Chriacus
| Chriacus | |
|---|---|
| |
| Wetenskaplike klassifikasie | |
| Koninkryk: | |
| Infraklas: | |
| (geen rang): | Ferae
|
| Superorde: | |
| Familie: | Arctocyonidae (polifileties)
|
| Subfamilie: | |
| Genus: | Chriacus Edward Drinker Cope 1883
|
Chriacus is 'n uitgestorwe soogdier wat gewoonlik in die familie Arctocyonidae geplaas word. Hierdie dier se fossiele word van die vroeë Paleoseen tot die vroeë Eoseen in Noord-Amerika aangetref.[1] Chriacus is een van die bekendste lede van die asbliktakson "Condylartha". Daar is 'n amper komplete skelet gevind. Die diere het baie soos die huidige Suid-Amerikaanse neusbeertjies (Nasua) gelyk.
Klassifikasie[wysig | wysig bron]
Chriacus vorm saam met Prothryptacodon en Thryptacodon die onderfamilie Chriacinae binne die Arctocyonidae. Prothryptacodon het van die Laat-Puercan tot die Laat-Tiffanian in die westelike binneland van Amerika geleef. Thryptacodon het in die Midde-Torrejonian verskyn en het tot in die Vroeë-Bridgerian oorleef, maar dit is veral bekend van gedeeltelike skelette uit die Willwood-formasie se Wasatchian. Die liggaamsbou van Thryptacodon het veel ooreenkomste met Chriacus, hoewel die enkelgewrigte minder fleksibel is. Hierdie dier is nogtans eweneens 'n vaardige klimmer.[2] In die verlede is Chriacus ingedeel by die Oxyclaeninae, maar hierdie indeling is verlate.[3]
Spesies[wysig | wysig bron]
| Epog | NALMA[4] | Ouderdom (mj gelede) |
Spesies | |
|---|---|---|---|---|
| Eoseen | Bridgerian | 50,0 – 46,4 | ||
| Wasatchian | 55,5 – 50,0 | C. badgleyi, C. gallinae | ||
| Paleoseen | Clarkforkian | 56,4 – 55,5 | ||
| Tiffanian | 60,5 – 56,4 | C. baldwini, C. metocometi, C. oconostotae, C. pelvidens | ||
| Torrejonian | 62,5 – 60,5 | C. baldwini, C. katrinae, C. pelvidens, C. punitor | ||
| Puercan | 66,0 – 62,5 | C. calenancus | ||
| Kryt | Lancian | 70,6 – 66,0 | ||
| Fossiel voorkomen van Chriacus | ||||
PETM[wysig | wysig bron]
Daar het aan die einde van die Paleoseen (56 mj gelede) 'n skielike opwarming van die planeet se klimaat opgetree, wat groot invloed op die planeet se lewe gehad het. Hierdie tydperk word die PETM-voorval (Paleoseen-Eoseen termiese maksimum) genoem. Hierdie voorval het ook die dierewêreld in westelike Amerikaanse binneland gewysig. Hier word hierdie tyd die Wasatchian-0 genoem en dit word gekenmerk door die koms van moderne primate, hyaenodonte, onewehoeviges en ewenhoewige. Hulle het die gebied moontlik uit Asië bereik. Hierdie immigrante vorm amper die helfte van die soogdierfossiele uit die Vroeë Wasatchian. Daar word nogtans te midde van hulle party oorblywende spesies uit die Paleoseen aangetref. Een van hulle is Chriacus badgleyi wat tydens die Wasatchian-0 geleef het. Hierdie spesie is bekend van fossiele tande en kaakmateriaal uit die Willwood-formasie in die Bighorn-bekken van Wyoming. C. badgleyi was die volopste arctocyonied in hierdie tyd. Dit was 'n klein spesie en 26 tot 37% kleiner as C. oconostotae en C. pelvidens en 18 tot 24% kleiner as C. gallinae later in die Wasatchian aangetref word. C. badgleyi volg hiermee die patroon van verdwerging van verskeie soogdiere in Bighorn-bekken tydens die PETM. Talle herbivore en karnivore was kleiner as hulle verwanten uit dieselfde genus uit die Laat-Clarkforkian en/of later dele van die Wasatchian.
Fotogalery[wysig | wysig bron]
-
Tande en dybeen van C. baldwini -
Tande van C. gallinae -
Beendere van C. gallinae
Verwysings[wysig | wysig bron]
Hierdie artikel is (gedeeltelik) vertaal uit die Nederlandse Wikipedia. Sien bron.
- ↑ Fossilworks: Chriacus
- ↑ Dawn of the Age of Mammals in the northern part of the Rocky Mountain Interior, North America. TM Bown & KD Rose. Geological Society of America (1990).
- ↑ Oxyclaenus from the Early Paleocene of New Mexico and the status of the Oxyclaeninae (Mammalia, Arctocyonidae). PE Kondrashov & SG Lucas. New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin (2004).
- ↑ NALMA staan vir North American land mammal age