000 liter teen 49°C. Omdat dit ysterhoudend is, is die water bruin van kleur.

Hierdie bronne by Swartberg was reeds aan die inheemse bevolking bekend en het in die 1680’s onder die aandag van die VOC gekom. Dit was dan ook die eerste bron wat die Europese setlaars hier teëkom en deur hulle benut is. In 1708 het die Duitse reisiger Peter Kolbe en in 1710 kommissaris Govert Cnoll die bron besoek. Kort daarna is die vryburger Ferdinand Appel 'n stuk grond hier toegewys, op voorwaarde dat hy 'n huis bou vir mense wat die bad wil gebruik. In daardie tyd het die geneeskunde 'n sterk geloof gehad in die helende werking van warm bronwater, 'n geloof wat tot vroeg in die 20ste eeu voortbestaan het en daarom was die Caledon-bad ver buite die landsgrense bekend. Die VOC se hospitaal aan die Kaap het pasiёnte gereeld verwys na die VOC-herstelposte, die Zwartbergbad en die bronne by Malmesbury en The Baths by Citrusdal, om die warm mineraalryke water te drink en om daarin te bad. In die Bataafse bewindstydperk aan die Kaap het goew. Jan Willem Janssens sy besondere belangstelling in die bron getoon deur dr. J.F. Hӓssner aan te moedig om dit te koop. In 1902 het die maatskappy The Caledon Baths Ltd. onder voorsitterskap van die bekende sakeman William Spilhaus die eienaar geword.

Die dorp Caledon het langs die bron ontwikkel.

Bibliografie

• Booyens, Bun: Bronwaters van genesing. Die tradisionele warmbron-waterkuur in ons volksgeneeskunde. Kaapstad: Tafelberg, vir die Raad vir Geesteswetenskaplike Navorsing, 1981. ISBN 0-624-01584-X
• Waring, Gerald A. en hersien deur Reginald R. Blankenship en Ray Bentall: Thermal springs of the United States and other countries - a summary. Washington: US Government Printing Office, 1965. (Geological Survey Professional Paper 492). Internet-aanlyn beskikbaar.