François Daniël Changuion

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
François Daniël Changuion, c. 1800-1815

Jonkheer François Daniël Changuion (Demerara, 16 Februarie 1766 - Offenbach am Main, 15 Junie 1850), algemeen bekend as Daniël Changuion, was 'n Nederlandse administrateur en diplomaat.

Lede van sy nageslag het hulle in die negentiende eeu in Suid-Afrika gevestig.

Familie[wysig | wysig bron]

Die Changuion familie is van Franse oorsprong. François Daniel se grootvader, François Changuion, het hom in 1717/1718 in Amsterdam gevestig. Sy vader was François (1727-1777), 'n was raadslid van die hof van geregtigheid in die Nederlandse kolonie van Essequibo, en sy moeder was Anna Geertruida (van) Gelskerke (1730-1795).[1]

François Daniël is in 1800 in Emmerik getroud met Henriëtte Wilhelmina Hartingh (1775-1860), die dogter van ’n gesiene Leidenaar, Nicolaas Hartingh (seun van VOC-goewerneur Nicolaas Hartingh[2]), en Louise Ernestine Meyners. Vier kinders is uit hul huwelik gebore: François Daniël (1801-1854), Louise Anne (1802-1872), Antoine Nicolas Ernest (1803-1881) en Laurent Jonathan (1805-1851).[3]

Lewensloop[wysig | wysig bron]

Die familiewapen van François Daniël Changuion (1766-1850) en sy nageslag.

Changuion het in 1788 in Leiden in die regte gegradueer. Vanaf 1788 was hy raadslid en wetsheer van Leiden. In 1795, toe die Bataafse Republiek in Nederland uitgeroep is, is hy uit sy administratiewe poste ontslaan en het hy na die buiteland vertrek. In 1803 is hy terug na Nederland waar hy hom in Den Haag gevestig het. Daar het hy by die Driemanskap van 1813 betrokke geraak.[4] Hy het hom by hulle en hul idees oor die organisasie van die land aangesluit en van 17 tot 29 November 1813 het hy as sekretaris van die Driemanskap oftewel die voorlopige bewind opgetree.[5] Hierdie Driemanskap onder Van Hogendorp het Prins Willem van Oranje in November 1813 uit ballingskap in Brittanje teruggeroep om soewereine vors van die Nederlande te word. Danksy sy rol as sekretaris geld F.D. Changuion as een van die grondvesters van die Koningryk van Nederland. Sy naam word dan ook vermeld by die lede van die Driemanskap op die monument op die Plein 1813 in Den Haag.[6] In Januarie 1814 is Changuion deur die soewereine vors aangestel as Nederland se eerste gesant na die Verenigde State van Amerika en in Mei het hy saam met sy gesin daarheen vertrek.[7][4] Gegewe die oorlogstoestande waarin die VSA hom bevind het, was daar egter min wat hy daar kon doen. Weens hierdie omstandighede het hy eers in Mei 1815 die brief ontvang waarin dit geblyk het dat hy in Desember 1814 as gesant in Konstantinopel aangestel is. Hy is terug na Nederland maar is nietemin nie na Konstantinopel gestuur nie en is in 1818 op pensioen geplaas.[8]

In 1815 is François Daniël Changuion deur Koning Willem I in die Nederlandse adel verhef weens sy rol as sekretaris van die voorlopige bewind van Nederland (die Driemanskap onder Van Hogendorp) in 1813. Hy en sy nageslag het daarvolgens die reg gekry om die predikaat jonkheer of jonkvrouw te gebruik.[7]

Uit Changuion se briewe van omstreeks 1818 is dit duidelik dat sy finansies om verskeie redes in ernstige moeilikheid verkeer het. Hy het toe uit desperaatheid voortgegaan om wissels te vervals en in te samel ten koste van ou bekendes, ten bedrae van 44000 gulde. Nadat hy die geld in Nederland ingesamel het, het hy na Duitsland uitegewyk. Versoeke dat Changuion na Nederland uitgelewer moes word was tevergeefs. Hy is daarna op 27 Februarie 1823 in absentia deur 'n hof gevonnis tot tien jaar gevangenisstraf en 'n boete van 11 000 gulde.[9] Weens hierdie onterende vonnis is hy nie in 1825 opgeneem in die eerste lys van persone wat tot die adel behoort nie. Sy kinders, wat almal voor 27 Februarie 1823 (die datum van sy vonnis) gebore is, is op hierdie lys genoem,[10][11] het van adel gebly en het ook hul adeldom aan hul nageslag oorgedra.[12][13] Dit is ook die posisie van die Hoge Raad van Adel in Nederland.

François Daniël Changuion is in 1850 in Duitsland op die ouderdom van 84 oorlede terwyl sy vrou in 1860 oorlede is.[14]

Van Changuion se vier kinders het een 'n nageslag voorgebring. Sy seun Antoine Nicolas Ernest Changuion (1803-1881), wat hom in 1831 in Kaapstad gevestig het, het die stamvader geword van 'n groot nageslag in Suid-Afrika[15] wat tot die Nederlandse adel behoort.[16][13]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. ↑ Nederland's Adelsboek, 9. 1911. Den Haag. pp. 25-26.
  2. ↑ Molhuysen, P.C. en P.J. Blok (reds.) (1918), Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 8. Leiden, Nederland: A.W. Sijthoff’s Uitgevers Maatschappij. pp. 696-697.
  3. ↑ Nederland's Adelsboek, 9. 1911. Den Haag. p. 26.
  4. ↑ 4,0 4,1 Changuion, Louis (2014). Die familie Changuion van Suid-Afrika. Vanaf Frankryk deur Duitsland en Nederland tot Suid-Afrika, 1560's-1960's. Haenertsburg, Suid-Afrika: Pennefather Books. p. 57.
  5. ↑ Molhuysen, P.C. en P.J. Blok (reds.) (1918), Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 4. Leiden, Nederland: A.W. Sijthoff’s Uitgevers Maatschappij. p. 411.
  6. ↑ Boddaert, Dolph (2021). De familie Changuion. Ten onrechte betwist adeldom. Nederlandse Adelsvereniging Nieuwsbrief, Zomer: 11
  7. ↑ 7,0 7,1 Nederland's Adelsboek, 81. Den Haag. 1990–1991. p. 97.
  8. ↑ Changuion, Louis (2014). Die familie Changuion van Suid-Afrika. Vanaf Frankryk deur Duitsland en Nederland tot Suid-Afrika, 1560's-1960's. Haenertsburg, Suid-Afrika: Pennefather Books. pp. 59-63.
  9. ↑ Molhuysen, P.C. en P.J. Blok (reds.) (1918), Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 4. Leiden, Nederland: A.W. Sijthoff’s Uitgevers Maatschappij. pp. 411-412.
  10. ↑ Wetten en besluiten betrekkelijk den adel en het Koningrijk der Nederlanden (1839), p. 27.
  11. ↑ Boddaert, Dolph (2021). De familie Changuion. Ten onrechte betwist adeldom. Nederlandse Adelsvereniging Nieuwsbrief, Zomer: 11-12.
  12. ↑ Briët, C.P. (2019). "Jhr. mr. François Daniël Changuion (1766-1850), de man van 1813, opnieuw beschouwd". De Nederlandsche Leeuw, CXXXVI: 40-77.
  13. ↑ 13,0 13,1 Töpfer, John. "De adelskwestie Changuion". Adel in Nederland. Stichting Adel in Nederland. Geraadpleeg 29 Augustus 2022.
  14. ↑ Molhuysen, P.C. en P.J. Blok (reds.) (1918), Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 4. Leiden, Nederland: A.W. Sijthoff’s Uitgevers Maatschappij. pp. 410, 412.
  15. ↑ Changuion, Louis (2014). Die familie Changuion van Suid-Afrika. Vanaf Frankryk deur Duitsland en Nederland tot Suid-Afrika, 1560's-1960's. Haenertsburg, Suid-Afrika: Pennefather Books. pp. 73–75.
  16. ↑ Boddaert, Dolph (2021). De familie Changuion. Ten onrechte betwist adeldom. Nederlandse Adelsvereniging Nieuwsbrief, Zomer: 12-13.

Bronnelys[wysig | wysig bron]

Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=François_Daniël_Changuion&oldid=2605916"