Dissosiatiewe steuring

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Dissosiatiewe steuring
Klassifikasie en eksterne bronne
ICD-10 F44.8
ICD-9 300.14
eMedicine article/916186
MeSH D009105
Mediese waarskuwing

Dissosiatiewe steuring of dissosiatiewe identiteitsteuring (DIS), voorheen bekend as "gesplete persoonlikheid",[1] is ’n geestesteuring in die dissosiatiewe spektrum wat gekenmerk word deur minstens twee onderskeibare en relatief blywende identiteite of dissosiatiewe persoonlikheidstoestande wat ’n persoon se gedrag om die beurt beheer, en wat saamval met ’n verlies aan geheue wat belangrike inligting betref en nie aan die hand van gewone vergeetagtigheid verklaar kan word nie. Die simptome word nie veroorsaak deur middelmisbruik, toevalle of ander mediese toestande nie.[2] Diagnose is dikwels moeilik omdat dit met ander geestesteurings gepaardgaan.

Dit is een van die mees omstrede geestestoestande omdat daar geen duidelike konsensus bestaan oor die diagnose of behandeling nie.[3] Daar is ook geen sistematiese definisie nie.[4][5] Dit lyk of simptome mettertyd verskil.[6] Dit kom drie tot nege keer meer dikwels voor by vroue as by mans.[7][4][8] Die voorkoms van DIS het in die laaste helfte van die 20ste eeu aansienlik toegeneem, so ook die getal "persoonlikhede" waarop pasiënte aanspraak maak (van ’n gemiddelde van twee of drie tot sestien).[4]

Dissosiatiewe steurings soos DIS word toegeskryf aan onderbrekings in die geheue wat veroorsaak word deur psigologiese trauma en ander vorme van stres, maar navorsing oor hierdie hipotese word gekenmerk deur swak metodologie. Tot dusver was wetenskaplike studies, wat gewoonlik op geheue fokus, min en die resultate onbepalend.[9]

DIS het in die 1970's, '80's en '90's ’n gewilde diagnose geword, maar dit is onduidelik of die voorkoms van die steuring toegeneem het, of sielkundiges dit makliker herken en of sosiokulturele faktore vir die toename verantwoordelik was. Die toename in die getal diagnoses ná 1980, wat deur ’n klein getal sielkundiges gemaak is, en die beïnvloedbaarheid wat kenmerkend van mense met DIS is, ondersteun die hipotese dat pasiënte deur terapeute wysgemaak word dat hulle DIS het.[10]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. "The ICD-10 Classification of Mental and Behavioural Disorders" (PDF). Wêreldgesondheidsorganisasie.
  2. American Psychiatric Association (Junie 2000). Diagnostiese en Statistiese Handleiding van Geestesteurings. Arlington, VA, VSA: American Psychiatric Publishing, Inc. pp. 526–529. doi:10.1176/appi.books.9780890423349. ISBN 978-0-89042-024-9.
  3. Reinders AA (2008). "Cross-examining dissociative identity disorder: Neuroimaging and etiology on trial". Neurocase. 14 (1): 44–53. doi:10.1080/13554790801992768. PMID 18569730.
  4. 4,0 4,1 4,2 Lynn, SJ; Berg, J;; Lilienfeld, SO (2012). "14 – Dissociative disorders". Adult Psychopathology and Diagnosis. John Wiley & Sons. pp. 497–538. ISBN 1-118-13882-1. {{cite book}}: Onbekende parameter |editors= geïgnoreer (hulp)AS1-onderhoud: ekstra leestekens (link) AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  5. Lynn, S. J.; Lilienfeld, S.O.; Merckelbach, H.; Giesbrecht, T.; Van der Kloet, D. (2012). "Dissociation and Dissociative Disorders: Challenging Conventional Wisdom". Current Directions in Psychological Science. 21: 48–53. doi:10.1177/0963721411429457.
  6. Maldonado, J.R.; Spiegel D. (2008). "Dissociative disorders — Dissociative identity disorder (Multiple personality disorder)". The American Psychiatric Publishing textbook of psychiatry (5de uitg.). Washington, DC: American Psychiatric Association. pp. 681–710. ISBN 978-1-58562-257-3. {{cite book}}: Onbekende parameter |editors= geïgnoreer (hulp)
  7. Sadock, BJ; Sadock VA (2007). "Dissociative disorders — Dissociative identity disorder". Kaplan & Sadock's synopsis of psychiatry: behavioral sciences/clinical psychiatry (10de uitg.). Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins. pp. 671–6. ISBN 978-0-7817-7327-0.
  8. Paris J (1996). "Review-Essay : Dissociative Symptoms, Dissociative Disorders, and Cultural Psychiatry". Transcult Psychiatry. 33 (1): 55–68. doi:10.1177/136346159603300104.
  9. Howell, E (2010). "Dissociation and dissociative disorders: commentary and context". Knowing, not-knowing and sort-of-knowing: psychoanalysis and the experience of uncertainty. Karnac Books. pp. 83–98. ISBN 1-85575-657-9. {{cite book}}: Onbekende parameter |editors= geïgnoreer (hulp)
  10. Piper A., Merskey H. (2004). "The persistence of folly: Critical examination of dissociative identity disorder. Part II. The defence and decline of multiple personality or dissociativ identity disorder" (pdf). Canadian journal of psychiatry. Revue canadienne de psychiatrie. 49 (10): 678–683. PMID 15560314.

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]