Gebruiker:Martinvl/Sandput/Kaapse maateenhede

Britse en Amerikaanse maateenhede

Die Britse en Amerikaanse maateenhede kom van dieselfde oorsprong - die Engelse maateenhede van voor 1824. Toe Skotland en Engeland in 1707 met mekaar verbind is, moet die Skotte die Engelse maateenheidsisteem aanvaar. In 1776, toe die Verenidge State onafhanklikheid vanaf die Verenigde Koninkryk verklaar het, het hulle die Engelse maateenheid stelsel geërf. In 1824 is die Engelse maateenheidsisteem hersien en die hersiende sisteem is as ''Imperial units" bekend. Aanvanklik het die Verenigde State van Amerika nie lei die Verenigde Koninkryk gevolg nie met die gevolg dat die VSA se gelling en die Imperial gelling verskil met sowat 20%.

Toe die verskeie provinises van Suid-Afrika Britse kolonies was, het hulle ook the Imperial System geërf.

In 1965 begin die Verenigde Koninkryk 'n omskakeling na die metrieke stelsel.

Verhouding en waarde

Die Britse maateenheidsisteem is ontwikkel uit die Romeinse maateenheidsisteem. Oor die eeue het die verhouding tussen die verskeie eenhede verander en hulle het ook van land tot land verander. Dus het Suid-Afrika ook die Kaapse maateenhede gebruik, veral in die dae van die VOC. Sekere eenhede is veroudered en veral na die Britse hersiening van 1824 verhouding tussen die Britse en die Amerikaanse eenhede nie altyd dieselfde nie.

Die verhoudings in die tabelle hieronder bewys die verhoudings soos hulle bestaan het toe die Britse oorskakeling na die metriese sisteem begin is.(1976)

Afkortings en simbole

Al het verskeie Afrikaanse afkortings in vroër jare vir Britse maateenhede verskyn - destyds was daar geen verskil tussen simbole en afkortings. Met die eerste publiseering van die SI in 1960 is amptelike simbole vir SI eenhede gepubliseer. Die verskil tussen 'n simbool en 'n afkorting is dat 'n simbool dieselfde is in alle tale maar afkortings behoort nie so te wees nie: byvoorbeeld al is kilometer in Italianers as chiliometri vertaal, bly die simbool km. Verskeie simbole vir die Britse en Amerikaanse eenhede verskyn in ISO 31-1:1978 (lengte) en ISO 31-3:1978 (gewig). Hierdie simbole is in hierdie artikel gebruik.

In 1992 is hierdie publikasies hersien en die Britse en Amerikaanse maateenhede is veroudered. By die eerste jare van die een-en-twintigste eeu begin 'n algehele hersiening van ISO 31. Die standaard is herskryf is as ISO 80000 gepubliseër. ISO 31-1 is deur ISO 80000-3:2006 verplaas en ISO 31-3 is deur ISO 80000-4:2006 verplaas.

Lengte en Afstand

Voor 1305 is die voet die basis eenheid van lengte in die Engelse sisteen, maar daarna word dit die jaart. Die basis eenheid van lengte in die Britse en die Amerikaanse sisteme is die jaart (Engels: yard).

Openbare eksemplaar van die standaard jaart en sy onderafdelings by die Greenwich Observatory.

Tydens die Anglo-Saksiese invalle van eerste millenium erf die Engelse die Saksiese voet (ongeveer 335 mm). Voor 1305 is hierdie voet vir landsmetingdoeleinde gebruik. Tydens die Normandiese verowering erf die Engelse ook die Normandiese voet. Die Normanse voet is kleiner as die Saksiese voet en word deur deur vakmanne, veral bouers en skrynwerkers gebruik. In die wet van 1305, Edward I omskryf die Engelse voet wat omtrent gelyk is aan 'n Normandiese voet en ook omtrent gelyk is aan ¹⁰⁄₁₁ van 'n Anglo-Saksiese voet. As 'n gevolg bly die roede onverandered maar dit bestaan nou uit 16,5 Engelse voet in plaas van 15 Anglo-Saksiese voet. In 1959 is die Engelse voet beskryf as presies 304,8 mm.

Die jaart (yard)(wat anders is as die pace) verskyn vir die eerste mal in die Engelse reg in 1305. In 1897 is die jaart in die Verenigde State herdefineer deur die Mendenhall Order as ³⁶⁰⁰⁄₃₉₃₇ meter terwyl die Britse amptelike voet word as 0,304 797 265 4 meter gemeet. Hierdie twee waarde verkil met minder as 0,000 2% maar hierdie verskil is in landsmeting belangrik. Uitendelik, in 1960, is daar 'n ooreenkoms tussen the VK, die VSA, Suid Afrika en Australië waar die "internationale jaart" gestig is. Hierdie jaart is presies 0,9144 m. Hierdie nuwe definisie veroorsaak probleme in die VSA waar hulle twee verskillende treë en myle het - die "survey yard" en "survey mile" langsaan die "international yard" en die "international mile".

Die verhouding tussen die jaart, sy veelvoude en sy onderveelvoude word hieronder getoon.

Lengte en afstand
Eenheid	Definisie	Simbool	SI waarde
duim		in	2,54 mm
voet	12 duim	ft	304,8 mm
jaart	3 voet	yd	914,4 mm
ketting	22 treë		20,12 m
furlong	10 kettings 220 treë	fur	201,2 m
myl	8 furlongs 1760 jaart	mi of m	1609 m

Nota

Oppervlakte

Die eenhede [vierkant] roede and die akker kom uit die middeleeue. Die Engelse woord "acre" kom van die Duitse woord "acker". Tydens middeleeuse tye is die akker nie 'n presies landsmaat nie maar eintlik 'n ekonomiesemaat: in die Domesday Book van 1086 word 'n akker as die hoeveelheid land wat 'n man met een ploeg en een os in 'n dag kan ploeg. Met die verloop van tyd word dit 'n landsmaat.

Met die ingang van die Mendenhall Order in 1897 kom daar 'n klein verskil tussen die Engelse jaart en die Amerikaanse jaart. In 1959 word albei die Amerikaanse jaart en die Engelse jaart herdefineer met die naam "International yard", maar hierdie herdefinisie behinder Amerikaanse landsmeting dus behou hulle hul ou jaart met die naam "survey yard". Die verskil tussen die ou Amerikaanse jaart, die ou Engelse jaart en die huidige "international yard" is minder as 0,000 2%. Daar was geen probleme met hierdie herdefinisie in die Verenigde Koningkryk want hulle landmeting het alreeds die metriese stelsel gebruik.

Oppervlakte
Eenheid	Definisie	Simbool	SI waarde
vierkante duim		in2	6,452 cm2
vierkante voet	144 in2	ft2	0,09290 m2
vierkante jaart	9 ft2	yd2	0,8361 m2
roede	30 1⁄4 yd2	rd	25,29 m2
akker	40 rd 4840 yd2		4046 m2
vierkante myl	640 akker	mi2	2,590 km2
townshipVSA	36 mi2		93,24 km2

Nota

Volume

Totdat die negentiende eeu vaste stowwe soos koring en gars en vloeistowwe soos wyn, bier en melk is volume gemeet. Daar was verskillende maateenhede vir verskeie produkte, byvoorbeeld, vanaf die sestiende tot die agtiende eeue is verskillende maateenhede vir ale en beer gebruik. Wyn het sy eie gelling en graan het sy eie gelling.

Imperiale Vloeibare Maateenhede

Trek bier is nog steeds deur die pint in die Verenigde Koninkryk verkoop.

Die imperiale maateenheidstelsel is in 1824 ingestel. Al is die waarde van die duim, die jaart, die pond en die ons nog steeds dieselfde, is die volumemaateenhede vereenvoudig. Al die verskeie gellings en hul onderdele is verwyder en is deur die nuwe Imperiale Gelling verplaas. Die imperiale gelling is oorsponklik as die gedefinieer as "die volume van 10 pond (ongeveer 4,5 kg) water teen 'n temperatuur van 62°F (17°C). Die imperiale gelling is in 20 vloeistofonse verdeel (nie 16 soos in die Amerikaanse gelling nie).

Volume (Imperiale Vloeibare Maateenhede)
Eenheid	Definisie	Simbool	SI waarde	VSA vergelyking
1 vloeistofons (VK)		fl oz	28,41 ml	0,9608 fl oz (VS)
gill (VK)	5 fl oz	gi	142,1 ml	4,804 fl oz (VS)
pint (VK)	4 gill 20 fl oz	pt	568.3 ml	1,201 pt (VS)
kwart (VK)	2 pt	qt	1,137 L	1,201 qt (VS)
gelling (VK)	4 qt 8 pt	gal	4.546 L	1,201 gal (VS)
peck	2 gal	pk	9,092 L	2,402 gal (VS)
boesel	8 gal	bu	38,37 L	9,606 gal (VS)

Nota

Amerikaanse Vloeibare Maateenhede

Toe die Verenigde State onafhanklikheid is 1776 verklaar het, het hulle 'n seleksie van Engelse maateenhede gebruik. Nadat die VS Congress niks gedoen het in verband met maateenhede, verkies die VS Departement van Finansies die Engelse wyn gelling as die amptelik VS gelling. Hierdie gellling bevat 'n volume van 231 kubieke duim en in 1707 deur Koningin Anne ingestel. Hy is in 16 flooistofonse gedeel.

Volume (Amerikaanse Vloeibare Maateenhede)
Eenheid	Definisie	Simbool	SI waarde	VK vergelyking
1 vloeistofons (VS)		fl oz	29,57 ml	1,041 fl oz (VK)
pint (VS)	16 fl oz	pt	473,2 ml	0,8327 pt (VK)
kwart (VS)	2 pt	qt	946,3 ml	0,8327 qt (VK)
gelling (VS)	231 in3 4 qt of 8 pt	gal	4.546 L	0,8327 gal (VK)

Nota

Amerikaanse solide Maateenhede

Gedurende die negentiende eeu hang die waarded van die boesel van van albei staat en kommoditiet.

Die VSA se solide maateenhede kom van Engeland uit. Hoewel die definisies van die maateenhede met die Laer Huis gerus het, het hulle hul krag nie uitgeoefen nie. Die gevolg was 'n toename van maateenhede wat gewissel het met beide staat kommoditeit. In 1905 het die Nasionale Buro vir Standaarde (National Bureau for Standards) die Nasionale Konferensie oor Gewigte en Mates (National Conference on Weights and Measures) gestig om mate en gewigte to rasionaliseer.

Die huidige maateenhede van volume wat gebruik is is hieronder gegee.

Volume (Amerikaanse solide Maateenhede)
Eenheid	Definisie	Simbool	SI waarde
pint	33,6 in3	pt	550,6 ml
kwart	2 pt	qt	1,101 L
peck	8 qt	pk	8,810 L
boesel	4 pk	bu	35,24 L

Nota

Massa

Oor die eeue het die Engelse eenheidstelsel verskeie gewigte stelsels. Gedurende die sewentiende eeu was daar 'n mate van standaardisering en drie gewigmaateenheidstelsels het na vore gekom. Al drie is op die grein gebaseer: die avoirdupois pond bevat 7000 grein en is in 16 avoirdupois onse gedeel terwyl albei die troois pond en die apteekers pond bevat 5760 grein en is in 12 onse gedeel, maar die onderafdelings van die troois ons en die apteekers ons is verskillend. Na afloop van die probleme met die gelling in 1824, het die Verenigde Koninkryk en die Verenigde State saam met mekaar gewerk om harmonisering van ander maateenhede te verseker.

Avoirdupois gewigte

Die avoirdupiois gewigte is vir die meeste doeleindes gebruik. Die kleiner gewigte is dieselfde in albei die VS en die VK, maar met die groter gewigte is dit nie so nie. Die stone is in die VSA onbekend terwyl albei lande het verskilende tonne gebruik.

Avoirdupois Gewig (Algemeene gebruik)
Eenheid	Definisie	Simbool	SI waarde
Grein	gr		64.80 mg
Dragme	dr	27 11⁄32 gr	1.772 g
Ons	oz	16 dr	28.35 g
Pond	lb	16 oz 7000 gr	453.6 g
StoneVK	st	14 lb	6.350 kg
QuarterVK		28 lb	12.70 kg
Klein sentaarVK hundredweightVS	cwtVS	100 lb	45.36 kg
Groot sentaarVK	cwtVK	112 lb	50.80 kg
TonVS		2000 lb	907.2 kg
TonVK		2240 lb	1016 kg

Nota

Troois gewigte

Die standaard troois pond. Dit is in 'n brand in 1834 vernietig.

Die troois gewigte is alleenlik vir die weeg van edelmetale gebruik, byvoorbeeld, die Krugerrand bevat een troois ons goud (31,10 g) en nie 'n avoirdupoir ons goud (28,35 g) nie. Sedert 1879 is die gebruik van die troois pond vir handelsdoeleinde in die Verenigde Koningkryk verbode.

Trooisgewig (goud, silwer)
Eenheid	Definisie	Simbool	SI waarde
1 grein		gr	64,80 mg
pennyweight	24 gr	dwt	1,555 g
trooisons	20 dwt	oz	31,10nbsp;g
trooispond	12 oz 5760 grein	lb	373,2 g

Notas

Apteekers gewigte

Voor 1858 is die apteekers gewigstelsel is vir die medisyn voorbereiding in die Verenigde Koningkryk gebruik en is nog steeds af en toe te vinde in die Verenigde State.

Apteekersgewig
Eenheid	Definisie	Simbool	SI waarde
grein		gr	64,80 mg
skrupel	20 gr	℈	1,296 g
dragme	3 ℈	ʒ	3,888 g
ons	3 ʒ	℥	31,10 g
pond	12 ℥ of 5760 grein	℔	373,2 g

Notas

Algemene eenhede

Buite lengte, oppervlakte, volume en massa gebruik die Amerikaners en, in vroeër dae, die Britse nog andere eenhede. Die mees bekende is die eenhede vir temperatuur, druk en drywing.

Temperatuur

Veral in die Verenigde State is temperatuur is in grade Fahrenheit gemeet (afkorting °F). Die verhouding tussen die graad Fahrenheit en die graad Celsius is

$C=(F-32)*5/9$.

Water vries teen 'n temperatuur van 32°F (0°C) en kook teen 'n temperatuur van 212°F (100°C).

Druk

In die imperiale sisteem en ook in die Verenigde State is eenheid vir druk die pond gewig per vierkant duim (pounds per square inch of psi), dit wil sê, die gevolglike druk deur 'n massa van een pond wat op 'n vierkante duim uitgeoefen onder die invloed van swaartekrag. Die verhouding tussen psi en pascals is

$1~{\text{psi}}\approx 6900~{\text{Pa}}$.

Drywing

In die imperiale sisteem en ook in die Verenigde State is eenheid vir drywing die perdekrag (HP of horsepower). Een perdekrag is gedefineer as die drywing wat nodig is om 550 pond teen swaartekrag ophef teen 'n koers van een voet per sekonde op te hef. Die verhouding tussen HP en watts is

$1~{\text{HP}}\approx 747~{\text{W}}$.

Pond (eenheid)

Die pond is 'n eenheid van massa. In vroeër jare het baie lande die pond vir handel gebruik maar tydens die negentiende en twintigste eeue het die meeste van hulle na die metriese stelsel omgeskakel. Daar was geen wêreldwye standaard pond nie - elke land het sy eie pond gebruik en in sommige lande twee verskillende ponde, dikwels bekend as die "swaarpond" en die "ligtepond". In meeste lande bevat die pond of 12 of 16 onse en sy waarde lê tussen 300 g en 500 g.

Tydens die twintigste eeu is die Suid-Afrikaanse pond eintlik die pond van die Britse Imperiale sisteem. Hy het 'n waarde van 453,59 g. Tydens die VOC se dae is die Kaapse maateenhede vir handel gebruik. Die pond van hierdie sisteem is eintlik die Amsterdamse pond en het 'n waarde van 492,23 g.

Lys van Kaapse maateenhede

Misc

Volume: Wine sold by the Leager of 4 Ahms or 388 Cannes (approx 50 gallons - which gallon?)

pg 101 (Batavia): The most general liquid measure, in all Dutch settlements, is the Kanne, which is 91 English cubic inches: thus 33 Kannes = 13 English Gallons.

pg 382 - Rheinland foot (Prussia) - 0.3138216 metre.

• Cape Of Good Hope Almanbac (1852)
• Historty of wine (1833)
• The Cape of Good Hope etc (Amsterdam measure - 32 loods = 1 pond; 16 ons = 1 pond, 0.918 pond = 1 avoirdupois pound)

Diedericks - pg 546 - Wine & brandy - sold by the Hollanndse leger of 4 aam or 388 kannen. Assuming that 33 kannen = 13 old wine gallons, the legger holds 152,85 old wine gallons, 127,33 imperial gallons or 578,51 Nederlandse kanne.

Ancestry.co weights and measure page

Chase et al

Some interesting citations that could well be used:

• Corn measures
  • 1 schepel = 0.743 imperial bushels = 27.02 L
  • 1 Muid = 4 schepels = 2.972 imperial bushels = 108.1 L
  • 1 load = 10 muid = 29.73 imperial bushels = 1.81 L
  • 1 bushel = 8 gals
• Cloth measure - 1 Ell = 27 Rijnland inches
• Liquid
  • Legger = 126 7/11 imp galls
  • Pipe = 91 7/11 imp gals
  • Aum = 21 2/3 imp galls
  • Anker = 7 11/12 imp gals
  • Flask = 0.4946 imp galls