Islam in Suid-Afrika
Islam in Suid-Afrika is 'n minderheidsgodsdiens wat volgens 2015-ramings deur sowat 1,9% van die bevolking beoefen word.[1] Islam in Suid-Afrika het in drie fases gegroei. Die eerste Moslems het van 1652 tot die middel 1800's as deel van die onwillekeurige migrasie van slawe, politieke gevangenes en bannelinge van Afrika en Asië (veral van die Maleise Argipel) hierheen gekom. Die tweede fase was tussen 1860 en 1868, en weer van 1874 tot 1911: die koms van kontrakarbeiders van Brits-Indië om op die suikerrietlanderye van Natal te werk. Van die omtrent 176 000 Indiërs van alle godsdienste wat na Natal gebring is, was sowat 7-10% Moslems.
Die derde fase, ná apartheid, word gekenmerk deur die migrasie van Moslems uit Afrika na Suid-Afrika. Onlangse syfers word op tussen 75 000 en 100 000 geraam. Daarbenewens is daar 'n aansienlike aantal Moslems uit Suid-Asië wat hulle as ekonomiese immigrante hier gevestig het.[2] Die meerderheid Moslems is Soenniete, gevolg deur Sjiiete en Ahmadi, veral in Kaapstad.[3]
Islam in Suid-Afrika kan voor die koloniale tydperk waargeneem word; dit het uit geïsoleerde verhoudings met Arabiese handelaars van Oos-Afrika ontstaan. Baie Moslems beskryf hulself as Kleurlinge, veral in die Wes-Kaap, party van hulle voorouers het as slawe van die Maleise Argipel (Melayu Tanjung/Kaapse Maleiers) gekom. Ander Moslems beskryf hulself as Indiërs, veral in KwaZulu-Natal; hulle voorouers het hoofsaaklik as kontrakarbeiders en entrepreneurs uit Suid-Asië gekom. Kaapstad, Durban, Port Elizabeth, Oos-Londen, Kimberley, Pretoria en Johannesburg vorm hedendaagse sentrums van Islam in Suid-Afrika.
Kulturele bydraes tot die skepping van die Afrikaanse taal[wysig | wysig bron]
- Sien ook: Arabiese Afrikaans
Die oudste tekste wat in Afrikaans opgeteken is, was vertalings uit Arabies wat deur Kaapse Moslems geskryf is. Die Bayaan-ud-diyn (Uiteensetting van die godsdiens) het in 1869 ontstaan. Die Kaapse Moslemgemeenskap het vir hierdie publikasies die Arabiese alfabet gebruik. Abu Bakr Effendi word as 'n baanbreker van Afrikaans en Islam in Suid-Afrika beskou. Van die eerste manuskripte in Arabiese Afrikaans, Uiteensetting van die godsdiens, is in 1869 deur hom geskryf en in Istanboel, destyds die hoofstad van die Ottomaanse Ryk, laat druk.[4]
Gemeenskappe[wysig | wysig bron]
Durban[wysig | wysig bron]
Die eerste Moslems het Durban tussen 1860 en 1868 met die koms van Indiese kontrakarbeiders uit Brits-Indië bereik. Die Juma Masjid-moskee, in 1881 begin bou en in 1930 voltooi, is die eerste moskee in Durban en die grootste moskee in die Suidelike Halfrond. In 1911 is 152 641 Indiërs na Natal gebring.[5] Vandag is sowat 3,2% van dié stad se bevolking Moslems.
Johannesburg[wysig | wysig bron]
Sowat 3% van Johannesburg se bevolking is Moslems. Vandag bly sowat 10 000 Kaapse Maleiers rondom Johannesburg. Fordsburg vorm 'n sentrum van Indiese en Pakistani-kultuur. Die Nizamiye Masjid in Midrand is in 2012 voltooi en word as een van die grootste moskees in die Suidelike Halfrond beskou.
Kaapstad[wysig | wysig bron]
Kaapstad huisves die oudste gemeenskap van Moslems in Suid-Afrika. Enkele jare ná die stigting van die Moederstad is in 1667 onder die gesag van die Verenigde Oos-Indiese Kompanjie die eerste Maleiers as slawe van Nederlands-Indië na die Nederlandse Kaapkolonie gebring. Hulle het 'n groot invloed op die Suid-Afrikaanse kookkuns en die ontstaan van Afrikaans uitgeoefen. Die Bo-Kaap het van die 18de eeu af tot die kulturele sentrum van die Kaapse Maleiers ontwikkel, nadat hulle uit slawerny vrygelaat is. Vandag bly omtrent 166 000 Kaapse Maleiers in en om Kaapstad, waarvan die oorgrote meerderheid Moslems is en Afrikaans praat. Nes hulle moskees het die Kaapse Maleiers die vyf kramatte rondom Kaapstad. In Kaapstad kom honderde Moslems tydens die laaste aand van Ramadaan in Seepunt bymekaar om die eerste sekelmaan te sien. Dié byeenkoms bring mense van alle vlakke van die samelewing bymekaar en elkeen bring iets saam om dit met ander tydens die breek van die vas te deel. Die Maghrib- of sonsondergebed word gemeenskaplik gedoen en die amptelike maansienresultate word bekend gemaak.[6]
Eid-oel-Fiter word gevier deur in die oggend eers die moskee vir die Eidgebed by te woon. Vervolgens word gesinne en bure besoek. Kinders ontvang geskenke en geld van ouer lede van die gesin, verwante en bure.[7] Die meeste mense dra nuwe klere met helder kleure, terwyl koekies, koeke, samoesas, pasteie en terte vir besoekers aangebied word.[7] Middagete word gewoonlik in gesinsgroepe geniet.
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ Statistics South Africa. "General Household Survey 2015" (PDF) (in Engels). p. 28. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 11 Februarie 2020. Besoek op 6 Januarie 2019.
- ↑ (en) Faizal Dawjee. "Muslims in the Struggle". Besoek op 24 Mei 2013.
- ↑ (en) Abdulkader Tayob. Islamic Resurgence in South Africa: The Muslim Youth Movement. p. 104. Besoek op 6 Januarie 2019.
- ↑ (af) A. van Selms (1979). Abu Bakr se 'Uiteensetting van die Godsdiens'. Amsterdam/Oxford/New York: North-Holland Publishing Company. ISBN 0-7204-8450-2.
- ↑ (en) Mosques, Mawlanas and Muharram: Indian Islam in Colonial Natal, 1860–1910 Author(s): Goolam H. Vahed Source: Journal of Religion in Africa, Vol. 31, Fasc. 3 (Aug., 2001), bl. 305–335
- ↑ (en) "Moonsighting on Monday". 91.3FM Voice of the Cape. 27 Augustus 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 Mei 2013. Besoek op 11 Augustus 2013.
- ↑ 7,0 7,1 (en) timeanddate.com. Eid ul Fitr. Besoek op 6 Januarie 2019.
Eksterne skakels[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Islam in Suid-Afrika.
