Gebruiker:Suidpunt/Harenarium2

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

__NOINDEX__

Latyn-Afrikaanse woordeboek. Rede vir digitalisering? - Outeur reeds langer as 50 jaar oorlede. En, http://latinskordbog.dk/ in beta.

AFKORTINGS

Abl. ablativus.
abl. absol. ablativus absolutus.
abl. instr. ablativus instrumentalis.
absol. absoluut.
abstr. abstrak.
acc. accusativus.
act. activum.
adi. adiectivum.
adv. adverbium.
alci. alicui.
alcs. alicuius.
alqd. aliquid.
alqm. aliquem.
alqo. aliquo.
c. cum.
cf. conferatur (vergelyk).
co. communis generis.
comp. of compar. comparativus.
coni. coniunctivus.
conict. coniunctio.
conict. adversat. coniunctio adversativa.
conict. disiunct. coniunctio disiunctiva.
dat. dativus.
def. of defect. defectivum verbum.
dem. deminitivum.
dep. verbum deponens.
f. feminini generis.
fig. figuurlik.
filt. filosofiese term.
freq. frequentativum verbum.
gen. genetivus.
gen. obi. genetivus obiectivus.
gen. subi. genetivus subiectivus.
ges. geslag.
gew. gewoonlik.
godst. godsdienstige term.
gram. grammaties.
heterokl. heteroklities.
imper. imperativus.
impers. impersonale verbum.
indecl. indeclinabile.
indef. indefinitum.
infin. infinitivus.
ins. insonderheid.
interi. interiectio.
intrans. intransitivus.
konkr. konkreet.
let. letterlik.
m. masculini generis.
med. medium.
milit. militêr.
n. of neutr. neutrius generis.
numer. numerale.
num. distrib. numerale distribitivum.
num. ordin. numerale ordinale.
onpers. onpersoonlik.
p. of part. participium.
pas. of pass. passivum.
pf. perfectum.
pl. of plur. pluralis.
poët. poëties.
praep. praepositio.
praes. praesens.
pron. pronomen.
pron. demonstr. pronomen demonstrativum.
pron. determ. pronomen determinativum.
prov. proverbium.
q.v. quod vide (sien dit).
refl. reflexivum.
ret. retories.
rt. regsterm.
s. of subst. substantivum.
sc. scilicet.
sgtr. saamgetrek.
staatsrt. staatsregtelik.
superl. superlativus.
trans. transitivus.
v. vide (sien).
verb. (of v.) verbum.
w.w. werkwoorde.

BIBLIOGRAFIE.

1. Beknopt Latijnsch-Nederlandsch Woordenboek, F. Muller en E. H. Renkema, 19342.
2. Cassell's Compact Latin-English Dictionary.
3. Latijnsch Woordenboek, Prof. Dr. Engelbrecht, 18824.
4. Ausführliches Lateinisch-Deutsches Handwörterbuch, K. E. Georges, 1879.
5. Tweetalige Woordeboek, Engels-Afrikaans (1931) en Afrikaans-Engels (1936), D. B. Bosman, I. W. v. d. Merwe en ander.


GEBRUIKSAANWYSING.

1. Die geslag van substantiva word aangedui deur m., f., n., co.
2. By verba word die vervoeging aangedui deur: 1, 2, 3, 4 waaruit die vorm van die infinitivus (āre, ēre, ĕre, īre) afgelei kan word.
By verba van die eerste vervoeging (-āvi, -ātum, -āre) en van die vierde vervoeging (-īvi of -īi, -ītum), word in die reël die hoofdele nie gegee nie; wanneer geen hoofdele by werkwoorde van die 2de en 3de vervoeging gegee word nie, of een weggelaat is, beteken dit dat die vorme of vorm ontbreek.
Soms ontbreek die supinum, maar die part. futurum daarvan gevorm, kom wel voor en word gegee b.v. abnuo, -nui, -nuiturus 3.


A.

A, eerste letter van die Latynse alfabet; as afkorting: 1. Aulus; 2. a.d. ante diem; 3. A.U.C. ab urbe condita of anno urbis conditae.
a, ah, interi. ag! so! so!
ā, ăb, abs praep. c. abl. weg van; van ... uit; van; aan die kant van; a septentrionibus, aan die noordekant; a fronte, a tergo, a latere, a dextro cornu, ab novissimis, in die agterhoed; a pueris, van kindsbeen; deur, ab aliquo; van oorsprong, van; met betrekking tot; servus a pedibus, koerier; a manu servus, sekretaris.
ăbactus -a, -um, partic. v. abigo.
ăbăcus -i, m. rekenbord, dambord, buffet, dekstuk op 'n kapiteel.
ăbălĭēnātĭo -ōnis, f. vervreemdeling.
ăbălĭēno, 1. vervreem, skei, afkerig maak.
ăbăvus -i, m. oorgrootvader; voorvader.
Abdēra -orum, n. plur. 1. dorp in Thracië; ook Abdera, -ae f.; 2. dorp in Spanje. Abderites, -ae (abl. -a), m. inwoner van Abdera.
abdĭcātĭo -ōnis, f. afstand doen; die neerlê van 'n amp.
1. abdĭco, 1. afwys, van iets afstand doen; 'n amp neerlê.
2. abdīco -dixi -dictum, 3. ontsê; in die voorspellingskuns: afkeur.
abdĭtē, adv. heimlik; in die verborge.
abdĭtus -a -um, p. adi. verborge; geheim.
abdo -dĭdi -dĭtum, 3. verwyder, verberg.
abdōmĕn -ĭnis, n. onderbuik, buik.
abdūco - duxi -ductum, 3. weglei, wegvoer; laat afval, verlei; van iets afbring, a sollicitudine.
abĕo -ii -ĭtum -īre, weggaan; abi in malam rem, loop na die hoenders; terugkeer (van 'n veldslag); aftree, consulatu; van sterwendes, heengaan; afdwaal; van tyd, verbygaan; verdwyn; in iets verander, sic deus in flammas abiit.
ăbĕquito, 1. wegry.
ăberrātio -ōnis, f. afleiding, a dolore.
ăberro, 1. afdwaal, verdwaal; afwyk van, a proposito; sy gedagtes aflei, a miseria.
ăbhinc, adv. van hier; hiervandaan; van ruimte of tyd: annos tres abhinc, drie jaar gelede.
ăbhorrĕo -ui, 2. afsku hê, afkerig wees van iets, a pace; verskil van, gekant wees teen. Praes. part. as adi., ontydig, ongepas, lacrimae abhorrentes.
ăbĭcĭo -iēci iectum, 3. weggooi; neergooi, se ad pedes alicuius; neerslaan; agteloos opdreun, versum; van alle mag beroof, senatus auctoritatem; sig verneder, verlaag, se abicere.
abiectē, adv. op lafhartige, gemene wyse.
abiectĭo -onis, f. neerslagtigheid, animi.
abiectus -a -um, p. adi. slordig; onaansienlik, familia; neerslagtig, moedeloos, animus.
ăbĭegnus -a -um van dennehout.
ăbĭēs -ĕtis, f. denneboom; wat van dennehout gemaak is, skip; spies, brief (op 'n plankie met was).
ăbĭgo -ēgi -actum, 3. wegdryf, verja; pecus, vee steel; uxorem, verstoot.
ăbĭtĭo -ōnis, f. = abitus (q.v.).
ābĭtus -ūs, m. vertrek, uitgang.
abiūdĭco, 1. iets aan iemand by vonnis ontsê, alqd. ab alqo.
abiungo iunxi -iunctum, 3. uitspan; vervreemd, abiuncto Labieno.
abiūro, 1. onder eed loën.
adj... v. abi...
ablātīvus -a -um ablatief. Subst. ablātīvus -i, m. (sc. casus), die ablatief.
ablēgātĭo -onis, f. wegsending.
ablēgo, 1. wegstuur, verwyder; milit., verdryf.
ablĭgūrĭo, 4. aflik; verbras.
ablŏco, 1. verhuur.
ablŭdo, 3. in toon verskil; sleg by iemd. pas.
ablŭo -lŭi -lūtum 3. afwas.
abnĕgo, 1. ontken, weier.
abnĕpos -ōtis, m. seun van 'n agterkleinseun.
abneptis -is, f. dogter van 'n agterkleindogter.
abnocto, 1. die hele nag uitbly.
abnormis -e afwykend van die reël; abnormis sapiens, ongeskoold.
abnŭo -nŭi -nŭĭtūrus, 3. afwysend knik of wenk.
abŏlĕo -ēvi, -ĭtum, 2. uitwis, [einde van bladsy 1] vernietig; viscera undis, reinig; beëindig, magistratum.
ăbŏlesco -ēvi, geen sup., 3. vergaan, verdwyn.
ăbŏlĭtĭo -ōnis, f. vernietiging, afskaffing; legis; met of sonder facti, amnestie.
ăbolla -ae, f. dik mantel, deur soldate gedra.
ăbōmĭno = abominor (q.v.).
ăbōmĭnor -atus sum, 1. 'n ongunstige teken van sig wegwens, quod abominor; verwens, verafsku; abominandus, verfoeilik; abominatus, gehaat.
ăbŏrĭor -ortus sum, 4. dep. van hemelse liggame, ondergaan, verdwyn; poët. van die stem, wegslaan.
ăbŏriscor = aborior (q.v.).
ăbortĭo -ōnis, f. veroorsaking van 'n ontydige bevalling.
ăbortīvus -a -um ontydig gebore; ovum, bedorwe.
abortus, -ūs, m. ontydige bevalling, miskraam.
abrādo -rasi -rasum, 3. afkrap, afskeer; afneem.
abrĭpio -rĭpŭi, -reptum, 3. wegruk, meesleep.
abrōdo -si, -sum, 3. afknaag.
abrŏgātĭo -onis, f. afskaffing, legis.
abrŏgo, 1. 'n wet afskaf; 'n bevoegdheid ontneem; fidem, iemd. se krediet ontneem.
abrŏtŏnum -i, n. en abrŏtŏnus -i, f. sitroenplant.
abrumpo -rūpi -ruptum, 3. afbreek, verbreek; skei; losbreek; skend; fas, vernietig.
abruptĭo -ōnis, f. die afskeuring; egskeiding.
abruptus -a -um, p. adi. afgebreek; steil. Subst. abruptum -i, n. steilte, afgrond.
abscēdo -cessi -cessum. 3. weggaan; milit., terugtrek; verlore gaan, verdwyn.
abscessĭo -ōnis, f. skeiding.
abscessus -ūs, m. die weggaan; aftog.
abscīdo -cīdi -cīsum, 3. afkap, afsny; skei.
abscindo -scĭdi -scissum, 3. afruk, losskeur, tunicam a pectore; venas, open; poët. abscissa comas, met haar hare afgeruk; verdeel, skei.
abscisus -a -um, p. adi. afgesny; steil; kortaf.
abscondĭtē, adv. verborge, geheimsinnig.
abscondo -condi (condĭdi) -condĭtum (-consum), 3. verberg; uit die oog verloor; pass. van sterre, ondergaan.
absens -entis, p. adi. afwesig.
absentĭa -ae, f. afwesigheid.
absĭlĭo, 4. wegspring.
absĭmĭlis -e ongelyk.
absinthĭum -i, n. alsem.
absisto -stĭti, -stĭtum, 3. sig verwyder; ophou met, c. abl.
absŏlūtē, adv. volmaak, heeltemal.
absŏlūtĭo -ōnis, f. vryspraak; voltooiing, volledigheid.
absŏlūtōrĭus -a -um wat vrygespreek, tabella.
absŏlūtus -a -um, p. adi. volmaak, volledig; onvoorwaardelik.
absolvo -solvi -solutum, 3. losmaak, bevry; vryspreek; voltooi, vitam.
absŏnus -a -um onwelluidend, vox.
absorbĕo -ŭi, 2. opsluk, verswelg.
absque, praep. c. abl., sonder.
abstēmĭus -a -um matig.
abstergĕo -tersi -tersum, 2. afvee
absterrĕo -terrui terrĭtum, 2. deur skrik verja, hostis saxis; afskrik.
abstĭnens -entis, p. adi. matig, ingetoë.
abstĭnentĕr, adv. matig.
abstĭnentĭa -ae, f. matigheid, soberheid.
abstĭneo -tĭnŭi -tentum, 2. afhou, terughou.
absto, 1. op 'n afstand staan.
abstrăho -traxi tractum, 3. wegtrek; afhou, verwyder.
abstrūdo -trūsi -trūsum, 3. verberg.
abstrūsus -a -um, p. adi. verborge; van karakter, geslote.
absum (afŭi, ăbesse), afwesig wees; geen deelneem aan; nie help nie; ontbreek; verwyderd wees; vry van, a culpa; afkerig wees van.
absūmo -sumpsi -sumptum, 3. wegneem; verbruik, vernietig; van tyd, verkwis; doodmaak.
absurdē, adv. vals, dwaas, ongeskik.
absurdus -a -um onwelluidend, vals, dwaas, ongeskik.
Absyrtus -i, m. broer van Medea, deur haar op haar vlug van Colchis doodgemaak.
ăbundans -antis, p. adi. oor[einde van bladsy 2]vloeiend, oorvol; ryk aan, c. gen.; welgesteld, homo; oorvloedig.
ăbundantĕr, adv. oorvloediglik.
ăbundantĭa -ae, f. oorvloed; rykdom.
ăbundē, adv. in oorvloed; meer as genoeg.
ăbundo, 1. oorvloei; oorstroom; oorvloed hê; ryk wees.
ăbūsĭo -ōnis, f. retories: 'n oneigenlike gebruik van woorde.
ăbusquĕ, praep. c. abl. - usque ab, van ... af.
ăbūsus -ūs, m. verbruik.
abūtor -ūsus sum, 3. dep. c. abl. verbruik, opmaak; ten volle gebruik maak van; misbruik maak van; 'n woord oneigenlik gebruik.
Ăbӯdus (Abydos) -i, f. en Abydum -i, n. 1. stad in Klein-Asië; 2. stad in Egipte.
ac, v. atque.
Ăcădēmia -ae, f. die Akademie, 'n gimnasium by Athene (skool van Plato); skool, leer van Plato.
Ăcădēmĭcus -a -um van die Akademie by Athene; subst. Ăcădēmĭca -ōrum n. plur. 'n verhandeling van Cicero oor die Akademiese filosofie.
ăcălanthis -ĭdis, f. distelvink.
ăcanthus -i, m. beerklou ('n plant); f. acacia (boom in Egipte)
ăcapnŏs -ŏn, adi. sonder rook.
Ăcarnānes -um, m. Akarnaniërs; Acarnania -ae, landstreek in Middel-Griekeland.
accēdo -cessi -cessum, 3. na iemd. toegaan, nader, iets op sig neem, onderneem, ad rem publicam, aan staatsake deelneem; ad condiciones, voorwaardes toestem; bykom; toeneem; onpers. accedit ut of quod, hierby kom dat.
accĕlĕro, 1. trans. verhaas; intrans. sig haas.
accendo -cendi -censum. 3. aan brand steek; aanvuur; vermeerder.
accensĕo 2. daarby reken; toevoeg.
1. accensus -a -um, part. van accenseo; plur., accensi -orum, die bygeteldes; accensus -i, m. die ondergeskikte staatsamptenaar.
2. accensus -a -um, part. van accendo.
acceptĭo -ōnis, f. die in ontvangsneming, frumenti.
acceptus -a -um, p. adi. aangenaam, geliefd, c. dat.
accerso = arcesso (q.v.).
accessĭo -ōnis, f. nadering; toevoeging; toevoegsel.
accessus -ūs, m. nadering; toegang (tot 'n persoon); ingang.
1. accīdo, -cīdi -cisum, 3. aansny; verswak, verminder.
2. accĭdo, -cĭdi 3. by ___, op iets neerval; voorval, gebeur, oorkom. onpers. accidit ut, dit gebeur dat.
accĭĕo, 2. verouderde vorm van accio (q.v.).
accingo -cinxi -cinctum, 3. aangord, omgord; uitrus.
accĭo -īvi (ĭi) -ītum, 4. ontbied, laat kom.
accĭpĭo -cēpi -ceptum, 3. aanneem, ontvang; alqd. alci acceptum referre, iets as ontvang vir iemd. krediteer (acceptum -i n. subst. ___ wat ontvang is); iemd. as gas ontvang; opneem, waarneem, begryp; ondervind, dolorem.
accĭpĭter -tris, m. valk.
accītus -ūs, m. alleen in abl. accitu alcs. op iemd. se oproep.
acclāmātĭo -ōnis, f. afkeurende geskreeu; toejuiging.
acclāmo, 1. toeskreeu, uitjou c. dat.; hardop noem c. acc.
acclāro, 1. duidelik maak, openbaar.
acclīnis -e leunende op; geneig tot.
acclīno, 1. op iets leun; geneig wees tot; oorhel na.
acclīvis -e wat langsaam opgaan.
acclīvĭtas -ātis, f. helling.
acclīvus -a -um, v. acclivis.
accŏla -ae, m. buurman.
accŏlo -cŏlŭi -cultum, 3. by iets woon, mare.
accommŏdātē, adv. passend.
accommŏdātĭo -ōnis, f. aanpassing; hoflikheid, inskiklikheid.
accommŏdātus -a -um, p. adi. geskik, passend; met ad c. acc. of dat.
accommŏdo, 1. aanpas, geskik maak; se accommodare of accommodari, sig skik.
accommŏdus -a -um geskik.
accrēdo -dĭdi -dĭtum, 3. glo, alci.
accresco -crēvi -crētum, 3. groei, toeneem.
accrētĭo -ōnis, f. toeneming.
accŭbĭtĭo (accubatio) -onis, f. die aanlê aan tafel.

[einde van bladsy 3]

accŭbĭtus -us, m. = accubitio (q.v.).
accŭbo, 1. by iets lê; aan tafel lê; c. alqo. naas iemd.; apud alqm. by die huis van (as gas).
accumbo -cubui -cubitum, 3. neerlê, aan tafel gaan.
accŭmŭlātē, adv. oorvloediglik.
accŭmŭlātor -oris, m. ophoper.
accŭmŭlo, 1. ophoop; vermeerder; oorlaai.
accūrātē, adv. noukeurig, sorgvuldig.
accūrātĭo -ōnis, f. noukeurigheid; sorgvuldigheid.
accūrātus -a -um, p. adi. goedversorg; sorgvuldig.
accūro, 1. versorg, vir iets sorg.
accurro -curri en -cucurri -cursum, 3. na iets of iemd. hardloop; toesnel; van dinge, gebeur.
accursus -us, m. toeloop.
accūsābĭlis -e, laakbaar.
accūsātĭo -ōnis, f. aanklag, beskuldiging.
accūsātor -oris, m. aanklaer, beskuldiger.
accūsātorĭĕ, adv. op die manier van 'n aanklaer.
accūsātōrĭus -a -um van 'n aanklaer.
accūsātrix -icis, f. aanklaagster.
accūso, 1. aankla, beskuldig; gen. van die misdaad, alqm. ambitūs; gen. van die straf, capitis op lewe en dood, van 'n halsmisdaad.
1. ăcer -ĕris, n. esdoringboom.
2. ăcer -cris, -cre skerp; van smaak, bytend; skerpsinnig, vurig, flink, wakker, heftig, streng. subst. acre, -is, n. skerpte.
ăcerbē, adv. bitter, streng, wreed: met moeite, alqd. ferre.
ăcerbĭtas -ātis, f. wrange smaak; bitterheid, smart: hardheid: in pl. onheile.
ăcerbo, 1. vererger.
ăcerbus -a -um wrang, suur (van onrype vrugte), onryp: hard; onaangenaam: smartlik: wreed, streng.
ăcernus -a -um, van esdoringhout.
ăcerra -ae, f. wierookkissie.
ăcersĕcŏmēs -ae, m. met lang hare.
ăcervālis -e, van die hoop, stapel.
ăcervātim, adv. op 'n hoop; in massa; dicere, opsom.
ăcervo, 1. oploop, opstapel.
ăcervus -l, m. hoop.
ăcesco acŭi, 3. suur word.
ăcētum -i, n. asyn.
Ăchaei -ōrum, m. die Achaeërs: in die algemeen, Grieke: Archāĭa, -ae, f. in die noorde van die Peloponnesus. Adi. Achīvus, Grieks.
Ăchātes -ae, m. vriend van Aeneas.
Ăchĕron = -ontis, m. rivier in die onderwêreld; ook die onderwêreld self.
Ăchilles -is, m. en Ăchilleus -ĕi, m. Griekse held.
Achīvus -a -um = Achaeus.
ăcĭdus -a -um skerp; suur; onaangenaam.
ăcĭēs' -ēi, f. skerpte: van die gesig, gesigskerpte; blik; pupil; oog; van die gees, skerpte, helderheid; milit., slaglinie, veldslag.
ăcīnăcēs -is, m. 'n krom Persiese sabel.
ăcĭnus -i, m. en ăcĭnum -i, n. bessie.
ăcĭpenser -ĕris (ăcĭpensis -is), m. vissoort, steur.
Ăcis -ĭdis, m. rivier in Sicilië; skaapherder, minnaar van Galatea.
ăclys -ўdis, f. 'n klein werpspies
ăcŏnītum -i, n. monnikskap ('n vergiftige plant); vergif.
acquĭesco -quĭēvi -quĭētum, 3. tot rus kom, uitrus; ontslaap; behae skep in; dit eens wees, alci.
acquīro -quīsīvi -quīsītum, 3. daarby nog verwerf; verwerf.
ăcrātŏphŏron -i, n. wynvat (vir ongemengde wyn).
ācrēdŭla -ae, f. 'n voël (uil, nagtegaal).
ācrĭcŭlus -a -um 'n bietjie heftig.
ācrĭmōnĭa -ae, f. skerp smaak of lug; skerpte, bitterheid.
Ācrĭsĭus, m. koning van Argos, vader van Danae.
ācrĭtĕr, adv. skerp, heftig; skerpsinnig, vurig, flink, wakker, streng.
ācrŏāmă -ătis, n. voordrag, konsert; voordraer, singer.
ācrŏāsis -is, f. voordrag, voorlesing.
Ācrŏcĕraunĭa -orum, n. gevaarlike Kaap van Epirus.
Ācrŏcŏrinthus -i, f. fort van Corinthe.
1. acta f. seekus; strandlewe.
2. acta -ōrum, n. handelinge; besluite, beskikkinge; verslag, [einde van bladsy 4] register van die acta; acta diurna, dagblad in Rome.
Actaeōn -ŏnis, m. in 'n hert deur Diana verander en deur sy eie honde verskeur.
actĭo -ōnis, f. verrigting, werksaamheid; gratiarum, dankbetuiging, ampshandeling, voorstel; behandeling van 'n regsaak, proses; prosesformule; die reg om te prosedeer; termyn; pleidooi.
actĭto, 1. dikwels voer, causas (prosesse); dikwels speel, tragoedias.
Actĭum -īi, n. 1. Kaap van Acarnanië; hawe op Corcyra. Adi. Actius, -a, um; bella, slag by Actium, Kaap van Acarnanië (31 na Chr.).
actor -ōris, m. drywer, toneelspeler; volbringer; spreker; aanklaer; bestuurder; agent.
actŭārĭŏla -ae, f. (dem. van actuaria) klein skuitjie.
actŭārĭus -a -um snel, vinnig; actuaria navis, snelvarende skip; subst. actuaria, -ae, f.
actŭōsē, adv. ywerig; met ywer.
actŭōsus -a -um werksaam, van 'n toespraak, effektief.
actus -ūs, m. beweging; in beweging bring; aandryf van vee; reg om vee of waens oor 'n stuk land te dryf; voordrag; opvoering van 'n toneelstuk; bedryf (van 'n stuk).
actūtum, adv. onmiddellik.
ăcŭlĕātus -a -um, met prikkels voorsien; skerp; spitsvondig.
ăcŭlĕus -i, m. (dem. van acus) angel; prikkel; steek; in plur. sarkasme.
ăcūmen -ĭnis, n. skerp punt; skerpsinnigheid; raakheid van uitdrukking.
ăcŭo -ŭi -ūtum, 3. skerp maak, slyp; oefen, linguam; aanmoedig, aanvuur.
ăcus -ūs, f. naald; acu pingere, borduur; rem acu tangere, die spyker op die kop slaan.
ăcūtē, adv. skerp, skril.
ăcūtŭlus -a -um (dem. v. acutus) taamlik skerpsinnig.
ăcūtus -a -um, p. adi. puntig, skerp; skril, vox; pynlik; skerpsinnig; van 'n redenaar, effektief.
ad, praep. c. acc., tot na; ad Dianae venire, na die tempel van Diana (sc. aedem.); ad me, ad te, na my, jou huis; naby; ad iudicem, voor die regter; van doel, tot, vir; ad id, vir daardie doel; teen, ad extrenam orationem, teen die end van die rede; ad verbum, woordelik; ad tempus, na die omstandighede.
ădactĭo -ōnis, f. dwang, verpligting.
ădactus -ūs, m. die naderbringing; dentis, beet.
ădaequē, adv. netso, op gelyke wyse.
ădaequo, 1. gelykmaak aan; vergelyk; ewenaar.
ădămantēus -a -um staalhard.
ădămantĭnus -a -um van harde staal.
ădămas -antis, m. die hardste yster; staal; onbuigsaamheid; diamant.
ădambŭlo, 1. by iets op en neer wandel.
ădămo, 1. liefkry; sin kry in iets.
ădamussim, v. amussis.
ădăpĕrĭo -pĕrŭi -pertum, 4. onthul, oopmaak.
ădăpertilis -e wat geopen kan word.
ădapto, 1. vanpas maak, aanpas.
ădăquor, 1. dep. water haal.
ădauctus -ūs, m. wasdom.
ădaugĕo -auxi, -auctum, 2. vermeerder; ten offer bring.
ădaugesco, 3. begin vermeerder.
ădbibo -bĭbi -bĭbĭtum, 3. drink, indrink.
addensĕo, 2. en addenso, 1. digter maak.
addīco -dixi -dictum, 3. goedkeur; toeken; toewys; van die praetor (sy formule was: do, dico, addico); van die vendu-afslaer, toeslaan op, toeken; verkoop; verbeurd verklaar; addictus, verbind (skuldenaar); se alci., sig slaafs oorgee.
addictĭo -ōnis, f. toewysing (van die regter).
addictus, v. addico.
addisco -dĭdĭcĭ, 3. daarby leer; aanleer.
addĭtāmentum -i, n. toevoegsel, aanhangsel.
addo -dĭdi -dĭtum, 3. gee aan; inboesem; toevoeg; vermeerder; gradum, die pas versnel; adde, of adde huc, voeg daarby.
addŏcĕo, 2. daarby onderwys.
addŭbito, 1. weifel; res addubitata, 'n onbesliste saak.
addūco -duxi -ductum, 3. na sig toe trek; aanhaal, span; saamtrek [einde van bladsy 5]; bring; lei; aliquem in ius of iudicium of alleen alqm., voor die hof bring; tot iets bring, beweeg; adductus c. abl., ten gevolge van, deur.
adductus -a -um, p. adi. beknop; streng.
ădĕdo -ēdi -ēsum, 3. knibbel, opeet, verteer.
ădemptĭo -ōnis, f. wegneming.
1. ădĕō, adv. tot sover; soseer; met pron., juis, id adeo; adeo non, adeo nihil, so weinig.
2. ădēo, -ĭĭ -ĭtum, 4. na iemd. of iets gaan; nader; in ius, 'n geregsaak aangaan; besoek; onderneem; ad rem publicam, aan die staatslewe deelneem; periculum, gevaar ondergaan; hereditatem, erfenis aanvaar.
ădeps -ĭpis, co. vet; logheid.
ădeptĭo -ōnis, f. verkryging.
ădĕquĭto, 1. na iemd. toe ry, met dat. of ad c. acc.
adf... v. aff...
adg... v. agg...
ădhaerĕo -haesi -haesum, 2. aan iets hang; vaskleef; grens aan; sig vasklem; nie wyk van, c. dat.
ădhaeresco -haesi -haesum, 3. bly hang; vaskleef; van 'n redenaar, bly steek.
ădhaesĭo -ōnis, f. aanhegting.
ădhaesus -ūs, m. die aanhanging.
ădhĭbĕo -ŭi -ĭtum, 2. aanwend; betoon; tot sig neem; iemd. byhaal; uitnooi; daar byneem, met adv. behandel, liberaliter.
ădhinnĭo 4. toehinnik.
ădhortātĭo -ōnis, f. aansporing.
ădhortātor -ōris, m. aanspoorder.
ădhortor, 1. dep. aanspoor, aanmoedig.
ădhūc, adv. tot hiertoe; nog altyd; (ook nou) nog.
adiăcĕo, grens aan; subst. adiăcĕntĭa -ium, n. pl., nabyheid, omtrek.
adĭcĭo -ieci iectum, 3. na iets gooi; 'n begerige blik werp op, oculum hereditati; gedagtes rig op; by iets plaas, toevoeg.
adiectĭo, -ōnis, f. toevoeging aan.
adiectus -ūs, m. toevoeging aan.
ădĭgo -ēgi -actum, 3. aanja, aandryf; dwing; alqm. ad iusiurandum, iemd. 'n eed afneem.
ădĭmo -ēmi -emptum, 3. ont-, be-, wegneem, alci pecuniam; ademptus, poët., dood.
ădĭpātus -a -um vet; van die taal, oorlaai; subst., ădĭpāta -orum, n. pl. vetkoeke.
ădĭpiscor -eptus, 3. dep. inhaal, bereik; verkry.
ădĭtus -ūs, m. nadering, toegang; aanloop; geleentheid tot iets; weg.
adiūdĭco, 1. toewys; toeskryf.
adiūmentum -i, n. hulpmiddel, steun.
adiunctĭo -ōnis, f. verbinding, toevoeging; ook beperkende toevoeging.
adiunctor -ōris, m. toevoeger.
adiunctus -a -um, p. adi. nou verbonde; behorende aan. subst. adiuncta, -orum, n. dinge wat daarby behoort.
adiungo -iunxi -iunctum, 3. inspan; verbind; toevoeg, byvoeg; toeken, verskaf; verewig.
adiūro, 1. daarby sweer; besweer, onder eed verseker.
adiūto, 1. help.
adiūtor, -ōris, m. helper; adjudant; handlanger.
adiūtrix -īcis, f. helpster; hulp; legiones, reserwe.
adiŭvo -iūvi -iūtum, 1. help, ondersteun, van diens wees.
adl... v. all...
admātūro, 1. verhaas.
admētĭor -mensus, 4. dep. toemeet.
Admētus -i, m. koning van Pherae in Thessalië, eggenoot van Alcestis wat vir hom gesterf het.
admĭnĭcŭlo, 1. stut, ondersteun.
admĭnĭcŭlum -i, n. stut, steun, hulpmiddel.
admĭnister -stri, m. dienaar, helper, handlanger.
admĭnistra -ae, f. helpster, dienares.
admĭnistrātio -ōnis, f. hulpbetoon; bediening, versorging; leiding, bestuur.
admĭnistrātor -ōris, m. bestuurder, leier; administrateur.
admĭnistro, 1. intrans. behulpsaam wees; diens doen; trans. versorg, verrig; bestuur, lei, reël.
admīrābĭlis -e bewonderingswaardig; vreemd.
admīrābĭlĭtas -ātis, f. bewonderingswaardigheid.
admīrābĭlĭter, adv. op bewonderingswaardige wyse; op vreemde wyse.
admīrandus -a -um = admirabilis, bewonderingswaardig.

[einde van bladsy 6]

admīrātĭo -ōnis f. bewondering; pl. admirationes, uitroepe van bewondering; verwondering; verbasing.
admiror, 1. dep. bewonder; sig oor iets verwonder.
admiscĕo -miscŭi -mixtum (mistum), 2. by iets meng; byvoeg; urbes maritimae admiscentur novis sermonibus ac disciplinis, vertroud raak met.
admissārĭus, -i, m. hings; 'n wellusteling.
admissĭo -ōnis f. audiënsie.
admissum -i, m. vergryp, misdaad.
admitto -mĭsi -missum, 3. loslaat; equo admisso, in volle draf; iemd. toelaat, binnelaat; vir iets toeganklik wees, aanhoor; begaan, 'n misdaad.
admixtĭo -ōnis f. bymenging.
admŏdĕrātē, adv. passend.
admŏdum adv. by telwoorde; volle, minstens, mille admodum; ten volle, seer, admodum gratus; admodum pauci; ja seker, sekerlik.
admŏnĕo -ŭi ĭtum, 2. iemd. aan iets herinner, op iets opmerksaam maak; vermaan, waarsku; aanspoor; teregwys.
admŏnĭtĭo -ōnis f. herinnering, vermaning, waarskuwing.
admŏnĭtor -ōris m. iemd. wat herinner; aanspoorder.
admŏnĭtum -i, n. herinnering; vermaning.
admŏnĭtus -ūs, m. herinnering, vermaning, waarskuwing.
admordĕo -morsum, 2. knaag aan iets.
admōtĭo -ōnis f. aanraking.
admŏvĕo -mōvi -mōtum, 2. êrens heenbring, -rig; naby bring; toepas, aanwend; iemd. tot iets nooi, bevorder.
admūgĭo 4. toebrul.
admurmŭrātĭo -ōnis f. goed of afkeurende gemompel.
admurmŭro, 1. goed of afkeurend mompel.
admŭtĭlo, 1. kaalskeer; beetneem.
adn... v. agn... of ann...
ădŏlĕo -ŭi, 2. ontsteek, laat brand.
ădŏlescens (ădŭlescens) -entis, adi. jonk. Subst. m. 'n jongman; f. 'n jongmeisie.
ădŏlescentia -ae, f. jeug (17-30 jaar).
ădŏlescentŭlus -i, m. 'n baie jong man (14-20 jaar); ab adolescentulo, van jongsaf.
1. ădŏlesco -ŏlēvi 3. opgroei; toeneem; van tyd, voortgaan.
2. ădŏlesco -ĕre, opvlam.
Ădōneus -ĕi, m. = Adonis (q.v.).
Ădōnis -ĭdis, en Adōn -ōnis, m. seun v. d. Cypriese koning Cinyras; deur Venus bemin, deur 'n vark doodgemaak.
ădŏpĕrĭo -pĕrŭi -pertum, 4. bedek, omhul; toemaak, sluit.
ădŏpīnor, 1. dep. vermoed.
ădoptātĭo -ōnis f. = adoptio (q.v.).
ādoptĭo -ōnis f. die aanneming van 'n seun; adopsie.
ădoptīvus -a -um wat aangeneem is; adoptief; van plante, ingeënt.
adopto, 1. uitkies, aanneem; in die familie opneem; sibi filium; van plante, inent.
ădŏr -ōris n. spelt (soort graan).
ădōrātĭŏ -ōnis f. aanbidding.
ădōrĕa -ae, f. triomf, oorwinning.
ădōrĕus -a -um van spelt (soort graan).
ădŏrĭor -ortus, 4. dep. oprys, te voorskyn spring; aanval met dade of woorde; onderneem.
ădorno, 1. voorsien; voorberei; versier.
ădōro, 1. aanspreek; aanbid, vereer; begroet (op Oosterse wyse).
adp... v. app...
adq... v. acq...
adr... v. arr...
adrādo -rāsi -rāsum, 3. afkrap; skeer.
Adrastus -i, m. koning van Argos, een van die sewe teen Thebe.
Adria = Hadria (q.v.).
ads... v. ass...
adsc... v. asc...
adsp... v. asp...
adst... v. ast...
adt... v. att...
Adŭātŭci -orum, m. Germaanse volk in Galia, Belgica.
ădūlātĭo -ōnis f. die gevlei (van 'n hond); kruipery, vleiery.
ădūlātor -ōris m. 'n gemene vleier.
ădūlātōrĭus -a -um kruiperig.
ădŭlescens, etc. v. adolescens.
ădūlo, 1. vlei, liefkoos.
ădūlor, 1. dep. vlei (van 'n hond); laag vlei, kruip.
ădulter -ĕri, m. ădultĕra -ae, f. egbreker, egbreekster; poët. minnaar; adi. owerspelig.
ădultĕrīnus -a -um vals, nagemaak.

[einde van bladsy 7.]

ădultĕrĭum -ĭi, n. egbreuk.
ădultĕro, 1. owerspel pleeg; vervals.
ădultus -a -um, p. adi. volwasse.
ădumbrātim, adv. in omtrek.
ădumbrātĭo -ōnis f. skets.
ădumbrātus -a -um, p. adi. geskets; onduidelik; denkbeeldig.
ădumbro, 1. skets; weergee, naboots.
ăduncĭtas -ātis, f. kromming.
ăduncus -a -um na die binnekant gebuig; krom.
ădurgĕro, 2. in die noute bring.
ădūro -ussi, -ustum, 3. laat aanbrand; skroei (barbam); van ryp, bevries.
ădusquĕ = usque ad; praep. c. acc. tot aan; adv. heeltemal.
ădustus -a -um, p. adi. verbrand; bruin.
advectīcĭus -a -um van die buiteland ingevoer.
advecto, 1. gereeld aanvoer.
advectus -ūs, m. invoering.
advĕho -vexi -vectum, 3. aanvoer, meebring. Pass. advehi, kom aanry, land.
advĕlo, 1. omhul.
advĕna -ae, co. vreemdeling; adi. buitelands, vreemd.
advĕnĭo -vēni -ventum, 4. aankom; nader, dies; ten deel val.
adventīcĭus -a -um buitelands; bykomstig; buitengewoon.
advento, 1. nader; aankom ad Italiam.
adventor -ōris m. besoeker.
adventus -ūs, m. aankoms.
adversārĭus -a -um teenoorstaande, ongunstig; subst. adversāria, -orum n., journaal; adi. c. dat, teenoorgesteld; subst. adversarius, -ii. m., teenparty, mededinger; adversaria, -orum n., beweringe v. d. teenparty.
adversor, 1. dep. teen iets wees, sig verset; c. dat. legi.
1. adversus -a -um, p. adi. na iemd. toegekeer; teenoorgestel; adversa vulnera, wonde van voor; adverso colle, aan die voorkant van die heuwel; teen die heuwel op; venti adversi, winde van voor; adverso flumine, stroomop; van persone, gekant, alci.; van dinge, ongunstig; proelium, res adversae, teëspoed.
2. adversus, adversum, adv. tegemoet; praep. c. acc. teen; van plaas, teenoor; in teenwoordigheid van; in vergelyking met, by.
adverto (advorto) -verti (vorti) -versum 3. na iets draai, wend; van skepe, stuur, rig; bemerk, opmerk; straf, in alqm.; op sig rig, odia; opmerksaam maak, alqm.
advespĕrascit -āvit, 3. (impers.), dit word aand.
advĭgĭlo, 1. by iemd. of iets waak.
advŏcātĭo -ōnis f. oproeping van deskundiges; beraadslaging; regskundige advies, hulp.
advŏcātus -i, m. iemd. wat as advokaat of getuie geroep word.
advŏco, 1. oproep; rt. 'n advokaat raadpleeg; van gode, hulp vra.
advŏlātus, abl. -ū, m. poët. aangevlieg kom.
advŏlo, 1. êrens heenvlieg: haastig gaan na, ad urbem.
advolvo -volvi -vŏlūtum. 3. iets êrens heenrol: advolvi of se advolvere, 'n voetval doen, genibus alcs.
advorsum, advorsus, advorto = adversum, adversus, adverto (q.v.).
ădўtum -i, n. binneste heiligdom; ex adyto tamquam cordis, uit die diepste van die hart.
Aeăcus -i, m. koning van Aegina, na sy dood regter in die onderwêreld.
Aeaea -ae, f. eiland van towerheks Circe of van Calypso; Aeaeus, adi. van Circe of Calypso.
aedēs -is, f.; sing. huis, kamer, tempel; plur; huis, woning: huishouding, bewoners: selle van bye.
aedĭcŭla -ae, f. (dem. van aedes) geboutjie, tempeltjie: plur. huisie.
aedĭfĭcātĭo -ōnis, f. bouery, gebou.
aedĭfĭcātĭuncŭla -ae, f. (dem v. aedificatio) geboutjie.
aedĭfĭcātor -ōris, m. bouer, argitek.
aedĭfĭcĭum. -i, n. gebou.
aedĭfĭco, 1. bou, oprig: rempublicam, inrig.
aedīlĭcĭus, -a -um van die aediel: subst. aedīlĭcĭus, -i m. 'n gewese aediel.
aedīlĭs -is, m. 'n aediel.
aedīlĭtas -ātis, f. amp van aediel; aedielskap.
aedĭtĭmus -i, m. ou vorm van aedituus (q.v.).
aedĭtŭens -entis, m. = aedituus (q.v.).

[einde van bladsy 8].

aedĭtŭus -i, m. tempelwagter.
Aedŭi (Haedŭi), -ōrum, Galliese volkstam wie se hoofstad Bibracte was.
Aeēta -ae, m. en Aeētēs -ae, m. koning van Colchis, vader van Medea; Aeētĭas, -ădis, f. Medea; Aeētīne, -es f. Medea. adi. Aeētaeus, -a, -um van Colchis.
Aegaeus -a -um Egeïes. Subst. Aegaeum, -i, n. die Egeïese see.
Aegātes -ĭum, f. en Aegātae -arum, f. eilande op die weskus van Sicilië.
aeger -gra -grum siek. Subst. aeger, -gri, m. 'n invalide; van dinge, smartlik, treurig: aegra municipia, oproerig; aegris oculis, met jaloerse, nydige oë.
Aegeus -ĕi, m. koning van Athene, vader van Theseus. Aegīdēs, -ae, m. Theseus.
Aegīna -ae, f. eiland naby Athene. Adi. Aeginensis, -e; Aeginenses, -um, m. Aeginetae, -arum, m. bewoners van Aegina.
aegis -ĭdis, f. die aegis (skild van Jupiter of Minerva met die kop van Medusa); beskutting.
Aegisthus -i, m. moordenaar van Agamemnon, later man van Clytaemestra.
aegrē, adv. pynlik, moeilik; aegre est mihi of meo animo, dit grief my; aegre ferre, kwalik neem: met moeite: nouliks; onwilliglik.
aegrĕo, 2. siek wees.
aegresco, 3. siek word; erger word.
aegrĭmōnĭa -ae, f. kommer, verdriet.
aegrĭtūdo -ĭnis, f. siekte, verdriet.
aegror -ōris, m. siekte.
aegrōrtātĭo -ōnis, f. siekte.
aegrōto, 1. siek wees.
aegrōtus -a -um siek.
Aegyptus -i, m. broer van Danaus; f. Egipte.
aelĭnos -i, m. klaagsang.
Aemĭlĭānus -a -um bynaam van Scipio Africanus minor.
Aemĭlĭus -a -um, gens, naam van een van die oudste en aansienlikste patrisiese families van Rome.
Aemŏnia, etc. v. Haemŏnia.
aemŭlātĭo -ōnis, f. wedywer; naywer, afguns.
aemŭlātor -ōris, m. nastrewer; nabootser.
aemŭlātus -ūs, m. = aemulatio.
aemŭlor, 1. dep. nastreef, wedywer; afgunstig, naywerig wees c. dat.
aemŭlus -a -um nastrewend, wedywerend, subst. aemulus. -i, m., alcs. navolger; subst. aemulus. -i., en aemula, -ae, f. medeminnaar, medeminnares.
Aemus = Haemus (q.v.).
Aenēas -ae, m. held van Vergilius se Aeneis.
ăēnĕātor -oris, m. trompetter.
ăēnĕus en ăhēnĕus -a -um van koper, brons: bronskleurig.
aenigma -ătis, n. raaisel; raaiselagtigheid, geheimenis.
ăēnĭpes (ăhēnĭpes) -pĕdis met koper pote.
ăēnus (ăhēnus) -a -um van koper, brons: vas. Subst. ăēnum, -i., n. 'n koper ketel.
Aeŏles -um, m. die Aeoliërs, een van die hoofstamme van die Grieke: Aeŏlĭcus, Aeolies.
Aeŏlĭa -ae, f. noordelike deel van die kus van Klein Asië.
aequābĭlĭs -e gelyk te stel; gelykmatig; onpartydig.
aequābĭlĭtas -ātis, f. gelykmatigheid; onpartydigheid; gelykheid.
aequābĭlĭtĕr, adv. gelykmatig, eenvormig.
aequaevus -a -um van gelyke leeftyd.
aequālis -e gelyk; effe, gelykmatig; ewe groot, hoog, ewe oud, c. dat.; subst. aequalis, -is, co. tydgenoot, makker.
aequālĭtas -ătis, f. gelykmatigheid, gelykheid; eensgesindheid.
aequālĭtĕr, adv. gelyk; effe; gelykmatig.
aequănĭmĭtas -ātis, f. toegewendheid, geduld.
aequātĭo -ōnis, f. gelykmaking.
aequē, adv. ewe-eens, eweso, nie anders gevolg deur et, atque, ac si, quam ut.; regverdiglik, billik.
Aequi (Aequīcŭli, Aequīcŏli, Aequīcŭlāni) -ōrum, m. volk in Latium.
aequĭlibrĭtas -ātis, f. ewewig.
Aequĭmaelĭum -ĭi, n. ope plek in Rome by die Kapitool, die mark vir offerdiere.
aequĭnoctĭālis -e wat behoort by die dag- en nagewening.
aequĭnoctĭum -ĭi, n. nagewening.
aequĭpăro (aequĭpĕro), 1. gelykstel, vergelyk.
aequĭtas -ātis, f. gelykheid; tevredenheid; billikheid.

[einde van bl. 9]

aequo, 1. gelykmaak; aequare frontem, milit. 'n linie vorm; gelyk verdeel; vergelyk, Hannibali Philippum; gelykstel.
aequor -ōris, n. oppervlakte; vlakte; poët. die see.
aequŏrĕus -a -um van die see.
aequus -a -um, adi. effe, vlak; subst. aequum -i, n., vlakte; aequa frons, milit. 'n regte linie; van plekke, gunstig; -- kalm, tevrede; aequo animo, met gelatenheid; aequa pugna, onbesliste geveg; adv. ex aequo, in gelyke mate; billik, onpartydig; gunstig; aequum est, dit is billik, reg; subst. aequum -i, n. billikheid; pl. subst. aequi, -orum, vriende.
āēr, āĕris, m. lug, benede-lug.
aerārĭa -ae, f., v. aerarius.
aerārĭum -ĭi, n., v. aerarius.
aerārĭus -a -um, adi. van koper; lapis, koper (subst. aerarius, -ii, m. kopersmid; aeraria, f. kopermyn). Subst. aerarius, -ii, m. 'n burger van die laagste klas; aerarium, -ii, n. staatskas, skatkis; staatsargief.
aerātus -a -um van koper voorsien, met koper beslaan; voorsien van geld.
aerĕus -a -um van koper; met koper beslaan.
aerĭfĕr -fĕra -fĕrum wat koper simbale dra.
aerĭpes -pĕdis met koper hoewe; koperpotig.
āĕrĭus (āĕrĕus) -a -um in die lug; hoog.
aerūgo -ĭnis, f. koperroes; afguns, hebsug.
aerumna -ae, f. ellende, moeite, sorg.
aerumnābĭlis -e moeitevol, ellendig.
aerumnōsus -a -um moeitevol, ellendig.
aes, aeris, n. koper, brons; koperwerk; kopergeld; geld; loon; aes meum, my eiendom, aes alienum; skulde; aes circumforaneum, geld van geldskieters (op die forum) geleen.
Aeschĭnes -is en -im. 1. 'n Atheense filosoof, leerling van Socrates; 2. 'n Atheense redenaar, teenstander van Demosthenes.
Aeschўlus -i, m. 'n Atheense tragediedigter.
Aescŭlāpĭum -ĭi, n. 'n tempel van Aesculapius.
Aescŭlāpĭus -ĭi, m. godheid van die geneeskunde.
aescŭlētum -i, n. eikebos.
aescŭlĕus -a -um van die wintereik.
aescŭlus -i, f. winter- of Italiaanse eik.
Aeson -ŏnis, m. vader van Jason; Aesŏnĭdes, -ae, m., seun van Aeson (Jason).
Aesōpus -i, m. beroemde Griekse fabeldigter.
aestas -ātus, f. somer: somerlug: ineunte of nova, by die begin van die somer; exacta, teen die end van --.
aestĭfĕr -fĕra -fĕrum wat warmte bring; warm.
aestĭmābĭlis -e waardeerbaar; waardevol.
aestĭmātĭo -ōnis, f. taksasie; waardebepaling; litis, bepaling van skade; waardering; propria aestimatio virtutis, absolute waarde van deug.
aestĭmātor -ōris, m. taksateur; beoordelaar.
aestĭmătus -ūs, m. = aestimatio (q.v.).
aestĭmo (aestŭmo), 1. skat, takseer; c. abl. of gen. van prys (pretii): tenuissime, teen 'n baie lae prys; litem alicui of alics., in 'n regsaak die skade of boete bepaal; oordeel.
aestīva -ōrum, n., v. aestivus.
aestīvo, 1. die somer deurbring.
aestīvus -a -um van die somer; somerse; aurum, die goue ring van militêre tribune, vir ses maande gedra. Plur. subst. aestiva , -orum n. somerkamp, veldtog.
aestŭārium -ii, n. lagune, kusmeer.
aestŭo, 1. gloei, warm wees; (van die see) bruis; kook; onrustig, onseker wees.
aestuōsē, adv. gloeiend, kokend, onstuimig.
aestuōsus -a -um, adi. gloeiend, kokend, onstuimig.
aestus -ūs, m. hitte, gloed; pl. warm dae; branding, golfslag; onstuimigheid, hartstog; onrus, onsekerheid.
aetas -ātis, f. leeftyd; lewenstyd, -duur; lewe; tydvak, tyd; geslag; aetas militaris, die 17e jaar; [einde van bladsy 10] senatoria, die 25ste jaar; nostra aestas, mense van ons tyd.
aetātŭla -ae, f. (dem. van aetas) jeugdige leeftyd.
aeternĭtas -ātis, f. ewigheid, onsterflikheid.
aeterno, 1. verewig.
aeternus -a -um, adi. ewig; altyddurend, onsterflik; in aeternum, vir ewig.
aether -ĕris, acc. -ĕra, m. bolug; ether; hemel; lug.
aethĕrĭus (aethĕrĕus) -a -um van die ether; etheries; in die lug; van die bowêreld.
Aethĭŏpes -um, acc. -as, m. bewoners van Athiopië.
1. Aethra -ae, f. moeder van Theseus.
2. aethra -ae, f. helder lug, weer.
Aetna -ae, f. Etna, vuurspuwende berg in Sicilië. Adi. Aetnaeus.
Aetōli -ōrum, m. bewoners van Aetolië, landstreek in die weste van Griekeland.
aevitas -ātis, f. ou vorm van aetas.
aevum -i, n. onbegrensde tyd; ewigheid; lewensduur; -tyd; lewe; in aevum, vir ewig; ouderdom; tydvak.
Ăfer v. Afri.
affābilis -e, adi. maklik om aan te spreek, vriendelik.
affābĭlĭtas -ātis, f. vriendelikheid.
affăbrē, adv. kunstig.
affătim, adv. genoeg, voldoende.
affātus, -ūs, m. toespraak.
affectātĭo -ōnis f. die strewe na iets; gekunsteldheid, gesogtheid.
affectator -ōris, m. strewer, jagmaker.
affectĭo -ōnis f. inwerking; toestand; aandoening, stemming; firma corporis affectio, goeie gesondheid.
affecto, 1. na iets gryp; aanvat, onderneem; na iets streef.
1. affectus -us, m. toestand; stemming; hartstog; begeerte; liefde.
2. affectus -a -um, p. adi. voorsien van; gesind; aangetas; verswak; byna voltooi, bellum, aetas.
affĕro, attŭli, allātum, afferre, êrens heendra, bring; manus sibi, selfmoord pleeg; alci vim, iemd. geweld aandoen; nuus bring; mihi est allatum, aan my is berig; as verontskuldiging of rede aanvoer, rationes; veroorsaak, bydra, toevoeg.
affĭcĭo -fēci -fectum, 3. iemd. of iets van iets voorsien; iemd. iets aandoen (alqm.(alqd.)) alqa re); veroorsaak; alqm. sepultura, begrawe; alqm. capitali poena straf; pass., morbo gravi affectus esse, aangetas; beneficio affici, beweldadig word.
affīgo -fixi -fixum, 3. aan iets vasmaak; inbrand; inprent.
affingo -finxi -fictum, 3. aanbring; daarby versin; toedig.
affīnis -e aangrensend; deur huwelik verwant; in iets betrokke; subst. affinis, -is, m. skoonbroer, -suster, -vader, -moeder.
affīnĭtas -ātis, f. nabyheid; verwantskap deur huwelik, vereniging.
affirmātē, adv. plegtig.
affirmātĭo -ōnis f. versekering, bevestiging.
affirmo, 1. versterk, bekragtig; staaf, bewys, verseker.
affixus -a -um vas, bestendig.
afflātus -ūs, m. aanblasing, asem; inblasing, inspirasie.
afflēo -flēvi -flētum, 2. daarby ween.
afflictātĭo -ōnis f. liggaamlike pyn; verslaentheid.
afflicto, 1. heftig slaan; afflictare se of afflictari, verslae of moedeloos wees; beskadig, teister.
afflictor -ōris, m. vernieler.
afflictus -a -um, p. adi. beskadig, verbreek; hopeloos, verlore, verslae, moedeloos; veragtelik.
afflīgo -flixi -flictum, 3. teen iets anders slaan; teen die grond slaan; omverwerp; te gronde rig; ontmoedig; verswak; verneder; beskadig; causam susceptam, 'n proses opgee.
afflo 1. iets êrens heen blaas; teen iemd. of iets aan blaas; heimlik meedeel; intr. gunstig waai; aanwaai.
afflŭens -entis ryk, oorvloedig; ryk voorsien van.
afflŭentĕr, adv. oorvloediglik.
afflŭentĭa -ae, f. oorvloed.
afflŭo -fluxi, -fluxum, 3. êrens heenstroom; van mense, toestroom, aankom; in oorvloed aanwesig wees.
affor, 1. dep., toespreek; vaarwel sê: aan gestorwenes; aanroep, deos.

[einde van bl. 11]

affrĭco -fricui -fricatum, 1. aanvrywe.
affulgĕo -fulsi, 2. teëstraal, -skitter; gunstig sien op.
affundo -fudi, -fusum, 3. ingiet; toevoeg; affundere se of affundi, te voet val.
Āfri -ōrum, m. bewoners van Afrika. Āfrica, -ae, die vasteland van Afrika. Adi. Africanus, bynaam, v. Cornelius. Adi. Afrĭcus.
Agămemnon -ōris, m. leier van die Griekse veldtog na Troje.
Ăgănippē -ēs, f. fontein in Boeotië.
ăgāso -ōnis m. stalkneg; eseldrywer.
Ăgāvē -ēs, f. dogter van Cadmus, moeder van Pentheus wat sy in 'n Bacchiese waansin doodgemaak het.
ăgellus -i, m. (dem. van ager) stukkie grond.
āgēmă -ătis, n. Macedoniese garde.
Ăgēnor -ōris, m. vader van Cadmus en Europa.
ăgens -entis (partic. van ago) lewendig, aktief.
ăger, agri, m. akker, land; veld.
Ăgēsĭlāus, -i, m. koning van Sparta.
aggĕmo, 3. daarby sug.
agger -eris, m. aarde, puin; verdedigingswal, bolwerk; dam, dyk; stapel.
1. aggĕro, 1. opstapel; ophoog.
2. aggĕro, -gessi -gestum, 3. aandra, aanvoer.
aggestus -ūs, m. aanvoer; ophoging.
agglŏmĕro, 1. let. in 'n klos opdraai; toevoeg.
agglūtino, 1. aanlym, aanheg.
aggrăvesco, 3. erger word (van siekte).
aggrăvo 1. swaarder maak; erger maak, dolorem.
aggrĕdior -gressus, -sum, 3. dep. na iemd. of iets toe gaan; aanval; begin, onderneem.
aggrĕgo, 1. by iets voeg; aansluit.
aggressĭo -ōnis, f. aanloop, inleiding tot 'n rede.
ăgĭlis -e beweeglik, vlug; aktief.
ăgĭlĭtas -ātis, f. vlugheid; snelheid.
Ăgis -ĭdis, m. naam van verskeie konings van Sparta.
ăgĭtābĭlis -e beweeglik.
ăgĭtātio -ōnis, f. beweging, behandeling, werksaamheid.
ăgĭtātor -ōrĭs, m. drywer.
ăgĭtātus -ūs, m. = agitatio (q.v.).
ăgĭto, 1. dryf; vervolg; aanspoor; lastig val, pla, bespot; in 'n toespraak, behandel; oorweeg; van feeste, hou, vier; verrig; uitoefen, imperium; deurbring, leef, woon.
Āglăĭē -ēs, f. die oudste van die drie Grasies.
agmĕn, -ĭnis, n. beweging; tog, mars; troep, menigte, leër op mars; agmen primum, voorhoede; agmen extremum of novissimum, agterhoede.
agna -ae, f. ooilammetjie.
Agnālĭa -ium = Agonalia (q.v.).
agnascor -nātus, 3. later gebore word (na die dood van die vader of nadat hy sy testament gemaak of 'n ander geadopteer het).
agnātio -ōnis, f. bloedverwantskap van vaderskant.
agnātus -i, m. 'n later gebore seun (terwyl daar reeds 'n wettige erfgenaam is); verwant van vaderskant.
agnellus -i, m. (dem. van agnus) lammetjie.
agnīnus -a -um van 'n lam; subst. agnina, -ae f. lamvleis.
agnĭtĭo -ōnis, f. leer ken, insig.
agnōmen -inis, n. bynaam.
agnosco -nōvi -nĭtum 3. leer ken, waarneem, herken, erken.
agnus -i, m. lam.
ăgo, egi, actum, 3. in beweging bring, dryf; lei; se agere, sig gedra, gaan; animam agere, die gees gee, sterf, ver wegdryf; verrig, uitoefen; van plante, wortel skiet; aanspoor; se agere of agere, leef; van tyd, deurbring; bene male agere, cum alqo., iemd. goed of sleg behandel; van redenaars, behandel, bespreek; van toneelspelers, voordra, opvoer; gratias agere, dank betuig; pacem, vrede hou, bewaar; vergadering hou; agere bellum, leiding van 'n oorlog hê; onderhandel, in senatu, cum populo, in die senaat, in die volksvergadering optree; agere causam, 'n proses voer, 'n saak verdedig, absol., agere, prosedeer; agitur de alqa. re, die vraag gaan oor iets; daar is sprake van; actum est of acta res est, dis gedaan, uit, de alqo., met iemd.; imper., age, agite, welaan! kom!, goed.
agōn -ōris, m. wedstryd.
Agōnālia -ĭum en ōrum, n. fees tot eer van Janus.

[einde van bl. 12]

ăgrārĭus -a -um wat die land betref, akker-, lex; subst. agrarii -orum, m., voorstanders van grondverdeling; agraria, -ae f., akkerwet.
agrestis -e landelik, wild, woes; subst. agrestis, -is, m. landman.
1. agrĭcŏla -ae, m. landman, boer.
2. Agrĭcŏla -ae, m. skoonvader van Tacitus.
agricultĭo -ōnis, f. = agricultura (q.v.).
agrĭcultor -ōris, m. = argicola (q.v.).
agricultura -ae, f. landbou.
Agrĭgentum -i, n. Griekse kolonie op Sicilië.
agrĭpĕta -ae, m. kolonis.
Agrippa -ae, m. Romeinse familienaam.
Agrippīna -ae, f. die naam van verskeie Romeinse vroue; moeder van Nero.
ah, interi. ag! o!
Ahāla -ae, m. C. Servilius, ridderowerste (magister equitum) onder die diktator Cincinnatus 439 v. Chr., wat Sp. Maelius doodgemaak het.
ai, uitroep van smart, ag!
Āiax -ācis, m. naam van twee Homeriese helde.
āiens -entis (partic. van aio) bevestigend.
āio, verb. defect. ja sê; beweer.
Āius Lŏquens of Aius Locūtĭus, m. die stem wat die Romeine in 387 v. Chr. gewaarsku het vir die koms van die Galliërs; later as godheid vereer.
āla -ae, f. vleuel; poët. vir roeispane of seile; milit. ruiterafdeling; afdeling; vleuel.
ălăbaster -stri, m. en ălăbastrum -i, n. peervormige balsembotteltjie.
ălăcer -cris -cre en selde.
alăcris -e, adi. opgewek, lewendig; vurig.
ălăcrĭtas -ātis, f. opgewektheid, vurigheid.
ălăpa -ae, f. oorveeg, die klap aan 'n slaaf by vrylating gegee.
ālārĭus -a -um, en ālārīs -e, behorende tot die vleuels van 'n leër; alarii, bondgenote.
ālātus -a -um gevleueld.
ălauda -ae, f. lewerkie; naam van 'n legioen van Caesar.
Alba -ae, f. Alba Longa, die oudste Latynse dorp. Adi. Albanus, -a -um Albaans; Albenses populi, volk van Latium. Adi. Albensis, -e.
1. Albāni, v. Alba.
2. Albāni, -ōrum, m. die Albaniërs; Albania, -ae, landskap aan die ooste van die Caspiese see; Adi. Albanus, -a, -um Albaans.
albātus -a -um in wit geklee.
albĕo 2. wit wees; albente caelo, met dagbreek.
albesco, 3. wit, helder word; lux albescit, die dag breek.
albĭco, 1. wit maak, witagtig wees.
albĭdus -a -um witagtig.
Albĭon -ōnis, f. ou naam van Brittanje.
Albis -is, m. die Elbe.
albŭlus -a -um (dem. van albus) witterig, witagtig; Albula, -ae, f. (sc. aqua) ou naam van die Tiber.
album -i, n., v. albus.
Albunea -ae, f. voorspellende nimf van 'n bron by Tibur, die bron self
albus -a -um, adi. wit, helder, fig. gunstig; subst. album -i, n. wit kleur; wit verf, wit bord (vir kennisgewings).
Alcaeus i-, m. Griekse lierdigter ongeveer 600 v. Chr.; Alcaicus, metrum, versmaat na hom genoem.
alcēdo -inis, f. ysvoël, visvanger; alcedonia, -orum, n. (sc. tempora) broeityd van die ysvoël; windstilte.
alces -is, f. eland.
Alcestis -is, f. vrou van Admetus, koning van Pherae.
Alceus -ĕi en -ĕos, m. grootvader van Hercules; Alcīdēs, -ae, m. Hercules.
Alcibiades -is, m. 'n beroemde Athener, leerling van Socrates.
Alcinous -i, m. koning van die Phaeakers, gasheer van Ulixes.
Alcmena -ae, f. en Alcmene -es, f. moeder van Hercules.
alcўon, alcўŏnia = alcedo, alcedonia (q.v.).
Alcўŏne -es, f. saam met haar man in 'n ysvoël verander.
ālĕa -ae, f. dobbelsteen; -spel; kans; toeval.
ālĕātor -oris, m. dobbelaar, speler.
ālĕātorĭus -a -um van 'n dobbelaar, speler.
ālec (allec) -ēcis, n. vissous.

[einde van bladsy 13]

Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Gebruiker:Suidpunt/Harenarium2&oldid=1598499"