Ekonomiese ongelykheid
Ekonomiese ongelykheid is 'n oorkoepelende term wat verwys na inkomste ongelykheid (hoe die totale som geld wat aan mense betaal word, onder hulle verdeel word), maatskaplike ongelykheid (hoe die somtotaal van welvaart onder mense verdeel word) en verbruiksongelykheid (hoe die totale som geld wat spandeer word tussen spandeerders versprei is). Elk van hierdie kan gemeet word binne- en tussen nasies- of sub-bevolkings soos inkomstegroepe, ouderdomsgroepe, geslagsgroepe.
Mates van Inkomste-ongelykheid
[wysig | wysig bron]Inkomste-ongelykheid word gemeet met behulp van inkomste-ongelykheidsmetrieke, waarvan die Gini-koëffisiënt een van die mees gebruikte is. 'n Ander tipe meting is die Ongelykheids-aangepaste Menslike Ontwikkelingsindeks, wat 'n saamgestelde indeks is wat ongelykheid in ag neem.
Geskiedenis van Ekonomiese Ongelykheid
[wysig | wysig bron]Histories is daar 'n langtermyn neiging na groter ekonomiese ongelykheid met die verloop van tyd. Die uitsonderings hierop gedurende die moderne era was die afname in ekonomiese ongelykheid tydens die Eerste- en Tweede Wêreldoorlog en die skepping van moderne welvaartstate. Terwyl globalisering die ongelykheid tussen nasies verminder het, het dit ongelykheid binne die bevolking in die meeste nasies verhoog.
Faktore wat Ekonomiese Ongelykheid Beïnvloed
[wysig | wysig bron]Redes vir ekonomiese ongelykheid binne samelewings kan onder twee kategorieë opgesom word:
- Globale markfunksies: handel, ontwikkeling en regulasies
- Sosiale faktore: geslag, ras en opvoeding
Onlangse groei in algehele inkomste-ongelykheid binne OESO-lande word meestal aangedryf deur toenemende ongelykheid in lone en salarisse.
Korrelasies met Ekonomiese Ongelykheid
[wysig | wysig bron]Ekonomiese ongelykheid gaan dikwels gepaard met verskynsels in:
- Gesondheid: Hoër vlakke van ongelykheid word geassosieer met hoër vlakke van gesondheids- en maatskaplike probleme.[1]
- Sosiale kohesie: In meer ekonomies gelyke samelewings is mense geneig om mekaar meer te vertrou en is daar groter gemeenskapsbetrokkenheid.
- Geluk: Toenemende sosio-ekonomiese ongelykheid word geassosieer met ongelukkigheid.
- Misdaad: Daar is 'n verband tussen hoër vlakke van ekonomiese ongelykheid en hoër moordsyfers.[2]
- Politieke onstabiliteit: Ekonomiese ongelykheid kan lei tot meer politieke onstabiliteit.
