Hoofstuk Een van die Grondwet van Suid-Afrika
Hoofstuk 1 van die Grondwet van Suid-Afrika, getiteld Grondliggende Bepalings, bevat ses afdelings, waaronder die nasionale beginsels van die grondwet, omskryf die vlag en volkslied van die land en spesifiseer die amptelike tale en beginsels van die regering se taalbeleid.
Afdeling 1, "Republiek van Suid-Afrika", omskryf Suid-Afrika as " 'n, soewereine, demokratiese staat" en noem die grondliggende waardes van die land as:
- Menswaardigheid, die bereiking van gelykheid en die bevordering van menseregte en vryhede.
- Nie-rassigheid en nie-seksisme.
- Oppergesag van die grondwet sowel as oppergesag van die reg.
- Universele stemreg vir volwassenes, 'n nasionale gemeenskaplike kieserslys, gereelde verkiesings en 'n veelparty-stelsel van demokratiese regering om aanspreeklikheid, responsiwiteit en openheid te verseker.
Hierdie gedeelte is dieper verskans as die res van die grondwet; dit vereis dat driekwart (300) van die lede van die Nasionale Vergadering en ses van die nege provinsiale afvaardigings in die Nasionale Raad van Provinsies moet ooreenkom om dit te wysig.
Afdeling 2, "Oppergesag van die Grondwet", is die oppergesagsklousule; dit verklaar dat enige ander wet of optrede wat strydig is met die grondwet, ongeldig is. Hierdie afdeling gee die konstitusionele hof en die ander howe die bevoegdheid om die handelinge van die parlement om te keer, elemente van die gemenereg en optrede van die uitvoerende gesag wat ongrondwetlik is.
Afdeling 3, "Burgerskap", verklaar dat daar 'n gemeenskaplike Suid-Afrikaanse burgerskap is, en dat alle burgers gelyke regte en verantwoordelikhede het. Dit is 'n reaksie op die apartheidsbeleid waarin die regering die Suid-Afrikaanse burgerskap van baie swart mense herroep het, wat hulle eerder as burgers van die nominaal onafhanklike Bantoestans maak.
Afdeling 4, "Volkslied", laat die President toe om die volkslied deur middel van proklamasie te spesifiseer.
Afdeling 5, "Nasionale vlag", omskryf die nasionale vlag aan die hand van Bylae 1, wat 'n gedetailleerde meetkundige beskrywing bevat.
Afdeling 6, "Tale", bevat 'n lys van die amptelike tale, geïdentifiseer as Sepedi, Sesotho, Setswana, siSwati, Tshivenda, Xitsonga, Afrikaans, Engels, isiNdebele, isiXhosa en isiZulu. Dit stel ook basiese beginsels van 'n taalbeleid op, wat vereis dat die regering die gebruik van inheemse tale moet bevorder, terwyl die nasionale, provinsiale en plaaslike regering die praktiese en demografiese faktore in ag moet neem by die keuse van tale vir die regering. Die afdeling stig ook die Pan-Suid-Afrikaanse Taalraad (Pansat), wat die gebruik van die amptelike tale, die Khoi-, Nama- en San-tale moet bevorder en respek vir ander tale wat deur gemeenskappe of godsdienstige groepe in Suid-Afrika gebruik word, moet bevorder.
Eksterne skakels[wysig | wysig bron]
| Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal. |
