Gaan na inhoud

Hattoesili II

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Hattoesili II
Koning van die Hetiete
Bewind Dalk omstreeks 1440-'25 v.C.
Voorganger Toedhalija I ?
Opvolger Toedhalija II ?
Vader Toedhalija I ?
Moeder Katteshapi ?

Hattoesili II was in die 15de eeu v.C. 'n moontlike koning van die Hetitiese Ryk. Hy het moontlik van omstreeks 1440-'25 v.C. regeer.[1]

Bewys

[wysig | wysig bron]

Die bestaan van 'n koning met die naam Hattoesili in diè tydperk van die Hetitiese geskiedenis word deur geleerdes betwis. Baie beskou dit as onwaarskynlik.[2] Die identifikasie van so 'n koning berus uitsluitlik op die historiese inleiding van die verdrag tussen die Hetitiese koning Moersili II en sy nefie Talmi-Sarroema, die koning van Aleppo. Een paragraaf lui:

Die koning van Aleppo het oortree teen die koning van Hanigalbat, maar ook teen Hattoesili, koning van Hatti.

Op 'n ander plek staan:

Toe die volk van Astata en die volk van Noehassi na Hattoesili, koning van Hatti, gekom het, het hulle die stede en die grensdistrikte van die land Aleppo gevra, en die koning van Hatti het gekom, en hy het die stede en die grensdistrikte van die land Aleppo [… aan die mense van Astata en die mense van Noehassi] gegee, en hy het hulle met sy seël verseël.[3]

Verder beskou Onofrio Carruba en Jacques Freu 'n Middel-Hetitiese teksfragment (KUB XXXVI 109) as 'n bewys dat Hattoesili as wettige erfgenaam aangestel is. Dit lui gedeeltelik:

Kyk nou: Hattoesili is onder die koning se seuns opgeroep tot koningskap; mag sy broers, sy susters, sy familie en die hele bevolking van Hattoesa hom erken en hom as koning respek betoon. En as enigeen onder sy broers of susters nie respek aan hom betoon nie, laat hy sy kop van Hattoesili versluier. Mag hy wat sy vyand is, verban word![4]

Vertolking

[wysig | wysig bron]

Michael Astour het Hattoesili die "skimagtigste van al die twyfelagtige Hetitiese konings" genoem[5] en gesê hy moet verwerp word.[6] Hoewel baie van Astour se gevolgtrekkings nie aanvaar word nie, is sy identifikasie van Toedhalija I en Toedhalija II as 'n enkele koning baie invloedryk in historiografie.[7]

As die inleiding van die verdrag tussen Moersili II en Talmi-Sarroema vinnig gelees word, kan dit die bestaan van 'n Hattoesili II bevestig, asook dat hy tussen Toedhalija I en Soeppiloelioema I regeer het.[8] Daar is al egter geargumenteer dat die verwysings na die interaksies tussen dié Hattoesili en Aleppo in 'n niechronologiese posisie is, en dien as 'n terugflits na Hattoesili I, wat Aleppo in die vroeë 16de eeu v.C. verslaan het.[9] Die feit dat daar vroeg genoeg verwysings na Hanigalbat, Astata en Noehhasi is om die geopolitieke konteks in die verdrag te dateer tot die tyd van Hattoesili I,[10] word bevestig deur die oënskynlik natuurlike vloei van die verhaal en die onversoenbaarheid tussen die rolle van die kamtige twee Hattoesili's daarin.[11]

Nog 'n rede dat baie geleerdes nie in 'n Hattoesili II glo nie, is omdat hy tussen Toedhalija I en Toedhalija II geplaas word en hulle dus skei. Baie geleerdes identifiseer die twee Toedhalijas egter met mekaar.[12] As hulle as dieselfde koning beskou word, soos sommige doen, is dit moeilik om 'n tyd vir Hattoesili II ná Toedhalija II te kry vanweë die oënskynlik ononderbreekte opvolging van die konings daarna.[13]

Moontlike bewind

[wysig | wysig bron]

As 'n mens aanneem Hattoesili II het werklik bestaan, plaas Freu hom as die seun van Toedhalija I en die vader van Toedhalija II.[14] Omdat daar min bewyse is daarvan dat Toedhalija II sy vader se troom op 'n jong ouderdom bestyg het, stel Freu 'n kort bewind voor: omstreeks 1440-'25 v.C.[15] Dié bewind stem ooreen met 'n onderbreking van Egipte se betrokkenheid in Noord-Sirië, wat toelaat dat Hattoesili tussenbei kon tree in die sake van Aleppo, Astata en Noehhaai.[16]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. Freu 2007b: 68, 311
  2. E.g., Beckman 2000, en Wilhelm 2004.
  3. Beckman 1996: 89.
  4. Vertaal van Freu 2007b: 68-69.
  5. Astour 1989: 39.
  6. Astour 1989: 40-41.
  7. Vergelyk die lys konings in Astour 1989: 77 met dié in Bryce 2005: xv, Beckman 2000: 26, en Wilhelm 2004: 76.
  8. Güterbock 1973: 101; Carruba 2005: 250; Freu 2007b: 20-21.
  9. Astour 1972: 107-109.
  10. Astour 1972: 104-107.
  11. Güterbock 1973: 101; Carruba 2005: 250-251, 265; Freu 2007b: 20-21.
  12. Astour 1989: 51 "Once the phantomatic Hattushilish II is removed… the two Tudhaliyashes coalesce again into one."
  13. Klengel 1999: 125-126.
  14. Freu 2007a: 180-181; Freu 2007b: 68, 74, 76; cf. Carruba 2005: 248.
  15. Freu 2007b: 68, 71, 75.
  16. Freu 2007b: 71-72.

Bibliografie

[wysig | wysig bron]
  • Astour, Michael C. (1972), "Ḫattušiliš, Ḫalab, and Ḫanigalbat," Journal of Near Eastern Studies 31 (1972) 102-109.
  • Astour, Michael C. (1989), Hittite History and the Absolute Chronology of the Bronze Age, Partille.
  • Beckman, Gary (1996), Hittite Diplomatic Texts, Atlanta.
  • Beckman, Gary (2000), "Hittite Chronology," Akkadica 119-120 (2000) 19-32.
  • Bryce, Trevor (2005), The Kingdom of the Hittites, Oxford.
  • Carruba, Onofrio (2005), "Tuthalija 00I.* (und Hattusili II.)," Altorientalische Forschungen 32 (2005) 246-271.
  • Freu, Jacques, and Michel Mazoyer (2007a), Des origins à la fin de l’ancien royaume hittite, Paris.
  • Freu, Jacques, and Michel Mazoyer (2007b), Les débuts du nouvel empire hittite, Paris.
  • Güterbock, Hans G. (1973), "Ḫattušili II Once More," Journal of Cuneiform Studies 25 (1973) 100-104.
  • Klengel, Horst (1999), Geschichte des Hethitischen Reiches, Leiden.
  • Kuhrt, Amélie (1995), The Ancient Near East c. 3000–330 BC, vol. 1., London.
  • Stavi, Boaz (2011), "The Genealogy of Suppiluliuma I," Altorientalische Forschungen 38 (2011) 226–239. online
  • Taracha, Piotr (2016), "Tudhaliya III's Queens, Šuppiluliuma's Accession and Related Issues," in Sedat Erkut and Özlem Sir Gavaz (eds.), Studies in Honour of Ahmet Ünal Armağanı, Istanbul: 489–498. online
  • Weeden, Mark (2022), "The Hittite Empire," in Karen Radner et al. (eds.), The Oxford History of the Ancient Near East, vol. 3 (From the * Hyksos to the Late Second Millennium BC), Oxford: 529-622.
  • Wilhelm, Gernot (2004), "Generation Count in Hittite Chronology," in Herman Hunger and Regine Pruzsinszky, eds., Mesopotamian Dark Age Revisited, Vienna, 71-79.

Skakels

[wysig | wysig bron]