Carnegie-verslag

Die Carnegie-verslag was die resultaat van die Carnegie-kommissie se ondersoek tussen 1928 en 1932 na die probleem van die groot aantal armblankes in Suid-Afrika.

Agtergrond

In die tweede helfte van die 1920’s het die Carnegie-korporasie van New York in die armoede waarin baie blankes in Suid-Afrika gedompel was, begin belangstel nadat dr. E.G. Malherbe hul aandag daarop gevestig het. Dit het in 1927 uitgeloop op ‘n besoek van die president en sekretaris van die korporasie aan Suid-Afrika. Twee jaar later het die korporasie aangekondig dat dit die hele navorsingsprojek sal finansier en dat die N.G. Kerk die leiding in die projek sal neem. Aanvanklik het die Amerikaners dr. K.L. Butterfield en dr. C.W. Coulter gehelp, maar daarna was dit in die hande van die hoofnavorsers R.W. Wilcocks, J.R. Albertyn en J.F.W. Grosskopf. Die werk is hoofsaaklik deur Suid-Afrikaanse geleerdes en deskundiges onderneem. Hulle het die hele land deurkruis en onderhoude gevoer, vraelyste laat invul en toetse afgneem.

Verslae

Die verslag het in 1932 verskyn en het bestaan uit 5 omvattende dele in Afrikaans en Engels en is in Oktober 1934 by die Volkskongres gereël deur die Federale Armesorgraad van die NG Kerk bespreek.

• In die ekonomiese verslag getiteld Plattelandse verarming en plaasverlating deur die landbou-ekonoom J.F.W. Grosskopf word die ekonomiese vraagstukke soos verarming op die platteland en die onderverdeling van plase bespreek.
• Prof. R.W. Wilcocks (gebore 23 Januarie 1892), die rektor van die Universiteit van Stellenbosch, het die sielkundige verslag Die Armblanke geskryf.
• Die onderwysverslag Onderwys en die Armblanke is geskryf deur prof E.G. Malherbe (gebore 9 November 1895), die eerste rektor van die Universiteit van KwaZulu-Natal (tot 1965).
• Dr. W.A. Murray het die geneeskundige verslag Die fisieke toestand van die armblanke saamgestel.
• Die sosiologiese verslag bestaan uit twee dele, naamlik (a) Die armblanke en die maatskappy deur die sekretaris van die Armesorgraad, dr. Johannes Rudolf Albertyn (gebore 6 Augustus 1878) en (b) Die moeder en dogter van die armblanke huisgesin deur Maria Elizabeth Rothmann.

Bevindings

Die kommissie het vasgestel dat 17% van die blanke bevolking, d.w.s. 300 000 mense, as arm beskou kan word. Veral die afgesonderdheid waarin die mense geleef het en die beperkte kontak met ander mense van hul eie kultuurgroep is as die hoofoorsake van die probleem aangedui. Swak of heeltemal geen onderwys het die saak vererger. Boonop was daar min geskikte werkgeleenthede vir die mense in die nywerhede. Dit alles het gelei tot ‘n swak selfbeeld van die Afrikaner. Al die verslae het klem gelê op die oorsake van die probleem en het nie die uitdeel van aalmoese as ‘n goeie oplossing daarvan beskou nie. Dat die ontstaan van die armblanke aan genetiese faktore en ‘n lekker klimaat toegeskryf kan word, dat hulle verstandelik swak en boonop ‘n natuurlike afsaksel in die samelewing was, is as ongegrond bewys.

Aanbevelings

• Een van die kernaanbevelings was ‘n verbetering en ‘n verpligte geskikte onderwys tot op 15-jarige ouderdom, Spesiale klasse moes ingestel word vir leerlinge wat sukkel om in die hoofstroom- onderwys te vorder. Verwerwing van vaardighede waaraan daar ‘n behoefte in die nywerheid is, moes daadwerklik nagestreef word.
• Om die armblanke op te hef moes die staat ‘n Departement van Volkswelsyn stig en universiteite moes maatskaplike werkers oplei.
• ’n Gesondheidsdiens moes deur die staat op die platteland ontwikkel word.
• Die owerhede moes help om die standaard van huisvesting van die armlastige veral op die platteland te monitor en verbeter.
• Werkgleenthede moes in dorpe en stede geskep en minimumlone vasgestel word.
• Nywerhede moes ontwikkel en beskerm word deur hoë invoertariewe op ingevoerde produkte te hef.
• Wekreservering ten gunste van die armblanke moes vir ‘n tyd ingevoer word.

Bibliografie

• Giliomee, Hermann: Die Afrikaners – ‘n biografie. Kaapstad: Tafelberg, 2004. ISBN 0-624-04181-6
• Standard Encyclopaedia of Southern Africa, deel 3. Kaapstad: Nasou, 1971.